Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 14

Ngye Widi mu Kuvanga Kisalu ki Kusamuna mu Ntima Woso?

Ngye Widi mu Kuvanga Kisalu ki Kusamuna mu Ntima Woso?

‘Tatamana kusamuna zitsangu zimboti, [ayi] vanga kisalu ki kusamuna mu ntima woso.2 TIMOTEO 4:5.

NKUNGA 57 Tunlonganga Batu Boso

MAMBU TWANLONGUKA *

Bo Yesu kavulubuka, nandi wukutakana na minlonguki myandi ayi wuba kamba “Yendanu, . . . ayi lukitula batu minlonguki” (Tala lutangu 1)

 

1. Mbi bisadi byoso bi Nzambi batidi kuvanga, ayi kibila mbi? (Tala fikula va busu bu levista.)

YESU KLISTO wutuma minlandikini myandi: ‘Yendanu, lukitula batu ba zitsi zyoso minlonguki miami.’ (Matai 28:19) Bisadi byoso bikwikama bi Nzambi bitidi kulonguka bwidi balenda vangila kisalu babavana mu ‘ntima woso.’ (2 Timoteo 4:5) Kibila kisalu akyoki kilutidi nkinza, luvalu ayi kilutidi nswalu mu kyoso kisalu kinkaka mu luzingu. Vayi, dilenda ba dyambu diphasi kuvyokisa thangu yiwombo mu kisalu ki kusamuna dedi bo tuntombila.

2. Mambu mbi maphasi malenda tula nkaku tubika vanga kisalu ki kusamuna mu ntima woso?

2 Vadi bisalu binkaka binkinza bintombulwanga thangu’itu ayi mangolo mitu. Bawombo mu befu tunsalanga kilumbu kyoso mwingi tubaka bu kukebila dikanda ditu. Ḿba twidi mu kunwana nzingu mu mambu mankaka ma dikanda, kimbevu, kyunda ayi kumona ziphasi zi bununu. Bwidi tulenda vangila kisalu ki kusamuna mu ntima woso kheti tumvyokila mu mambu amomo maphasi?

3. Mbi tulenda longuka mu mambu Yesu katuba mu Matai 13:23?

3 Boti mambu ma luzingu ma kuvanga kubika vyokisa beni thangu mu kisalu ki Yave, bika kuba mu kyunda. Kibila Yesu wuzaba ti befu boso tulendi nunga ko kuvanga kisalu kidedakana mu kusamuna matedi Kintinu. (Tanga Matai 13:23.) Kuvanga kisalu beni mu ntima woso kuawu kulutidi nkinza kwidi Yave. (Ebeleo 6:10-12) Vayi khumbu zinkaka tulenda mona ti thangu twidi, yilenda tusadisa kubwela vanga mambu mawombo mu kisalu ki Yave. Mu dilongi adidi, twanlonguka bwidi tulenda tudila kisalu ki kusamuna va theti mu luzingu lwitu. Twammona mvandi bwidi tulenda natina luzingu lukhambu kikhafi ayi bwidi tulenda bwela pisukila mu kisalu ki kusamuna ayi ki kulonga. Vayi twantubila theti, mbi binsundula kuvanga kisalu ki kusamuna mu ntima woso.

4. Mbi binsundula kuvanga kisalu ki kusamuna mu ntima woso?

4 Tulenda tuba ti kuvanga kisalu ki kusamuna mu ntima woso kunsundula kuyivana mu kisalu ki kusamuna ayi ki kulonga. Vayi kuvanga kiawu kwisinsundula ko to kuvyokisa thangu yiwombo. Kibila tunsamuninanga, kidi mvandi nkinza kwidi Yave. Befu tumvanganga kisalu kitu kwidi Yave * mu ntima woso kibila tunzolanga Yave ayi batu. (Malako 12:30, 31; Kolosai 3:23) Kusadila Nzambi mu ntima woso kunsundula kukivana mu kisalu beni, mu kusadila thangu’itu, mangolo mitu ayi mambu tuzebi kuvanga. Befu kutadila kisalu ki kusamuna buka lwaku lunneni twidi, twala bwela ba phwila yi kusamuna zitsangu zimboti kwidi batu bawombo.

5-6. Vana kifwani kimmonisa bwidi mutu wukhambu beni thangu kalenda monisina ti wumvwanga nkinza kisalu ki kusamuna.

5 Yindulabu ditoko wunzolanga kusika ngitala. Nandi wunkwangalalanga beni mu thangu kansika yawu. Nandi wubaka kisalu ki kusikanga ngitala kutsuka sabala ku kibwangu bansumbisilanga bidya. Vayi katambulanga ko zimbongo ziwombo mwingi kudukisa zitsatu zyandi. Diawu kabakila kisalu kinkaka kaba sadilanga tona kikunda nate kintanu. Kheti nandi wumvyokisanga thangu yiwombo mu kisalu beni, kisalu kanlutanga kuzola kidi kusika ngitala. Nandi wuntombanga kubwela pisuka mu kusika ngitala mwingi kuntwala kavanga kisalu beni mu thangu zyoso. Kheti kasi ko thangu yiwombo, nandi wunkwangalalanga beni kusadila lwaku loso kambakanga mwingi kusika ngitala, kheti mu thangu yilwelo.

6 Bobuawu mvandi, ḿba ngiewu wisi ko beni thangu mwingi kukivana mu kisalu ki kusamuna. Vayi ngye wunzolanga beni kusamuna. Diawu wumvangilanga mangolo ma kubwela pisuka mu phila wunsamunina mwingi kunikuna mintima mi batu mu zitsangu zimboti. Mu kibila ki bisalu biwombo bintombulwanga thangu’aku, ḿba ngye wulenda yindula bwidi wulenda tudila kisalu ki kusamuna va theti mu luzingu lwaku.

TULA KISALU KI KUSAMUNA VA THETI MU LUZINGU LWAKU

7-8. Bwidi tulenda landikinina kifwani ki Yesu mu phila tuntadila kisalu ki kusamuna?

7 Phila Yesu kaba tadilanga kisalu ki kusamuna kidi kifwani kimboti kwidi befu. Kulonga matedi Kintinu ki Nzambi, kiawu kyuma kiluta ba nkinza mu luzingu lwandi. (Yoane 4:34, 35) Nandi wuyenda mu bibwangu bi kinanu mwingi kununga kulonga batu bawombo. Yesu wusadila lwaku loso kaba mwingi kusamuna mu bibwangu biba batu bawombo ayi mu nzo ka nzo. Yesu wutula kisalu ki kusamuna va theti mu luzingu lwandi.

8 Befu tulenda landakana kifwani ki Yesu mu kusadila lwaku loso tumbaka mwingi kusamuna yoso kwa thangu ayi voso kwa vama. Tumbanga mvandi bakubama mu kubika byuma tunzolanga mwingi kukivana mu kisalu ki kusamuna. (Malako 6:31-34; 1 Petelo 2:21) Bankaka mu kimvuka bannunganga kusadila buka mintwami ntwala mifilu, mintwami ntwala, voti minsadisi mi mintwami ntwala. Bankaka banlongukanga mbembo yimona voti bankwendanga mu bibwangu bidi tsatu yi minsamuni. Kisalu ki kusamuna kinluta vangamanga kwidi minsamuni miwombo milendi nunga ko kukota mu kisalu ki thangu ka thangu, vayi bamvanganga mamoso balenda nunga kuvanga. Kheti tumvanganga thangu yiwombo voti ndamba, Yave katudindanga ko kuvanga mambu tulendi nunga ko kuvanga. Nandi wutidi befu boso tumona mayangi madi mu kusamuna ‘zitsangu zimboti zinkembisa Nzambi yi mayangi.’ —1 Timoteo 1:11; Deutelonomi 30:11.

9. (a) Kheti bo kaba salanga, bwidi Polo kamonisina ti kisalu ki kusamuna kiawu kiluta ba nkinza mu luzingu lwandi? (b) Bwidi buku yi Mavanga 28:16, 30, 31 yimmonisina phila Polo kaba tadilanga kisalu ki kusamuna?

9 Kifwani kinkaka ki mutu wutula kisalu ki kusamuna va theti mu luzingu lwandi kidi ki mvwala Polo. Bo kayenda kwetala zikhomba ku Kolinto nandi kasa ba ko beni zimbongo, diawu katonina kuvangila zitenda voti nzo ngoto. Vayi kuvanga zitenda kisa ba ko kisalu kilutidi nkinza kwidi Polo. Mwingi kabika ba kizitu kwidi zikhomba ku Kolinto, nandi wuvanga kisalu akyoki mwingi kukikeba naveka ayi kabaka bu kusamunina zitsangu zimboti. (2 Kolinto 11:7) Kheti mvwala Polo waba vanganga kisalu kinkaka, nandi wutatamana kutula kisalu ki Nzambi va theti mu luzingu lwandi ayi waba longanga kadika Kisabala. Bo mambu mabaluka mu luzingu lwandi, Polo wuluta kukivana mu kisalu ki kusamuna. Nandi wutona “[kukiyekula] mu kisalu ki [kulonga ayi kutelimina] Yesu kimbangi kuidi bayuda ti nandi Klisto.” (Mavanga 18:3-5; 2 Kolinto 11:9) Kuntwala, bo kaba mu buloko ku Loma, Polo wusonika minkanda ayi wuvana kimbangi batu baba kwentalanga. (Tanga Mavanga 28:16, 30, 31.) Polo wuba makani ma kukhambu bika ni kyuma kivunzikisa kisalu kyandi ki kusamuna. Nandi wusonika: “Bobo buididi kisalu kituvana Nzambi . . . , tubika vonga.” (2 Kolinto 4:1) Buka Polo, ḿba befu tumvyokisanga mwa thangu mu kisalu kitu. Kheti bobo, tulenda tadila kisalu ki kusamuna matedi Kintinu buka kyuma kilutidi nkinza mu luzingu.

Vadi ziphila ziwombo tulenda vangila kisalu ki kusamuna mu ntima woso (Tala bitini bi matangu 10-11)

10-11. Boti kimbevo twidi, mbi tulenda vanga mwingi kusamuna mu ntim’itu woso?

10 Kwidi befu bankaka, dilenda ba dyambu diphasi kusamuna mu nzo ka nzo mu kibila ki kimbevo voti bununu. Vayi tulenda samunina mu ziphila zinkaka. Baklisto mu sekulu yitheti baba longanga batu voso kwa vama baba kubadengananga. Bo baba bakanga lwaku, bawu baba longanga kyedika kwidi batu boso—mu nzo ka nzo, mu bibwangu bimbanga beni batu, ayi kuvana kimbangi mukhambu kubika. (Mavanga 17:17; 20:20) Boti wulendi dyata ko beni, ḿba ngye wulenda kala va kibwangu kimvyokilanga beni batu ayi kubavana kimbangi. Voti wulenda vana kimbangi mu khambu kubika, mu kusonika minkanda ayi kusamuna mu kusadila telefoni. Minsamuni miwombo badi kimbevu, bankwangalala beni mu thangu bansamuna mu ziphila zinkaka.

11 Kheti kimbevo widi, ngye wulenda vanga kisalu ki kusamuna mu ntima woso. Bwe yindula mu kifwani ki mvwala Polo. Nandi wutuba: “Minu [yilenda] vanga mambu [moso] mu diambu di mutu wowo [wukuphananga mangolo].” (Filipi 4:13) Bo kaba mu kisalu ki misyoni, khumbu zinkaka Polo waba bakananga kubela ayi mangolo beni mawu maba kunsadisanga. Nandi wukamba basi Ngalatia: “Kimbevo kiphana [lwaku lu] kulusamunina nsamu wumboti mu khumbu yintheti.” (Ngalatia 4:13) Buawu mvandi, ḿba kimbevo kyaku kilenda kuvana lwaku mwingi kuvana kimbangi mimfelimi, voti batu bankaka ba kukeba. Kibila mu thangu zikhomba zitu bansamuna nzo ka nzo, bawombo mu bawu bambanga mu kisalu.

NATA LUZINGU LUKAMBU KIKHAFI

12. Mbi binsudula kuba “dieso dimboti”?

12 Yesu wutuba: “Dieso didi mwinda wunyitu, enati dieso diaku didi dimboti, buna nitu’aku yoso yidi yikienzuka.” (Matai 6:22) Mbi mawu mansundula? Mansundula ti tufweti tsikika thalu’itu mu kyuma kimweka to, ayi kukhambu bika ni kyuma kinkaka ki tuvukumuna. Buawu to twala nungina kunata luzingu lukhambu kikhafi. Yesu wuvanga mawu. Nandi wutsikika thalu’andi mu kisalu ki kusamuna, ayi wulongisa mvandi minlonguki myandi batsikika thalu’awu mu kisalu ki Yave ayi Kintinu kyandi. Tulenda landakana kifwani ki Yesu mu kutula kisalu ki kusamuna va theti mu luzingu lwitu. Tufweti tatamana ‘kutomba theti Kintinu ki Nzambi ayi busonga buandi.’—Matai 6:33.

13. Mbi bilenda kutusadisa kutsikika thalu’itu mu kisalu ki kusamuna?

13 Phila yimweka tulenda tsikikila thalu’itu mu kisalu ki kusamuna yidi mu kunata luzingu lukhambu kikhafi. Befu kuvanga mawu twala baka thangu yiwombo mwingi kusadisa batu kuzaba ayi kuzola Yave. * Buka, ḿba tulenda dekula thangu’itu yi kisalu va khati sabala mwingi kuluta baka thangu yi kusamunina. Voti tulenda dekula thangu tumvyokisanga mu bisavu voti mu minkungi.

14. Mambu mbi Elias ayi nkanzi’andi bavanga mwingi kununga kubaka thangu yi kubasikilanga mu kisalu ki kusamuna?

14 Mawu nkulutu wu kimvuka Elias ayi nkanzi’andi bavanga. Nandi wutuba: “Mu thangu beni, tusa nunga ko kusadila buka mintwami ntwala, vayi vaba mambu mawombo malwelu maba tombulu befu kuvanga mwingi kuvyokisa thangu yiwombo mu kisalu ki kusamuna. Buka, tudekula phila twaba sadilanga zimbongo, tudekula thangu twaba vyokisanga mu bisavu ayi mu minkungi, tudinda mvandi kwidi zimfumu zitu mwingi kudekula voti kuvingisa thangu’itu yi kisalu. Bo tununga kuvanga mawu, befu tutona kusamunanga yibwilu, kuvana ndongukulu yi kibibila ayi mvandi tubaka lwaku lu kubasikanga mu kisalu ki kusamuna khumbu wadi mu ngonda mu khati sabala. Mawu matuvananga beni mayangi!”

BWELA PISUKA MU KUSAMUNA AYI MU KULONGA

Befu kusadila mambu tunlongukanga mu lukutukunu lumvangamanga va khati sabala, twala tatamana kubwela pisuka mu kusamuna ayi mu kulonga (Tala bitini bi matangu 15-16) *

15-16. Dedi buntubila 1 Timoteo 4:13, 15, mbi tulenda vanga mwingi kubwela pisuka mu kisalu ki kusamuna? (Tala mvandi quadro yintuba “Makani Malenda Kutsadisa Kubwela Pisuka mu Kisalu ki Kusamuna.”)

15 Phila yinkaka tulenda samunina mu ntima woso yidi mu kubwela pisuka mu phila tunsamunina. Bisalu batu bankaka bamvanganga, bintombulwanga kubwela longuka mwingi baba bakubama mu kubivanga. Mawu mvandi mammonikanga kwidi minsamuni. Diawu tufweti tatamana kulonguka phila tulenda bwela pisukila mu kisalu ki kusamuna.—Zingana 1:5; tanga 1 Timoteo 4:13, 15.

16 Vayi, mbi tulenda vanga mwingi tuba minsamuni mimboti? Phila yimweka tulenda vangila mawu yidi mu kulandakana buboti zithwadusulu tuntambulanga mu lukutukunu Nzingulu Ayi Kisalu Kitu ki Buklisto. Luawu lutukubikanga ayi lutusadisanga kubwela pisuka mu kisalu ki kusamuna. Bo ntwadisi wu lukutukunu kamvana malongi kwidi wumweka mu zikhomba bevanga kiyeku, tomba kubakula malongi mbi ngye wulenda landakana. Ayi kilumbu wala basika mu kisalu ki kusamuna, wulenda sadila malongi beni. Ngye wulenda dinda lusadusu kwidi khomba wuntwamanga ntwala mu dingumba dyaku di kubasika mu kisalu ki kusamuna voti kudinda kusala yandi mu kisalu ki kusamuna. Mvadi wulenda basika mu kisalu ki kusamuna na khomba wunkaka wupisuka, na ntwami ntwala voti na nsungi wu divula. Wulenda longuka mvandi bwidi bu kusadila buboti Bilongulu Tunsadilanga Mwingi Kulonga. Kuvanga mawu kwala kusadisa kuzola kisalu ki kusamuna ayi ki kulonga.

17. Ndandu mbi wala baka ngye kuvanga kisalu ki kusamuna mu ntima woso?

17 Bukyedika, lwidi lwaku lunneni kuba ‘minsadisi minsalanga va kimweka ayi Nzambi.’ (1 Kolinto 3:9) Bo ngye wunzaba ‘diswasana mu mambu ma lutidi nkinza’ ayi wuntatamana kutsikika thalu’aku mu kisalu ki kusamuna, wala nunga ‘kusadila Yave mu mayangi.’ (Filipi 1:10; Minkunga 100:2) Kheti widi mu kuvyokila mu ziphasi, ba lufyatu ti Nzambi wala kuvana mangolo wuntomba mwingi wununga kuvanga kisalu ki kusamuna mu ntima woso. (2 Kolinto 4:1, 7; 6:4) Boti widi kukivana mu kisalu ki kusamuna, kuba kwandi mu thangu yilwelu voti yiwombo, ngye wulenda baka ‘kibila ki kukwangalala’. (Ngalatia 6:4) Ngye kuvanga mu ntim’aku woso kisalu ki kusamuna, widi mu kumonisa mu bukyedika ti wunzolanga Yave ayi batu. “Bila [ngye] vanga bobo, buna wela kivukisa ngye veka ayi wela vukisa batu bobo [ba kukuwa].”—1 Timoteo 4:16.

NKUNGA 58 Tuntomba Bakundi Batidi Ndembama

^ Lut. 5 Yesu wututuma mwingi tusamuna zitsangu zimboti zitedi Kintinu ayi kuvanga minlonguki. Dilongi adidi dinkwiza tubila bwidi tulenda vangila kisalu ki kusamuna mu ntim’itu woso, kheti tumvyokila mu mambu mawombo maphasi mu luzingu. Mvandi tunkwiza longuka bwidi tulenda bela minsamuni mimboti ayi kubwela baka mayangi bo tunsamuna.

^ Lut. 4 TSUDUKUSU YI BIKUMA: Kisalu kitu kwidi Yave kinsundula mvandi kisalu ki kusamuna ayi ki kulonga, ki kutunga ayi kubwongisa bibuangu bansadilanga mwingi kuvanga bisalu bi Yave, ayi kusadisa zikhomba mu thangu bivuka bimmonika.—2 Kolinto 5:18, 19; 8:4.

^ Lut. 13 Tala sambwadi di mambu bantubila mu quadro Como simplificar sua vida” mu Kibanga ki Nsungi, Ngonda Yisambwadi, mvu 2016, tsyelu 10.

^ Lut. 63 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Mu lukutukunu lumvangamanga va khati sabala, khomba mweka yinkyeto widi mu kumonisa bwidi bu kuvutukila mutu. Bo kankuwa malongi ma ntwadisi wu lukutukunu kakumvana, nandi wunsonika mawu mu mwa buku Bwela Pisuka mu Kutanga Ayi Kulonga. Bosi kutsuka sabala nandi wunsadila malongi beni mu kisalu ki kusamuna.