Jach yaj t-óol k-ojéeltik tsʼoʼok u kíimil uláakʼ sukuʼunoʼob yoʼolal le guerra yaan tu luʼumil Ucraniaoʼ. Tak beoraaʼ tsʼoʼok u kíimil 28 u túulal sukuʼunoʼob.

Teʼ noticiaʼob ku máansaʼaloʼ aʼalaʼabeʼ tu yáax semanailoʼob le guerraoʼ jach táan u baʼateʼel le máakoʼob naatsʼ tiʼ u kaajil Kievoʼ. Teʼ lugaroʼobaʼ kajaʼan kex 4,900 Testigoʼobiʼ pero 3,500 u túulaleʼ binoʼob tiʼ lugaroʼob maas seguroʼob.

Le baʼaxoʼob ken u tsikbalt jujuntúul sukuʼunoʼob kajaʼanoʼob teʼ lugaroʼobaʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ jach nojoch u fejoʼob kex táan u aktáantkoʼob baʼaloʼob jach yajtak.

Olexánder, juntúul u ancianoil junpʼéel múuchʼulil yaan tu kaajil Makáriveʼ, púutsʼ utiaʼal u bin tiʼ junpʼéel lugar maas seguro. Chéen baʼaleʼ como maʼ béeychaj u tʼaan yéetel cuatro u túulal publicadoroʼob yaan tu grupoeʼ tu chʼaʼtuklaj u suut u kaxtoʼob kex jach peligroso le lugaroʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «In wojleʼ tu táan Jéeobaeʼ jach koʼoj u tojol u kuxtal le sukuʼunoʼoboʼ. Le ka náatsʼen tu jardínil u yotoch juntúul sukuʼuneʼ jach jaʼakʼ in wóol tumen tin wileʼ tiʼ lúub junpʼéel bombaiʼ. Le sótanooʼ kʼalaʼan kaʼachi yéetel mix máak núukik in tʼaan». Olexándereʼ tu yilaj bix u jeʼekʼabtik le sótanooʼ, ka ookeʼ tu yileʼ yaan junmúuchʼ máakoʼobiʼ yéetel chéen táan u paktikoʼob, ichiloʼobeʼ tiaʼan le sukuʼunoʼoboʼ yéetel jujuntúul u vecinoʼob bijaʼanoʼob xan u taʼakubaʼobiʼ.

Yaroslav, juntúul tiʼ le sukuʼunoʼob yaan teʼ sótanooʼ tu yaʼaleʼ tsʼoʼok ocho días yanakoʼobiʼ. Letiʼeʼ ku tsikbaltik: «Maʼ yaʼab baʼal yaan utiaʼal k-jaantiʼ chéen jujunpʼéel galletaʼob yéetel junpʼéel vaso jaʼ ku tocar tiʼ toʼon sáamsamal. Pero baʼax áantoʼoneʼ letiʼe k-xokik le Bibliaoʼ, le publicaciónoʼoboʼ, k-orar yéetel k-paklan líiʼsik k-óol. Le ka tin wuʼuyaj táan u yawtaʼal in kʼaabaʼeʼ tin tuklaj letiʼe soldadoʼob taal chʼaʼikenoʼ. Tin tuklaj yaan in kíimsaʼaleʼ, pero maʼ bakáan, letiʼe sukuʼun taal u salvartoʼonoʼ. Jach kin tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba yoʼolal le sukuʼunoʼob jach u yaabiltmonoʼoboʼ, ku oraroʼob t-oʼolal yéetel jeʼel tak u tsʼáaik u kuxtaloʼob tu chiʼ kíimil t-oʼolaleʼ».

Pilip yéetel uláakʼ sukuʼuneʼ, tu bisoʼob janal tiʼ le sukuʼunoʼob pʼáatoʼob tu kaajil Borodiankaoʼ. Tu kʼiinil 17 tiʼ marzo le táan u binoʼoboʼ maʼachoʼob tumen le soldadoʼoboʼ ka toʼoktiʼob le camioneta yéetel le janal táan u biskoʼoboʼ. Piʼix u yichoʼob, kʼaʼax u kʼaboʼob tsʼoʼoleʼ ka bisaʼaboʼob tiʼ junpʼéel sótano tuʼux yaan uláakʼ siete máakoʼob. Ka máan dos díaseʼ bisaʼaboʼob kʼalbil tsʼoʼoleʼ de áakʼabeʼ sen loʼoloxaʼaboʼob tumen le soldadoʼoboʼ. Pilipeʼ ku yaʼalik: «Tin tuklaj yaan in kíimsaʼal kaʼacheʼ, le oʼolal tin sen kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u yáanten utiaʼal ka chúukpajak in wóol».

Le táan u loʼoloxaʼaloʼ, Pilipeʼ kʼaʼam orarnaj yoʼolal u familia bey xan yoʼolal le kiikoʼob tsʼoʼok u yantal u edadoʼob yéetel minaʼan baʼal u jaantoʼoboʼ. Tu yaʼalaj xaneʼ kiʼimak u yóol yéetel tu tsʼáaj gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal le bukaʼaj años béeychaj u meyajtikoʼ. Le ka suʼut teʼ tuʼux kʼalaʼanoʼ seguernaj u orar tak tu yoʼolal le soldadoʼoboʼ utiaʼal ka u naʼatoʼobeʼ u testigoʼob Jéeobaeʼ maʼ kʼasaʼanoʼobiʼ. Durante dos díaseʼ le sukuʼunoʼobaʼ predicarnajoʼob tiʼ tuláakal le soldadoʼob kanáantik le lugar tuʼux kʼalaʼanoʼoboʼ. Juntúul máak kʼalaʼan tu yéeteloʼobeʼ taakchaj u maas kaanbal tiʼ le Bibliaoʼ yéetel ka tsʼoʼokeʼ tu tsʼáaj u diosboʼotikil tiʼ le sukuʼunoʼob úuchik u kaʼansaʼaloʼ. Tu kʼiinil 27 tiʼ marzoeʼ le kaʼatúul sukuʼunoʼob yéetel le máakoʼ, chaʼaboʼob.

Svitlana, juntúul kiik soltera kajaʼan tu kaajil Buchaeʼ, kaʼapʼéel semanaʼob maʼ páajchaj u púutsʼul teʼ tuʼux táan le baʼateloʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Hasta ka kʼuchen in naʼat bukaʼaj kʼaʼabéetil le jeetsʼelil ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ. U yantal jeetsʼelil tiʼ máakeʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa u yojel mantatsʼ baʼax ken u beetiʼ baʼaxeʼ u kʼáat u yaʼal u confiar máak tiʼ Jéeoba kéen pʼáatak maʼ tu kaxtik baʼax u beete».

Le táan u viajar utiaʼal u bin tiʼ junpʼéel lugar maas segurooʼ, Svitlanaeʼ, predicarnaj tiʼ juntúul koʼolel yéetel u sobrino. Tuláakloʼobeʼ maʼalob kʼuchikoʼob teʼ lugaroʼ, teʼeloʼ kʼaʼamoʼob tumen junpʼéel familia u testigoʼob Jéeoba. Le sukuʼunoʼobaʼ jach tu yeʼesaj u yutsiloʼob tiʼ Svitlana bey xan tiʼ le koʼolel yéetel u sobrinooʼ, tiʼ pʼáatoʼob wenel junpʼéel áakʼabiʼ. Tuláakʼ kʼiineʼ le koʼolelaʼ tu yaʼalaj taak u bin reunión, tu kʼáataj xan u Biblia bey xan uláakʼ publicaciónoʼob. Tak bejlaʼeʼ Svitlanaeʼ láayliʼ ku tsikbal yéeteleʼ.

Tak tu kʼiinil 12 tiʼ abril tiʼ 2022, tsʼaʼab junpʼéel informe yoʼolal le baʼax táan u yúuchul Ucraniaoʼ. Le informeaʼ tsʼaʼab tumen le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼeloʼ. Chéen baʼaleʼ como istikyaj u comunicarkubaʼob yéetel u maasil sukuʼunoʼobeʼ maʼ xaaneʼ maas yaʼab le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u afectartaʼaloʼoboʼ.

• 28 u túulal u testigoʼob Jéeoba tsʼoʼok u kíimloʼob.

• 48 u túulal Testigoʼob úuch wa baʼax loobil tiʼob.

• 40,778 Testigoʼobeʼ kex maʼ tu pʼatoʼob u luʼumoʼobeʼ tu kaxtoʼob tuʼux u binoʼob utiaʼal u taʼakikubaʼob.

• 278 najoʼob jach júutoʼob.

• 268 najoʼob jach kʼaschajoʼob.

• 746 najoʼob yaan baʼax kʼaskúuntaʼab tiʼob.

• Junpʼéel salón jach júuti.

• Nueve salónoʼob jach kʼaschajoʼob.

• 26 salónoʼob yaan baʼax kʼaschaj tiʼob.

• 27 Comitéʼob tiʼ Socorro táan u yáantajoʼob tu luʼumil Ucrania.

• 41,974 u testigoʼob Jéeoba tsʼoʼok u yáantaʼaloʼob tumen le comitéʼob utiaʼal u kaxtikoʼob tuʼux u pʼaatloʼoboʼ.

• 18,097 Testigoʼob tsʼoʼok u binoʼob táanxel luʼumil yéetel táan u yáantaʼaloʼob tumen u maasil sukuʼunoʼob.