Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

LE BAʼAXOʼOB K-LÍIʼSMOʼ

Maʼ xuʼul u yaabiltikubaʼobiʼ

Maʼ xuʼul u yaabiltikubaʼobiʼ

 Desde tu añoil1948 tak tu káajbal u añoil 1990, u luʼumil Sudáfricaeʼ nuʼuktaʼab tumen le apartheid wa junpʼéel gobierno tu jatsaj le máaxoʼob yaanal u color u wíinkliloʼoboʼ. a Yoʼolal leloʼ yaʼab injusticiaʼob beetaʼab tiʼ le máaxoʼob yaanal u razaʼoboʼ. Jeʼex Kallieʼ kex maʼ jach sak mix box u wíinklileʼ discriminartaʼabi, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tak ichil le máaxoʼob box u wíinkliloʼoboʼ ku discriminarkubaʼob».

 U testigoʼob Jéeoba yaan Sudáfricaeʼ maʼ junpʼéeliliʼ u razaʼobiʼ. ¿Baʼax túun tu beetoʼob? ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax úuchtiʼoboʼ?

Bix tu aktáantiloʼob le pʼektajiloʼ

 Tu luʼumil Sudáfricaeʼ le máaxoʼob maʼ de acuerdoʼob yéetel le baʼaxoʼob ku beetik le gobiernoʼoboʼ tu beetoʼob protestaʼob, yoʼolal lelaʼ yaʼab máaxoʼob kʼaʼaloʼob cárcel yéetel uláakʼoʼobeʼ kíimsaʼaboʼob, lelaʼ tu beetaj u maas pʼuʼujul le máaxoʼob yanoʼob tu contra le gobiernooʼ. Chéen baʼaleʼ u testigoʼob Jéeobaeʼ mantatsʼ tu respetartoʼob u ley le gobiernooʼ yéetel maʼ táakpajoʼob tiʼ mix junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob tu beetaj le máakoʼoboʼ. Le sukuʼunoʼobaʼ tu beetoʼob jeʼex le cristianoʼob kuxlajoʼob teʼ yáax siglooʼ tumen tu tsʼáajubaʼob «yáanal u páajtalil le autoridadoʼob tsʼaʼanoʼoboʼ» (Romanos 13:1, 2).

 Yaʼab u téenel sen aʼalaʼab tiʼ u testigoʼob Jéeoba ka táakpajkoʼob tiʼ le protestaʼoboʼ. Pero wa ku beetkoʼobeʼ bey ka táakpajkoʼob tiʼ políticaeʼ wa bey ka baʼatelnakoʼob tu contra u sukuʼunoʼobeʼ. Thembsieeʼ ku yaʼalik: «Tu añoil 1976, yaʼab paalaloʼob ku xookoʼob secundariaeʼ obligartaʼaboʼob utiaʼal ka táakpajkoʼob tiʼ le baʼateloʼ, utiaʼal u maas yaʼabtal le máaxoʼob ku táakpajloʼob tiʼ le baʼateloʼ le paalaloʼoboʼ joonaj joonajil ku máan u kaxtoʼob uláakʼ paalaloʼob. Wa maʼ ta wóotik táakpajleʼ jeʼel u tóokikoʼob a wotocheʼ, u loʼloʼoxkechoʼob wa u kíimskechoʼobeʼ». Juntúul u nojchil le políticoʼoboʼ tu yaʼalaj tiʼ juntúul Testigo ku kʼaabaʼtik Theophilus: «Kéen tsʼoʼokok k-láaj kíimsik le máakoʼob sak u wíinkliloʼoboʼ tech kan seguer tumen maʼ ta wóotaj baʼateʼel utiaʼal a defendertik a luʼumiliʼ».

Ku muchʼkubaʼob kex táan baʼatelil

 Kex maʼ fácil le baʼax ku yúuchul Sudáfricaoʼ u testigoʼob Jéeobaeʼ maʼ xuʼul u muchʼkubaʼob u adorartoʼob Diosiʼ (Hebreos 10:24, 25). Yoʼolal le baʼax ku beetik le gobierno teʼ luʼumilaʼ yaʼab óotsilil ilaʼabiʼ, le oʼolal yaʼab congregaciónoʼobeʼ maʼ béeychaj u beetik u salónoʼobiʼ. b Envereʼ ku yaʼalik: «Máan yaʼab tiempo táan u rentartaʼal najoʼob maʼ jach maʼalobtakoʼobiʼ. Le oʼolal in papáeʼ tu yaʼalaj jeʼel u tsʼáaik k-otoch utiaʼal u beetaʼal le reuniónoʼoboʼ, kaʼatéen tiʼ junpʼéel semanaeʼ k-otocheʼ ku suut bey junpʼéel salóneʼ. Kex chichaneʼ yaan kʼiineʼ k-muchʼikba maas tiʼ 100 u túulaloʼoniʼ. Kéen tsʼoʼokok le reuniónoʼoboʼ k-disfrutartik k-múul jaantik wa baʼax yéetel tuláakal le máaxoʼob ku binoʼoboʼ».

U testigoʼob Jéeoba junmúuchʼ yaniloʼob, kex sak wa box u wíinkliloʼob (abril tiʼ 1950).

Asamblea beetaʼab teʼ estadio Rand yaan Johannesburgoʼ tu añoil 1980, bin yaʼab máakoʼob jejeláas u razaʼobiʼ.

 Le sukuʼunoʼoboʼ tu kaxtoʼob u formail bix jel u muchʼkubaʼobeʼ. Por ejemploeʼ, tu kaajil Limpopoeʼ invitartaʼab juntúul sukuʼun sak u wíinklil utiaʼal ka discursarnak tiʼ junpʼéel asamblea tiʼ circuito, chéen baʼaleʼ le máaxoʼob kajaʼanoʼob teʼeloʼ láaj box u wíinkliloʼob, le oʼolal maʼ chaʼab u yokol le sukuʼun teʼ kaajoʼ. Letiʼ túuneʼ bin tʼaan yéetel u yuumil junpʼéel granja yaan tu tséel leʼ tuʼux kun beetbil le asambleaoʼ, como le máak sak u wíinklil xanoʼ kʼuchoʼob tiʼ junpʼéel acuerdo. Kex tumen maʼ béeychaj u yokol le sukuʼun teʼ tuʼux kun beetbil le asambleaoʼ letiʼeʼ discursarnaj desde teʼ granjaoʼ, beyoʼ uʼuyaʼab tumen le sukuʼunoʼob yanoʼob tuláakʼ juntséel le terrenooʼ.

Predicarnajoʼob tiʼ máakoʼob yaanal u razaʼob

 Yáanal u nuʼuktaj le gobiernoaʼ láaj separartaʼab tuʼux ku kajtal le máakoʼoboʼ, cada unoeʼ kajlaj según u raza. Le oʼolal le sukuʼunoʼoboʼ chéen ku predicaro’ob kaʼach tiʼ u yéet razailoʼob. Yoʼolal lelaʼ le sukuʼunoʼoboʼ yanchaj u kʼexik u formail bix u predicaroʼob. Por ejemploeʼ, chan difícilchaj tiʼob u predicaroʼob tiʼ territorioʼob tuʼux maʼ suuk u yúuchul kʼaʼaytajiʼ. Krish, juntúul sukuʼun táakbesaʼab ichil le máaxoʼob ku yaʼalaʼaltiʼob «indioʼoboʼ», ku yaʼalik: «Yaʼab u téeneleʼ difícilchaj toʼon k-kaxtik tuʼux k-pʼáatal wenel tumen box k-wíinklil. Le oʼolaleʼ k-wenel ichil k-coche wa yáanal junkúul cheʼ, de tempranoeʼ k-bin ichkíil tu bañoil junpʼéel gasolinera. Baʼaleʼ yaan kʼiineʼ tak tiʼ le bañoʼob beyaʼ tsʼíibtaʼaneʼ ‹chéen utiaʼal máaxoʼob sak u wíinkliloʼob›. Kex beyoʼ le publicadoroʼoboʼ jach tu tsʼáaj u yóoloʼob predicar tiʼ le máaxoʼob yanoʼob teʼ mejen kajtaliloʼob taak u maas kaanbaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ».

Junmúuchʼ u testigoʼob Jéeoba jejeláas u razaʼob táan u predicaroʼob teʼ mejen kaajoʼoboʼ (1981).

 Kex yanchaj yaʼab talamiloʼob tu luʼumil Sudáfricaeʼ u kaajal Jéeobaeʼ seguernaj u nojochtal. Le ka káaj u meyaj le apartheid wa le gobierno tu añoil 1948, chéen 4,831 publicadoroʼob yaan kaʼach Sudáfrica, pero le ka tsʼoʼok u meyaj le gobierno tu añoil 1994, tsʼokaʼaniliʼ u chukik 58,729 publicadoroʼobeʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ chéen tiʼ náakiʼ, tumen tu añoil 2021, tu chukaj 100,112 publicadoroʼob.

Kex yaan pʼektajileʼ tu paklan yaabiltubaʼob

 U testigoʼob Jéeoba kuxlajoʼob Sudáfrica tu kʼiiniloʼob le apartheidoʼ tu aktáantoʼob yaʼab problemas tumen le gobiernooʼ tu beetaj u pʼektikuba le máakoʼob jejeláas u razaʼoboʼ. Kex beyoʼ le sukuʼunoʼoboʼ tu yeʼesoʼob yaabilaj tiʼ tuláakal máak kex yaanal u razaʼob. Lelaʼ tu beetoʼob ikil u kaʼanskoʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel tumen tu tsʼáaj xan ichil u kuxtaloʼob (Hechos 10:34, 35). Kex yaan pʼektajileʼ tu paklan yaabiltubaʼob (Juan 13:34, 35).

 Tu añoil 1993, u testigoʼob Jéeoba yanoʼob Sudáfricaeʼ tu beetoʼob junpʼéel asamblea tuʼux tu muchʼuba yaʼabkach máakoʼob jejeláas u razaʼob. Juntúul u nojchil le políticoʼoboʼ tu yilaj bix u yeʼesik yaabilaj le Testigoʼob yanoʼob Sudáfricaoʼ. Letiʼobeʼ ku kʼamkoʼob yéetel kiʼimak óolal bey xan yéetel yaabilaj le máaxoʼob yaanal u luʼumiloʼob ku kʼuchloʼob teʼ aeropuerto utiaʼal le asambleaoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Wa ka k-eʼes le yaabilaj ku yeʼeskoʼoboʼ bejlaʼa desde úuch k-láaj utskíint le problemas ku yantal way Sudáfricaeʼ».

Milton Henschel, ku taal teʼ central mundialoʼ táan u máansik junpʼéel discurso tiʼ junpʼéel asamblea tuʼux bin máakoʼob jejeláas u razaʼob (1955).

Kaʼatúul u testigoʼob Jéeoba, juntúul box yéetel juntúul sak u wíinklileʼ táan u múul meyajoʼob tu sucursalil Sudáfrica (1986).

Thomas Skosana (ta x-tsʼíik) yéetel Alfred Steynberg, úuch káajak u beetik u Testigoiloʼob yéetel tiaʼanoʼob tiʼ junpʼéel asambleaeʼ (1985).

U testigoʼob Jéeoba jejeláas u razaʼob táan u tʼoxkoʼob janal tiʼ junpʼéel asamblea (1985).

U milesil u testigoʼob Jéeoba tiʼ junpʼéel asamblea teʼ estadio FNB yaan Johannesburgooʼ (2011).

a Le apartheidoʼ junpʼéel forma bix meyajnajik le gobierno utiaʼal u jatsik le máakoʼob yaanal u razaʼoboʼ. Según baʼax razail máakeʼ ku yilaʼal tak tuʼux kun náakal u xook, baʼax meyajil ken u beete, tuʼux kun kajtal bey xan yéetel máax kun tsʼoʼokol u beel. Wa a kʼáat a wojéelt u maasileʼ, ilawil le cuadro «¿Qué era el apartheid?» jóokʼ tiʼ le Anuario de los testigos de Jehová 2007.

b Desde tu añoil 1999, u testigoʼob Jéeoba tiʼ tuláakal yóokʼol kaabeʼ tsʼoʼok u yáantajoʼob yéetel le donaciones ku tsʼáaikoʼob utiaʼal u beetaʼal yéetel u yutskíintaʼal le najoʼob tuʼux ku muchʼkuba u testigoʼob Jéeobaoʼ.