Desde ka káaj le guerra tu luʼumil Ucrania tu mesil febrero tiʼ 2022, kex 3,000 u yotoch u testigoʼob Jéeoba tsʼoʼok u kʼastal wa tsʼoʼok u láaj juʼutul. Tu mesil agostoeʼ, yéetel u yáantaj le sukuʼunoʼob táakaʼanoʼob ichil le Departamento de Labores de Socorro (DLS) bey xan le Departamento Local de Diseño yéetel Construcciónoʼ, káaj u yutskíintaʼal u yotoch le sukuʼunoʼob kajaʼanoʼob teʼ tuʼuxoʼob maʼ jach peligroso u yúuchul meyajoʼ. Ichil le meyaj ku beetkoʼoboʼ táakaʼan u tsʼáaikoʼob u techoil le najoʼoboʼ, u ventanailoʼob wa uláakʼ baʼaloʼob kʼaschajaʼantiʼob. Yaan hora xaneʼ le tuʼux juʼut junpʼéel najoʼ ku yutskíintaʼal junxóotʼ utiaʼal u kajtaloʼobiʼ. Tak beoraeʼ tsʼoʼok u yutskíintaʼal 37 najoʼob yéetel táan u yutskíintaʼal uláakʼ 48.

Jach maʼ chéen chʼaʼabil u yúuchul meyaj le táan junpʼéel guerraoʼ. Chéen baʼaleʼ le sukuʼunoʼoboʼ maʼ xuʼuluk u tsʼáaikoʼob áantaj tiʼ le máaxoʼob kʼaʼabéetoʼ. Le kiik Svitlana yaan 70 años tiʼ yéetel kajaʼan Velika Dymerkaoʼ (Kiev) ku yaʼalik: «Minaʼanten taakʼin kaʼach utiaʼal in wutskíintik in wotoch. Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáajten junpʼéel sorpresa tumen taal le sukuʼunoʼob u yutskíintoʼob in wotochoʼ. Chéen ichil tres días ka tu láaj tsʼoʼoksoʼob».

Le kiik Nadia kajakbal Horenkaoʼ (Kiev), ku yaʼalik baʼax utsil tsʼoʼok u taasik ikil u yáantaʼal le sukuʼunoʼoboʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «U yutskíintaʼal le najoʼoboʼ tsʼoʼok u tsʼáaik tuʼux u yúuchul tʼaan maʼalobil tiʼ u kaajal Jéeoba. Tak le máaxoʼob maʼ in kʼaj óoloʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ u testigoʼob Jéeobaeʼ jach tu jaajil u yaabiltmubaʼob. Hasta maʼ tu creerkoʼob wa taal le sukuʼunoʼob áantkenoʼ».

Tak le máaxoʼob jach kʼaschaj u yotochoʼoboʼ táan u yáantajoʼob. Por ejemplo Evguen yéetel Tetianaeʼ bey u beetkoʼoboʼ. U yotochoʼobeʼ láaj kʼaskúuntaʼab tumen junpʼéel bomba, chéen baʼaleʼ tu lugar u sen chʼíikiloʼob tuukul tiʼ le baʼax úuchtiʼoboʼ táan u tsʼáaik u yóol u yáantoʼob le sukuʼunoʼoboʼ. Evgueneʼ ku yaʼalik: «Toʼoneʼ desde úuch jatsʼuts k-ilik k-áantik u maasil. Le kéen k-áantoʼobeʼ hasta ku tuʼubultoʼon le problemas yaantoʼonoʼ».

Kiik Lidia, kajaʼan Hostómeleʼ (Kiev) utskíintaʼab u yotoch yéetel tu chʼaʼtuklaj u bin u yáant le sukuʼunoʼob kʼaskúuntaʼan u yotochoʼoboʼ. Le kiikoʼ ku yaʼalik: «Kex dieciséis sukuʼunoʼob áantajnajoʼob utiaʼal u yutskíintaʼal in wotoch, kaʼapʼéel semanaʼob táan u meyajoʼobiʼ. Teneʼ tin wuʼuyaj bey tiaʼanen teʼ paraísooʼ yéetel taakchaj in wáantik u maasil».

Juntúul sukuʼun táakaʼan ichil le Comité de Sucursal yaan Ucraniaoʼ bin u xíimbalt le sukuʼunoʼob tuʼux táan u beetaʼal le meyajoʼoboʼ yéetel tu líiʼsaj u yóol le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u kʼaskúuntaʼal u yotochoʼoboʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le sukuʼunoʼob yanoʼob Ucraniaoʼ jach kʼaj óolaʼanoʼob yoʼolal bix u yeʼeskoʼob yaabilaj, le guerraoʼ tsʼoʼok u beetik u maas biskubaʼob tubeel. Le áantaj ku tsʼaʼabaltiʼobaʼ ku péeksikoʼob utiaʼal ka u maas tsʼáa u yóoloʼob predicar bey xan u tsʼáaʼob gracias tiʼ Dios jeʼex u yaʼalik 2 Corintios 9:12».

Tak tu kʼiinil 20 tiʼ diciembre tiʼ 2022, tsʼaʼab junpʼéel informe yoʼolal le baʼax táan u yúuchul Ucraniaoʼ. Le informeaʼ tsʼaʼab tumen le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼeloʼ. Chéen baʼaleʼ como istikyaj u comunicarkubaʼob yéetel u maasil sukuʼunoʼobeʼ maʼ xaaneʼ maas yaʼab le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u afectartaʼaloʼoboʼ.

• 47 u túulal u testigoʼob Jéeoba tsʼoʼok u kíimloʼob.

• 97 u túulal Testigoʼob úuch wa baʼax loobil tiʼob.

• 11,477 Testigoʼobeʼ kex maʼ tu pʼatoʼob u luʼumoʼobeʼ tu kaxtoʼob tuʼux u binoʼob utiaʼal u taʼakikubaʼob.

• 590 najoʼob jach júutoʼob

• 645 najoʼob jach kʼaschajoʼob

• 1,722 najoʼob yaan baʼax kʼaskúuntaʼab tiʼob

• Siete salónoʼob jach júuti

• 19 salónoʼob jach kʼaschajoʼob

• 68 salónoʼob yaan baʼax kʼaschaj tiʼob

• 26 Comitéʼob tiʼ Socorro táan u yáantajoʼob tu luʼumil Ucrania

• 54,212 u testigoʼob Jéeoba tsʼoʼok u yáantaʼaloʼob tumen le comitéʼob utiaʼal u kaxtikoʼob tuʼux u pʼáatloʼoboʼ

• 26,892 Testigoʼob tsʼoʼok u binoʼob táanxel luʼumil yéetel táan u yáantaʼaloʼob tumen u maasil sukuʼunoʼob