Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 13

Luzolasananga Beno na Beno

Luzolasananga Beno na Beno

“Luzolasananga beno na beno mu ntima woso.”—1 PETELO 1:22.

NKUNGA 109 Tuzolasananga mu Ntima Woso

MAMBU TUENLONGUKA *

Mu kilumbu kitsuka na bapostolo bandi, Yesu wuba kindisa bamonisa luzolo (Tala dilongi 13, lutangu 1-2)

1. Mbi Yesu kakamba minlandikini miandi ava kafua? (Tala foto yidi va busu bu levista.)

VA BUILU butsuka ava kafua, Yesu wukamba minlandikini miandi: ‘Buka bo minu yiluzodila, beno mvinu luzolasananga beno na beno.’ Ayi wubue tuba: ‘Buawu bobo baboso bela zabila ti muidi minlonguki miama benu kuzolasana.’—Yoane 13:34, 35.

2. Kibila mbi didi diambu di nkinza ku yizolasananga?

2 Yesu wutuba ti befu kumonisa luzolo dedi bo nandi katu monisina, buawu bala zabila ti tuidi minlandikini miandi. Kheti wukamba mawu kuidi minlandikini miandi mitheti, vayi befu mvitu bubu tufueti landakana mawu. Diawu nkinza beni ku yizolasananga, kheti didi diambu di phasi kuvanga mawu.

3. Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi?

3 Mu kibila ki masumu, didi diambu diphasi kuzola bankaka mu ntima woso. Vayi kheti bobo, tufueti vanga mangolo ma kulandakana kifuani ki Yesu. Mu dilongi adidi, tunkuiza mona buidi luzolo lutu sadisilanga kutomba ndembama, kubika ba luvasanu ayi kuyambanga buboti bankaka. Diawu, bo wunlonguka dilongi adidi, wukiyivusa: ‘Mbi yilenda longuka mu bifuani bi zikhomba batatamana kumonisa luzolo kuidi bankaka kheti bo diba diambu diphasi kuvanga mawu?’

TUADISA NDEMBAMA

4. Dedi bummonisina Matai 5:23, 24, kibila mbi tufueti tuamina ntuala mu kutomba ndembama boti khomba be tufuemina nganzi?

4 Yesu wutuba ti muingi tuyangidika Nzambi, tufueti ba mu ndembama na bankaka. Diawu katubila ti, boti khomba be tufuemina nganzi, tufueti tuama ntuala mu kutomba ndembama ayi kudedikisa mambu. (Tanga Matai 5:23, 24.) Yave wunkuangalalanga beni kumona ti tumvanganga mangolo ma kuba mu ndembama ayi zikhomba zitu. Vayi, Yave kalendi kikinina ko mbongimin’itu befu kusueka nganzi voti kumanga lemvukila bankaka.—1 Yoane 4:20.

5. Kibila mbi diba diambu diphasi kuidi Malaku kudedikisa mambu?

5 Kudedikisa mambu dilenda ba diambu diphasi. Kibila mbi? Mona mambu Malaku kaviokila. * Khomba mueka mu kimvuka wuntumbila bubi ayi wunseka buezi kuidi zikhomba zinkaka. Mbi nandi kavanga? Nandi wutuba: “Yifuema beni ayi yisombula yandi.” Buviokila thangu Malaku wunyonga mu mambu kavanga, ayi wuvisa ti yisi ko yawu phila yimboti yi kudedikisila mambu. Diawu kadindila nlemvu ayi wutomba kudedikisa mambu beni. Vayi khomba wunkaka wumanga kunlemvukila ayi wutatamana mu nganzi. Va thonono Malaku wuyindula: ‘Kibila mbi yifueti tatamana kutomba kudedikisa mambu, boti nandi mengi kuandi?’ Vayi nkengididi wu bimvuka wukindisa Malaku katatamana kutomba ndembama ayi kabika vonga. Mbi Malaku kavanga?

6. (a) Buidi Malaku katatamana kutuadisa ndembama? (b) Buidi Malaku kasadila dilongi didi mu Kolosai 3:13,14?

6 Malaku wu yifiongunina ayi wuvisa ti kafueti kukikulula ayi kubika yindula ti kasi ko fotu mu mambu beni. Nandi wuvisa ti kafueti balula mayindu mandi. (Kolosai 3:8, 9, 12) Malaku wukikulula ayi wuyenda kueyoluka na khomba beni ayi wubue dinda nlemvu. Nandi waba kunsonikinanga minkanda muingi kunzabikisa ti wunyonga beni mu mambu kavanga ayi waba tomba kubue vutula kikundi kiawu. Nandi mvandi waba kunkabilanga biuma bio kazaba ti khomba beni wunkuiza bizola. Kiadi ayi kiunda kuzaba ti kheti bobo khomba beni wutatamana mu nganzi. Vayi Malaku wutatamana kumonissa luzolo ayi kunlemvukila. (Tanga Kolosai 3:13, 14.) Dedi Malaku, ḿba khomba kasi nkuiza vitika ko kudedikisa mambu muidi. Vayi, luzolo lunkuisa kusadisa kulemvukila khomba ayi kutatamana kusambila muingi kithuadi kinu kivutuka.—Matai 18:21, 22; Ngalatia 6:9.

Boti khomba be tukangila nganzi, tufueti tatamana kutomba kudedikisa mambu kheti va thonono nandi wummanga kuvanga mawu (Tala matangu 7-8) *

7. (a) Mbi Yesu ka tulonga tuvanganga? (b) Mambu mbi maphasi Lara kaviokila?

7 Yesu wutu longa ti tufueti vangila bankaka mambu tuntomba ba tuvangila. Ayi wubue tuba ti tufueti zola baboso kubika to bo batuzolanga. (Luka 6:31-33) Kheti tuisi ntomba ko mawu mamonika, ḿba khomba mu kimvuka kalenda tutatuka ayi kubika kubue tuvananga mboti. Mbi tufueti vanga ma kumonika? Lara wuviokila mu mawu wutuba: “Khomba mueka mu kimvuka wukhangila nganzi ayi waba kundiengulanga meso, vayi minu yabasa visanga ko kibila mbi kaba vangilanga mawu.” Diawu yaba belanga kiunda mu zikhutukunu. Va thonono, Lara wuyindula: ‘Minu yisi ko fotu, kibila zikhomba zinkaka mu kimvuka mvandi bazebi ti nandi widi kifu ki kutatukanga batu.’

8. Mbi Lara kavanga muingi kudedikisa mambu na khomba, ayi mbi tulenda longuka mu kifuani kiandi?

8 Lara wuvanga mamoso muingi kudedikisa mambu beni ayi kuvutula ndembama. Nandi wusambila kuidi Yave ayi wuyenda kue yoluka na khomba beni. Bawu bayoluka matedi mambu beni, ba bumbasana ayi badedikisa mawu. Vayi Lara wutuba: “Buviokila thangu khomba beni wuvutuka kubue thadilanga mu phila kaba kuthadilanga.” Yiba beni mu kiunda! Va thonono, Lara waba yindulanga ti muingi kabaka mayangi khomba beni kafueti balula phila kaba kuntadilanga. Vayi nandi wuyiza visa ti kafueti tatamana kumonisa luzolo kuidi khomba beni ayi ‘kunlemvukila mu ntima woso’. (Efeso 4:32–5:2) Lara wutebuka moyo ti luzolo lukiedika ‘lutombanga ko mamboti mandi veka’. Vayi luzebi vibidila mu mambu moso, lunkikininanga mu mambu moso, luntulanga diana mu mambu moso ayi luzebi tatamana mu mambu moso.’ (1 Kolinto 13:5, 7.) Mawu masadisa Lara kuvutuka kubue ba mu ndembama. Ayi buviokila thangu, khomba beni wubalula phila kaba kuntadilanga. Befu kuvanga mangolo ma kutuadisa ndembama, ayi kutatamana kumonisa luzolo kuidi zikhomba, tulenda ba lufiatu ti ‘Nzambi yi luzolo ayi yi ndembama wunkuiza ba yitu.’— 2 Kolinto 13:11.

BIKA KUBA LUVASANU

9. Dedi bummonisina Mavanga 10:34, 35, kibila mbi tufueti bela batu bakhambulu luvasanu?

9 Yave kasi ko luvasanu. (Tanga Mavanga 10:34, 35.) Diawu, tumvangilanga mangolo ma kutumukina nsiku wu kuzola wadi yitu dedi bo tu kizodilanga, mvandi tumvanganga mangolo ma kuba mu ndembama ayi zikhomba zitu mu kimvuka. Mvandi mu kuvanga mawu, buawu tummonisinanga ti tuidi bana ba Nzambi.— Loma 12:9, 10; Yakobi 2:8, 9.

10-11. Mbi Luti kavanga muingi kubalula mayindu kaba?

10 Kukhambu ba luvasanu, didi diambu diphasi kuidi befu bawombo. Mona kifuani mu mambu mamonikina khomb’itu bantedilanga Luti. Bo kaba muana kilezi, Luti wuviokila mu mambu maphasi mu kibila ki batu bafumina ku tsi yinkaka. Mabanza mbi Luti kayiza ba kuidi batu beni? Nandi wutuba: “Minu yaba monanga khenene mamoso matedi tsi beni. Yaba yindulanga ti baboso bankalanga kuna kheti zikhomba zitu badi kuandi phila yimueka.” Mbi Luti kavanga muingi kubalula mayindu mandi?

11 Luti wuvisa ti kafueti vanga mangolo muingi kubalula phila kaba yindudilanga. Diawu katonina kutanga binongu bi zikhomba bankalanga ku tsi beni, biaba kuizilanga mu mua buku yintubila matedi kisalu ki Zimbangi zi Yave. Mawu mansadisa kumona ti zikhomba baba beni kifusa mu kisalu ki Yave, mvandi wuvisa ti bawu badi mu khati dikanda di Yave mu nza yimvimba. Diawu, kabaludila phila kaba tadilanga batu ku tsi beni. Buviokila thangu, Luti wuvisa ti vaba tombulu kuvanga mambu mankaka. Nandi wutuba: “Bo yaba dengananga zikhomba bankalanga ku tsi beni, yaba vanganga mangolo muingi kuba wuyangalala ayi kuba monisa luzolo, mvandi yaba solulanga yawu muingi kuba zaba buboti.” Bukiedika ti nandi wubaka ndadu mu mawu? Ngete, Luti wutuba: “Buviokila thangu, mayindu moso mambi yiba matedi batu bankalanga ku tsi beni mayiza mana.”

Befu kuba luzolo luwombo ‘mu dikabu di Yave mu nza yimvimba’, luvasanu luisinkuiza baka ko phuasa (Tala matangu 12-13) *

12. Mayindu mbi Sala kaba?

12 Tulenda ba luvasanu befu kukhambu ba keba keba. Dedi, khomba bantedilanga Sala, waba yindulanga ti kasa ba ko luvasanu kibila kabasa tadilanga ko batu mu mimvila miawu, mu zimbongo badi voti biyeku badi mu kimvuka. Vayi nandi wutuba: “Yitona kuvisa ti mu khati ntim’ami yiba luvasanu.” Mu phila mbi? Sala ayi dikanda diandi badi batu ba longuka beni, mu kibila akioki nandi waba zolanga to kuvanga kikundi ayi batu balonguka beni. Khumbu yimueka Sala wukamba nkundi’andi: “Minu yindiatanga to na zikhomba balonguka beni.” Mawu mamonisa ti vaba tombulu Sala kubalula mayindu mandi. Buidi kavangila mawu?

13. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki Sala?

13 Nkengididi wu bimvuka wusadisa Sala ku yifiongunina buboti. Sala wutuba: “Nandi wuthonda mu kisalu kiama kikuikama, mu mimvutu miama mu zikhutukunu ayi luzabu luama mu Kibibila. Ayi wubue tuba, bo tunkonzuka mu kiphevi tufueti kuna zikhadulu zimbote dedi, kukikulula, lukinzu ayi mamboti.” Sala wuyindula beni mu mambu nkengididi bimvuka kankamba. Nandi wutuba: “Yitomba kuvisa zikhadulu zimboti Yave kammonanga mu zikhomba.” Mu kuvanga mawu, Sala wubalula phila kaba tadilanga zikhomba zinkaka. Buidi tulenda landikinina kifuani ki Sala? Mu kukhambu bika luzabu tuidi lutuvanga kuyinangika ayi kulenza bankaka. Befu kuba “luzolo luwombo mu dikabu di Yave mu nza yimvimba,” tulendi ba ko luvasanu.— 1 Petelo 2:17.

YAMBANGA BANKAKA

14. Dedi bummonisinina Ebeleo 13:16 buidi Yave kammuenanga bo tunyambanga bankaka?

14 Yave wunzonlanga batu banyambanga bankaka. (Tanga Ebeleo 13:16.) Kuidi Yave, kuyamba bankaka ayi kusadisa bo bakhambulu, yidi phila yi kumbuongimina. (Yakobi 1:27; 2:14-17) Diawu Kibibila kitu kindisa, ‘tatamananu kuyambanga bankaka.’ (Loma 12:13) Kuyamba zikhomba yidi phila yi kumonisina ti tuba zolanga ayi tuntomba kuba bakundi bawu. Yave wumbanga beni mu mayangi befu kukabila khomba bidia ayi bo tumbotulanga thangu’itu muingi kuzaba buidi badidi. (1 Petelo 4:8-10) Vayi, vadi mua mambu malenda kutu tula nkaku muingi kuyamba bankaka.

“Yaba yindulanga ti yisa ba ko wufuana muingi kuyamba zikhomba, vayi yibalula mayindu mami, ayi bubu yidi beni mayangi” (Tala lutangu 16) *

15-16. (a) Mbi bintulanga nkaku kuidi bankaka mu kuyamba zikhomba? (b) Mbi bisadisa Editi kuyambanga bankaka?

15 Khumbu zinkaka ḿba tulenda yindula ti tuisi ko bafuana muingi kuyamba bankaka mu kibila ki mbakulu. Mona kifuani ki ḿfuizi bantedilanga Editi. Ava kulonguka kiedika nandi, kabasa zolanga ko kuyamba bankaka, kibila waba yindulanga ti bankaka bawu balutidi mbakulu, diawu badidi bafuana muingi kuyamba bankaka.

16 Bo kalonguka kiedika, Editi wuvanga mangolo muingi kuyambanga batu, mawu mansadisa kubalula phila kaba yindudilanga. Nandi wutuba: “Mu thangu baba tunga nzo yi Kintinu, nkulutu wu kimvuka wuyiza ayi wukhamba: ‘Editi, dikanda dimueka didi mukuiza muingi kubuela mioko kisalu ki kutunga. Wulenda kuba yamba ku nzo’aku?’ Minu yitebuka moyo phila Yave kasakumunina ḿfuizi waba kalanga ku divula di Salefati.” (1 Mintinu 17:12-16) Editi wukikinina kuba yamba. Nandi wutambula lusakumunu mu kuvanga mawu? Ngete, nandi wutuba: “Zikhomba beni bakala zingonda ziwadi ku nzo’ama mvandi tuyiza kuna kikundi kingolo ayi yibaka bakundi bawombo mu kimvuka.” Bubu, nandi weka ntuami ntuala ayi wunzolanga kutumisa zikhomba ku nzo’andi muingi bedia. Nandi wutuba: “Yimbakanga beni mayangi bo yinyambanga bankaka ayi yintambulanga beni lusakumunu mu kuvanga mawu.”— Ebeleo 13:1, 2.

17. Mbi Luka ayi nkazi’andi bavisa?

17 Kheti tunyambanga bankaka, ḿba vantombulu ku yifiongunina buboti muingi kuzaba ti vadi diambu tulenda buela vangila mangolo. Dedi, Luka ayi nkazi’andi badi kifu ki kuyambanga zikhomba. Bawu bantumisanga ku nzo’awu basi dikanda, bakundi ayi nkengididi wu bimvuka na nkazi’andi. Vayi, Luka wutuba: “Befu tuvisa ti tuaba tumisanga to bakundi bitu.” Mbi Luka ayi nkazi’andi bavanga muingi kuzibula ntima ayi kubuela yamba bankaka?

18. Mbi Luka ayi nkazi’andi bavanga muingi kubuela yambanga bankaka?

18 Luka ayi nkazi’andi babalula phila baba yindudilanga bo batanga mambu Yesu katuba: ‘Ndandu mbi munkuiza baka benu kuzolanga to bo ba kuluzolanga?’ (Matai 5:45-47) Bawu bayiza visa ti bafueti landakana kifuani ki Yave, wunkabilanga baboso. Diawu babakila makani ma kutumisa zikhomba baba khambu tumisanga. Luka wutuba: “Befu boso tunzolanga kuba va kimueka ayi tumbakanga beni khindusulu.”

19. Buidi tummonisinanga ti tuidi minlandikini mi Yesu, ayi mbi ngie widi wukubama muingi kuvanga?

19 Dilongi adidi dima tusadisa kuvisa ti, luzolo tuidi mu zikhomba zitu lutusadisanga kutuadisa ndembama, kukhambu ba luvasanu ayi kuba yambanga. Diawu, tufueti vanga mangolo muingi kubalula mayindu moso mambi tulenda ba ayi kuzola zikhomba zioso mu ntima woso. Befu kuvanga mawu tunkuiza baka mayangi ayi tunkuiza monisa mu bukiedika ti tuidi minlandikini mi Yesu.— Yoane 13:17, 35.

Nkunga 88 Bika Minu Yidiata mu Zinzila Ziaku

^ Lut. 5 Yesu wutuba ti luzolo luawu luala monisa baklisto bakiedika. Luzolo tuidi mu zikhomba zitu luntuadisanga ndembama, lunsadisanga tubika ba luvasanu ayi kuyambanga buboti zikhomba zitu. Vayi disi ko diambu diluelu kuvanga mawu. Diawu, dilongi adidi dinkuiza tusadisa kumona buidi tulenda tatamana kuzola zikhomba zitu mu ntima woso.

^ Lut. 5 Bavingisa mazina ma zikhomba bantubila mu dilongi adidi.

^ Lut. 57 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Khomb’itu wuntomba kudedikisa mambu na khomba yinkaka. Va thonono, khomba beni kasa vitika ko vayi nandi wutatamana kummonisa luzolo ayi bayiza dedikisa mawu.

^ Lut. 59 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Khomb’itu weka kiboba wummonanga ti zikhomba mu kimvuka ba kummonisanga luvasanu.

^ Lut. 61 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Khomb’itu wunkieto waba yindulanga ti kasa ba ko wufuana muingi kuyamba zikhomba, vayi wubalula mayindu mandi, ayi bubu widi beni mayangi.