Skip to content

Skip to table of contents

John the Baptist​—A Lesson in Maintaining Joy

John the Baptist​—A Lesson in Maintaining Joy

VADI kiyeku mu kimvuka ngie wutidi kubaka, vayi mu thangu ayiyi wulendi baka ko kiawu? Ḿba kidi kiyeku khomba yinkaka kadi. Voti kiyeku ngie wuba kumbusa, vayi mu kibila ki phunga, buvinya voti kukhambu ku zimbongo wubika kiawu. Voti kiyeku wuba mu mimvu miwombo, vayi wubika kiawu mu kibila ki mambu mabaluka mu kimvuka ki Yave. Kioso kua kibila widi, ngie ḿba wunyindulanga ti wisimvanganga ko mamoso wutidi mu kisalu kiaku kuidi Nzambi. Mu mambu ma phila ayoyi, khumbu zinkaka disi ko diambu dimbi kuba mu kiunda voti mu manyongi. Mbi ngie wulenda vanga muingi mabanza amomo mabika kukonzuka mu ntim’aku? Mbi ngie wulenda vanga muingi wutatamana mu mayangi?

Tulenda longuka mambu mawombo mu kifuani ki Yoane Mbotiki. Yoane wuba biyeku biwombo mu kisalu ki Yave. Ḿba nandi kasa zaba ko mambu moso mala kummonikina mu luzingu. Dedi, nandi kasa yindula ko ti wunkuiza luta viokisa thangu ku buloku kena mu kisalu ki kusamuna. Kheti bobo, mawu masa vanga ko Yoane kuzimbisa mayangi mandi. Vayi nandi wutatamana mu mayangi nati kutsuka luzingu luandi. Mbi bisadisa Yoane? Ayi mbi tulenda vanga muingi tutatamana mu mayangi kheti tuidi mu kiunda?

KIYEKU KI MAYANGI

Mu Ngonda Yinna yi mvu 29 T.K., Yoane wutona kiyeku kiandi ki kukubika batu mu ndizulu yi Mesiya. Nandi waba tubanga: ‘Lubalula mavanga. Bila Kintinu ki Diyilu kima fikama.’ (Matai 3:2; Luka 1:12-17) Batu bawombo bakikinina. Nkangu wu batu ba mimvila miviakana ayi miba kinanu, bayenda muingi bayuwa tsangu Yoane kaba longa, ayi bawombo banyonga masumu mawu ayi babotama. Yoane wumonisa mvandi kibakala mu kutumbudila zimfumu zi binganga baba yindula ti baba basonga ayi wuba lubula ti ba kukhambu balula mavanga, bela fundusu. (Matai 3:5-12) Yoane wuvanga kiuma kilutidi nkinza mu kisalu kiandi ki kusamuma bo kabotika Yesu mu Ngonda Yikumi mvu 29 T.K. Tona muna thangu beni, Yoane waba kambanga batu muingi balandakana Yesu, Mesiya.—Yoane 1:32-37.

Kisalu ki Yoane Mbotiki kiba beni luvalu. Diawu Yesu katubila: “Bukiedika ndikulukamba: Mu batu boso bobo babutukidi kuidi baketo, kuisi ko mutu wowo viokidi Yoane Mbotiki.” (Matai 11:11) Bukiedika, Yoane waba kuangalalanga beni mu lusakumunu loso katambula. Tala kifuani ki khomba yimueka bantedilanga Terry. Nandi ayi nkazi’andi Sandra, badi mu kisalu ki thangu ka thangu kuvioka 50 di mimvu. Terry wutuba: “Minu yiba biyeku biwombo binkinza. Yiba ntuami ntuala, betelita, ntuami ntuala wufilu, nsungi wu divula ayi bubu yidi ntuami ntuala wufilu.” Kutambula biyeku mu kimvuka ki Yave didi diambu di mayangi. Vayi dedi bummonisa kifuani ki Yoane Mbotiki, mangolo mantombulu muingi kutatamana kuba mu mayangi kheti bo mambu mambaluka.

VUTULA MATONDO

Kutatamana kuvutula matondo mu biyeku kaba, kusadisa Yoane Mbotiki kubika zimbisa mayangi kaba. Dedi, bo Yesu kabotama, kisalu ki kusamuna ki Yoane kitona kudekuka, vayi ki Yesu kitona kubuelama. Minlandikini mi Yoane baba kuazukila mu mawu ayi bankamba: ‘Tala, mutu ngie wuveni kimbangi, widi mu kubotika batu ayi baboso bankuenda kuidi nandi.’ (Yoane 3:26) Yoane wuvutudila: ‘Mutu wuvuidi nkieto wu dikuela widi dibakala wu dikuela. Vayi bo nkundi wu dibakala wu dikuela kamfikama ayi wu kunkuwa. Nandi wunkuangalalanga beni mu kibila ki mbembo yi dibakala wu dikuela. Diawu mayangi mami madidi maduka.’ (Yoane 3:29) Yoane kabasa dedikisanga ko kisalu kiandi na kisalu ki Yesu, ayi kabasa yindula ko ti kiyeku kiandi kisa bue ba ko luvalu kibila kisalu ki Yesu kiyiza luta nkinza. Vayi, Yoane wutatamana mu mayangi kibila waba vuanga nkinza luaku kaba lu kuba “nkundi wu bakala kuedidi.”

Phila yi kuyindudila yi Yoane yinsadisa kuba mayangi kheti mu ziphasi zioso kadengana mu kiyeku kiandi. Dedi, Yoane wuba nazileu tona mu mbutukulu’andi, ayi kabasa nuanga ko vinu. (Luka 1:15) Mu matedi luzingu lukhambu kikhafi lu Yoane, Yesu wutuba: “Yoane wuyiza, kasa nua ko ayi kasa dia ko.” Vayi Yesu ayi milonguki miandi basa vanga ko tsila yi kinazileu ayi baba luzingu dedi lu batu bankaka. (Matai 11:18, 19) Mvandi, Yoane kasa vanga ko mangitukulu. Vayi nandi wuzaba ti minlonguki mi Yesu ayi minlonguki miandi minkaka, bankuiza tambula lulendu alolo. (Matai 10:1; Yoane 10:41) Yoane kasa tsikika ko mayindu mandi mu kuyindulanga mu disuasana didi mu minlonguki miandi ayi minlonguki mi Yesu, vayi nandi wutatamana kuvanga kiyeku katambula kuidi Yave.

Mawu matulonga dilongi dimueka dinkinza: Befu kuvua nkinza mambu tumvanga bubu mu kisalu ki Yave, tuala kieba mayangi mitu. Terry, tube tubila kumbusa, wutuba: “Minu yitsikika mayindu mama mu kadika kiyeku yitambula.” Bo kantalanga kumbusa mu mamoso kavanga mu kisalu ki thangu ka thangu, nandi wutuba: “Minu yisi ko manyongi, vayi mamboti to yintebukanga moyo.”

Diambu dinkaka diala tusadisa kubuela mayangi mitu didi kuyindula mu diambu dimvanganga kioso kiyeku kiba ki luvalu: Luaku tuidi lu kuba ‘minsadisi minsalanga va kimueka ayi Nzambi.’ (1 Kolinto 3:9) Kiuma ki luvalu kintatamananga kuba kimboti, befu kukiebanga kiawu. Bobuawu mvandi, tuala luta ba mayangi befu kutatamana kuyindula mu luaku tuidi lu kusala na Yave. Tuisimviokisa ko thangu mu kudedikisanga kisalu kitu na ki bankaka, voti kuyindula ti biyeku bi bankaka bilutidi luvalu kena biyeku bitu.—Ngalatia 6:4.

TSIKIKA MAYINDU MU MAMBU MA KIPHEVI

Yoane Mbotiki ḿba wuzaba ti kisalu kiandi ki kusamuna kialasa tatamana ko mu thangu yiwombo, vayi ḿba kasa yindula ko ti kiala fika mana mu kinzimbukila. (Yoane 3:30) Mu mvu 30 T.K., bo vavioka zingonda zinsambanu tona bo Yesu kabotama, ntinu Elodi wukotisa Yoane ku buloku. Kheti mu buloku, Yoane wuvanga moso kalenda nunga muingi katatamana kulonga. (Malako 6:17-20) Mbi bisadisa Yoane katatamana kuba mayangi kheti bo mambu mabaluka? Nandi wutsikika mayindu mandi mu mambu ma kiphevi.

Bo kaba ku buloku, Yoane waba tambulanga zitsangu zitedi mambu Yesu kaba vanganga. (Matai 11:2; Luka 7:18) Yoane kasa ba ko divuda ti Yesu nandi Mesiya, vayi ḿba nandi waba kuyikuvusa: Buidi Yesu kala dukisila mamoso madi mu Masonoko mantubila mambu Mesiya kela vanga? Mu kuzaba ti Mesiya wunkuiza ba ntinu, bukiedika ti luyalu luandi lufika tona mu thinu? Bukiedika ti Yesu wunkuiza kumvukisa ku buloku? Yoane waba tomba kuzaba buboti mambu Yesu kala vanga, diawu kafidila minlonguki miodi muingi banyuvula: “Bukiedika ti ngiewo mutu wowo wufueti kuiza voti tufueti vingila wunkaka?” (Luka 7:19) Bo bavutuka, ḿba Yoane wuyuwa buboti bo baba kunkamba matedi mangitukulu Yesu kaba vanga ayi thumu kafila muingi bankamba: “Ziphofo zilembu moni; bakoka balembu diata; batu ba buazi balembu vedusu, batu bafua matu balembu [yuwa], bafua balembu [vulubuka]; [zitsangu zimboti zilembu] longu kuidi batu basukama.”—Luka 7:20-22.

Yoane Mbotiki ḿba wubaka beni khindusulu mu mambu minlonguki miandi bankamba. Nandi wubaka kivisa ti Yesu waba dukisa zimbikudulu zintubila matedi Mesiya. Kheti Yesu kasa vukisa ko Yoane ku buloku, Yoane wuzaba ti kiyeku kiandi kisa ba ko kiphamba. Kheti mu mambu kaba viokila, nandi wuba bibila muingi kuba mayangi.

Zitsangu zitedi kisalu ki kusamuna mu nza yimvimba zilenda tusadisa kubika zimbisa mayangi mitu

Dedi Yoane, befu kutsikika mayindu mu mambu ma kiphevi, tunnunga kukuikama mu mayangi ayi mvibudulu. (Kolosai 1:9-11) Muingi tuba lukuikumunu, tufueti tanganga Kibibila ayi kuyindula mu mambu tuntanga. Kuvanga mawu, kutu tebula moyo ti mangolo tumvanga mu kisalu ki Yave masi ko maphamba. (1 Kolinto 15:58) Sandra wutuba: “Diambu dimueka di kutsadisanga kuba kikundi kingolo na Yave didi kutanganga kapu yimueka yi Kibibila kadika kilumbu. Mawu ma kutsadisa kutsikika mayindu mami mu Yave, kubika kuandi mu minu.” Zitsangu zitedi kisalu ki kusamuna, mvandi zilenda tusadisa. Ziawu zitusadisanga kubika tsikika mayindu mu mambu tumviokila, vayi mu mambu Yave kadi mu kuvanga. Sandra wutuba: “Ziprograma zi kadika ngonda zi JW Broadcasting, zitusadisanga kuba bafikama na zikhomba ayi zitusadisa mvandi kukhambu zimbisa mayangi mitu mu kiyeku tuidi.”

Mu thangu yiluelu kavangila kisalu kiandi, Yoane Mbotiki wusamuna mu “pheve ayi lulendu lu [Elia].” Ayi dedi Elia, Yoane wuba ‘mutu widi mabanza madedakana na mitu’. (Luka 1:17; Yakobi 5:17) Befu kuvutula matondo dedi nandi, ayi kutsikika mayindu mu mambu ma kiphevi, mvandi tuala tatamana kuba mayangi mu kisalu kitu kuidi Yave, kheti mu mosokua mambu mammonika.