6 TIʼ JUNIO TIʼ 2018
KAZAJISTÁN
Kʼaʼal 441 kʼiinoʼob: Entrevista tiʼ Teymur yéetel Mafiza Akhmedov
Le sukuʼun Teymur Akmehdovoʼ jóokʼ cárcel 4 tiʼ abril tiʼ 2018 ka perdonartaʼab tumen Nursultán Nazarbáyev, u presidenteil Kazajistán. Tu máansaj 441 kʼiinoʼob cárcel. Kʼaʼal chéen úuchik u tsikbaltik baʼaxoʼob ku creertik.
Maʼ úuch jóokʼok cárcel le sukuʼun Teymuroʼ jujuntúul tiʼ le máaxoʼob ku meyaj teʼ Oficina tiʼ Información Pública (OPI) yaan Warwick (Nueva York), tuʼux ku nuʼuktaʼal u meyaj u testigoʼob Jéeobaoʼ, tsikbalnajoʼob yéetel le sukuʼunaʼ bey xan yéetel Mafiza, u yatan. Bejlaʼeʼ tsʼoʼok u suutoʼob kajtal tu yotochoʼob yaan tu kaajil Astaná, u noj kaajil Kazajistán. Lelaʼ u chan xóotʼ tiʼ le baʼaxoʼob tu tsikbaltoʼoboʼ.
OPI: Sukuʼun Akmehdov, táanileʼ taak k-ojéeltik junpʼíit maas ta woʼolal, ¿baʼax kʼiin ka ta beetaba u testigo Jéeoba?
Teymur Akhmedov: Okjaʼanajen 9 tiʼ octubre tiʼ 2005. Táanil tiʼ in kanik u jaajileʼ máan yaʼab años maʼ tin creertik wa yaan Dios. Ka máan kʼiineʼ in wataneʼ káaj u xokik le Bibliaoʼ, teneʼ taak in wojéeltik kaʼach baʼax ku tsikbaltik yéetel le Testigoʼoboʼ, le oʼolal kin waʼatal paachil le joonaj utiaʼal in wuʼuyikoʼoboʼ.
Taakchaj u seguer in kaanbal ka tin wuʼuyaj le baʼax ku kaʼanskoʼoboʼ, tumen chéen baʼaloʼob maʼalobtak ku tsikbaltikoʼob. Ka máan kʼiineʼ le Testigoʼoboʼ tu taasoʼob in kʼaj óolt sukuʼun Veslav, letiʼeʼ Polonia u taal pero bin kajtal Kazajistán. Le ka yáax tsikbalnajoʼoneʼ, tin waʼalajtiʼ: «Chéen junpʼéel kʼáatchiʼ ken in beettech. Wa maʼalob in wuʼuyik le baʼax ken a waʼaloʼ yaan u seguer k-bisikba yéetel yaan k-kaʼa tsikbal, pero wa maʼeʼ maʼ tin kaʼa tsikbal ta wéetel». Tin kʼáataj tiʼ le sukuʼun Veslav baʼax ku yúuchul tiʼ máak kéen kíimkoʼ. Letiʼeʼ tu kaxtaj teʼ Biblia Eclesiastés 9:5, ka tu yaʼalajten: «Utiaʼal a wojéeltik u núukileʼ xok le versículoaʼ». Ka tin xokaj le versículooʼ tin tsʼáaj cuenta letiʼe u jaajiloʼ. Tsʼoʼoleʼ tin waʼalajtiʼeʼ yaan k-kaʼa ilikba utiaʼal k-xokik le Bibliaoʼ.
Bey túun káajik a xokik le Bibliaoʼ yéetel okjaʼanajech 2005.
Beoraaʼ koʼox tsikbal yoʼolal le baʼaxoʼob úuch táanil tiʼ a maʼachloʼ. Tu mesil mayo tiʼ 2016, ta kʼaj óoltaj u jaats máakoʼob tu yaʼaloʼob taak u kankoʼob le baʼax ku creertik u testigoʼob Jéeobaoʼ. Ichil wa jaypʼéel meseseʼ yaʼab u téenel ta muchʼaba tu yéeteloʼob utiaʼal a xokikeʼex le Bibliaoʼ. Le ka tsikbalnajeʼexoʼ, ¿yaan wa baʼax tu beetoʼob wa tu yaʼaloʼob jelaʼan ta wilil?
TA: Yaan, tin waʼalajtiʼobeʼ maʼ suuk u xoʼokol le Biblia yéetel yaʼab máakoʼoboʼ, baʼaxeʼ chéen de a jujuntúulil. Teneʼ tin waʼalajtiʼob jeʼel in tsʼáaik xook tiʼ cada juntúuleʼ, chéen baʼaleʼ cada kéen in waʼaltiʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ maas uts tu tʼaan u xookoʼob junmúuchʼ. Yaʼab u téenel xaneʼ tu invitartoʼob uláakʼ máakoʼob utiaʼal u xookoʼob tu yéeteloʼob, tsʼoʼoleʼ ku yaʼalikoʼobten ka in waʼal tu kaʼatéen le baʼaxoʼob tsʼoʼok yáax k-tsikbaltikoʼ.
Mafiza Akhmedov: Juntéeneʼ tin láakʼintaj utiaʼal u tsʼáaik le xookoʼ. Tin wileʼ kex tsʼoʼok u chan xáantal káajak u xookoʼobeʼ, yaʼab u tʼaanoʼob tiʼ uláakʼ religiónoʼob. Tin wilaj xaneʼ jach jatsʼuts le cuarto tuʼux kajaʼanoʼoboʼ yéetel chíikaʼan koʼoj u rentartaʼal, lelaʼ maʼ tu páajtal u boʼotaʼal tumen u maasil. Tin waʼalajtiʼobeʼ yaʼab baʼaloʼob koʼojtak yaantiʼob, maʼ jeʼex u maasil máakoʼob ku binoʼob xookoʼ. Le ka tin waʼalajtiʼobeʼ tsʼíikilnajoʼob. Le táan k-lukʼloʼ tu bisoʼob Teymur junpáayil, le táan in páaʼtik teʼ táankaboʼ tu yaʼaloʼobtiʼ maʼ u kaʼa biskeniʼ.
¿Baʼax kʼiin ka ta tsʼáaj cuenta táan u meyajoʼob teʼ Comité Nacional tiʼ Seguridad yaan Kazajistánoʼ yéetel maʼ tu jaajil u yóoloʼob taak u kaanbaloʼobiʼ?
TA: Pues tak tu kʼiinil le juiciooʼ.
¿Bix ta wuʼuyilaba le ka maʼachech yéetel ka aʼalaʼab táan bin a kaʼansik maas maʼalob a religión yéetel unaj u pʼektaʼal u maasil religiónoʼoboʼ?
TA: U jaajileʼ jeʼex tu yaʼaliloʼob tenoʼ tin tukleʼ táan in bisaʼal teʼ comisaría chéen utiaʼal in waʼalik maʼ jaaj le baʼax ku yaʼalaʼal tin contraoʼ ku tsʼoʼokoleʼ kin chaʼabal. Tsʼoʼok kaʼach in tuklik bix ken in defendertilinba yéetel in tsolik le baʼaxoʼob tin tsikbaltajtiʼoboʼ.
Le baʼaxoʼob úuch ka tsʼoʼokoʼ tu beetaj u jaʼakʼal in wóol, pero maʼ sajakchajeniʼ. Maʼ tin tuklaj wa yaan u yaʼalaʼal táan in péeksik máakoʼob u pʼektoʼob le uláakʼ religiónoʼoboʼ. U testigoʼon Jéeobaeʼ mantatsʼ táan k-tʼaan tiʼ le máakoʼob yoʼolal Diosoʼ yéetel mix juntéen k-aʼaliktiʼob ka u pʼektoʼob u maasil. Teneʼ in wojel mix baʼal kʼaas in beetmaj yéetel in wojel yaan xan u yáantken Jéeoba. U jaajileʼ chiʼichnakchajen, pero tin kʼaʼajsaj le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ: «Pʼateʼex tu kʼab Dios tuláakal le kuuch chiʼichnakkúuntikeʼexoʼ, tumen letiʼeʼ jach taak u yáantkeʼex» (1 Pedro 5:7).
Tu kʼiinil 2 tiʼ mayo tiʼ 2017, le tsʼoʼok a beetik 3 meses cárceloʼ, le tribunal tiʼ u distritoil Astanáoʼ tu yaʼaleʼ yaan a máansik uláakʼ cinco años cárcel yéetel tu yaʼaleʼ tres años maʼ ten a kaʼans baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. ¿Bix ta wuʼuyilaba le ka aʼalaʼabtech lelaʼ?
TA: Le ka aʼalaʼab baʼax tu chʼaʼtuklaj le tribunaloʼ, tin tsʼáaj tin tuukul yaan in máansik cárcel le cinco años wa ku kʼaʼabéettaloʼ. Teneʼ tin tuklaj: «Wa junpʼéel prueba lelaʼ, Jéeobaeʼ u yojel tak baʼax kʼiin kun xáantal yéetel tak baʼax kʼiin kun tsʼoʼokol». Teen túuneʼ tin chʼaʼtuklaj in páaʼtik le bukaʼaj tiempo kun kʼaʼabéettaleʼ.
Tak tuʼux k-naʼatmileʼ jach kʼojaʼanech le ka bisaʼabech kʼalbil cárceloʼ. ¿Bey waoʼ?
TA: Beyoʼ, táanil tiʼ in bisaʼal cárceleʼ kʼojaʼanen yéetel táan u tsʼaʼabalten tratamiento. Chéen baʼaleʼ le ka kʼaʼalenoʼ xuʼul in kʼamik le tratamientooʼ ka maas kʼojaʼanchajen.
Mafiza, ¿bix ta wuʼuyilaba teʼ kʼiinoʼoboʼ?
MA: Jach sajakchajen yéetel jach lúub in wóol. Talamchajten in wilik baʼaxoʼob ken in beete tumen teen yéetel Teymureʼ tsʼoʼok 38 años tsʼoʼokok k-beel yéetel mix juntéen u pʼaten tin juunal. Teymureʼ tu líiʼsaj in wóol ka tu yaʼalajten: «Maʼ a chiʼichnaktal, Jéeobaeʼ yaan u sutiktoʼon le cinco años ken in máans cárcelaʼ yéetel yaan u tsʼáaiktoʼon uláakʼ veinticinco años».
¿Yaan wa uláakʼ baʼax áantech le tiaʼan a wíicham teʼ cárceloʼ?
MA: Jach yaʼab bix tu yáantilen le sukuʼunoʼoboʼ. Le tiaʼan cárcel Teymuroʼ, u jaajileʼ tin tukultaj tuláakloʼob kun sajaktaloʼob u taal u xíimbaltenoʼob yoʼolal le bix úuchik u kʼaʼalaloʼ. Le policía secretaoʼ mantatsʼ ku vigilarkoʼob kaʼach in wotoch yéetel baʼaxoʼob k-beetik.
Juntéeneʼ juntúul anciano yéetel u yataneʼ taal u xíimbaltenoʼob, tsʼoʼoleʼ jach tu líiʼsoʼob in wóol. Le ka tin kʼáatajtiʼob wa maʼ saajkoʼob u taal u xíimbaltenoʼobeʼ, tu yaʼaloʼob: «¿Baʼax tiʼ ken k-chʼaʼ saajkil? Bejlaʼeʼ le policíaʼoboʼ u yojloʼob tuʼux yaan máak tak chéen yéetel le teléfonooʼ, le oʼolaleʼ wa u kʼáatoʼobeʼ séeb jeʼel u yojéeltikoʼob tuʼux yanoʼoneʼ».
Le ancianoʼoboʼ mantatsʼ tu xíimbaltenoʼob yéetel tu yáantenoʼob utiaʼal maʼ u lúubul in wóol bey xan utiaʼal in maas natsʼkinba tiʼ Jéeoba.
Teymur, ¿baʼax áantech utiaʼal maʼ u lúubul a wóol?
TA: Letiʼe in orar tiʼ Jéeobaoʼ. Sáamsamal kin kʼáatiktiʼ ka u nuʼukten yéetel ka u tsʼáaten muukʼ bey xan naʼat utiaʼal ka kiʼimakchajak in wóol bey xan utiaʼal u chúukpajal in wóol. Jach chíikaʼan tin wilil bix úuchik u núukik le baʼaxoʼob tin kʼáatajtiʼoʼ. Jéeobaeʼ tu yáanten yéetel mantatsʼ tin wuʼuyaj tiʼ yaan tin wiknaleʼ.
Jach tu yáanten xan le in xokik le Bibliaoʼ. Tiʼ junpʼéel tuʼux kʼaʼaleneʼ yaan kaʼach junpʼéel Bibliaiʼ. Tiʼ uláakʼeʼ yaan kaʼach junpʼéel Biblia teʼ bibliotecaoʼ, le oʼolal ku béeytal in bin in xok juntéen tiʼ junpʼéel semana.
Tin kʼaʼajsaj xan le baʼax ku yaʼalikten kaʼach le sukuʼun tsʼáaten xookoʼ. Ku yaʼalik kaʼacheʼ maʼ unaj k-sajaktal k-aktáant jeʼel baʼaxakeʼ. Kʼajaʼanten in kʼáatiktiʼ: «¿Baʼaxten maʼ unaj k-sajaktaliʼ? ¿Kux túun wa jach yaj le baʼax ken k-aktáantoʼ?». Letiʼeʼ tu yaʼalajten Jéeobaeʼ maʼ ken u chaʼa u túuntaʼal k-óol maas tiʼ le ku páajtal k-muʼyajtikoʼ, baʼaxeʼ yaan u tsʼáaik tuʼux k-púutsʼul utiaʼal ka páajchajak u chúukpajal k-óol (1 Corintios 10:13). Le tiaʼanen cárceloʼ mix juntéen tin tuʼubsaj le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ.
¿Bix ta wuʼuyilaba le ka aʼalaʼabtech tsʼoʼok u yojéeltik le sukuʼunoʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaab le baʼax ka aktáantikoʼ yéetel táan u oraroʼob ta woʼolal?
TA: Tin wuʼuyeʼ táan u yáantken Jéeoba, tumen letiʼ u yuumil u kaajal. Tu beetaj in maas creertik maʼ ken u pʼaten yéetel yaan u kʼuchul u kʼiinil u salvarken.
U jaajileʼ jach saajken kaʼach in kʼaʼalal cárcel. Saajken tiʼ le cárceloʼ. Le kéen in xok kaʼach u experiencia le sukuʼunoʼob yanoʼob cárceloʼ kin waʼalik tiʼ Jéeoba: «¡Jeʼel baʼaxak ka úuchukteneʼ, pero maʼ a chaʼik in bisaʼal cárcel!». Kex beyoʼ jach kin tsʼíiboltik kaʼach in bin in xíimbalt le cárceloʼob utiaʼal in kaʼansik u Tʼaan Dios tiʼ le máaxoʼob kʼalaʼanoʼoboʼ. Le ka tin waʼalaj le baʼax taak in beetkoʼ, le sukuʼunoʼoboʼ tu yaʼaloʼobteneʼ maʼ kun béeytal tumen minaʼan kaʼach toʼon u permisoil k-bin tu cárceliloʼob Kazajistán. Le oʼolaleʼ le ka tin wojéeltaj yaan in kʼaʼalaleʼ sajakchajen, pero kiʼimakchaj in wóol xan tumen yaan kaʼach u béeytal in kaʼansik u jaajil tiʼ le máaxoʼob kʼalaʼanoʼoboʼ.
¿Béeychaj wa túun a kaʼansik u Tʼaan Dios teʼ cárceloʼ?
TA: Béeychaji. Juntéenjeakeʼ juntúul tiʼ le máaxoʼob kanáantik le cárceloʼ tu túuxtaj tʼanbilen. Le ka ooken tu oficinaeʼ, tu yaʼalajten: «Teneʼ in wojel u testigoech Jéeoba, le oʼolaleʼ maʼ a tsikbaltikten baʼaxoʼob ka creertik». Ka túun tin núukajtiʼ: «Maʼ in tukultmaj in beetkiʼ». Tsʼoʼoleʼ ka tu kʼáatajten: «¿Bix u kʼaabaʼ Dios?». Teneʼ tin waʼalajtiʼ: «U kʼaabaʼeʼ Jéeoba». Ka tu kaʼa kʼáatajten: «¿Máax túun Jesús? ¿Maʼ wa letiʼ Diosiʼ?». Teen túuneʼ tin waʼalajtiʼ: «Maʼ, Jesúseʼ u Hijo Dios». Ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalajten: «¿Baʼaxten túun le cristianoʼob ortodoxoʼoboʼ ku yaʼalikoʼob Jesúseʼ Dios?». Ka tin waʼalajtiʼ: «Leloʼ tiʼ letiʼob unaj a kʼáatik».
Uláakʼ juntéeneʼ béeychaj in tʼaan tu táan 40 máakoʼob wa maas tiʼ. Juntúul psicólogaeʼ bin u xíimbalt le máaxoʼob kʼalaʼanoʼoboʼ. Táan k-tsikbal kaʼach tu yoʼolal u tsʼoʼokol u beel máakeʼ ka tu kʼáataj baʼax k-tuklik yoʼolal u yantal yaʼab u yatanoʼob máak. Teʼ súutukoʼ tuláakloʼon béeychaj k-aʼalik baʼax k-tuklik.
Le ka tocarnaj in waʼalik baʼax kin tuklikeʼ tin waʼaleʼ teneʼ minaʼan mix baʼal in waʼal yoʼolal leloʼ, chéen baʼaleʼ yaan junpʼéel baʼal aʼalaʼan tumen juntúul máak jatsʼuts in wuʼuyik. Ka tin waʼalaj: «Tu yoʼolal lelaʼ le xiiboʼ yaan u pʼatik u papá yéetel u maama utiaʼal u pʼáatal yéetel u yatan, tu kaʼatúulaloʼob túuneʼ yaan u suutoʼob junpʼéeliliʼ wíinklil» (Génesis 2:24). Le psicólogaoʼ tu kʼáatajten máax aʼalmil leloʼ, ka tin waʼalajtiʼ: «Jéeoba, le Máax beetoʼonoʼ. Letiʼeʼ chéen kaʼatúul máakoʼob tu yaʼalaj, maʼ u maasiliʼ».
Letiʼeʼ tu kʼáatajten: «¿Yaan wa tech uláakʼ baʼax oʼolal ka tuklik chéen juntúul u yatan máak unaj u yantal?». Ka túun tin chʼaʼchiʼitaj Mateo 7:12 tuʼux ku yaʼalik: «Tuláakal le baʼaxoʼob a kʼáateʼex ka beetaʼakteʼex tumen le máakoʼoboʼ, teʼexeʼ bey xan unaj a beetkeʼextiʼoboʼ». Ka túun tin waʼalajtiʼ: «Lelaʼ Jesús aʼale. Much kʼáat tiʼ le máakoʼob yanoʼob wayeʼ wa jeʼel u yóotkoʼob u compartirt u yatanoʼob yéetel uláakʼ xiiboʼobeʼ. Wa letiʼob maʼ u kʼáatoʼob u compartirt u yatanoʼobeʼ, in waʼalikeʼ le atantsiloʼob xanoʼ maʼ u kʼáatoʼob xan u compartirt u yíichamoʼob yéetel uláakʼ koʼoleloʼobiʼ». Le psicólogaoʼ tu yaʼaleʼ maas jatsʼuts tu yuʼubil le bix tin núukil tiʼ u maasiloʼ.
Jach ku líiʼsik k-óol k-ojéeltik ta kaxtaj bix a kaʼansaj teʼ súutuk béeychajoʼ.
Tuláakal le tribunaloʼob, tak le Tribunal Supremo yaan Kazajistánoʼ tu yaʼaloʼob maʼ tun beetbiltech uláakʼ juicio kex ka a kʼáate. Pʼáat bey minaʼan uláakʼ baʼax beetbileʼ.
Chéen baʼaleʼ aʼalaʼab jeʼel a chaʼabal wa ka firmartik junpʼéel juʼuneʼ. ¿Jeʼel wa u béeytal a tsikbaltiktoʼon yoʼolal leloʼ, yéetel baʼaxten maʼ ta wóotaj a firmartiʼ?
TA: U jaajileʼ maʼ chéen juntéen tsʼaʼabten le juʼun utiaʼal in firmartoʼ. Kex bey taak u yáantkenoʼobeʼ, le juʼunoʼ ku yaʼalik kaʼacheʼ kin aceptartik jaaj le baʼax ku yaʼalaʼal tin contraoʼ yéetel jach arrepentidoen tu yoʼolal. Ka máan kʼiineʼ aʼalaʼab jeʼel u páajtal in tsʼíibtik le baʼax kʼaas in beetmaj binoʼ yéetel in kʼáatik ka perdonartaʼaken. Le autoridadoʼoboʼ tu yaʼaloʼob ka in tsʼíibt kin tsʼáaik cuenta maʼ maʼalob úuchik in tʼaan tiʼ baʼaxoʼob kin creerkiʼ, arrepentidoen yéetel kin solicitartik ka chaʼabaken tumen jach kʼojaʼanen.
Teneʼ maʼ tin wóotaj in tsʼíibt le jeʼeloʼ. Tin waʼalajtiʼobeʼ maas jeʼel in pʼáatal cárcel yéetel junpʼéel conciencia limpioeʼ ke ka chaʼabaken yéetel junpʼéel conciencia maʼ maʼalobiʼ.
Jach jatsʼuts k-ilik bix ta weʼesil yaan a fe yéetel le maʼ a wóotik a bin tu contra baʼax ku yaʼalik a concienciaoʼ.
Tu tsʼookeʼ úuch junpʼéel baʼax maʼ táan a páaʼtikiʼ. ¿Jeʼel wa u béeytal a tsikbaltiktoʼon bix ta wojéeltil yaan a chaʼabaleʼ?
TA: Junpʼéel kʼiineʼ taal juntúul guardia teʼ tuʼux kʼalaʼanenoʼ ka tu yaʼalajten yaan máax tʼanken teléfono. Kʼajaʼanten tin tuklaj: «¿Máax tʼanken ta tʼaan?». Le ka tin núukaj le teléfonooʼ tin wuʼuyaj u tʼaan juntúul koʼolel, tu yaʼalajten bix u kʼaabaʼ yéetel táan bin u taal utiaʼal u chaʼiken. Hasta maʼ tin kaxtaj baʼax in waʼaltiʼiʼ. Le ka tsʼoʼokeʼ tin waʼalaj yaan in tsikbaltik tiʼ in hijo, tumen maʼ taak in beetik u chiʼichnaktal in wataniʼ mix in beetik u creertik junpʼéel baʼal maʼ kun úuchliʼ.
Le ka tsʼoʼok in tʼaaneʼ le guardiaoʼ tu yaʼalajten: «¿Baʼax aʼalaʼabtech?». Tin waʼalajtiʼeʼ yaan juntúul koʼolel táan u báaxal tʼaan tumen tu yaʼalajten táan bin u taal utiaʼal u chaʼiken.
Le guardiaoʼ tu yaʼaleʼ le koʼoleloʼ maʼ táan u báaxal tʼaaniʼ, tumen jach jaaj le baʼax tu yaʼalajtenoʼ.
Mafiza, ¿bix ta wuʼuyilaba le ka ta wojéeltaj leloʼ?
MA: Le ka tu yaʼalajten in hijoeʼ tin tuklaj xan maʼ jaajeʼ, bey chéen táan u yaʼalaʼaleʼ. Tumen tsʼoʼok kaʼach u xáantal táan k-páaʼtik u yúuchul leloʼ.
In waʼalikeʼ jach kiʼimakchaj a wóoleʼex úuchik a kaʼa múuchʼ antaleʼex, tumen máan maas tiʼ junpʼéel año.
Yoʼolal le baʼaxoʼob ta aktáanteʼexoʼ, ¿baʼax béeychaj a kankeʼex?
MA: Kʼajaʼanten kin wokʼol kaʼach tu yoʼolal le baʼax ku aktáantik le sukuʼun Bahram yéetel Gulzira Hemdemovoʼ. [Le sukuʼun Hemdemovoʼ kʼaʼal cárcel marzo tiʼ 2015 tumen u autoridadiloʼob Turkmenistán. Tu kʼiinil 19 tiʼ mayo tiʼ 2015, aʼalaʼab yaan u máansik cuatro años cárcel tumen táan bin u kaʼansik ka pʼektaʼak u maasil religiónoʼob. Tak bejlaʼa kʼalaʼan cárceleʼ]. Táanil tiʼ u kʼaʼalal Teymureʼ, kin máansik tin tuukul bukaʼaj yaachajaʼanil u yóol le kiik Gulziraoʼ. Bejlaʼeʼ ku taaktal in méekʼik yéetel in waʼaliktiʼ in yaabiltmaj yéetel taak in wáantik. Beora tsʼoʼok in aktáantik yéetel Teymur lelaʼ, taak in waʼalik tiʼ le kiik kin naʼatik bix u yuʼubikubaoʼ. In wojleʼ jeʼex tu yáantiloʼon Jéeoba yéetel le sukuʼunoʼoboʼ bey kun áantbil xan letiʼoʼ.
Kin tsʼáaik gracias tiʼ tuláakal le sukuʼunoʼoboʼ, le yanoʼob t-múuchʼuliloʼ, le yanoʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ, tiʼ le Cuerpo Gobernanteoʼ, tiʼ le abogadoʼoboʼ bey xan tiʼ k-paalal.
TA: Yaan junpʼéel baʼax tin kanaj tiʼ le baʼax úuchtenoʼ. Tuláakloʼon k-aktáantik wa baʼax problemail, kex maʼ xaaneʼ maʼ tuláakal kun kʼalbil cárceliʼ. Yaneʼ maʼ xaaneʼ ku chʼaʼpachtaʼal tumen juntúul u láakʼtsil maʼ tu meyajtik Jéeoba. Uláakʼoʼobeʼ maʼ xaaneʼ maʼ tu jach biskubaʼob yéetel wa máax teʼ múuchʼuliloʼ. Kex jeʼel baʼaxak ka k-aktáanteʼ ku béeytal k-yéeyik wa yaan k-beetik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ wa maʼ. Wa k-chʼaʼtuklik k-beetkeʼ yaan u béeytal k-aktáantik jeʼel baʼaxakeʼ. Maas maʼalob ka u aktáant máak baʼax ku yúuchultiʼ yéetel u kʼaʼajsik yaan u yáantaʼal tumen Jéeoba.
Kin tsʼáaik xan u graciasil tiʼ in láakʼtsiloʼob bey xan tiʼ in paalal úuchik u yáantkenoʼob. Letiʼobeʼ taal u xíimbaltenoʼob le ka béeychajoʼ, lelaʼ le áanten xan utiaʼal u chúukpajal in wóol.
Taak xan in tsʼáaik u graciasil tiʼ le sukuʼunoʼob úuchik u oraroʼob tin woʼolaloʼ bey xan yoʼolal le cartaʼob tu tsʼíibtoʼoboʼ. Mix juntéen tin wuʼuyinba tin juunal. Le baʼax tin aktáantoʼ tu beetaj in maas yaabiltik le sukuʼunoʼoboʼ yéetel tu beetaj in maas náatsʼal tiʼ Jéeoba.