Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 35

Kinzika Kibuangu ki Baboso mu Kimvuka

Kinzika Kibuangu ki Baboso mu Kimvuka

‘Dieso dilendi kamba ko koko: ‘Yisintomba ko lusalusu luaku’; ntu mvandi kalendi kamba ko malu: ‘Yisintomba ko lusalusu luaku.’’1 KOLINTO 12:21.

NKUNGA 124 Tatamana Kumonisa Lukuikumu

MAMBU TUANLONGUKA *

1. Mbi Yave kavana kuidi kadika kisadi kiandi kikuikama?

MU luzolo, Yave wumvananga kadika kisadi kiandi kikuikama kibuangu kinkinza mu kimvuka. Kheti tuidi biyeku biviakana, befu boso tuidi luvalu ayi tuntombanga lusalusu lu bankaka. Mvuala Polo wu tusadisa kuvisa dilongi dimueka dinkinza. Mu phila mbi?

2. Dedi bummonisina Efeso 4:16, kibila mbi tufueti vanasananga lukinzu ayi kusadila mu kithuadi?

2 Mu lutangu luidi va thonono lubongulu dilongi adidi, mvuala Polo wumonisa ti ni mutu mu kimvuka wulenda tala kisadi kinkaka ki Yave ayi kutuba: ‘Minu yisintomba ko lusalusu luaku.’ (1 Kolinto 12:21) Muingi kimvuka kitatama kuba ndembama, vantombulu kadika mutu mu befu kukinzika wunkaka ayi kusadila mu kithuadi. (Tanga Efeso 4:16.) Mu thangu tunsadila mu kithuadi, befu boso tummonanga luzolo lu zikhomba ayi kimvuka kinluta banga kikinda.

3. Mambu mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi?

3 Mu mambu mbi tufueti monisina lukinzu kuidi bankaka mu kimvuka? Mu dilongi adidi, tunkuiza mona buidi bakulutu ba kimvuka bafueti monisina lukinzu bawu na bawu. Bosi, tunkuiza tubila buidi tulenda monisina lukinzu kuidi zikhomba zitu bakhambulu bakuela. Ayi kutsuka, tunkuiza longuka buidi tulenda monisina lukinzu kuidi zikhomba bakhambu kolukanga buboti mbembu’itu.

BAKULUTU BA KIMVUKA BAFUETI KUYIKINZIKA BAWU NA BAWU

4. Dilongi mbi didi mu Loma 12:10, bakulutu ba kimvuka bafueti landakana?

4 Tuzebi ti bakulutu boso ba kimvuka badi biyeku ayi zikhadulu ziviakana. Vayi babaso bosobulu mu nzila phevi yinlongo voti bamonisa mbutu wu phevi yinlongo yi Yave, diawu batambudila kiyeku beni. (1 Kolinto 12:17, 18) Bankaka bakhidi bamona mu kiyeku beni. Bankaka mu bawu basiedi ko bu kuvangila mawombo mu kibila ki bununu voti kimbevu. Vayi kheti bobo, ni nkutulu wumueka mu kimvuka kasi ko nsua mu kuvangila mambu mu phil’andi mu kuyindula voti mu kukamba wunkaka, ‘Yisintomba ko lusalusu luaku.’ Vayi, buboti beni kadika nkulutu wu kimvuka kulandakana dilongi di mvuala Polo didi mu Loma 12:10.—Tanga.

Nkulutu wu kimvuka kalenda monisa lukinzu kuidi bakulutu bankaka mu kuba kuwa mu mvibudulu (Tala bitini bi matangu 5-6)

5. Buidi nkulutu wu kimvuka kalenda monisina ti wunkinzikanga bakulutu bankaka badi yandi mu kimvuka? Ayi kibila mbi kinkinza kafueti vangila mawu?

5 Buidi nkulutu wu kimvuka kalenda monisina ti wunkinzikanga bakulutu bankaka badi yandi mu kimvuka? Mu kuba kuwa buboti. Ayi buboti beni kuluta vanga mawu mu thangu badi mu kudedikisa mambu mankinza matedi kimvuka. Kibila mbi? Tala mambu masonama mu Kibanga ki Nsungi ki kilumbu 1, Ngonda Yikumi mvu 1988, kiawu kituba: “Bakulutu ba kimvuka bala bakula ti Yesu, mu nzila pheve yinlongo, kalenda sadila wosokua nkulutu va khati dingumba di bakulutu muingi kabasisa nsua wu Kibibila, widi beni nkinza muingi kubaka makani mu diosokua diambu di kimvuka badi mu kudedikisa. (Mavanga 15:6-15) Ayi mu dingumba di bakulutu ba kimvuka, ni nkulutu wumueka wunluta tambulanga phevi yinlongo kuvioka bankaka.”

6. Buidi bakulutu balenda sadila mu kithuadi, ayi buidi mawu malenda tuadisila ndandu kuidi baboso mu kimvuka?

6 Nkulutu wunkinzikanga bakulutu bankaka, kasi ko kifu ki kutomba kubanga wutheti mu kukolula mu zikhutukunu zi bakulutu. Katombanga ko beni kukoluka kuvioka na bankaka, ayi katadilanga ko ti diyindu diandi diawu to didi disulama thangu zioso ayi bankaka bafueti landakana. Vayi nandi wu kikululanga, mu kutebuka moyo ti kasa zaba ko mamoso ayi kasa lutila ko baboso. Nandi wumvuenanga sui muingi kukuwa mayindu ma bankaka. Ayi dilutidi nkinza, nandi wukala wukubama muingi kumonisa Nsua wu Kibibila wuntubila diambu beni ayi kulandakana zithuadusulu zimfuminanga kuidi ‘nnanga wukuikama’ kubika kuandi mayindu mandi. (Matai 24:45-47) Mu thangu bakulutu bamvangila zikhutukunu ziawu mu luzolo ayi mu lukinzu, pheve yinlongo yi kuba yadilanga muingi kuba sadisa kubaka makani mamboti mankuiza buela kindisa kimvuka.—Yakobi 3:17, 18.

MONISA LUKINZU KUIDI ZIKHOMBA BAKHAMBULU BAKUELA

7. Buidi Yesu kaba tadilanga batu bakhambu ba bakuela?

7 Mu kimvuka muidi batu bawombo bakuela voti bama vanga dikanda. Vayi muidi mvandi zikhomba zi babakala ayi zi bakieto bakhambulu bakuela. Buidi tufueti tadila zikhomba beni? Mona buidi Yesu Klisto kaba tadilanga zikhomba beni. Mu mimvu mioso Yesu kazinga va ntoto, nandi kasa kuela ko muingi kabaka bu kutsikikila mayindu, mangolo ayi thangu’andi mu kiyeku katambula. Ni kilumbu kimueka nandi kalonga ti muingi mutu kaba nlandikini’andi, theti kafueti kuela voti kukhambu kuela. Vayi nandi wutuba ti baklisto bawombo bala sola kukadila bobo mu kukhambu kuela. (Matai 19:11, 12; tala tsudukusu yidi mu nota mu Matai 19:12.) Yesu mvandi wuba kinzikanga beni bo bakhambu ba bakuela. Nandi kabasa kuba tadilanga ko banga batu bakhambulu luvalu voti bakhambu ba kibila muingi kumona mayangi mu luzingu.

8. Dedi bummonisina 1 Kolinto 7:7-9, diambu mbi mvuala Polo kakindisa zikhomba batatamana kuyindula?

8 Mvuala Polo mvandi wutatamana kuzingila bobo mukhambu kuela dedi Yesu. Ayi nandi kasa tuba ko ti diba diambu dimbi kukuela. Vayi nandi wutuba ti amomo madi makani ma kadika mutu. Kheti bobo, nandi wukindisa baklisto boti kuba, bayindula ndandu yidi mu kutatamana kusadila Yave mukhambu kuela. (Tanga 1 Kolinto 7:7-9.) Bukiedika, mvuala Polo kabasa tadilanga ko baklisto bakhambu kuela banga batu bakhambulu luvalu. Boti mawu mayindu kaba, khanu kasa sola ko Timoteo, ditoko wukhambu ba wukuela muingi kukieba biyeku * binkinza mu bimvuka. (Filipi 2:19-22) Mawu, ma tulonga ti busa fuana ko kuyindulanga ti khomba na kumanga ba wukuela, buna kasi ko wufuana muingi kumfiatila biyeku binkinza mu kimvuka.—1 Kolinto 7:32-35, 38.

9. Diambu mbi tufueti simbidila mu matedi kukuela voti kukhambu kuela?

9 Tuma mona ti ni Yesu ni mvuala Polo, basa kuika ko baklisto kukuela voti kuzingila bobo mu khambu kuela. Buabu, diambu mbi tufueti simbidila mu matedi mawu? Kibanga ki Nsungi ki kilumbu 1, Ngonda Yikumi, mvu 2012, kituba: “Mambu amomo mamuadi [kuba wukuela voti ndamba] tulenda matadila buka minkhayilu mi Nzambi . . . Yave katadilanga ko [mutu wukhambu kuela] banga mutu wutsoni voti wu kiadi ayi kiunda.” Kuzaba mambu amomo, kufueti ku tusadila tuzaba kukinzika kibuangu zikhomba aziozio badi mu kimvuka.

Boti tunkinzikanga zikhomba bakhambu kuela, mambu mbi tualasa vanga ko? (Tala lutangu 10)

10. Buidi tulenda monisina lukinzu kuidi zikhomba bakhambulu bakuela?

10 Buidi tulenda monisina ti tunkinzikanga mabanza ayi mambu mankaka mamvanganga zikhomba beni babika kukuela? Tufueti tebukanga moyo ti zikhomba zinkaka bakhambu kuedila kibila makani mawu babaka. Vadi bankaka batidi kukuela, vayi badenginiabu ko mutu widi wufuanakana kuidi nandi muingi kakuela. Ayi vadi bankaka bakuela vayi nnuni voti nkazi wufika fua ayi wubaka kuandi makani ma kumanga bue kuela. Bosokua bubela kibila, bukiedika kuandi ti yidi mbonosono yi luzolo ayi lukinzu kue yuvulanga zikhomba beni kibila mbi bakhambu kuedila? Voti kubika bisalu biaku bioso muingi kuntuadilanga zikhomba ziviakana muingi kunsadisa kakuela? Bukiedika ti vadi zikhumbu zinkaka khomba wukhambulu wukuela kalenda kudinda lusadusu mu matedi diambu adiodio. Vayi boti kasa kudinda ko, buidi nandi kankuiza muena boti batu boso mu kimvuka badi mu kukivana muingi kuntombila nkieto voti dibakala kafueti kuela? (1 Tesalonika 4:11; 1 Timoteo 5:13) Tumona mambu mbi zikhomba ziwombo zi babakala ayi zi bakieto bakhambu kuela batuba mu mawu.

11-12. Mbi bilenda vanga zikhomba zitu bakhambu kuela kuba mu kiunda?

11 Nkengididi wumueka wu bimvuka wukhambu kuela ayi wukivananga mu kiyeku kiandi, wutuba ti wumbakanga ndandu yiwombo mu kumanga ba wukuela. Vayi nandi wumbanga beni mu kiunda mu thangu zikhomba ba kunkuvulanga: “Kibila mbi ngie wunkhambu kuedila?” Khomba yinkaka wukhambu kuela wunsadilanga ku Beteli wutuba: “Zikhomba zinkaka zi babakala ayi zi bakieto ba kuphanganga kuyindula ti ngie khambu ba wukuela, widi nkua manyongi ayi ma kuphanganga kuyindula zikhumbu zinkaka ti kukhambu ba wukuela, wisi ko nkhayilu wu Yave, vayi kizitu kinneni.”

12 Khomba yimueka yinkieto wukhambu kuela wunsadilanga ku Beteli wutuba: “Minsamuni miwombo banyindulanga ti zikhomba zioso zi babakala bakhambulu bakuela, mutu badi mu kutomba muingi kukuela ayi bammuenanga ti luaku loso bandengana na zikhomba zi bakieto luidi muingi kutona bumasi. Mawu yimonikina bo yiyenda kue vanga kiyeku ki Beteli ku divula dinkaka. Mu masika beni yivitila, kiba kilumbu ki lukutukunu ki khomba yinkieto wunyamba. Ava kukuenda mu lukutukunu, nandi wukhamba ti mu kimvuka kiawu, muba zikhomba wadi zi babakala baba phung’ami. Vayi nandi wukhamba ti kabasa tomba ko kutsodila mutu yifueti kuela. Bo tuvitila ku Nzo yi Kintinu, kuidi zikhomba beni theti kandata muingi tusolula. Mawu maba mambu ma tsoni kuidi minu ayi zikhomba beni zi babakala.”

13. Bifuani bi banani binkindisanga khomba yimueka yinkieto?

13 Khomba yinkaka wukhambu kuela wunsadilanga ku Beteli wutuba: “Minu yizebi mintuami ntuala beka bakulutu vayi bakivananga ayi bantsikikanga mayindu mawu mu kisalu kiawu. Bawu bambuelanga mioko muingi kubuela kindisa kimvuka. Ayi bayindulanga ko ti bawu balutidi na bankaka. Mvandi babanga ko mu kiunda mu kukhambu kuela voti mu kukhambu buta bana.” Mambu amomo, mawu mamvanganga kimvuka kiba kibuangu kimboti. Kibila baboso bammonanga ti ba kuba kinzikanga ayi ba kuba vananga luvalu. Mvandi ni mutu kamonanga ko ti badi mu kuntatuka kuidi bankaka. ayi ni mutu kayindulanga ko ti nandi lutidi na bankaka voti nandi to bafueti zitisa. Angi kadika mutu zebi kibuangu voti kiyeku kiandi mu kimvuka.

14. Buidi tummonisinanga lukinzu kuidi zikhomba bakhambulu bakuela?

14 Zikhomba zitu zi bakieto ayi zi babakala mu kimvuka bakhambu kuela, bantomba tuba kinzika mu kibila ki zikhadulu ziawu zimboti, kubika kuandi mu kukhambu kuela. Tulendi ko kuba mona kiadi vayi tufueti vua nkinza lukuikumunu luawu. Befu kuvanga mawu, zikhomba balasa yindula ko ti befu tuidi mu kuba kamba: ‘Yisintomba ko lusalusu luaku.’ (1 Kolinto 12:21) Vayi bawu bala mona ti befu tuba kinzikanga beni ayi tunkinzikanga kibuangu kiawu mu kimvuka.

MONISA LUKINZU KUIDI BATU BAKHAMBU ZABA BUBOTI MBEMBO’AKU

15. Mbi bankaka bamvanganga muingi babuela sadila Yave?

15 Mua mimvu kumbusa nati bubu, minsamuni miwombo babaka makani ma kulonguka mbembo yimona, muingi kuluta kukivana mu kisalu ki kusamuna. Vabe tombulu bawu kukolama mu mambu mawombo. Bawu babika kimvuka bankolukanga mbembo’awu ayi bayenda mu kimvuka bankolukanga mbembu yinkaka ayi kidi tsatu yi minsamuni. (Mavanga 16:9) Amomo madi makani baveka bambakanga muingi kubuela sadila Yave. Mimvu miwombo milenda vioka muingi bapisuka mu mbembo badi mu kulonguka. Vayi kheti bobo, bawu bannunganga kusadisa mankaka. Kibila zikhadulu ziawu zimboti ayi mimvu beka mu kusadila Yave, mankindisanga beni bankaka mu kimvuka. Bukiedika, zikhomba aziozio badi beni luvalu kuidi befu!

16. Mbi bakulutu ba kimvuka bafueti tadila mu thangu bamfiongunina khomba muingi kuba nsadisi voti nkulutu wu kimvuka?

16 Bakulutu ba kimvuka balendi yindula ko ti boti khomba kasi ko beni wupisuka mu mbembu kimvuka kintubanga, buna kasi ko wufuana muingi kuba nkulutu wu kimvuka voti nsadisi wu bakulutu ba kimvuka. Vayi bawu bafueti fiongunina boti nandi widi zikhadulu Kibibila kintubila bakulutu ba kimvuka voti minsadisi mi bakulutu bafueti monisa.—1 Timoteo 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9.

17. Divuda mbi makanda mankaka bambanga bo bankuenda ku tsi yinkaka?

17 Makanda mankaka mankuendanga ku tsi yinkaka kue tomba kisalu muingi kubaka bu kuzingisila dikanda. Ḿba bana balenda longukila mu kikola bantubanga mbembo yi tsi beni. Thangu zinkaka batombuluanga matata mvawu kulonguka mbembo beni muingi bafika baka kisalu. Vayi boti ku tsi beni kuidi dingumba voti kimvuka bankolukanga mbembo yi tsi bawu bafumina? Mu kimvuka mbi, dikanda beni bafueti landikinina zikhutukunu? Mu kimvuka kimvangilanga zikhutukunu mu mbembo matata babutukila, voti mu kimvuka kintubanga mbembo yimona bawu badi mu kulonguka?

18. Dedi bummonisina Ngalatia 6:5, kiyeku mbi mfumu dikanda kakeli?

18 Mfumu yi dikanda nandi fueti baka makani mu mbembo mbi dikanda bankuiza landikininanga zikhutukunu. Bo madi mambu ma kadika dikanda, mfumu dikanda kafueti fiongunina mawu buboti ayi kuzaba mbi bilenda tuadisa ndandu kuidi dikanda dioso. (Tanga Ngalatia 6:5.) Boso kua bubela makani ma mfumu dikanda, befu tufueti kinzika mawu ayi kuyamba buboti dikanda diandi mu kimvuka.—Loma 15:7.

19. Mbi zimfumu zi makanda bafueti fiongunina mu nsambu?

19 Khumbu zinkaka, ḿba dikanda banlandakananga zikhutukunu mu mbembo matata babutukila, vayi bana basa zaba ko buboti mbembo beni. Mawu malenda vanga bana bawu babika konzuka mu kiphevi. Mu kibila mbi? Kibila ḿba bana bankotanga kikola bantubanga mbembo yi tsi beni kubika kuandi mbembo yi matata mawu. Diawu mfumu yi dikanda kafueti nata mambu amomo mu nsambu ayi kufiongunina boti bankuiza sadisa bana bawu kulonguka mbembo’awu voti kubaluka mu kimvuka bankolukanga mbembo bana bawu bazabizi buboti. Boso kua bubela makani ma mfumu dikanda, kimvuka kansola muingi kulandikininanga zikhutukunu bafueti vanga mamoso muingi kumonisa lukinzu kuidi nandi ayi dikanda diandi.

Buidi tulenda monisina ti tunkinzikanga zikhomba badi mu kulonguka mbembo yimona? (Tala lutangu 20)

20. Buidi tulenda monisina ti tunkinzikanga zikhomba badi mu kulonguka mbembo yimona?

20 Mu bibila bioso abiobio tuma tubila, vadi zikhomba ziwombo mu bimvuka badi mu kuvanga mangolo muingi kulonguka mbembo yimona. Zikhomba beni phasi yiwombo bammonanga muingi kusudikisa mayindu mawu mu thangu bamvana mimvutu mu zikhutukunu. Vayi befu vanga mangolo muingi kubika tsikika mayindu mitu mu zinzimbala ziawu mu thangu bankoluka, tuala nunga kumona luzolo bawu badi mu Yave ayi phuila badi mu kunsadila. Befu kutsikika thalu mu zikhadulu zimboti zikhomba aziozio badi, tualasa bakamba ko ti ‘Yisintomba ko lusalusu luaku,’ kibila ngie wuyolukanga ko buboti mbembo’itu. Vayi tuala bavua nkinza ayi tuala bamonisa lukinzu lungolo.

BEFU BOSO TUIDI LUVALU VA MESO MA YAVE

21-22. Luaku mbi befu boso tuidi?

21 Yave wutuvana luaku lu kuba mu khati kimvuka kiandi. Kiyeku beni nandi wuvana kiawu kuidi befu boso, kuba kuandi ti tuidi babakala voti bakieto, bakuela voti bakhambu kuela, matoko voti biboba ayi kuidi bo bazebi ayi bakhambu zaba buboti kukoluka mbembo yinkaka. Befu boso tuidi luvalu kuidi Yave ayi kuidi bankaka mu kimvuka.—Loma 12:4, 5; Kolosai 3:10, 11.

22 Diawu tutatamananu kuvanga mangolo ma kusadila mu luzingu luitu, malongi mankinza tuma longuka mu kifuani mvuala Polo kasadila, kitedi binama bi nyitu. Ayi mvandi tutomba ziphila tulenda monisina ti tumvuanga nkinza kibuangu voti kiyeku kitu ayi ki bankaka mu kimvuka ki Yave.

NKUNGA 90 Tukindasananga Befu na Befu

^ Lut. 5 Mu dikabu di Yave kadika mutu widi disuasana na wunkaka vayi kadika mutu widi kiyeku kiandi kinkinza mu kimvuka. Dilongi adidi, dinkuiza tusadisa kumona kibila mbi didi diambu dinkinza kumonisanga lukinzu, kuidi kadika mutu mu dikabu di Yave.

^ Lut. 8 Tulendi tuba ko mu lufiatu loso ti Timoteo wutatamana mu khambu kuela.