Xeen tiʼ baʼax ku taasik

14 TIʼ JUNIO TIʼ 2018
ESTADOS UNIDOS

Walajki setenticinco añosaʼ tu beetoʼob junpʼéel baʼal tu yáantaj u maasil

Walajki setenticinco añosaʼ tu beetoʼob junpʼéel baʼal tu yáantaj u maasil

Gathie Barnett yaan nueve años tiʼ yéetel Marie, u yíitsʼin, yaan ocho años tiʼeʼ, waʼalajoʼob yéetel tsiikil le táan u saludartaʼal le bandera tumen u yéet xookoʼoboʼ. Yoʼolal le baʼax tu beetoʼobaʼ tu añoil 1943, le Tribunal Supremo tiʼ Estados Unidosoʼ tu chʼaʼtuklaj u beetik junpʼéel baʼax tak bejlaʼaʼ ku yáantajeʼ. Le mejen x-chʼúupalaloʼobaʼ u yojloʼobeʼ chéen unaj u adorartaʼal Dios. Jeʼex u maasil u paalal u testigoʼob Jéeobaeʼ letiʼobeʼ tu beetoʼob baʼax ku yaʼalik u concienciaʼob nuʼuktaʼan tumen le Bibliaoʼ (Hechos 5:29).

Gathie yéetel Marieeʼ maʼ tu yóotaj u saludartoʼob le banderaoʼ, le oʼolaleʼ expulsartaʼaboʼob tiʼ le escuela primaria Slip Hill, yaan tu kaajil Virginia Occidentaloʼ. U papáʼobeʼ tu kʼáatoʼob ka beetaʼak juicio tiʼob tak ka kʼuch tu táan le Tribunal Supremo yaan Estados Unidosoʼ. Tu kʼiinil 14 tiʼ junio tiʼ 1943, le Tribunaloʼ tu yaʼaleʼ tiʼ mix junpʼéel escuela unaj u obligartaʼal le mejen paalal u saludartoʼob le banderaoʼ yéetel tu jach aʼaleʼ u testigoʼob Jéeobaeʼ «ku respetarkoʼob le banderaoʼ bey xan le luʼumiloʼ». Le juicio beetaʼab tiʼ le familia Barnettoʼ tu jeelintaj le beetaʼab tiʼ le familia Gobitas tres años paachiloʼ. Teʼ juicio tu kʼaabaʼtaj Distrito escolar de Minersville contra Gobitisoʼ, aʼalaʼab yaan derecho tiʼ le escuelaʼob utiaʼal u obligartik le paalal u saludartoʼob le banderaoʼ, baʼaleʼ teʼ juicio tu kʼaabaʼtaj La Junta de Educación de Virginia Occidental contra Barnetteoʼ cancelartaʼab le yáax baʼax aʼalaʼanoʼ. *

Le mejen x-chʼúupalaloʼobaʼ ganarnajoʼob seis votoʼob tu contra óoxpʼéel teʼ Tribunal Supremooʼ. Le ka tu tsʼíibtaj le juez Robert Jackson le baʼax chʼaʼtuklaʼaboʼ tu yaʼalaj: «Wa yaan junpʼéel baʼax tsʼíibtaʼan tiʼ le constitución maʼ unaj u kʼexpajloʼ, letiʼe jeʼelaʼ: mix junpʼéel autoridad unaj u obligartik máak tiʼ baʼaxoʼob yaan yil yéetel política, religión wa uláakʼ baʼaloʼob jeʼex lelaʼ, mix u obligartik mix máak u yaʼal wa u yeʼes ku creertik le baʼaloʼobaʼ».

Kex yáax u paalal le Testigoʼob tu jóoʼsoʼob u yutsil le baʼax chʼaʼtuklaʼaboʼ, le profesor tiʼ leyoʼob, Andrew Koppelman, yaan teʼ Universidad Northwesternoʼ, tu yaʼalaj: «Le máaxoʼob ku defenderkoʼob u derecho máakoʼ, yaʼab baʼax unaj u agradecerkoʼob tiʼ u testigoʼob Jéeoba, tumen letiʼobeʼ yaʼab bix muʼyajnajikoʼob le ka chʼaʼpachtaʼaboʼob Estados Unidos le táan u defenderkoʼob le derechoʼob áantik máak tak teʼ kʼiinoʼobaʼ».

Maʼ chéen Estados Unidos ilaʼab bey jach kʼaʼanaʼan le baʼax chʼaʼtuklaʼabaʼ. Philip Brumley, máax tsʼaʼan u yil le departamento jurídico tiʼ u testigoʼob Jéeobaoʼ, tu yaʼalaj: «Jach maʼalob ilaʼabik le baʼax chʼaʼtuklaʼab tiʼ u juicioil u mejen paalal le familia Barnettoʼ tumen tak le Tribunal Supremo yaan Argentina, Canadá, Costa Rica, Ghana, India, Filipinas yéetel Ruanda bey xan le Tribunal Europeo tiʼ Derechos Humanosoʼ, jach maʼalob úuchik u tʼaanoʼob tu yoʼolal le baʼax chʼaʼtuklaʼabaʼ yéetel tsʼoʼok u chʼaʼikoʼob en cuenta tiʼ uláakʼ juicioʼob chíikaʼanoʼob tiʼ lelaʼ».

Tu añoil 2006, invitartaʼab Gathie yéetel Marie, teʼ Centro Robert H. Jackson yaan tu kaajil Nueva Yorkoʼ utiaʼal u tsikbaltikoʼob tiʼ u jaats máakoʼob kaʼanchajaʼan u xookoʼob le baʼax úuchtiʼoboʼ. Marieeʼ tu yaʼalaj: «Jach kiʼimak in wóol tumen le baʼaxoʼob úuchtoʼonoʼ tsʼoʼok u yáantik u maasil mejen paalal». Gathieeʼ tu yaʼalaj xan: «Kʼajaʼanten le ka túuxtaʼab in hijo tu oficinail le director tumen maʼ tu yóotaj u saludart le banderaoʼ. Le directoroʼ tu yaʼalajtiʼ: ‹Jach chíikaʼan tubaʼan tiʼ a maestro le baʼax tu chʼaʼtuklaj le Tribunal Supremooʼ›».

Gathieeʼ tu yaʼalaj baʼax ku tuklik tuláakal u testigoʼob Jéeoba: «Toʼoneʼ k-respetartik le bandera yéetel le baʼax ku representartikoʼ. Minaʼantoʼon mix baʼal tu contra. Chéen baʼaleʼ k-creertikeʼ maʼ unaj k-adorarkiʼ mix k-saludarkiʼ» (1 Juan 5:21).

^ xóot’ol 3 U secretarioʼob le juezoʼoboʼ maʼ tu tsʼíibtoʼob tubeel u apellido u paalal le familia Gobitas yéetel Barnettoʼ.