Le sukuʼunoʼob yanoʼob Ucraniaoʼ maʼ xuʼuluk u yáantkubaʼobiʼ. Jach chíikaʼan u yilaʼal u yaabiltmubaʼob.

Olenaeʼ, juntúul u testigo Jéeoba, yaan 81 años tiʼ. Tu kʼiinil 6 tiʼ junioeʼ lúub junpʼéel bomba naatsʼ tiʼ u yotoch. U yotoch u vecinoeʼ jach kʼaschaji tsʼoʼoleʼ le tuʼux wáakʼ le bombaoʼ tu beetaj junpʼéel nuxiʼ jool de siete metros u taamil yéetel jach tu kʼaskúuntaj u yotoch le kiik Olenaoʼ.

Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le táan kaʼach in weenloʼ júut junpʼéel u pakʼil in wotoch jach naatsʼ tiʼ teen. Pʼáat mix baʼal chíikaʼan in wilik yoʼolal le sen polvo líikʼoʼ, tuláakal tuʼux jayakbal kaʼach u xéexetʼal vidrio yéetel tuunichoʼob. Tin tsʼáaj u graciasil tiʼ Jéeoba tumen láayliʼ kuxaʼaneneʼ». Jach maʼ xáanchaj tiʼ leloʼ bin ilbil le kiik Olena tumen le sukuʼunoʼob kajaʼanoʼob naatsʼoʼ, juntúul tiʼ letiʼobeʼ jach kʼaschaj xan u yotoch. Le kiikoʼ ku seguer u yaʼalik: «Le ka kʼuch le sukuʼunoʼoboʼ jach jaʼakʼ u yóoloʼob, maʼ tu kaxtoʼob baʼax u yaʼaloʼobteniʼ pero jach tu líiʼsaj in wóol úuchik u taal u yilenoʼob, letiʼobeʼ maʼ tu pʼatenoʼobiʼ...».

Serguíeʼ, juntúul anciano suuk u bin u xíimbalt le kiik Olena yéetel jujuntúul táankelem paalaloʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jach jaʼakʼ in wóol ka tin wojéeltaj baʼax úuch tiʼ Olena, sen preocuparnajen tu yoʼolal pero tranquilizarnajen ka tin wilaj maʼ jach úuch loob tiʼ letiʼiʼ. Baʼax maas tu sorprenderteneʼ letiʼe úuchik u kʼáatik ka k-jóoʼs le publicaciónoʼob maʼ sen úuch bisaʼak tiʼoʼ».

Jach kiʼimak k-óol ojéeltikeʼ u láakʼtsiloʼob le kiik Olenao’, tsʼoʼok u kaxtikoʼob tuʼux kun pʼáatal. Láayliʼ xan ku yáantaʼal tumen le múuchʼuliloʼ, tsʼoʼoleʼ sáamsamal u tʼaʼanal tumen le ancianoʼoboʼ. Como óol kóokeʼ kaxtaʼab tuláakal le baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼ utiaʼal ka páajchajak u yuʼubik le reuniónoʼoboʼ. Le kiik Olenaoʼ ku yaʼalik: «Yaan kʼiineʼ kin wuʼuyik minaʼan in muukʼ pero le kéen xiʼiken teʼ reuniónoʼoboʼ hasta kin wuʼuyik bey ku kaʼa antal in muukʼeʼ. Le sukuʼunoʼoboʼ cada táan u tʼankenoʼob, jach kin tsʼáaik u diosboʼotikil tiʼob».

Juntúul sukuʼun yéetel u yataneʼ ku tsikbaltikoʼob baʼax úuchtiʼob le ka tu taʼakubaʼob tu sótanoil junpʼéel salón yéetel uláakʼ 200 u túulal sukuʼunoʼob. Le atantsiloʼ ku yaʼalik: «Jach tu líiʼsaj in wóol in wilik bix úuchik u kanáantkoʼon le ancianoʼoboʼ. Lelaʼ tu kʼaʼajsajten baʼax úuch tiʼ David, letiʼeʼ tu tsʼáaj u kuxtal tu chiʼ kíimil le ka tu kíimsaj juntúul león yéetel juntúul oso utiaʼal u salvartik u yalakʼ tamanoʼob. Le ancianoʼob u taʼakmubaʼob t-éeteloʼ tu tsʼáaj u kuxtaloʼob tu táan kíimil utiaʼal u jóokʼol u kaxtoʼob janal, jaʼ yéetel gasolina. Le gasolinaoʼ ku meyajtoʼon kaʼach utiaʼal u sáasiltal le tuʼux yanoʼonoʼ. Lelaʼ áantajnaj utiaʼal maʼ k-perdertik mix junpʼéel muchʼtáambal mix le ku beetaʼal utiaʼal le kʼaʼaytajoʼ. Tsʼoʼoleʼ kex táan u wáakʼal le bombaʼoboʼ le ancianoʼoboʼ ku bin u yil le sukuʼunoʼob tu yotochoʼoboʼ, ku biskoʼob jaʼ yéetel janal tiʼob yéetel ku líiʼskoʼob xan u yóoloʼob. Beoraeʼ maas kin apreciarkoʼob. Kaʼacheʼ kin wilik le ancianoʼob bey máaxoʼob jach u yojloʼob predicar yéetel kaʼansajeʼ, pero beoraeʼ kin wilkeʼ jeʼel u páajtal k-confiar tiʼobeʼ. Jach maʼalob ejemplo ku tsʼáaikoʼobtoʼon tumen maʼ saajkoʼobiʼ, jeʼel u páajtal k-confiar tiʼobeʼ yéetel ku yeʼeskoʼobtoʼon yaabilaj».

Le sukuʼunoʼob yanoʼob tiʼ junpʼéel múuchʼulil yaan Ucraniaeʼ tsʼíibnajoʼob tiʼ le sucursal yaan tu luʼumiloʼoboʼ. Le ka tʼaanajoʼob tiʼ le sukuʼunoʼob ku meyajoʼob teʼ Comité tiʼ Socorrooʼ tu yaʼaloʼob: «Jach k-tsʼáaik u graciasil yoʼolal le meyaj ku beetik le sukuʼunoʼobaʼ. Ku jaʼakʼal k-óol kéen k-il bix u usartik Jéeoba le sukuʼunoʼob utiaʼal u kanáantkoʼonoʼ. Táan k-ilik bix u béeytal le baʼax tu yaʼalaj Jesúsaʼ: ‹Wa ka paklan yaabiltikabaʼexeʼ tuláakal máak ken u yojéelteʼ teʼexeʼ in discípuloʼex›» (Juan 13:35).

Tak tu kʼiinil 21 tiʼ junio tiʼ 2022, tsʼaʼab junpʼéel informe yoʼolal le baʼax táan u yúuchul Ucraniaoʼ. Le informeaʼ tsʼaʼab tumen le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼeloʼ. Chéen baʼaleʼ como istikyaj u comunicarkubaʼob yéetel u maasil sukuʼunoʼobeʼ maʼ xaaneʼ maas yaʼab le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u afectartaʼaloʼoboʼ.

• 42 u túulal u testigoʼob Jéeoba tsʼoʼok u kíimloʼob.

• 83 u túulal Testigoʼob úuch wa baʼax loobil tiʼob.

• 31,185 Testigoʼobeʼ kex maʼ tu pʼatoʼob u luʼumoʼobeʼ tu kaxtoʼob tuʼux u binoʼob utiaʼal u taʼakikubaʼob.

• 495 najoʼob jach júutoʼob.

• 557 najoʼob jach kʼaschajoʼob.

• 1,429 najoʼob yaan baʼax kʼaskúuntaʼab tiʼob

• Cinco salónoʼob jach júuti.

• Ocho salónoʼob jach kʼaschajoʼob.

• 34 salónoʼob yaan baʼax kʼaschaj tiʼob.

• 27 Comitéʼob tiʼ Socorro táan u yáantajoʼob tu luʼumil Ucrania.

• 52,348 u testigoʼob Jéeoba tsʼoʼok u yáantaʼaloʼob tumen le comitéʼob utiaʼal u kaxtikoʼob tuʼux u pʼáatloʼoboʼ.

• 23,433 Testigoʼob tsʼoʼok u binoʼob táanxel luʼumil yéetel táan u yáantaʼaloʼob tumen u maasil sukuʼunoʼob.