1. Mbi Yave kavanga bo Adami ayi Eva basumuka? (Ngenesi 3:15)

 BO ADAMI ayi Eva basumuka, Yave wuvana kivuvu kuidi nkun’andi woso mu nzila mbikudulu yinkinza yidi mu Ngenesi 3:15.—Tanga.

2. Kibila mbi mbikudulu yidi mu Ngenesi yididi beni nkinza?

² Mbikudulu beni, yidi mu buku yitheti yi Kibibila. Vayi zimbikudulu zinkaka zidi mu Kibibila zidi kithuadi na mambu moso bantubila mu mbikudulu beni. Dedi bo bisengu bantulanga mu caderno voti mu buku binsimbidilanga minkanda mioso midi muawu, bobuawu mvandi mbikudulu yidi mu Ngenesi 3:15 yintuadisanga zimbikudulu zinkaka zidi mu Kibibila muingi kutubila diambu dimueka to. Diambu beni didi kufila mvukisi muingi kutulula Nkadi’ampemba ayi baboso badi ku khonzo’andi. * Bukiedika, luidi lusakumunu luwombo kuidi bisadi bioso bi Yave kuzaba kiedika akiokio!

3. Mbi tunkuiza tubila mu dilongi adidi?

³ Mu dilongi adidi tunkuiza baka mimvutu mitedi mbikudulu yi Ngenesi 3:15. Dedi, Nani bantubila muawu? buidi mbikudulu ayoyo yidi mu kusalimina? Ayi buidi tumbakilanga yawu ndandu?

4. Nani wunsundula “nhoka” ayi buidi tuzabidi mawu?

⁴ Mu mbikudulu yidi mu Ngenesi 3:14, 15 yintuba matedi “Nhoka,” “nkuna” wu nhoka, “nkieto” ayi “nkuna” wu nkieto. Kibibila ki tusadisa kubakula kadika mutu mu bawu. * Ndoko tutona kutubila matedi nhoka. Nhoka kantubila  avava zisi ko zio Nzambi kavanga kibila ziawu zisa kuwa ko mambu Yave katuba ku lumbu lu Edeni. Vayi kiawu kifueti ba to kivangu kidi nduenga kio Yave kalenda fundisa mu mambu kavanga. Nani kivangu beni? Nzaikusu 12:9 yinsudikisa mu kutuba ti Satana Nkadi’ampemba, nandi “nhoka yikhulu.” Vayi nani wunsundula nkuna wu nhoka?

5. Nani wunsundula nkuna wu nhoka?

⁵ Bo Kibibila kintubila matedi nkuna wu nhoka, kiawu kintubila bivangu bi kiphevi ayi batu banyindulanga ayi bamvangilanga mambu dedi tat’awu Nkadia’pemba wubalukila Yave. Mu bivangu beni bi kiphevi, muidi zimbasi zibika biyeku biawu ku diyilu ayi bayiza va ntoto mu bilumbu bi Nowa. Vayi batu kantubila, bo badi mavanga mambi. Nkuna wu nhoka wumbalukilanga Yave ayi wuntuadisanga ziphasi kuidi dikabu di Nzambi.—Ngene. 6:1, 2; Yoa. 8:44; 1 Yoa. 5:19; Yuda 6.

6. Kibila mbi nkieto bantubila mu mbikudulu ayoyo kasi ko Eva?

⁶ Buabu, tuembakula nani nkieto. Nandi kasi ko Eva. Kibila mbi tuntubila mawu? Ndoko tumona kibila kitheti. Mbikudulu yimmonisa ti nkuna wu nkieto wala “kosikisa” ntu wu nhoka. Dedi bo tuma muena, nhoka widi Satana ayi nandi widi kivangu ki kiphevi. Diawu mutu wufueti kosikisa ntu’andi, kalendi ba ko mutu wu masumu, wuyizila mu nkuna wu Eva. Vayi kafueti ba mutu wulutidi.

7. Dedi bummonisa mbikudulu yidi mu Nzaikusu 12:1, 2, 5, 10, nani nkieto bantubila mu mbikudulu yidi Ngenesi 3:15?

⁷ Nkieto bantubila mu mbikudulu yidi mu Ngenesi 3:15 ba kuntubila mvandi mu buku  yitsuka yi Kibibila. (Tanga Nzaikusu 12:1, 2, 5, 10.) Nkieto bantubila mu lutangu alolo, kasi ko nkieto wu kinsuni! Kibila nandi widi ngonda mu bitambi biandi ayi widi koloa yidi 12 di zimbuetila va ntu’andi. Nandi wumbuta muana wu kiphevi, Kintinu ki Nzambi. Kintinu beni kidi ku diyilu, diawu nkieto beni mvandi kafueti ba ku diyilu. Nandi wunsundula dikanda di Yave di kiphevi muidi zimbasi zikuikama.—Ngala. 4:26.

8. Nani mutu wulutidi nkinza mu nkuna wu nkieto ayi thangu mbi kayiza ba wumueka mu nkuna beni? (Ngenesi 22:15-18)

⁸ Diambu di Nzambi di tusadisa kubakula mutu wulutidi nkinza mu nkuna wu nkieto. Mutu beni kafueti kuizila mu nkuna wu kinsuni wu Abalahami. (Tanga Ngenesi 22:15-18.) Dedi bubikudila mbikudulu beni, Yesu wuyizila mu nkuna wu Abalahami. (Luka 3:23, 34) Vayi vabasa tombulu ko to mutu wunkuizila mu nkuna wu Abalahami, vayi nandi kafueti ba mutu wulutidi lulendu muingi kukosikisa Satana Nkadi’ampemba voti kuntulula. Diawu bo Yesu kaba 30 di mimvu, nandi wusolu mu phevi yinlongo ayi wuyiza ba mutu wulutidi nkinza mu nkuna wu nkieto. (Ngala. 3:16) Bo Yesu kafua ayi kavulubuka, Nzambi wumvuika “kolowa yi nkembu” ayi yi “nzitusu”. . . Ayi wumvana “lulendu loso tona ku diyilu nati va ntoto,” kubunda mvandi lulendu “lu kubunga mavanga ma Satana.”—Ebe. 2:7; Matai 28:18; 1 Yoa. 3:8.

9-10. (a) Banani mvandi badi mu nkuna wu nkieto ayi thangu mbi bawu bankuiza banga mu nkuna beni? (b) Mambu mbi tuemfiongunina?

⁹ Kubotula kuandi Yesu, vadi batu bankaka va ntoto bayiza ba mu nkuna wu nkieto. Mvuala Polo wutubila matedi batu beni, bo kalonga basi Yuda ayi Baklisto basolo ba mimvila minkaka bo katuba: “Boti Klisto nandi wu luvuidi, buna luidi mu nkuna wu Abalahami ayi luela tambula biuma Nzambi kalukanikisa.” (Ngala. 3:28, 29) Bo Yave kansola mu phevi yinlongo wumueka mu bisadi biandi va ntoto, nandi wunkuiza banga wumueka mu nkuna wu nkieto. Diawu mu nkuna wu nkieto muidi Yesu ayi 144.000 di Baklisto basolu bala yala yandi. (Nzai. 14:1) Bawu banyindulanga ayi bamvangilanga mambu mu kulandudila kifuani ki Tat’awu, Yave Nzambi.

¹⁰ Bo tuma bakula batu boso bantubila mu mbikudulu yi Ngenesi 3:15, buabu tuemfiongunina buidi Yave kadi mu kudukisila mbikudulu ayoyo ayi ndandu mbi yawu yidi mu befu.

11. Mu phila mbi nhoka katebidila “kikodi” ki nkuna wu nkieto?

¹¹ Mbikudulu yi Ngenesi 3:15, yibikula ti nhoka “wala tebila kikodi” ki nkuna wu nkieto. Mbikudulu ayoyo yisalama mu thangu Satana katuadisa basi Yuda ayi basi Loma muingi bavonda Muana Nzambi. (Luka 23:13, 20-24) Dedi bo mutu kambelanga bo bankutebila kuidi nhoka, mu mua thangu nandi kanunganga ko kubue diata. Yesu mvandi wufua ayi wuba bilumbu bitatu ku biziami, mu thangu ayoyo nandi kasa ba ko luzingu ayi kasa ba ko bu kuvangila ni diambu.—Matai 16:21.

12. Buidi ayi thangu mbi bala kosikisa ntu wu nhoka?

¹² Mbikudulu yi Ngenesi 3:15 yaba monisa mvandi ti Yesu kalendi tatamana ko ku biziami. Kibila mbi? Kibila dedi bumonisina  mbikudulu beni, muana wala butukila mu nkuna wu nkieto, kafueti kosikisa ntu wu nhoka! Mawu mansudula ti vaba tombulu Yesu kuvulubuka muingi mawu mamonika. Bo kafua mu kilumbu kintatu, Yesu wuvulubuka banga kivanga ki kiphevi kilendi bue fua ko ayi mu thangu yifuana yi Yave, Yesu wala tulula Satana. (Ebe. 2:14). Baboso bala yala na Yesu, bala tulula zimbeni zioso zi Nzambi va ntoto. Zimbeni beni baba fuanikisa banga—nkuna wu nhoka.—Nzai. 17:14; 20:4, 10. *

13. Ndandu mbi tumbakanga mu tsundukulu yi mbikudulu ayoyo?

¹³ Boti ngie wu kivana kuidi Nzambi, buna ngie widi mu kubaka ndandu mu phila mbikudulu ayoyo yidi mu kusalimina. Yesu wuyiza va ntoto ayi wubutuka mu kimutu. Ayi nandi wulandakana mu phila yivedila zikhadulu zimboti zi Tat’andi. (Yoa. 14:9) Mu nzila Yesu, befu tuyiza zaba ayi kuzola Yave Nzambi. Befu mvitu tumbakanga ndandu mu mambu Yesu kalonga ayi phila nandi kantuadisilanga kimvuka ki Baklisto bubu. Nandi wutulonga mambu tufueti vanga muingi tubaka lunungu va meso ma Yave ayi ndandu tulenda baka—mu lufua lu Yesu. Mu phila mbi? Bo Yesu kavulubuka, nandi wuvana thalu yi menga mandi mavedila banga nkhailu muingi “ma tuvedisa mu masumu moso.”—1 Yoa. 1:7.

14. Buidi tuzabidi ti vaba tombulu thangu muingi mambu Yave katuba masalama? Sudikisa.

¹⁴ Mambu Yave katuba ku lumbu lu Edeni, maba monisa ti vala tombulu thangu muingi muana wunkuizila mu nkuna wu nkieto kabutuka. Mvandi muingi Nkadi’ampemba kakutikisa minlandikini miandi ayi kutuadisa (kimbeni) mu zikhonzo zia ziwadi. Befu tumbakanga ndandu mu mbikudulu ayoyo kibila yi tulubulanga ti nza yidi mu thuadusulu yi Satana, yinlendanga bisadi bi Yave. Yesu mvandi wuyiza lubula mawu kuidi minlandikini miandi. (Malako 13:13; Yoa. 17:14) Bukiedika, befu bubu tuidi mu kumona phila mbikudulu ayoyo yidi mu kusalimina bulutidi mu 100 di mimvu mi tsuka mi mavioka kumbusa. Buidi?

15. Kibila mbi kimbeni batu badi mu dikabu di Nzambi kidi mu kubuelimina, vayi kibila mbi tulendi muena ko Satana boma?

¹⁵ Mua thangu bo Yesu kabieku Ntinu wu Kintinu ki Nzambi mu mvu 1914, nandi wukukisa Satana ku diyilu ayi nandi wukuluka va ntoto vo kadi mu kuvingila lutululu luandi. (Nzai. 12:9, 12) Vayi Satana kasa zinga ko mioko, nandi widi beni mu nganzi ayi wuntuadisanga ziphasi ziwombo kuidi dikabu di Nzambi. (Nzai. 12:13, 17) Mu kibila akiokio, diawu kimbeni batu badi mu dikabu di Nzambi kima buelimina. Vayi befu tuisi ko kibila ki kuba boma bu Satana ayi batu badi ku konzo’andi. Kibila tuidi loluawu lufiatu mvuala Polo kaba bo katuba: “Boti Nzambi widi ku khonzo’itu buna nani kalenda ba mben’itu?” (Loma 8:31) Diawu tulenda ba lufiatu mu Yave, kibila dedi bo tuma muena zimbikudulu ziwombo zidi mu Ngenesi 3:15 zidi mu kusalana.

16-18. Buidi Zikhomba Curtis, Ursula ayi Jessica babakila ndandu mu kuvisa mbikudulu yidi mu Ngenesi 3:15?

¹⁶ Mambu Yave kakanikisa madi mu Ngenesi 3:15 malenda ku tusadisa kukindama  mu zioso kua ziphasi tundengana mu luzingu. Yaya Curtis, widi mu kisalu ki misioni ku Guam, wutuba: “Thangu zinkaka minu yimviokilanga mu mambu maphazi manthotanga lukuikumunu luami kuidi Yave. Vayi kuyindula mu mbikudulu yidi mu Ngenesi 3:15 ma kutsadisanga yitatamana kufiatila Tat’ama yi diyilu.” Yaya Curtis wunsikikanga thalu kuntuala mu kilumbu Yave kala manisa mambu moso maphasi tumviokilanga.

¹⁷ Yaya Ursula wunkalanga ku Bavaria ku Alemanha wutuba ti kuvisa mbikudulu yidi mu Ngenesi 3:15 kunsadisa kuba lufiatu ti Kibibila yidi buku yi Nzambi. Nandi wuyituka kumona buidi zimbikudulu zioso zididi kithuadi na mbikudulu ayoyo. Nandi wubue tuba: “Kuzaba ti Yave mu nsualu wuvanga dioso diambu muingi ku tuvana kivuvu, mawu manhikuna mabanza mami.”

¹⁸ Jessica wunkalanga ku Micronésia wutuba: “Bo yivisa phila mbikudulu yidi mu Ngenesi 3:15 yidi mu kusalimina, yawu khumbu yitheti minu yivisa ti yima bakula kiedika. Mawu matsadisa kutebuka monho ti mambu moso maphasi tuidi mu kuviokila bubu, bakana ko luawu luzingu Yave kaba tomba mu befu tona vana thonono. Mbikudulu ayoyo mvandi yikindisa lufiatua luama ti kusadila Yave, kuawu kuala tusadisa kubaka luzingu lu mayangi mu bilumbu binkuiza.”

19. Mbi bi tuvana bivisa ti kitini kitsuka ki mbikudulu kiala salama?

¹⁹ Dedi bo tuma muena, mbikudulu yidi mu Ngenesi 3:15 yidi mu kusalama. Befu tuma visa nani nkuna wu nkieto ayi nkuna wu nhoka. Yesu, nandi mutu wulutidi nkinza mu nkuna wu nkieto ayi tube visa ti nandi wubeluka bo nhoka kantebila va kikodi. Mawu mansundula ti nandi wuvulubuka ayi bubu, widi Ntinu ku diyilu walasa bue fua ko. Mvandi tube mona ti Yave wambelama kudukisa thalu yi baboso bala yala na Muan’andi badi mvandi mu nkuna wu nkieto. Kuzaba ti kitini ki theti ki mbikudulu ayoyo kidi mu kusalama, mawu ma tubuela lufiatu ti kitini kitsuka mvandi kiala salama mu thangu bala kosikisa ntu wu nhoka. Ayi yawu yala ba thangu yi mayangi kuidi bisadi bioso bikuikama bi Yave bo bala tulula Satana. Bo tumvingila thangu beni, tubikanu kuvonga, vayi tufiatila mu Yave kibila mu nzila nkuna wu nkieto, nandi wala tuala lusakumunu luwombo kuidi “batu ba zitsi zioso badi va ntoto.”—Ngene 22:18.