DILONGI 25
NKUNGA 7 Yave Mangolo Mitu
Tebuka Monyo ti ‘Yave Widi Nzambi Yimonyo’
‘Yave widi Nzambi Yimonyo!’—MINKU. 18:46.
MAMBU TUANLONGUKA
Tumbakanga ndandu mu kutebuka monyo ti Nzambi tumbuongiminanga widi ‘Nzambi yimonyo.’
1. Mbi bilenda sadisa dikabu di Yave kutatamana kumbuongimina kheti mu mambu maphasi bamviokilanga?
KIBIBILA kintuba ti bilumbu tunzingila yidi “thangu ziphasi muingi kuzingila.” (2 Timo. 3:1) Kubotula kuandi mambu batu boso bamviokilanga, dikabu di Yave bamviokilanga mu zikhuamusu ayi zithotolo mu kibila ki mbuongimini’awu kuidi Yave. Mbi bilenda kutu sadisa kutatamana kusadila Yave kheti mu mambu amomo maphasi? Diambu dimueka dinkinza didi, kutebuka monyo ti Yave widi ‘Nzambi yimonyo.’—Yele. 10:10; 2 Timo. 1:12.
2. Mu phila mbi Yave kadidi Nzambi yimonyo?
2 Yave wummonanga kadika diambu diphasi befu tumviokilanga ayi nandi wumtombanga ziphila zi kutusadisila. (2 Lusa. 16:9; Minku. 23:4) Kutadila Yave, Nzambi yimonyo, kulenda tusadisa kununga zioso kuandi ziphasi tulenda viokila. Tala buidi mawu mamonikina mu kifuani ki Ntinu Davidi.
3. Mbi Davidi kaba tomba kutuba bo katuba ti ‘Yave widi Nzambi yimonyo’?
3 Davidi wuzaba Yave ayi waba kumfiatilanga. Bo baba tomba kumvanga phasi kuidi zimbeni ziandi kubunda mvandi ntinu Sauli, Davidi wudinda lusalusu lu Yave mu nsambu. (Minku. 18:6) Bo Nzambi katambudila nsambu wu Davidi ayi kamvukisa, nandi wutuba: ‘Yave widi Nzambi yimonyo!’ (Minku. 18:46) Mu mambu amomo, Davidi kabasa tomba ko to kutuba ti, Nzambi widi. Buku yimueka yintuba ti, mu kutuba mambu amomo, Davidi waba monisa ti waba fiatilanga mu Yave ayi waba kuntadilanga “Nzambi yimonyo, wumvanganga mamoso muingi kusadisa dikabu diandi.” Ngete, mambu Davidi kamonikina mu luzingu, mamvana lufiatu ti Nzambi widi ayi lufiatu alolo lubuela kunkindisa muingi katatamana kusadila Yave ayi kunzitisa. —Minku. 18:28, 29, 49.
4. Ndandu mbi tulenda baka mu kuzaba ti Yave widi Nzambi yimonyo?
4 Kuba lufiatu ti Yave widi Nzambi yimonyo, kulenda tusadisa kunsadila mu kifuza. Mu phila ayoyo, befu tuala baka mangolo mantombulu muingi kukindama mu mambu maphasi, ayi kutatamana kuvanga mangolo mu kisalu kiandi. Mvandi, tuala baka makani ma kutatamana kufikama Yave.
NZAMBI YIMONYO WALA KUKINDISA
5. Mbi bilenda ku tusadisa kuba lufiatu bo tumviokila mu mambu maphasi? (Filipi 4:13)
5 Befu kutebukanga monyo ti Yave widi Nzambi yimonyo, ayi widi wukubama muingi kutu sadisa, tuala nunga kukindama mu moso kuandi mambu maphasi, kuba kuandi manneni voti maluelu. Mvandi, buboti kutebuka monyo ti vasi ko diambu Yave kalenda lembakana kutu sadisa. Nandi widi Nkua Ngolo Zioso ayi kalenda ku tuvana mangolo muingi tukindama. (Tanga Filipi. 4:13.) Kuzaba mawu, kulenda tusadisa kufiatila mu Yave bo tumviokila mu mambu maphasi. Bo tummonanga lusalusu lu Yave mu mambu maluelu, befu tumbuelanga lufiatu ti nandi wunkuiza tusadisa mvandi mu mambu manneni.
6. Mambu mbi Davidi kamonikina mu butoko buandi mabuela lufiatu luandi mu Yave?
6 Tala mambu muadi mabuela lufiatu lu Davidi mu Yave. Bo Davidi kaba muana ditoko ayi kaba kiebanga mamemi ma tat’andi, khumbu mueka, wulusu ayi khosi babuila mamemi ma tat’andi. Bo mawu mamonika, Davidi wulandakana kadika kibulu ayi wuvukisa mamemi ma tat’andi. Nandi kasa tuba ko ti mu mangolo mandi kanungina. Nandi wuzaba ti Yave, nandi wunsadisa. (1 Samu. 17:34-37) Davidi kasa zimbakana ko mambu amomo. Kuyindula mu mawu, kumbuela lufiatu ti Nzambi yimonyo wala kunkindisa mu mambu mankaka.
7. Buidi kutadila mambu mu phila yifuana kusadisila Davidi kununga Ngoliati?
7 Kuntuala, ḿba mu butoko buandi, Davidi wuyenda kuetala masodi ma basi Isaeli ku kibuangu baba nuanina mvita. Bo katuka kuna, nandi wubakula ti masodi ma basi Isaeli baba mu boma, bu disodi dimueka di basi Filistea wuba beni wuzangama baba tedilanga Ngoliati, waba ‘ fiesa masodi ma basi Isaeli.’ (1 Samu. 17:10, 11) Masodi ma basi Isaeli baba beni mu boma kibila basikika mayindu mawu mu Ngoliati ayi mu bisombolo biandi. (1 Samu. 17:24, 25) Vayi Davidi wutadila mambu amomo mu phila yiviakana. Kuidi Davidi, Ngoliati kasa fiesa ko to masodi ma basi Isaeli. Vayi nandi wufiesa ‘Nzambi yimonyo.’ (1 Samu. 17:26) Davidi waba yindula mu Yave. Nandi wuba lufiatu ti Nzambi yinsadisa bo kaba nsungi wu mamemi, wunkuiza nsadisa mvandi mu mambu amomo. Bukiedika, mu lusalusu lu Yave, Davidi wunuanisa Ngoliati ayi wunnunga!—1 Samu. 17:45-51.
8. Buidi tulenda kindisila lufiatu luitu mu Yave bo tumviokila mu mambu maphasi? (Tala mvandi foto.)
8 Befu mvitu, tulenda nunga moso kuandi mambu maphasi tumviokila, befu kutebukanga monyo ti Nzambi yimonyo widi wukubama muingi ku tusadisa. (Minku. 118:6) Befu tulenda kindisa lufiatu luitu mu Yave mu kuyindula mambu nandi kamana vanga kumbusa. Tanganga binongo bi Kibibila bimmonisa buidi Yave kavukisila dikabu diandi. (Yesa. 37:17, 33-37) Mvandi, tala bipholo bidi mu jw.org, bimmonisa buidi Yave kansadisilanga zikhomba zitu mu bilumbu bitu. Mvandi, tebukanga monyo ziphila Yave kamana kusadisila. Bika kukuazuka boti ngie wisintebuka ko moyo phila yi kukuitukila Yave kamana kusadisila. Kibila mbi? Kibila nandi wumbanga yaku mu luzingu luaku loso! Nandi wuku tumisa muingi wuba kikundi kifikama ayi nandi. (Yoa. 6:44) Ayi zaba ti mu lusalusu luandi to, ngie wididi mu kimvuka kiandi. Buidi wummuena, kusambila muingi ka kusadisa kutebuka monyo bo katambudila minsambu miaku, ka kusadisila mu thangu yifuana ayi ka kuvanina mangolo bo waba viokila mu diambu diphasi? Kuyindula mu mambu amomo, kuala kindisa lufiatu luaku ti Yave wala tatamana kukusadisa.
Mambu maphasi tumviokila, luidi luaku lu kumonisa luzolo luitu mu Yave ayi kumonisa ti Satana nkua luvunu (Tala lutangu 8-9)
9. Buidi tulenda tadila mambu maphasi tumviokila? (Zingana 27:11)
9 Kutadila Yave banga mutu wumonyo kuala tusadisa kutadila mambu tumviokila, mu phila yifuana. Buidi? Befu kuviokila mu diambu diphasi, tualasa ditadila ko to buka diambu ditu. Vayi tuala yindula batu buadi—Yave ayi Satana. Satana wutuba ti befu kuviokila mu mambu maphasi, tuala kuekula Yave. (Yobi 1:10, 11; tanga Zingana 27:11.) Vayi bo tunnunga mambu maphasi mu lukuikumunu, tummonisanga luzolo luitu kuidi Yave ayi tummonisanga ti Satana nkua luvunu. Ngie widi mu kuviokila mu zikhuamusu zi mintinu, kukhambu ku zimbongo, wisimbaka ko ndandu mu kisalu ki kusamuna voti mambu mankaka? Boti buawu, tebuka monyo ti mambu ngie widi mu kuviokila, ma kuvana luaku lu kukuangidika ntima wu Yave. Mvandi, kalasa kubika ko wuviokila mu mambu makhambulu mu kitesu kiaku. (1 Koli. 10:13) Nandi wala kuvana mangolo muingi wukindama.
NZAMBI YIMONYO WALA KUSAKUMUNA
10. Mambu mbi Nzambi yimonyo kamvangilanga batu ba kumbuongiminanga?
10 Yave wunsakumunanga batu ba kumbuongiminanga. (Ebe. 11:6) Nandi wutu vananga ndembama bubu, wutu sadisanga kukuangalala mu biuma tuidi ayi wala tuvana luzingu lu mvu ka mvu mu bilumbu binkuiza. Tulenda tula kivuvu mu Yave ayi kuba lufiatu ti nandi widi phuila ayi mangolo ma ku tusakumuna. Ayi lufiatu alolo luala ku tunata kuvanga mamoso tulenda nunga mu kisalu ki Yave, dedi bo bisadi biandi bavangila mu thangu yikhulu. Mawu Timoti wuzinga mu sekulu yitheti kavanga.—Ebe. 6:10-12.
11. Mbi bisadisa Timoti kukivana beni mu kimvuka? (1 Timo. 4:10)
11 Tanga 1 Timoti 4:10. Timoti wutula kivuvu kiandi mu Nzambi yimonyo. Diawu tulenda tubila ti nandi wuba bibila bimboti muingi kukivana mu kisalu ki Yave ayi kusadisa bankaka. Buidi kavangila mawu? Mvuala Polo wunkindisa muingi katatamana kupisuka mu kulonga mu kisalu ki kusamuna ayi mu kimvuka. Vaba tombulu mvandi Timoti kaba kifuani kimboti kuidi zikhomba zioso, kuba kuandi matoko voti bakulutu. Ayi nandi wutambula biyeku binkaka biphasi dedi, kusemba batu baba vanga mambu makhambu fuana, vayi kuvangila mawu mu luzolo. (1 Timo. 4:11-16; 2 Timo. 4:1-5) Timoti mvandi wumona ti kheti batu bankaka babasa monanga ko mambu mankaka kaba vanganga, voti babasa kumvutudilanga ko matondo mu mawu, Yave waba monanga ayi wunkuiza nsakumuna.—Loma 2:6, 7.
12. Mbi bimvanganga bakulutu ba kimvuka kukivana beni mu biyeku bantambulanga? (Tala mvandi foto)
12 Mvandi, bakulutu ba kimvuka bubu, balenda ba lufiatu ti Yave wummonanga ayi wumvuanga nkinza kisalu kimboti bamvanganga. Kubotula kuandi kiyeku ki kusunga zikhomba, kulonga ayi kusamuna, bakulutu bawombo ba kimvuka bambuelanga mioko bisalu bi kutunga ayi kuvana lusalusu bo bivuka bimmonika. Bakulutu bankaka badi mu Dingumba di Kuetalanga Zikhomba ku Nzo Mbuku. Bankaka badi mu Dingumba Dinkakudilanga Mambu Matedi Menga. Bakulutu ba kimvuka bambuelanga mioko mu bisalu abiobio, bantebukanga monyo ti kimvuka tuidi, kidi ki Yave, bika ti ki batu. Mu kibila akiokio, bawu ba kivananga mu ntima woso mu bisalu abiobio ayi bambanga lufiatu ti Yave wala basakumuna mu mambu bamvanga.—Kolo. 3:23, 24.
Nzambi yimonyo wala kusakumuna mu kisalu ngie wumvanganga mu kimvuka (Tala lutangu 12-13)
13. Buidi Yave kantadilanga mambu tumvanganga mu kisalu kiandi?
13 Befu boso tulendi ba ko bakulutu ba kimvuka. Vayi vadi mambu tulenda vanga mu kisalu ki Yave. Nzamb’itu wumvuanga beni nkinza bo tumvanga mamoso tulenda nunga muingi kunsadila. Nandi wummonanga phila tumbuedilanga mioko kisalu kiandi kimvangama mu nza yimvimba, kheti nkadu to tunnunganga kuvanga. Nandi wunkuangalalanga kumona mangolo tumvanganga muingi kununga boma ayi kunanguna koko muingi kuvana mvutu mu lukutukunu, wummonanga beni nyenzi bo tukhambu suekila bankaka nganzi ayi tunlemvukila batu ba tuvangila mambu mambi. Kheti ngie wummuena ti wisinnunga ko kuvanga mambu mu phila wuntombila, vayi ba lufiatu ti Yave wumvuanga beni nkinza mambu wulenda nunga kuvanga. Nandi wu kuzolanga mu mawu ayi wala kusakumuna.—Luka 21:1-4.
TATAMANA KUFIKAMA NZAMBI YIMONYO
14. Buidi kuba kikundi kifikama na Yave kulenda tusadisila? (Tala mvandi foto.)
14 Befu kuba kikundi kifikama ayi Yave, tualasa mona ko phasi kutatamana bakuikama mu nandi. Mawu mamonikina Yozefi. Nandi wumanga kuvanga kitsuza. Nzambi wuba mutu wukiedika kuidi nandi. Ayi nandi kabasa tomba ko kunyongisa. (Ngene. 39:9) Muingi Yave kaba mutu wukiedika kuidi befu, tufueti botulanga thangu muingi kusambila ayi kulonguka Diambu di Nzambi. Mu phila ayoyo kikundi kitu ayi nandi kiala konzuka. Befu kuba kikundi kifikama na Yave dedi Yozefi, befu tualasa tomba ko kuvanga mambu Yave kanlendanga.—Tia. 4:8.
Kubuela kufikama Nzambi yimonyo kuala kusadisa kutatamana wukuikama (Tala lutangu 14-15)
15. Mbi tulenda longuka mu mambu mamonikina basi Isaeli ku thandu? (Ebeleo 3:12)
15 Baboso banzimbakananga ti Yave widi Nzambi yimonyo, balenda bika kunsadila. Tala mambu mamonikina basi Isaeli bo baba ku thandu. Bawu bazaba ti Yave widi. Vayi batona kuba divuda boti nandi kalenda kieba zitsatu ziawu. Bawu bayuvula: ‘Yave widi kuandi va khat’itu?’ (Esodu 17:2, 7) Mu kibila akiokio, bawu babayisa Yave Nzambi. Bukiedika, befu tuisintomba ko kulandakana kukhambu kutumukina kuawu ayi kifuani kiawu kidi ndubu kuidi befu.—Tanga Ebeleo 3:12.
16. Mambu mbi malenda thota kiminu kitu?
16 Dilenda ba diambu diphasi kutatamana bakuikama kuidi Yave mu kibila ki nza tunzingila. Bawombo bakikininanga ko ti Nzambi widi. Ayi batu bammanga kutumukinanga minsiku mi Nzambi, bammonikinanga buka ti badi luzingu lumboti. Kumona mambu amomo kulenda thota kiminu kitu. Kheti tunkikinina ti Nzambi widi, vayi tulenda tona kuyikuvusa boti nandi wala tusadisa mu mambu tumviokila. Mawu mvandi nsoniki wu Minkunga 73 kaba yikuvusanga. Nandi wumona ti batu va nsengi’andi baba lendanga minsiku mi Nzambi, baba luzingu lumboti. Mu kibila akiokio, nandi wutona kumona ti vasa ba ko tsundu kutatamana kusadila Nzambi—Minku. 73:11-13.
17. Mbi bilenda ku tusadisa kutatamana kufikama Yave?
17 Mbi bisadisa nsoniki wu Minkunga kuba mayindu mafuana? Nandi wuyindula mambu mala monikina baboso banzimbakanga Yave. (Minku. 73:18, 19, 27) Nandi mvandi, wuyindula mu ndandu yinkuizilanga mu kusadila Nzambi. (Minku. 73:24) Befu mvitu tulenda yindula mu lusakumunu Yave kamana tuvana. Buboti kuyindulanga: Khanu buidi luzingu luitu luididi boti tusadilanga ko Yave? Kuvanga mawu kulenda tusadisa kutatamana bakuikama kuidi Yave ayi kutuba momawu mambu nsoniki wu minkunga katuba: ‘Kuidi minu, kufikama Nzambi didi diambu dimboti.’—Minku. 73:28.
18. Kibila mbi tulenda bela lufiatu ti tuala kindama mu mambu mankuiza kuntuala?
18 Mu kuba ‘bisadi bi Nzambi yimonyo ayi yikiedika,’ befu tulenda kindama mu moso kuandi mambu malenda tumonikina mu bilumbu abibi bitsuka. (1 Tesa. 1:9) Nzamb’itu, widi Mutu wukiedika ayi wunsadisanga baboso ba kumbuongiminanga. Nandi wudukisa zitsatu zi bisadi biandi mu thangu yikhulu ayi wukhidi vanganga mawu mu bilumbu bitu. Thangu yiluelu yinkambu, befu tuala monikina ziphasi zingolo. Vayi tualasa ba ko befu veka. (Yesa. 41:10) Bika befu boso tuba kibakala ayi tutuba: ‘Yave nandi nsadisi’ama, yilendi mona ko boma.’—Ebe. 13:5, 6.
NKUNGA 3 Mangolo Mitu, Kivuvu Kitu, Lufiatu Luitu
