Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI  35

Yave Wumvuanga Nkinza Bisadi Biandi Bakikululanga

Yave Wumvuanga Nkinza Bisadi Biandi Bakikululanga

‘Yave . . . wuntalanga bakikululanga.MINKUNGA 138:6.

NKUNGA 48 Diatanga Lumbu ka Lumbu na Yave

MAMBU TUANLONGUKA *

1. Buidi Yave kammuenanga batu ba kikululanga? Sudikisa.

YAVE wunzolanga mutu wu kikululanga. Batu ba kikululanga bawu to belenda ba kikundi kifikama ayi nandi. Vayi ‘nkua lunangu, nandi wunzebi to mu kinanu.’ (Minkunga 138:6) Befu boso tutidi kukuangidika Yave ayi kutambula luzolo luandi. Akiki kiawu kibila kimboti tuidi muingi kukuna khadulu yi kukikulula.

2. Mbi tunkuiza tubila mu dilongi adidi?

2 Mu dilongi adidi, tunkuiza tubila mimvutu mi biuvu bitatu: (1) Mbi binsundula kukikulula? (2) Kibila mbi tufueti kunina khadulu yi kukikulula? (3) Mambu mbi malenda thota khadulu’itu yi kukikulula? Dedi bo tunkuiza muena mu dilongi adidi, kumonisa khadulu yi kukikulula kunkuangidikanga Yave ayi kuntuadisanga ndandu befu veka.—Zingana 27:11; Yesaya 48:17.

MBI BINSUNDULA KUKIKULULA?

3. Mbi binsundula kukikulula?

3 Mutu wu kikululanga kayimonanga ko buka ti nandi wulutidi na bankaka ayi kasi ko lunangu. Kibibila kimmonisa ti mutu wu kikululanga zebi ti Yave wunlutidi mu buneni ayi kalenzanga ko bankaka. Nandi mvandi wumvisanga ti valenda ba mutu wunlutidi mu phila yinkaka.—Filipi 2:3, 4.

4-5. Bukiedika ti tulenda tuba ti mutu wu kikulunga voti ndamba mu kutadila to phila kadidi? Sudikisa

4 Batu bankaka bakimonisanga ti bakikululanga, vayi mu bukiedika basi ko khadulu ayoyi. Ḿba bawu bammonanga zisonya ayi mu kibila ki phila bayonzukila, bazebi kumonisa lukinzu bo bankoluka na bankaka. Vayi mu khati’awu, bawu balenda ba beni lunangu. Ayi bumviokila thangu bawu bala kuiza monisa banani badi mu bukiedika.—Luka 6:45.

5 Batu bankaka bammonikanga ti basi ko boma ayi bantubanga mambu banyindula, vayi mawu masinsundula ko ti lungundayi badi. (Yoane 1:46, 47) Kheti bobo, batu bakhambu zitsonya bafueti ba keba keba muingi babika fiatila mu nzayilu’awu. Kheti tuidi batu bammonanga zitsonya voti ndamba, befu boso tufueti vanga mangolo muingi tuba ntima wu kikululanga.

Mvuala Polo wuba mutu waba kukikululanga, ayi kasa yindulanga ko ti nandi wulutidi nkinza (Tala lutangu 6) *

6. Dedi bummonisina 1 Kolinto 15:10, mbi tulenda longuka mu kifuani ki Polo?

6 Yindul’abu kifuani ki mvuala Polo. Yave wunsadila muingi kuzibula bimvuka bimona mu mavula maviakana. Ḿba nandi wuvanga mambu mawombo mu kisalu ki kusamuna kuvioka bapostolo bankaka ba Yesu. Vayi Polo kasa yindulanga ko ti nandi lutidi na bankaka. Nandi wu kikulula ayi wutuba: ‘minu yilutidi buluelo mu zimvuala zioso, ayi yisi ko wufuana mu kutedulu mvuala, kibila yiyamikisa kimvuka ki Nzambi.’ (1 Kolinto 15:9) Bosi, Polo wutuba ti kalenda baka to kikundi kimboti na Yave mu kibila ki nlemvo’andi, kubika kuandi mu kibila ki zikhadulu ziandi voti mu kibila ki mambu kavanga. (Tanga 1 Kolinto 15:10.) Polo wuba kifuani kimboti ki mutu wu kikululanga—bo kasonika nkada kuidi Baklisto ku Kolinto, nandi kasa yinangika ko, kheti bankaka mu kimvuka baba kumvueza!—2 Kolinto 10:10.

Karl F. Klein, khomba yimueka wukikululanga wuba salanga mu Dingumba Dintuadisi (Tala lutangu 7)

7. Buidi khomba wumueka wuba wuzabakana kamonisina ti waba kukikululanga?

7 Bawombo m.u dikabu di Yave babaka khindusulu mu nongu yi luzingu yi Khomba Karl F. Klein, wuba mu Dingumba Dintuadisi. Mu nongu’andi yi luzingu, Khomba Klein wu kikulula ayi wutubila matedi ziphasi kamonikina mu luzingu. Buka, mu mvu 1920 nandi wuyedika kusamuna nzo ka nzo khumbu yitheti. Wumona beni phasi kuma vanga, diawu kavangila mimvu miodi mu khambu kube mavanga. Kuntuala, bo kaba ku Beteli, Klein wufuemina mu mua thangu khomba yimueka wumvana dilongi. Mvandi wuyiza bakana mbela yaba kumvanganga kuba beni nganzi. Kheti mu mamoso kaviokila, Klein wutambula biyeku biwombo binkinza. Yindul’abu diambu adidi: Kheti Klein wuba beni wuzabakana, nandi wukikulula ayi kasa mona ko zitsonya kutubila zinzimbala ziandi kuidi batu boso! Diawu zikhomba ziwombo bantebukilanga moyo mu luzolo Khomba Karl ayi nongu’andi yi luzingu. *

KIBILA MBI TUFUETI KUNINA KHADULU YI KUKIKULULA?

8. Buidi 1 Petelo 5:6 wummonisina ti kukikulula kunkuangidikanga Yave?

8 Kibila kilutidi nkinza tunkuninanga khadulu yi kukikulula kidi mu kuzaba ti Yave wumvuanga nkinza khadulu ayoyi. Mvuala Petelo wusudikisa mawu buboti. (Tanga 1 Petelo 5:6.) Buku (cf) yinsudikisa mambu Petelo katuba, yawu yintuba: “Lunangu luidi buka kiyimbu. Luntuadisanga mambu mambi. Yidi khadulu yilenda vanga mutu widi nzayilu yiwombo kuba mutu wuphamba va meso ma Nzambi. Vayi kukikulula kulenda vanga nati mutu wulutidi buphamba kuba luvalu va meso ma Yave. . . . Bo widi mutu wu kikululanga, Yave wala kusakumuna.” * Bukiedika ti vadi kiuma kinkaka kilutidi kena kukuangidika ntima wu Yave?—Zingana 23:15.

9. Buidi kukikulula kulenda sadisa batu kutu fikama?

9 Kubika kuandi to kukuangidika Yave, khadulu yi kukikulula yintuadisanga mvandi ndandu mu befu veka. Yidi khadulu yilenda sadisa batu kutu fikama. Mu phila mbi? Yedika kukitula va kibuangu ki bankaka. (Matai 7:12) Ngie wulenda zola kukala na mutu wunkuikanga bankaka kuvangila mambu mu phil’andi ayi wukhambu kikininanga mambu bankaka bantuba? Ḿba ndamba. Vayi tunkuangalalanga kuzinga va kimueka na zikhomba zi bakakala ayi zi bakieto bammonisanga ti ‘bamvuanga nkinza mabanza ma bankaka, banzolasananga banga zikhomba, bammonasananga kiadi, ayi bakikululanga.’ (1 Petelo 3:8) Boti tunzolanga batu badi zikhadulu aziozi, buna tufueti kukikulula muingi bawu batu fikama.

10. Kibila mbi kuisi ko phasi mutu wukikululanga kununga ziphasi zi luzingu?

10 Kukikulula kulenda sadisa mvandi luzingu luitu kubika ba beni phasi. Khumbu zinkaka tuala mona voti tuala viokila mu mambu tummuena ti masi ko masonga. Ntinu Salomo wutuba: ‘Yimona mimvika kudiata mu mimvalu, vayi bana ba ntinu kudiatila di malu buka mimvika.’ (Mpovi 10:7) Khumbu zinkaka batu badi nzayilu yiwombo batambulanga ko nzitusu bafueni. Ayi batu badi nzayilu yiluelo, khumbu zinkaka banluta kutambula nzitusu. Vayi Salomo wuvisa ti tufueti kikinina phila luzingu luididi ayi kubika fuemanga mu phila mambu mammonikina mu luzingu. (Mpovi 6:9) Befu kukikulula, tuala fika kikinina luzingu mu phila luididi—ayi kubika tomba luba mu phila tuntombila.

MAMBU MBI MALENDA THOTA KHADULU’ITU YI KUKIKULULA?

Buidi mambu ma phila ayoyi malenda thotila khadulu’itu yi kukikulula? (Tala bitini bi matangu 11-12)) *

11. Mbi tufueti vanga bo batuvana dilongi?

11 Kadika kilumbu tuidi luaku lu kumonisa ti tuidi batu ba kikululanga. Tuemmona mua bifuani. Buka, bo batuvana malongi. Tufueti tebukanga moyo ti boti khomba bevanga mangolo muingi kutu vana dilongi, buna diambu dimbi beni tube vanga. Ḿba mu khumbu yitheti tulenda manga dilongi beni. Ayi tulenda semba mutu be tuvana dilongi voti phila kabe tuvanina diawu. Vayi befu kukikulula mu bukiedika, tuala vanga mangolo ma kutadila dilongi beni mu phila yifuana.

12. Dedi buntubila Zingana 27:5, 6, kibila mbi tufueti vutula matondo bo batuvana dilongi? Vana kifuani.

12 Mutu wu kikululanga wuntondanga bo bakumvana dilongi. Muingi tufuanikisa: Yindul’abu boti ngie widi ku Nzo yi Kintinu. Bo wummana kukoluka na zikhomba ziwombo, wumueka mu bawu wu kunata va khonzo ayi wu kukamba mu mbemo yivumbama: “Saka yidi yaku mu meno.” Bukiedika, ngie wala mona zitsonya. Vayi ngie wisimvutula ko matondo bo khomba beni kabe kulubula? Ngie ḿba wulenda muena ti khanu babe kukamba mawu thama! Bobuawu mvandi, tufueti kukikulula ayi kuvutula matondo bo khomba kammonisa kibakala mu kutu vana dilongi. Tufueti tadila khomba ayoyi buka nkundi, kubika kuandi buka mbeni.—Tanga Zingana 27:5, 6; Ngalatia 4:16.

Kibila mbi tufueti kuyikulula mu thangu bankaka bantambula biyeku mu kimvuka? (Tala bitini bi matangu 13-14) *

13. Buidi tulenda monisina khadulu yi kukikulula bo bankaka bantambula biyeku mu kimvuka?

13 Bo bankaka bantambula biyeku mu kimvuka. Nkulutu wumueka wu kimvuka bantedilanga Jason wutuba: “Khumbu zinkaka, bo yimmona zikhomba kutambula biyeku, minu yikikuvusanga kibila mbi bakhambu tsodila.” Mana yindudila phila ayoyi? Disi ko diambu dimbi kutomba kubuela baka biyeku mu kimvuka. (1 Timoteo 3:1) Vayi tufueti kieba mayindu mitu. Befu khambu kukikieba, tulenda tona kuba lungundayi mu ntima. Dedi, khomba yimueka ḿba kalenda tona kuyindula ti nandi to wulenda nunga kukieba kiyeku kimueka. Voti nkazi wu khomba mueka ḿba kalenda yindula: ‘Nnuni’ama kalenda luta kieba kiyeku akioki kuvioka zikhomba zinkaka!’ Boti tukikululanga mu bukiedika, befu tualasa yindula ko mu phila ayoyi.

14. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki Mose bo bankaka batambula biyeku?

14 Tulenda longuka mambu mawombo mu kifuani ki Mose. Bukiedika, nandi waba vuanga beni nkinza kiyeku kaba ki kutuadisa dikabu di Isaeli. Vayi buidi Mose kamuena bo Yave kasola batu bankaka muingi basala yandi? Nandi kasa ba ko kiphala. (Zintalu 11:24-29) Nandi mvandi wu kikulula bo kakaba na batu bankaka kisalu ki kufundisa dikabu. (Esodu 18:13-24) Mawu mammonisa ti Mose waba luta vua nkinza kuvana bankaka lusalusu kena kubuela baka biyeku. Nandi wuzaba ti kubuela baka batu bakunsadisa kufundisa basi Isaeli, kuaba sundula kuba vangila kisalu kimboti. Akiki kidi kifuani kimboti kuidi befu! Tulendi zimbakana ko ti, boti tutidi kuba luvalu va meso ma Yave, kukikulula kufueti vioka nzayilu tuidi. Tebuka moyo ti “kheti Yave widi wuzangama, nandi wuntalanga bakikululanga.”—Minkunga 138:6.

15. Buidi mambu mayiza balukila mu luzingu lu zikhomba ziwombo?

15 Bo mambu mambaluka. Mu mimvu mima vioka, zikhomba ziwombo bansadila Yave mu mimvu miwombo batambula biyeku bimona. Buka, mu mvu 2014, minkengididi miwombo ayi bakazi bawu batambula biyeku bimona mu kisalu ki thangu ka thangu. Tona mu mvu awowo, kimvuka ki Yave kituba ti bo khomba kandukisa 70 di mimvu, nandi kalendi bue sadila ko buka nsungi wu divula. Ayi boti weka 80 di mimvu kalendi bue sadila ko buka ntuadisi mu dingumba di bakulutu ba kimvuka. Mvandi zibetelita ziwombo batambula kiyeku ki kuba mintuami ntuala. Bankaka babika kisalu ki thangu ka thangu mu kibila ki kubela, ki dikanda, voti mu bibila binkaka.

16. Buidi zikhomba zitu bamonisina khadulu yi kukikulula bo mambu mabaluka mu luzingu luawu?

16 Disa ba ko diambu diluelo kuidi zikhomba aziozi kuviokila mu mambu amomo. Mimvu miwombo bavanga mu biyeku abiobi ayi baba bizolanga beni. Bo batambula biyeku bimona, bawu baba buka batu “bafuilu” mutu banzolanga ayi baba banga beni kiunda mu thangu bamvanga mangolo ma kukolama mu kiyeku kimona. Vayi buviokila thangu bawu bayiza kolama. Kibila mbi? Kibila bawu banzolanga beni Yave. Bawu bazaba ti bakivana kuidi Nzambi—kubika kuandi mu kisalu voti mu kiyeku. (Kolosai 3:23) Bawu badi mu mayangi mu kutatamana kukikulula ayi kusadila Yave mu kioso kua kiyeku. Bawu “banyekudila mayindu [mawu],” kibila bazaba ti Yave wuba kiebanga.—1 Petelo 5:6, 7.

17. Kibila mbi didi diambu dimboti kulandakana mambu diambu di Nzambi dintuba mu matedi kukikulula?

17 Tumvutulanga beni matondo bo Diambu di Nzambi ditukindisa kukuna khadulu yi kukikulula! Kukuna khadulu yi kukikulula kuntuadisanga mamboti kuidi befu veka ayi kuidi bankaka. Mvandi yitu sadisanga kununga zithotolo tumviokila mu luzingu. Ayi bulutidi yitu sadisanga kufikama Tat’itu ku diyilu. Buboti beni kuzaba ti Yave kheti widi Nzambi ‘wunzitusu ayi wuzangama’, nandi widi beni luzolo mu batu bakikululanga ayi wuba vuanga beni nkinza—Yesaya 57:15.

NKUNGA 45 Mayindu ma Tsi Ntim’ami

^ Lut. 5 Yimueka mu zikhadulu zilutidi nkinza tufueti kuna yidi kukikulula. Mbi binsundula kukikulula? Kibila mbi tufueti kunina khadulu ayoyi? Kibila mbi dilenda bela diambu diphasi kuidi befu kutatamana kukikulula bo mambu mambaluka mu luzingu luitu? Dilongi adidi dinkuiza tubila biuvu abiobi binkinza.

^ Lut. 7 Tala dilongi dintuba “Mu Nlemvo’andi Yave wu Kutsakumunanga” mu levista (g) yi kilumbu 22 Ngonda Yivua, mvu 1987.

^ Lut. 53 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Mvuala Polo widi ku nzo yi khomba yimueka na Baklisto bankaka, kubunda mvandi matoko. Polo kasi yimona ko buka ti nandi wulutidi na bankaka.

^ Lut. 57 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Khomba yimueka wunkikinina malongi khomba yinkaka wunlutidi butoko kakumvana.

^ Lut. 59 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Khomba wu nkulutu kasi ko kiphala mu biyeku khomba widi ditoko kadi mu kutambula mu kimvuka.