Kibibila kintuba ti bo basi Midiani basumba Yosefi, bawu bannata ayi bansumbisa ku Ngipiti mu kivika. Kuntuala, bo nzala yiyiza tembakana mu bibuangu bioso, mfumu dikanda Yakobi ayi dikanda diandi dioso, babotuka ku Kanani ayi bayenda ku Ngipiti. Mu nsua wu Falao, bawu bazingila ku Ngipiti ku divula di Ngoseni, mu ndeku muila wu Nile. (Ngenesi 47:1, 6) Vayi buviokila thangu, basi Ngipiti batona kumona boma basi Isaeli bila bawu ‘batatamana kubutana ayi kuba mangolo.’ Diawu basi Ngipiti babakila makani ma kutovula basi Isaeli mu kuba kitula mimvika ayi kuba vana bisalu bi ngolo.— Esodu 1:7-14.

Vayi, vadi batu bantatamananga kutedila kinongo akiokio ki Kibibila, kinonongu ki luvunu. Angi kheti buawu, vadi bivisa binkaka bimmonisa ti basi Semite * baba mimvika ku Ngipiti.

Kivisa kitheti, bidi bibuangu biwombo biba zingilanga zi Semite babakula ku norte (nord) yi Ngipiti kuidi batu bambilanga biuma ayi bibuangu bikhulu. Dr. John Bimson wumueka mu bawu, wutuba ti babakula kuvioka 20 di bibuangu basi Semite bazingila ku khonzo norte yi Ngipiti. Mvandi James K. Hoffmeier wumfionguninanga mambu makhulu ma Ngipiti wutuba: “Va khati mimvu amimi 1800 nate 1540 Ava Klisto, tsi yi Ngipiti, yiba tsi batu baba fuminanga ku Asia ayi baba kolukanga mbembu yi basi Semite, baba zolanga beni kue zingila.” Ayi nandi wubue tuba: “Mambu mamonika mu mimvu beni, madi nguizani na mambu mamonika mu thangu yi ‘zimfumu zi makanda’ Kibibila kantubila mu buku yi Ngenesi.”

Vadi bivisa binkaka babakula ku khonzo sude yi Ngipiti. Nkanda wumueka babakula kuna, muba ntanda wu mazina ma batu bawombo baba mimvika ku Ngipiti mu mimvu ( 2000– 1600 Ava Klisto.) Kuvioka 40 di mazina babakula muna, maba mazina ma basi Semite. Mimvika beni baba vanganga bisalu biviakana. Bankaka baba lambanga, bankaka baba tunganga bikhutu, bankaka baba bisadi mu zitsola zi basi Ngipiti. Diawu James Hoffmeier katubila: “Mu nkanda beni tubakula kuvioka makumi manna (40) di mazina ma basi Semite babe sadilanga va nzo yimueka ku divula di Thebaid [diba ku sude yi Ngipiti]. Ayi kumona thalu yi batu boso abobo kusadila ku nzo yimueka to, mansundula ti bawu baba bawombo ku Ngipiti, ayi bawu baba luta kalanga mu ndeku muila wu Nile.”

David Rohl, mvandi widi wumueka wuphisuka mu kutomba biuma bikhulu, wusonika: “Mazina mawombo madi mu nkanda beni, madi mazina mabasikila mu Kibibila.” Babakula muawu mazina dedi Isakali, Aseli ayi Sifila. (Esodu 1:3, 4, 15) Nandi wumanisa mu kutuba ti, “akiokio, kidi kivisa kinneni beni, kibila kidi nguizani na thangu ayi mazina ma bana ba Isaeli baba mimvika ku Ngipiti.”

John Bimson wutuba: “Vadi bivisa biwombo babakula mu tsi ntoto bidi nguizani na mambu ayi bikhulu Kibibila kintubila mu matedi buvika bu bana ba Isaeli ku Ngipiti ayi mu thangu babasika ku Ngipiti.”