1-2. (a) Dedi buntubila Matai 28:18-20, kiyeku mbi Yesu kavana kimvuka ki Baklisto batheti? (b) Biuvu mbi tunkuiza tubila mu dilongi adidi?

ḾBA bapostolo baba kuangalalanga beni mu thangu baba kutakananga va kimueka ku mongo. Bo Yesu kavulubuka nandi wuba dinda muingi badengana ku mongo beni. (Matai 28:16) Ḿba yawu thangu ‘kamonikina kuvioka 500 di zikhomba mu khumbu yimueka.’ (1 Kolinto 15:6) Kibila mbi Yesu katumisina minlonguki miandi mu lukutukunu beni? Muingi kuba vana kiyeku kimfunu: ‘Yendanu, lukitula batu ba zitsi zioso minlonguki miami.’—Tanga Matai 28:18-20.

² Minlonguki bayuwa mambu Yesu katuba, bayiza ba mu khati dingumba di Baklisto mu sekulu yitheti. Kiyeku kitheti kimvuka beni kitambula, kiba kuluta vanga minlonguki mi Klisto. * Bubu mvandi, vadi biveve na biveve bi bimvuka bi Baklisto bakiedika mu nza yimvimba, ayi diyindu dimueka badi. Mu dilongi adidi, tunkuiza tubila biuvu binna: Kibila mbi kuvanga minlonguki kuididi nkinza? Mbi bintombulu muingi kuvanga minlonguki? Baklisto boso badi kiyeku ki kuvanga minlonguki? Ayi kibila mbi tufueti bela mvibudulu bo tumvanga kisalu beni?

3. Dedi buntubila Yoane 14:6; ayi 17:3, kibila mbi kuvanga minlonguki kuididi nkinza?

³ Kibila mbi kuvanga minlonguki kuididi nkinza? Kibila tulendi ba ko bakundi ba Nzambi befu kukhambu botama. Mvandi, baboso banlandakananga Klisto balenda baka lusakumunu bubu ayi kivuvu ki luzingu lu mvu ka mvu mu bilumbu binkuiza. (Tanga Yoane 14:6; 17:3.) Yesu wutu vana kiyeku ki nkinza beni, vayi tuisimvanga ko kiawu befu veka. Mvuala Polo wusonika matedi nandi veka ayi Baklisto bankaka: ‘Befu tuidi minsadisi minsalanga va kimueka ayi Nzambi.’ (1 Kolinto 3:9) Bukiedika, luaku lunneni beni Yave ayi Yesu ba tuvana kheti mu kuba batu bakhambu balunga!

4. Mambu mbi tulenda longuka mu kifuani ki Ivan ayi Matilde?

⁴ Kisalu ki kuvanga minlonguki kituvananga beni mayangi. Tala kifuani ki Ivan ayi nkanzi’andi Matilde, bankalanga ku tsi yi Colômbia. Bawu bavana kimbangi dibakala dimueka bantedilanga Davier, nandi wuba kamba: “Yitidi kubalula luzingu luama, vayi yisinnunga ko.” Davier waba vanganga bisavu bi kunuana, waba nuanga zisungu zi ngolo, ayi waba zinganga ayi kimasi kiandi Erika. Ivan wutuba: “Muingi kueba tala, befu tuaba diatanga bilokoko biwombo mu mimvelo mitu mu zinzila ziba matetchi voti mayanga. Bo Erika kamona Davier kubalula nzingulu’andi, nandi wukikinina ndongukulu yi Kibibila.” Kuntuala, Davier wubika kisavu ki kunuana boxe, kunua malavu ayi kutitika zitsunga zingolo. Nandi wukuelana na Erika. Matilde wutuba: “Bo Davier ayi Erika babotama mu mvu 2016, befu tuyindula mambu Davier kaba tubanga, ‘Yitidi kubalula luzingu luama, vayi yisinnunga ko.’ Befu tudila mu mayangi.” Befu tumona mayangi mankuizanga bo tunsadisa mutu kuba nlonguki wu Klisto.

5. Kiuma mbi kitheti tufueti vanga muingi kuvanga minlonguki?

⁵ Kiuma kitheti tufueti vanga muingi kuvanga minlonguki kidi, kubila batu badi bakubama muingi kulonguka matedi Yave. (Matai 10:11) Befu tummonisanga ti tuidi Zimbangi zi Yave zikiedika bo tumvana kimbangi batu boso tundengana va kizunga kitu. Befu tummonisanga ti tuidi Baklisto bakiedika mu kulandakana nsiku wu Klisto wu kusamuna.

6. Mbi biala tusadisa kubaka ndandu mu kisalu ki kusamuna?

⁶ Batu bawombo badi tsatu yi kulonguka kiedika ki Kibibila, vayi bawombo mu bawu va thononu balenda monika buka ti bansimvua ko nkinza. Tulenda kuba sadisa kukuna phuila yi kulonguka. Muingi tubaka ndandu mu kisalu ki kusamuna tufueti kubama buboti. Diawu sola mambu batu va kinzunga kiaku balenda vua nkinza. Bosi sadila mawu.

7. Buidi ngiewu wulenda tonina disola na mutu, ayi kibila mbi wunyindudila ti nkinza beni kukuwa ayi kumonisa lukinzu?

⁷ Buka, ngie wulenda yuvula wubeki nzo: “Yintomba kuzaba diyindu diaku mu diambu adidi. Befu bawombo tuidi mu kutovuka mu kibila ki ziphasi zimmonikanga bubu. Ngie wuyindula ti vafueti ba ntinu wunyala nza yoso muingi kumanisa ziphasi?” Bosi wulenda tanga Danieli 2:44. Voti wulenda yuvula mutu wubeki nzo: “Phila mbi yilutidi tulenda longisila bana balezi zikhadulu zimboti? Yitidi kuzaba diyindu diaku mu kiuvu akioki.” Bosi tanga Deutelonomi 6:6, 7. Mu thangu wunsola mambu ma kutuba voti yosokua  mbonosonu, buboti beni kuyindulanga mu batu bala kukuwa. Yindula ndandu bala baka bo bala longuka mambu Kibibila kinlonga. Bo wunkoluka yawu, buboti beni kukuwa ayi kukinzika mambu bankikininanga. Mu kuvanga mawu, ngie wala visa buboti mabanza mawu ayi bawu bala ba bakubama muingi ku kukuwa.

8. Kibila mbi kuvutukila mutu tuvana kimbangi kutombulu mangolo ayi thangu?

⁸ Ava mutu kukikinina ndongukulu yi Kibibila, vantobuluanga mangolo ayi thangu muingi kumvutukilanga. Kibila mbi? Kibila bawombo mu bawu babanga ko ku nzo voti babanga ko bakubama muingi kukoluka yitu mu kilumbu tuba vutukila. Diawu wufueti kumvutukila khumbu ziwombo nati kala ba wukubama muingi kukikinina ndongukulu yi Kibibila. Tebuka moyo ti, kituika kifika konzukanga ba kukilembanga nlangu khumbu ziwombo. Bobuawu mvandi, luzolo lu mutu tidi kuzaba Yave ayi Yesu luala fika konzuka mu ntim’andi na kulongukanga Diambu di Nzambi khumbu ziwombo va khati sabala.

9-10. Kibila mbi tulenda tubila ti kadika nsamuni wumbuelanga mioko muingi kusadisa batu batidi kuba minlonguki?

⁹ Baklisto boso bakiedika badi kiyeku ki kutomba batu badi mintima mikubama. Tulenda fuanikisa kisalu akiki, dedi kubakula muana kilezi wuzimbala. Mu phila mbi? Tala kifuani kimonikina muana wumueka wuba mimvu mitatu bo kazimbala. Kuvioka 500 di batu baba bakuma mu kubila muana beni. Bo vavioka 20 di bilokulu, dibakala dimueka wukhambu ba mu dingumba di 500 di batu, wubakula muana beni va ndeko tsola yi manya. Dibakala beni kasa kikinina ko kutambula nzitusu bo kabakula muana beni. Nandi wutuba  ti: “Wununga kubakula muana beni kibila batu boso basala va kimueka.”

¹⁰ Batu bawombo badi buka muana awowo. Bawu bakimonanga buka ti badi bazimbala. Bawu basi ko kivuvu, vayi batidi lusalusu. (Efeso 2:12) Kuvioka 8 di biveve di batu mu befu, tuidi mu kusala va kimueka muingi kubakula batu badi mintima mi kubama. Ḿba ngie yibubu wubakudia ko mutu wunkikinina kulonguka yaku Kibibila. Vayi muna kizunga beni, minsamuni minkaka balenda bakula batu batidi kulonguka kiedika ki Diambu di Nzambi. Bo khomba wumueka wu dibakala voti wunkieto kannunga kusadisa mutu kuba nlonguki wu Klisto, baboso babuela mioko muingi kunsadisa badi bibila bimboti muingi kukuangalala.

11. Kheti ngie wisi ko mutu wunlongukanga yaku Kibibila, mu ziphila mbi zinkaka wulenda vangila minlonguki?

¹¹ Kheti ngie wisi ko mutu wunlongukanga yaku Kibibila, ngie wulenda buela mioko mu ziphila zinkaka muingi kusadisa mu kuvanga minlonguki. Buka, ngie wulenda yamba batu bankuiza mu Nzo yi Kintinu khumbu yitheti ayi kuba sadisa. Ngie kumonisa luzolo mu phila ayoyo, ngie wala kuba sadisa kuvisa ti befu tuidi Baklisto bakiedika. (Yoane 13:34, 35) Mimvutu wumvananga mu lukutukunu, kheti mu bukhufi, milenda longisa batu bamona kumonisa kiminu kiawu. Ngie wulenda basika na nsamuni wumona mu kisalu ki kusamuna ayi kunsadisa kusadila buboti Kibibila muingi kukoluka ayi batu. Bo wumvanga mawu, ngie widi mu kulongisa nsamuni wumona kulandakana kifuani ki Klisto.—Luka 10:25-28.

12. Tufueti ba luzabu luwombo muingi kuvanga minlonguki? Sudikisa.

¹² Ni mutu mu befu kafueti yindula ti luzabu luwombo luntombulu muingi kusadisa bankaka kuba minlonguki mi Yesu. Kibila mbi tulendi yindudila ko bobo? Tala kifuani ki Faustina, wunkalanga ku Bolívia. Nandi kasa zaba ko kutanga bo katona kulonguka Kibibila na Zimbangi zi Yave. Nandi wunlonguka kutanga mua nkadu, ayi bubu widi wubotama ayi wunzolanga kulongisa bankaka. Nandi wumvananga ndongukulu yi Kibibila kuidi batu batanu mu kadika sabala. Nati bubu, Faustina kasintanganga ko buboti, vayi nandi masadisa batu basambanu kubotama.—Luka 10:21.

13. Kheti tuisi ko beni thangu, ndandu mbi tuala baka bo tumvanga minlonguki?

¹³ Baklisto bawombo basi ko beni thangu kibila badi biyeku biwombo muingi kukieba. Kheti bobo, bawu bambotulanga thangu muingi kuvana ndongukulu yi Kibibila ayi bankuangalalanga beni mu mawu. Buka, khomba yimueka bantedilanga Melanie, waba kalanga ku divula di Alasca, wuba konzula naveka muan’andi wunkieto widi nana di mimvu. Nandi wuba kisalu kaba salanga thangu  yoso, ayi mvandi waba sadisa kukieba tat’andi wuba mbela bantedilanga câncer. Melanie nandi to wuba Mbangi yi Yave ku divula kaba kalanga. Nandi waba sambilanga muingi kubaka mangolo ma kusamuna, kheti bo kuaba banga kiozi kingolo. Nandi waba vanganga mawu kibila waba tomba kubaka mutu kamvana ndongukulu yi Kibibila. Mu lusalusu lu Yave nandi wuyiza zaba Sara, wuyangalala kuzaba ti Nzambi widi dizina. Mua thangu yivioka, Sara wukikina ndongukulu yi Kibibila. Melanie wutuba: “Minu yaba banga beni wuvonga mu builu bu kintanu, vayi minu ayi muan’ami tuaba bakanga beni ndandu kuvana Sara ndongukulu yi Kibibila. Tunzolanga beni kufiongunina mimvutu mi biuvu Sara katuvananga ayi tunkuangalalanga beni kummona kuba nkundi Yave.” Sara wununga zithotolo, wubotuka mu kinganga kaba, ayi wubotama.

14. (a) Buidi kuvanga minlonguki kuididi buka kuloba? (b) Tsundu mbi mambu Polo katuba mu 2 Timoteo 4:1, 2 madi mu ngiewu?

¹⁴ Kheti wubekia ko mutu wutidi kuba nlonguki wu Klisto, bika kuvonga vayi tatamana kutomba. Yesu wutuba ti batu bamvanganga minlonguki badi buka minlobi. Minlobi balenda viokisa bilokulu biwombo mu khambu baka ni mfu. Khumbu ziwombo bansalanga meni meni, khumbu zinkaka yibuilu ayi khumbu zinkaka bankuendanga mu bibuangu bi kinanu. (Luka 5:5) Bobuawu mvandi, minsamuni miwombo bamviokisanga bilokulu biwombo muingi kusamuna. Kibila mbi bama vangilanga? Muingi kuluta bakula batu. Minsamuni bamvanganga mangolo mu phila ayoyi, bambakanga ndandu yiwombo kibila bambakulanga batu batidi kukuwa zitsangu  zimboti. Ngie wulenda yedika kusamuna mu thangu voti kibuangu wulenda luta dengana batu bawombo?—Tanga 2 Timoteo 4:1, 2.

15. Kibila mbi tufueti ba mvibudulu bo tumvana ndongukulu yi Kibibila?

¹⁵ Kibila mbi tufueti ba mvibudulu bo tumvana ndongukulu yi Kibibila? Kibila befu tufueti sadisa minlonguki kulonguka ayi kuzola malongi ma Kibibila. Befu tufueti sadisa minlonguki mi kikibila kuzaba ayi kuzola mutu wuvuidi kibibila, Yave. Mvandi tubika to kulongisa minlonguki mitu mbi Yesu kantomba minlonguki miandi bavanga, vayi tufueti kubalongisa buidi bu kuzingila kiedika mu luzingu luawu. Befu tufueti kuba sadisa mu mvibudulu mu thangu bamvanga mangolo ma kusadila minsua mi Kibibila. Bankaka balenda balula mayindu voti zikhadulu badi mu thangu yiluelu; ayi kuidi bankaka vantombuluanga thangu yiwombo.

16. Mbi ngie belonguka mu kinongu ki Raúl?

¹⁶ Khomba wumueka wunsalanga buka misioni ku Peru, wuta kinongu kimueka kimmonisa ndandu yidi yi kumonisanga mvibudulu. Nandi wutuba: “Minu yilonguka zibuku ziwadi na nlongi wumueka bantedilanga Raúl. Vayi bikaku biwombo kaba mu luzingu. Dikuela diandi disa ba ko di mayangi, waba zolanga kutuba mafuza, ayi bana bandi basa kunkizikanga ko. Nandi wutona kulandakananga zikhutukunu zioso ayi minu yitatamana kunsadisa ayi kusadisa dikanda diandi. Vavioka mimvu mitatu tona yinzaba, bosi Raúl wuyiza ba wukubama muingi kubotama.”

17. Mbi tuala tubila mu dilongi dinkuiza?

¹⁷ Yesu wutuba “yendanu, lukitula batu ba zitsi zioso minlonguki miami.” Muingi kununga kuvanga kiyeku tutambula, khumbu zinkaka vatombulu kukoluka na batu banyindulanga mu phila yiviakana na befu, kubunda batu bakhambu sambilanga voti bakhambu kikininanga ti Nzambi widi. Dilongi dinkuiza diala tubila buidi tulenda samunina zitsangu zimboti kuidi batu ba mimvila voti bikhulu binkaka.