1, 2. (a) Kibila mbi matoko badi mu kunungina kunwanisa Satana ayi zipheve zimbi? (Tala fikula yidi va thonono.) (b) Mbi tunkwiza fyongunina mu dilongi adidi?

MVWALA Polo wufwanikisa Baklisto banga masodi. Befu, mu mvita twidi ayi zimbeni zitu, zidi zikyedika! Mvita beni, wisi ko na batu vayi na Satana ayi zipheve zimbi. Tona mu thangu yikhulu ti bubu, bawu bammonisa ti badi masodi ma pisuka mu kunwana mvita. Diawu, malenda monikina ti tulendi nunga ko mu mvita beni boti twidi matoko. Bukyedika kwandi ti matoko balenda nunga kunwanisa zimbeni beni zingolo? Ngete, bawu balenda nunga ayi bannunganga! Kibila mbi? Kibila bawu bantambulanga mangolo mamfuminanga kwidi Yave. Buka disodi bakubikidi bumboti, matoko mvandi bafweti vwata ‘binwanunu byoso bi Nzambi’ mwingi baba bakubama mu mvita beni.​—Tanga Efeso 6:10-12.

 ² Bo mvwala Polo kasadila kifwani akyokyo, ḿba nandi waba yindula binwanunu masodi ma Loma baba vwatanga. (Mavanga 28:16) Mu dilongi adidi, tunkwiza fyongunina bumboti kifwani beni. Tunkwiza tubila mvandi mambu mbi matoko mawombo bantubanga mu matedi ziphasi ayi ndandu bambakanga mu kuvwata kadika kinama ki kinwanunu kitu ki kipheve.

3, 4. Bwidi kyedika ki Kibibila kididi buka phonda yi disodi di Loma?

³ Tanga Efeso 6:14. Phonda disodi di Loma kaba vwatanga, yiba yi kisengu mwingi kukyeba lukyeto ayi kufyetika bumboti kikhutu ki kisengu kaba vwatanga. Zinkaka ziba lubunda lwaba sadisanga disodi kunata mvandi mbedi. Phonda beni ya kuba yikangama bumboti mu lukyeto, disodi waba lutanga kuba lufyatu bo kankwenda mu mvita.

⁴ Dedi phonda, kyedika tunlongukanga mu Dyambu di Nzambi, ki tukyebanga mu malongi ma luvunu. (Yoane 8:31, 32; 1 Yoane 4:1) Ayi bo tumbwela longuka zola kyedika ki Mambu ma Nzambi, dinkwiza ba dyambu dilenga kuzingila mu minsiku mi Nzambi voti kuvwata ‘phond’itu.’ (Minkunga 111:7, 8; 1 Yoane 5:3) Tunkwiza luta visa mvandi kyedika, ayi twala luta ba bakubama mwingi kunwanisa zimbeni zitu.​—1 Petelo 3:15.

5. Kibila mbi tufweti tubilanga kyedika?

⁵ Bo tuzebi nkinza Mambu ma Nzambi madi mu luzingu lwitu, diawu tuntumukinanga ma Kibibila kanlonga ayi tuntubilanga kyedika. Luvunu, widi ntambu Satana kansadilanga mwingi kuvukumuna batu bawombo. Luvunu lunlwekanga ntima wu mutu wowo widi mu kyunda ayi mu ziphasi. (Yoane 8:44) Kheti twidi batu basumuka, befu tumvanganga mangolo mwingi tubika tubanga luvunu. (Efeso 4:25) Kulenda ba mwa phasi kuvanga mawu. Abigail, widi 18 di mimvu wutuba: “Khumbu zinkaka kutuba kyedika kulenda monikina ti bubi, kibila vadi khumbu zinkaka mwingi wuvuka mu dyambu diphasi, ngye fweti to kuvuna.” Vayi, kibila mbi nandi kamvangilanga mangolo mwingi kutuba kyedika? Nandi wutuba: “Bo yintuba kyedika, kilunzi kyama kimbanga kivedila va meso ma Yave. Mvandi yilenda baka lufyatu lu matata ayi bakundi bama.” Victoria, widi 23 di mimvu wutuba: “Bo ngye wuntuba kyedika ki mambu wunkikininanga, batu balenda kuvweza. Kheti bobo, ngye wala baka ndandu yimbote, dedi: Kubwela ba lufyatu mu ngye veka, kuba kikundi kimbote na Yave, ayi batu boso ba kuzolanga bala kukinzika.” Bemona kibila mbi didi dyambu di nkinza kuvwatilanga ‘phonda yi kyedika’ thangu zyoso?

6, 7. Kibila mbi bamfwanikisila minsiku mi Yave buka kikhutu ki kisengu?

⁶ Kikhutu ki kisengu masodi ma basi Loma baba vwatanga, baba ku bivangilanga beni mu mwa bisengu bafutika ayi bakambika mwingi kukyeba ntima. Bisengu beni biba bithetasana ayi va ntima baba sadilanga kisengu  kimfyetikanga phonda mwingi kutsikika kiawu bumboti. Mu mavangiti, muawu baba lutanga tula bisengu bi kufyetikila phonda. Kikhutu ki kisengu kyaba sadisanga disodi kubika nyikuka beni, diawu nkinza beni kadika thangu kuba kifu ki kumonanga ti binama bi kikhutu beni bidi biduka ayi va kibwangu bifweti ba. Vayi kikhutu beni, kyaba sadisanga kukaka ntim’andi ayi byuma binkaka mu nyitu boti bamvividi sabala voti madyonga!

⁷ Minsiku mi Yave, minkyebanga ntim’itu voti kimutu twidi mu khati, bamfwanikisa kiawu banga kikhutu ki kisengu. (Zingana 4:23) Diba dyambu dimbi beni disodi kubika kikhutu kivangulu mu kisengu kingolu mwingi kuvwata kyo kivangulu mu kisengu kilebila. Bobuawu mvandi mu befu, tubika balula minsiku mi Yave mu matedi mamboti, mu mambu befu tummwena ti madi masulama. Kibila twisi ko ndwenga yiwombo mwingi kukyeba ntim’itu. (Zingana 3:5, 6) Diawu, nkinza beni kadika thangu kufyongunina ‘kikhutu kitu ki kisengu’ voti kukyeba bumboti ntim’itu.

8. Kibila mbi tufweti tumukina minsiku mi Yave?

⁸ Ngye wummwena ti minsiku mi Yave mikuvananga ko kiphwanza ki kuvanga mambu tidi vanga? Daniel, widi 21 di mimvu wutuba: “Minlongisi ayi bankotanga yama kikola, minu bamvwezanga kibila yinlandakananga minsiku mi Kibibila. Mu thangu yiwombo yisa bwe ba ko lufyatu mu minu veka ayi yiyiza ba mu kyunda.” Vayi, bwidi nandi kadidi bubu? Nandi wutuba: “Bubu, minu yimmonanga ndandu yidi mu kulandakana minsiku mi Yave. Bawombo bankotanga yama kikola, batona kutitika zitsunga zingolo ayi bankaka ba bakukisa mu kikola. Kyadi ayi kyunda kumona phila luzingu luawu luyiza bela. Bukyedika, Yave wu tukyebanga.” Madison, widi 15 di mimvu wutuba: “Disi ko dyambu dilenga kulandakana minsiku mi Yave ayi kubika landakana mambu batu bankotanga yama kikola bammwena ti masi ko mambi.” Vayi, mbi nandi kamvanganga? “Minu yintebukanga moyo ti yidi Mbangi yi Yave ayi mambu yindengananga zidi ziphila Satana ka kuthotilanga. Bo yinnunga mu zithotolo, minu yinkwangalalanga beni.”

9-11. (a) Ntindu mbi zisapatu Kibibila kamfwanikisa Baklisto bamvwatanga? (b) Mbi bilenda ku tusadisa kuba lufyatu bo tunsamuna?

⁹ Tanga Efeso 6:15. Disodi di Loma kaba kwendanga ko mu mvita na kukhambu vwata zisapatu. Ziawu ziba zivangulu mu binama bitatu bi minkanda mingolo mi bibulu bathetikisa (couro.) Zisapatu beni zisa ba ko kikhafikini, mwingi disodi kadyatila mu lufyatu ayi mu khambu syalubuka.

¹⁰ Dedi mu phila zisapatu zyaba sadisilanga disodi di Loma mu mvita, befu mvitu tumvwatanga buka zisapatu mwingi ‘kusamuna zitsangu zimboti zi ndembama.’ (Yesaya 52:7; Loma 10:15) Khumbu zinkaka, vantombilanga kuba beni kibakala mwingi kusamuna. Ditoko dimweka bantedilanga Bo, widi 20 di mimvu wutuba: “Yaba monanga boma ayi  zitsoni kuvana kimbangi kwidi bankotanga yama kikola. Mi kutebuka moyo thangu beni, minu yivisanga ko kibila mbi yaba mwenanga boma voti zitsoni. Bubu, yinkwangalalanga kuvana kimbangi kwidi batu bankotanga yama mu kikola.”

¹¹ Matoko mawombo bantubanga ti banluta banga lufyatu mu kusamuna boti bawu babe kubama ava kulonga. Bwidi ngye wulenda kubimina? Julia, widi 16 di mimvu wutuba: “Minu yintulanga bilongulu mu past’ami yi kikola, ayi yinkuwanga mboti bo bankontanga yama kikola bantubila mambu bankikininanga. Mu phila ayoyo, yilenda zaba bwidi bu kuba sadisila. Boti yidi wukubama, minu yinkolukanga yawu mambu balenda bakila ndandu.” Makenzie, widi 23 di mimvu wutuba: “Ngye kumonisa mambote ayi kuzola kuwa, ngye wulenda zaba mambu bankontanga yaku kikola bantomba kuzaba. Minu yimvanganga mangolo ma kutanga bilongulu byoso bintubila matedi matoko. Mu phila ayoyo, yilenda bamonisa dyoso kwa dyambu didi mu Kibibila voti mu jw.org mwingi kuba sadisa.” Kukubama buboti mwingi kusamuna, kwidi buka ngye vweti zisapatu zi kufwana buboti.

12, 13. Madyonga mbi ma mbazu Satana kansadilanga?

¹² Tanga Efeso 6:16. Disodi di Loma waba sadilanga nkaku wumweka wunneni. Nkaku beni wuba kunsadisanga kusweka nyitu, tona mu mavangiti ti mu makungulu mandi, ayi kubaka buka kiswamunu mwingi kabika bwilu sabala voti madyonga.

 ¹³ Madyonga mbi ma mbazu Satana kansadilanga? Nandi kalenda tona kutuba luvunu matedi Yave mwingi ku tuthota. Satana tidi ngye wukikinina ti Yave ka kuzolanga ko ayi ka kukyebanga ko. Ida, widi 19 di mimvu wutuba: “Khumbu ziwombo yimmwenanga ti Yave kasi ko wufikama mu minu, ayi nandi mengi mwingi minu yiba nkundi’andi.” Mbi nandi kamvanganga mwingi kubotula mayindu beni? “Zikhutukunu zi kutsadisanga kukindisa kiminu kyama. Minu yaba kalanga to va kibwangu kyama mu khambu vana mimvutu mu zikhutukunu, yaba yindulanga ti ni mutu kabasa tomba ko kuwa mambu yinkoluka. Bubu, minu yinkubikanga zikhutukunu ayi yimvanganga mangolo mwingi kutambula kheti byuvu byodi voti bitatu. Mwa phasi yimmonanga kuvanga mawu, vayi yinkwangalalanga mu mawu. Ayi zikhomba mu kimvuka ba kukhindisanga beni. Kinanu yimbanga mwingi kukwenda mu zikhutukunu vayi yizebi ti Yave widi luzolo luwombo mu minu.”

14. Mbi tulenda longuka mu kifwani ki Ida?

¹⁴ Nkaku wusa vyokanga ko kutola na disodi waba natanga wawu, vayi wuba wudedakana. Dedi bo tuma mwena mu kifwani ki Ida, kiminu kitu kisi ko buka nkaku wukhambu konzukanga. Angi kiminu kitu kilenda konzuka beni ayi kilenda dekuka beni. Makani mitu mawu mankwiza monisa bwididi kiminu kitu. (Matai 14:31; 2 Tesalonika 1:3) Mwingi ‘nkaku wu kiminu’ wu tukyeba, befu tufweti tatamana ku wukonzula ayi ku wukindisa.

15, 16. Kibila mbi kivuvu kitu ba kifwanikisa banga phu yi kisengu?

¹⁵ Tanga Efeso 6:17. Disodi di Loma wuba vwatanga phu yi kisengu mwingi kukyeba ntu, kidongo ayi busu. Mu phila baba vangilanga zinkaka, zyaba sadisanga disodi kunatina yawu mu myoko koso kuma kankwenda.

¹⁶ Mu phila phu yi kisengu yaba kyebilanga ntu wu disodi, ‘kivuvu kitu ki luvulusu’ kinkyebanga mabanza mitu. (1 Tesalonika 5:8; Zingana 3:21) Kivuvu kitusadisanga kutsikika mayindu mitu mu mambu Nzambi kakanikisa ayi kubika ba mu kyunda mu kibila ki ziphasi zitu. (Minkunga 27:1, 14; Mavanga 24:15) Boti tutidi kivuvu kitu ki tusadisa, kiawu kifweti ba kikyedika. Tufweti vwata ‘phu’itu’ ku ntu, kubika kunatina yawu mu myoko!

17, 18. (a) Bwidi Satana ka tuvukumuninanga tubotula phu’itu yi kisengu? (b) Bwidi tulenda monisina ti tuvunukanga ko mu mambu ma Satana?

¹⁷ Bwidi Satana ka tuvukumuninanga tubotula phu’itu yi kisengu? Yindulabu mambu nandi kavangila Yesu. Satana wuzaba kwandi ti Yesu wunkwiza ba ntinu wu nza yoso. Vayi, Yesu fweti tovuka theti ayi kufwa. Ayi kafweti vingila thangu yifwana mwingi Yave kamvana nswa wu kuba Ntinu. Diawu Satana kamvanina lwaku lu kufika ba ntinu mwingi kabika kubwe vingila. Satana wukanikisa Yesu ti na kumbwongimina mu thangu yikhufi, wunkwiza mbyeka ntinu wu nza yoso mu khambu bwe vingila. (Luka 4:5-7) Satana mvandi zebi ti Yave wukanikisa kutuvana byuma bimboti mu nza yimona. Vayi tufweti  vingila mwingi mambu beni masalama, ayi mu thangu tumvingila, tulenda vyokila mu mambu maphasi. Diawu bubu Satana ka tuvanina lwaku lu kubaka luzingu lumboti. Nandi wuntomba tutula theti luzingu lumboti vatheti bosi Kintinu ki Nzambi.​—Matai 6:31-33.

¹⁸ Matoko mawombo ma Baklisto bavunukanga ko mu mambu ma Satana. Dedi Kiana, widi 20 di mimvu wutuba: “Minu yizebi ti Kintinu ki Nzambi kiawu to tufweti tula kivuvu kitu mwingi kumanisa ziphasi.” Bwidi kivuvu kyandi ki kunsadisilanga mu phila kanyindudilanga ayi kannatina luzingu lwandi? Mawu ma kunsadisanga kutebuka moyo ti mambu ma nza ayiyi masi nkadidila ko. Kiana kasadilanga ko thangu ayi mangolo mandi mwingi kuvanga mambu ma nza ayiyi, vayi nandi wunsadila thangu ayi mangolo beni mwingi kuvanga kisalu ki Yave.

19, 20. Bwidi befu tulenda bwedila kupisuka mu kusadila Dyambu di Nzambi?

¹⁹ Disodi di Loma waba sadilanga mbedi yiba 50 centimetro mu kukula. Masodi moso baba bapisuka mu kusadila zimbedi, kibila bawu baba longukanga bu kusadila ziawu lumbu ka lumbu.

²⁰ Mvwala Polo wutuba ti Dyambu di Nzambi didi buka mbedi. Yave naveka wutuvana diawu. Vayi befu tufweti longuka bu kusadila diawu bumboti mwingi tuvana kimbangi ki kiminu kitu ayi kuludika mabanza mitu. (2 Kolinto 10:4, 5; 2 Timoteo 2:15) Bwidi wulenda bwela pisukila mu kusadila Kibibila? Sebastian, widi 21 di mimvu wutuba: “Bo yintanganga Kibibila, minu yintulanga kidimbu kheti mu lutangu lumweka lu yibe mona beni nkinza mu kadika kapu. Minu yisonika matangu mawombo.” Mawu ma kunsadisanga kuvisa bumboti phila Yave kanyindudilanga. Danieli wubwe tuba: “Bo yintanganga Kibibila, minu yintulanga kidimbu matangu minu yimmona ti malenda sadisa batu bankaka yindengana mu kisalu ki kusamuna. Bo yiba tangila ayi yiba sudikisa mawu, minu yimmonanga ti bambwelanga kuba phwila yi kulonguka bo bammona mangolo yimvanga mwingi kuba sadisa.”

21. Kibila mbi tulendi mwena ko boma bu Satana ayi zipheve zimbi?

²¹ Dedi bo tumalongukila mu bifwani bi matoko tuma tubila mu dilongi adidi, befu tulendi ba ko boma bu Satana ayi zipheve zimbi. Bukyedika ti bawu mangolo badi, vayi Yave wuba lutidi mangolo. Ayi bawu bazinganga ko mvu ka mvu vayi balenda fwa. Bawu bala batula mu buloku ayi balasa bwe vukumuna ko batu mu thangu Yesu kala yala mu kivevi kimweka ki mimvu, ayi bosi bawu bela bungwa. (Nzaikusu 20:1-3, 7-10) Befu tuzebi mben’itu, mintambu myandi ayi makani mandi. Vayi mu lusalusu lu Yave, befu tulenda tatamana bakwikama mu zithotolo zi Satana!