Skip to content

Skip to table of contents

Kwidi Wuntsikikila Thalu’aku?

Kwidi Wuntsikikila Thalu’aku?

‘Kwidi ngyewu yimvumuna mesu mami, ngyewu widi ku kyandu kyaku ku diyilu.’​MINKUNGA 123:1.

MINKUNGA: 143, 124

1, 2. Mbi binsundula kutsikika thalu kwidi Yave?

BEFU TWIDI mu kuzingila mu ‘thangu yi ziphasi.’ (2 Timoteo 3:1) Ayi luzingu lunkwiza bwela ba ziphasi ava Yave katulula nza ayiyi yimbi ayi katwala ndembama yikyedika va ntoto. Diawu tufweti kuyikuvusa, ‘Kwidi nani minu yintsikikila thalu’ami mwingi kudinda lusalusu ayi thwadusulu?’ Ḿba wulenda tuba mu thinu ti “Kwidi Yave,” ayi wawu mvutu wufweni.

2 Mbi binsundula kutsikika thalu kwidi Yave? Ayi bwidi tulenda zabila ti tuntatamana kutsikika thalu’itu kwidi nandi bo tummonikina ziphasi? Mimvu miwombo kumbusa, nsoniki wumweka wu Kibibila wusudikisa kibila mbi tufweti tombila Yave mu thangu tuntomba lusalusu. (Tanga Minkunga 123:1-4.) Nandi wutuba ti befu tomba Yave, twala ba buka kisadi kintadidila mfumu’andi. Bwidi? Kisadi kalenda tadila voti kufyatila mfumu’andi mwingi kamvana bidya ayi nsika. Vayi kafweti tadilanga mvandi mfumu’andi kadika thangu mwingi kavisa mambu mfumu’andi kantomba nandi kavanga, ayi mvandi kafweti vangila buawu. Bobuawu mvandi, tufweti longuka bumboti Dyambu di Nzambi kadika kilumbu mwingi tuvisa mbi Yave kantomba befu tuvanga ayi kuvanga mawu. Bosi tulenda ba lufyatu ti mu bukyedika, Yave wu tusadisanga bo tuntomba lusalusu lwandi.​—Efeso 5:17.

3. Mbi bilenda tuvukumuna mwingi tubika tsikikanga thalu’itu kwidi Yave?

3 Kheti tuzebi ti tufweti tsikikanga thalu kwidi Yave, khumbu zinkaka tulenda vukumuka. Mawu mamonikina Malata nkundi wufikama wu Yesu. Nandi “wukiyekula mu bisalu biwombo.” (Luka 10:40-42) Boti Malata mutu wukwikama wuvukumuka kheti bo Yesu kaba yandi va kimweka, tulendi kwituka ko kumona ti wumweka mu befu mvandi kalenda vukumuka. Mbi bilenda tuvukumuna mwingi tubika bwe tsikika thalu’itu kwidi Yave? Mu dilongi adidi, tunkwiza tubila bwidi mambu bankaka bamvanga malenda tuvukumunina. Tunkwiza longuka mvandi bwidi tulenda tatamana kutsikikila thalu’itu kwidi Yave.

DIBAKALA DIKWIKAMA DIZIMBISA LWAKU LUNNENI KABA

4. Kibila mbi tulenda kwitukila kuzaba ti Mose wuzimbisa lwaku lu kukota ku Ntoto Yave Kakanikisa?

4 Mose waba tadilanga Yave mwingi kansadisa ayi kantwadisa. Kibibila ki tukamba ti “nandi wumona Nzambi yika yimonikanga ko.” (Tanga Ebeleo 11:24-27.) Kiawu kintuba mvandi ti ‘kusa bwe ba ko mbikudi wunkaka ku Isaeli dedi Mose, mutu wowo Yave kayiza zaba zizi mu zizi.’ (Deutelonomi 34:10) Kheti Mose wuba kikundi kifikama na Yave, nandi wuzimbisa lwaku lu kukota ku Ntoto Yave Kakanikisa. (Zintalu 20:12) Mambu mbi mamonika?

5-7. Mambu mbi mamonika mu thangu basi Isaeli babasika ku Ngipiti ayi mbi Mose kavanga?

5 Bo vavyoka ngonda ziwadi mu thangu basi Isaeli babasika ku Ngipiti, ava bawu batuka ku Mongo Sinai, vamonika dyambu dimweka. Bawu batona kukwana kibila kusa ba ko nlangu. Batona kutatisa Mose ayi badasuka, ‘diawu Mose kakambila Yave: ‘Mbi yifweti vangila dikabu adidi? Nkadu wukhambu ma batona kukhuba mamanya.’ (Esodu 17:4) Yave wuvana zithwadusulu zikhambu phasi kwidi Mose. Nandi wunkamba kabonga nkawu’andi ayi kabunda va dimanya ku Holebi. Kibibila kintuba: ‘Mose wuvangila buawu vantwala bakulutu ba Isaeli.’ Bosi nlangu wutona kubasika, basi Isaeli babaka nlangu wuwombo mwingi banwa ayi mambu beni mavyoka.​—Esodu 17:5, 6.

6 Kibibila kintuba ti Mose wutedila kibwangu beni Masa, kinsundula “Thotolo,” ayi Meliba, dinsundula “Kwambila.” Kibila mbi? ‘Bila basi Isaeli bayambila na Mose ayi bathota Yave bo batuba: ‘Yave widi va khat’itu voti ndamba?’’​—Esodu 17:7.

7 Bwidi Yave kamwena mambu mamonika ku Meliba? Nandi wunyonga, bila mambu basi Isaeli bavanga, maba buka bawu babalukila Yave ayi kimfumu kyandi, bika to kwidi Mose. (Tanga Minkunga 95:8, 9.) Mambu basi Isaeli bavanga maba beni mambi. Vayi Mose wuvanga masulama. Nandi wutsikika thalu’andi kwidi Yave ayi wulandakana zithwadusulu zyandi.

8. Mambu mbi mamonika mu thangu basi Isaeli baba nduka mwingi kukota ku Ntoto Yave Kakanikisa?

8 Mambu beni mabwe monika bo vavyoka 40 ma mimvu. Basi Isaeli baba nduka kukota ku Ntoto Yave Kakanikisa. Bawu batuka va kibwangu kiba kifikama ku Kadesi, ku Ntoto Yave Kakanikisa. Kibwangu beni, bayiza tedila mvandi kiawu Meliba. * (Tala matangu madi va wanda.) Kibila mbi dizina adyodi? Kibila vawu basi Isaeli babwe nyongina ayi batubila ti vasa ba ko nlangu. (Zintalu 20:1-5) Vayi khumbu ayiyi, Mose wusumuka.

9. Zithwadusulu mbi Yave kavana Mose, vayi mbi nandi kavanga? (Tala fikula yidi va thonono.)

9 Mbi Mose kavanga bo dikabu dimbalukila? Dedi bo kavangila theti, nandi wudinda thwadusulu yi Yave. Vayi khumbu ayiyi, Yave kasa kamba ko Mose kabunda va ditadi. Nandi wukamba Mose kabonga nkawu’andi, kanata dikabu va nduka ditadi ayi kayoluka ayi ditadi beni mwingi dibasisa nlangu. (Zintalu 20:6-8) Bukyedika ti Mose wuvangila bobuawu Yave kankambila? Ndamba. Nandi wuba beni nganzi, diawu katendukila kwidi dikabu ayi wuba kamba: ‘Luyuwa benu batu ba matingu! Lutidi befu tuvanga nlangu wubasikila va ditadi adidi kwidi benu?’ Bosi nandi wubunda va ditadi, bika ti khumbu yimweka to, vayi khumbu wadi.​—Zintalu 20:10, 11.

Mose kasa tumamana ko thwadusulu yimona Yave kamvana

10. Bwidi Yave kamwena mambu Mose kavanga?

10 Yave wudasuka beni bo Mose kavanga mawu. (Deutelonomi 1:37; 3:26) Kibila mbi Yave kadasukila? Kibila Mose kasa tumamana ko thwadusulu yimona Yave kamvana.

11. Bo kabunda nkawu va ditadi, kibila mbi Mose kavangila basi Isaeli kuyindula ti bakana ko Yave wuvanga mangitukulu beni?

11 Ḿba vaba kibila kinkaka Yave kadasukila. Matadi manneni ma Meliba yitheti maba beni ngolo. Kheti mutu na kubunda mawu khumbu ziwombo, ni mutu kalendi vingila ko ti muawu mulenda basikila nlangu. Vayi matadi ma Meliba yimwadi maba diswasana. Mawombo mu mawu madi ntindu wu matadi bantedilanga calcária, matadi amama masi ko ngolo, nlangu wulenda kota muna. Ayi batu balenda botula nlangu beni mu kutobula divudu mu ditadi beni. Bo Mose kabunda ditadi kubika kwandi kukoluka, bukyedika ti basi Isaeli bamwena ti nlangu beni wawu veka wubasika ayi Yave kasa vanga ko ni kimangu? * (Tala matangu madi va wanda.) Tusa zaba ko mu kyedika ti mawu voti ndamba.

BWIDI MOSE KASUMUKINA?

12. Kibila mbi kinkaka kivanga Yave kufwemina Mose ayi Aloni?

12 Valenda ba mvandi kibila kinkaka kivanga Yave kufwemina Mose ayi Aloni. Mose wukamba dikabu dyoso: ‘Lutidi befu tuvanga nlangu wubasikila va ditadi adidi kwidi benu?’ Bo Mose katuba ‘befu,’ nandi wuba tubila naveka ayi Aloni. Mambu Mose katuba masa monisa ko lukinzu, bila nandi kasa vana ko Yave nzitusu yoso mu mangitukulu beni. Buku yi Minkunga 106:32, 33 yintuba: ‘Ku minlangu mi Meliba, bafwemisa Yave; diawu Mose katovukila mu kibila kiawu. Bawu bafwemisa phevi’andi ayi nandi wutuba mambu makambulu fwana mu khambu yindula.’ * (Tala matangu madi va wanda.) (Zintalu 27:14) Mose kasa vana ko Yave nzitusu yoso Nandi kadi nswa mu tambula. Yave wukamba Mose ayi Aloni: ‘Benu bwadi lusa landakana ko thwadusulu’ami.’ (Zintalu 20:24) Disumu dingolo beni bavola!

13. Kibila mbi tulenda tubila ti phila Yave kasembila Mose yiba yifwana?

13 Yave waba tomba Mose ayi Aloni bamonisa kifwani, bila bawu baba twadisa dikabu Dyandi. (Luka 12:48) Mu thangu yikhulu, Yave kasa bika ko mbandu yoso yi basi Isaeli bakota ku Ntoto Kakanikisa kuba vana, bila bawu bamonisa matingu kwidi nandi. (Zintalu 14:26-30, 34) Diawu Yave kasembila Mose mu thangu kasumuka dedi bo kasembila mvandi bankaka. Dedi bankaka basumuka, Mose mvandi wuzimbisa lwaku kaba lu kukota ku Ntoto Yave Kakanikisa.

MBI BIVANGA MOSE KUSUMUKA?

14, 15. Mbi bivanga Mose kusumuka va mesu ma Yave?

14 Mbi bivanga Mose kusumuka va mesu ma Yave? Bwe tala mbi buku yi Minkunga 106:32, 33 yintuba: ‘Ku minlangu mi Meliba, bafwemisa Yave; diawu Mose katovukila mu kibila kiawu. Bawu bafwemisa phevi’andi ayi nandi wutuba mambu makambulu fwana mu khambu yindula.’ Kheti basi Isaeli babalukila Yave, vayi Mose wufwema voti wudasuka. Nandi kasa zaba ko kukiyala vayi wuyoluka mu khambu yindula mambu malenda monika.

15 Mose wubika kutadidila Yave bila nandi wubika mavanga ma batu bankaka mamvukumuna. Khumbu yitheti dikabu dinyonga mu kibila ki nlangu, Mose wuvanga masulama. (Esodu 7:6) Vayi, ḿba nandi wuvonga ayi wufwema kibila basi Isaeli bamonisa mavanga beni mu mimvu miwombo. Ḿba kiawu kibila Mose kabikila nganzi yinyala ayi wutona kuyindula to mu mabanza mandi, bika kwandi bu kalenda zitisila Yave.

Tufweti tatamana kutadidila Yave ayi kuntumamana thangu zyoso

16. Mbi tufweti yindulanga mu mambu Mose kavanga?

16 Boti mbikudi wukwikama buka Mose wuvukumuka ayi wusumuka, befu mvitu tulenda monikina mawu yoso kwa thangu. Mose wuba nduka mwingi kukota ku Ntoto Yave Kakanikisa, ayi befu mvitu twidi nduka mwingi kukota mu nza yimona. (2 Petelo 3:13) Bukyedika, twisintomba ko kuzimbisa lwaku lumboti twidi. Vayi mwingi tukota mu nza yimona, tufweti tatamana kutadidila Yave ayi kuntumana thangu zyoso. (1 Yoane 2:17) Malongi mbi tulenda longuka mu nzimbala yi Mose?

KAWUBIKA MAMBU BANKAKA BAMVANGA MA KUVUKUMUNA

17. Bwidi tulenda bela keba keba mwingi tutatamana kukiyala kheti bo twidi mu nganzi?

17 Tatamana kukiyala kheti mu thangu widi nganzi. Khumbu ziwombo, tumvutukilanga kubwe monikina zyoziawu ziphasi, diawu mu thangu beni tufweti tebukanga moyo mantuba Kibibila: ‘Tubika vonga mu vanganga mamboti, bila befu khambu vonga twala vela mimbutu mu thangu yifwana.’ (Ngalatia 6:9; 2 Tesalonika 3:13) Boti mutu wutu fwemisanga kadika thangu, bukyedika ti tunyindulanga ava kutuba? Tunzabanga kuyala nganz’itu? (Zingana 10:19; 17:27; Matai 5:22) Mu thangu bankaka ba tusakinina, tufweti zaba ‘vananga bwangu kwidi nganzi,’ voti tufweti bika Yave kamonisa nganzi’andi. (Tanga Loma 12:17-21.) Mbi mawu mansundula? Mansundula ti tufweti vibidila ayi kubika Yave kavanga dyoso kwa dyambu mu phil’andi, na kumona ti kafweti vanga. Befu bika tadidila Yave ayi kukwedika kuvutula mambi befu veka, twala monisa ti twisi kunkizika ko.

18. Mbi tufweti tebukilanga moyo mu matedi kulandakana zithwadusulu?

18 Landakana bumboti zithwadusulu zimona. Tunlandakananga mu lukwikumunu zithwadusulu zimona Yave ka tuvananga? Tulendi tatamana ko to kuvangilanga mambu mu phila tuba vangilanga mawu tona mu thama, kheti yawu phila tumana kolama. Vayi, tufweti ba bakubama mwingi kulandakana yoso kwa thwadusulu yimona Yave katuvana mu nzila kimvuka kyandi. (Ebeleo 13:17) Tufweti kukikeba mvandi mwingi ‘tubika sabuka ndilu yi mambu madi masonama.’ (1 Kolinto 4:6) Bo tuntatamana kulandakana bumboti zithwadusulu zi Yave, tuntatamana mvandi kutsikika thalu’itu kwidi nandi.

Dilongi mbi tulenda longuka mu phila Mose katadila zinzimbala zi bankaka? (Tala lutangu 19)

19. Mbi tulenda vanga mwingi zinzimbala zi bankaka zibika tulula kikundi kitu na Yave?

19 Kawubika zinzimbala zi bankaka zitulula kikundi kyaku na Yave. Befu tatamana kutadidila Yave, twalasa tulula ko kikundi kitu na Yave voti kudasuka mu kibila ki mambu bankaka bamvanga. Nkinza beni kuvanga mawu, bila dedi Mose, mvitu twidi kiyeku mu kimvuka ki Nzambi. Diawu kadika mutu mu befu, kafweti tatamana kuvanga mangolo ayi kutumamana Yave mwingi kavuka. (Filipi 2:12) Khumbu biyeku bitu bimbwelama, Yave mvandi wumvingila tubwela kukivana. (Luka 12:48) Vayi, boti tunzola Yave mu bukyedika, vasi ko kyuma kilenda kutuvanga kuvukumuka voti kututatula mu luzolo lwandi.​—Minkunga 119:165; Loma 8:37-39.

20. Mu kutala ma tuma longuka, mbi wunkwiza vanga?

20 Tunzingila mu thangu yi ziphasi. Diawu nkinza beni tutatamana kutsikikila thalu’itu kwidi Yave, wo widi ‘ku diyilu,’ mwingi tuvisa mboti mbi nandi kantomba tuvanga. Mambu Mose kamonikina ma tulonga ti tulendi bika ko mavanga ma bankaka ma tulula kikundi kitu na Yave. Tubika sabisanga beni phila tuntadila zinzimbala zi bankaka, tufweti baka makani ma ‘kutadidila kwidi Yave Nzamb’itu nate kela kutumona kyadi.’​—Minkunga 123:1, 2.

^ Lut. 8 Meliba ayiyi diswasana yiba na yo yiba yifikama ku Lefidimi bantedilanga mvandi Masa. Kheti bobo, bibwangu beni babitedila Meliba kibila vawu basi Isaeli banyongina ayi bayambidila ayi Mose.​—Tala mapa mu Apêndice B3 mu Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada.

^ Lut. 11 Mutu mweka wumfyonguninanga Kibibila wutuba ti dedi bubela kikhulu ki basi Yuda, dikabu disa kikinina ko ti nlangu beni wubasikila mu kibila ki kimangu vayi Mose wuzaba ti mu khati ditadi beni muba nlangu. Diawu bawu baba tomba Mose kavutukila kuvanga mawu vayi mu ditadi dinkaka. Kifu akyoki kiba kikhulu kiawu.

^ Lut. 12 Tala Kibanga ki Nsungi, ki 15 Ngonda Yikumi, mvu 1987, “Byuvu bi Mintangi.”