Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

ASTER PARKER | U KUXTAL JUJUNTÚUL TESTIGOʼOB

Mantatsʼ tin tsʼíiboltaj in beetik baʼax u kʼáat Jéeoba

Mantatsʼ tin tsʼíiboltaj in beetik baʼax u kʼáat Jéeoba

 Jach kin tsʼáaik u graciasil tiʼ in papá yéetel tiʼ in maama tumen desde tin chichnil tu kaʼansoʼobten u jaajil. Utiaʼal u yáantkenoʼob in yaabilt Jéeoba yéetel tuláakal in puksiʼikʼaleʼ ku meyajnajtiʼob le dibujoʼob ku taasik le libro De paraíso perdido a paraíso recobrado. Jach jatsʼuts in wilik kaʼach in tsikbaltik le baʼax kin kanik tiʼ le mejen paalaloʼob kajaʼanoʼob naatsʼ tiʼ in wotochoʼ bey xan tiʼ in abuelo kéen taak u xíimbaltoʼon. In papáʼobeʼ jach u tsʼaamaj u yóoloʼob u meyajtoʼob Jéeoba, yoʼolal leloʼ le ka lukʼoʼon Asmara, Eritreaeʼ jach séeb úuchik k-kaʼa suuktal Adís Abeba, Etiopía.

 Desde tin chichnileʼ jach in yaabiltmaj Jéeoba, le oʼolal jach kin tsʼíiboltik in kʼubik in kuxtal tiʼ yéetel in wokjaʼ. Jach kiʼimakchaj in wóol tumen okjaʼanajen le yaanten 13 añosoʼ. Ka tu tsʼáajten 14 añoseʼ sukuʼun Helge Linckeʼ a tu kʼáatajten wa mix juntéen in tukult in beetik in precursora regularil. ¡Tak bejlaʼa kʼajaʼanten le tsikbal t-beetaj yéetel le sukuʼunoʼ! Tumen kex in papáʼob tu beetaj u precursor auxiliariloʼobeʼ (k’aj óola’an kaʼach bey precursores temporeros), u jaajileʼ maʼ in wojel bix le meyaj ku beetik juntúul precursor regularoʼ. Le baʼax tu yaʼalajten le sukuʼun Linckoʼ tu beetaj in tsʼíiboltik in maas meyajtik Jéeoba, jach kʼuch tin puksiʼikʼal.

Tin paalil yéetel in wíitsʼin Josiah.

T-preparartakba utiaʼal le chʼaʼpachtajiloʼ

 Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tu luʼumil Etiopíaeʼ jach yaʼab u baʼateʼel le máakoʼob yoʼolal políticaoʼ. Tu añoil 1974, káaj u maas baʼateloʼob, u bisaʼal máakoʼob cárcel yéetel u kíimskubaʼob. Yoʼolal le baʼaxoʼob ku sen úuchlaʼ pʼáat maʼ tu páajtal k-jóokʼol predicar yéetel k-muchʼikba chéen tiʼ mejen grupoʼob. Como táan u maas peortal le situaciónoʼ in papáʼobeʼ tu preparartoʼonoʼob utiaʼal k-aktáantik jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ. Yoʼolal le principioʼob yanoʼob teʼ Bibliaoʼ t-naʼataj tubeel baʼaxten maʼ unaj k-táakpajal tiʼ baʼaloʼob yaan yil yéetel políticaiʼ. T-naʼataj xaneʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon k-ojéelt baʼax jeʼel k-núukik teʼ súutukiloʼob unaj k-tʼaanoʼ bey xan wa u súutukil utiaʼal makik k-chiʼ (Mateo 10:19; 27:12, 14).

AFP PHOTO

Le táan le baʼateʼel tu añoil 1974.

 Ka tin tsʼoʼoksaj in xook escuelaeʼ káaj in meyaj tiʼ junpʼéel aeropuerto ku kʼaabaʼtik Ethiopian Airlines. Junpʼéel kʼiineʼ, le ka kʼuchen tuʼux kin meyajeʼ, in wéet meyajoʼobeʼ káaj u felicitarkenoʼob tumen yéeyaʼaben utiaʼal in nuʼuktik le desfile kun beetbil utiaʼal u kʼiinbesaʼal u aniversario le Gobiernooʼ. Tu séebaʼanileʼ binen tʼaan yéetel le supervisoroʼ ka tin waʼalajtiʼeʼ maʼ tin táakpajal teʼ desfileoʼ tumen teneʼ u testigoen Jéeoba.

 Ka sáaschaj tuláakʼ kʼiin, le tiaʼanen teʼ tuʼux kin meyajoʼ, úuch junpʼéel baʼal maʼ táan in paʼatikiʼ. Chéen ka tin wilaj táan u taal yaʼabkach soldadoʼob yéetel u tsʼoonoʼob teʼ tuʼux yanenoʼ, tu séebaʼanileʼ tin tukleʼ taal u machoʼob juntúul máax taak u púutsʼul teʼ luʼumiloʼ. ¡Chéen ka tu yaʼaloʼobeʼ teen ku kaxtikenoʼob! Jach jaʼakʼ in wóol, maʼ tin creertik le baʼax ku yúuchloʼ, jach séeb úuchik u kʼexpajal in kuxtal.

Jéeobaeʼ maʼ tu pʼaten tin juunal teʼ cárceloʼ

 TLe soldadoʼoboʼ tu bisenoʼob tiʼ junpʼéel chan cuarto, máan yaʼab horaʼob táan u interrogarkenoʼob. Tu kʼáatoʼobten: «¿Tuʼux u taal le taakʼin ku meyaj tiʼ u testigoʼob Jéeobaoʼ? ¿Ka meyaj wa yéetel le máaxoʼob u kʼáatoʼob ka u independizartuba Eritreaoʼ (Frente de Liberación de Eritrea)? ¿Yaan wa baʼax a wil teech wa a papáʼob yéetel u gobiernoil Estados Unidos?». Kex táan u sen kʼáatkoʼob in chiʼeʼ maʼ sajakchajeniʼ, tranquila in wuʼuyikinba, tumen in wojel tiaʼan Jéeoba tin wéeteleʼ (Filipenses 4:6, 7).

 Ka tsʼoʼok u interrogarkenoʼobeʼ tu bisenoʼob tiʼ junpʼéel naj ku meyaj bey cárceleʼ, oksaʼaben tiʼ junpʼéel cuarto 28 metros cuadradoʼob yaantiʼ. ¡Jach chochoʼkil kaʼachiʼ! Tumen tiaʼan uláakʼ 15 x-chʼúupalaloʼob kʼalaʼanoʼob yoʼolal u partidoʼobiʼ.

Le ka meyajnajen teʼ aeropuertooʼ.

 Teʼ áakʼab jeʼeloʼ, chilajen teʼ pisooʼ, láayliʼ yéetel u uniformeil in meyajeʼ. Jach preocupadaen kaʼach yoʼolal in papáʼob yéetel in sukuʼunoʼob, tumen kex u yojloʼob kʼalaʼaneneʼ maʼ u yojloʼob jach tuʼux bisaʼabeniʼ. Sen orarnajen tiʼ Jéeoba, tin kʼáatajtiʼ ka u yáant in familia utiaʼal ka u yojéeltoʼob tuʼux kʼalaʼanen.

 Ka sáaschaj tuláakʼ kʼiineʼ, tin wileʼ juntúul tiʼ le guardia kanáantkoʼonoʼ in kʼaj óol, letiʼ xaneʼ jaʼakʼ u yóol ka tu yilen teʼ cárceloʼ, le oʼolal tu kʼáatajten: «Aster, ¿baʼax ka beetik wayeʼ? Tin sen kʼáat óoltaj tiʼ ka xiʼik u yaʼal tiʼ in papáʼob tuʼux yanen. Letiʼ túuneʼ tu beetaj le baʼax tin kʼáatajtiʼoʼ. Teʼ kʼiin jeʼeloʼ in papáʼobeʼ tu túuxtoʼobten nookʼ yéetel janal. ¡Leloʼ tu yeʼesajteneʼ Jéeobaeʼ tu núukaj in oración! Le baʼax úuchten teʼ kʼiin jeʼeloʼ tu yeʼesajteneʼ Jéeobaeʼ tiaʼan tin wéeteleʼ.

 Teʼ cárceloʼ maʼ chaʼab u yantalten le Bibliaoʼ mix uláakʼ publicaciónoʼob, tsʼoʼoleʼ maʼ tu chaʼabal xan ka xíimbaltaʼaken tumen in familia mix tumen in amigoʼob. Pero tiʼ Jéeobaeʼ meyajnaj le x-chʼúupalaloʼob kʼalaʼanoʼob tin wéetel utiaʼal u líiʼsik in wóoloʼ. Sáamsamal kin predicar tiʼob, jach ku jaʼakʼal u yóoloʼob yéetel le baʼax kin kaʼansiktiʼob yoʼolal u Reino Diosoʼ. Yaʼab u téenel tu yaʼaloʼobten: «Toʼoneʼ táan k-defendertik u gobierno wíinik, pero techeʼ táan a defendertik u gobierno Dios. Le oʼolaleʼ kex ka aʼalaʼak yaan a kíimsaʼaleʼ, ¡maʼ a chʼaʼik saajkil, seguernak a meyajtik Dios!».

 Yaan horaeʼ le guardiaʼoboʼ ku sen beetkoʼob preguntaʼob tiʼ le máaxoʼob kʼalaʼanoʼoboʼ yéetel ku sen jaʼajatsʼkoʼob. Junpʼéel kʼiineʼ, kex láas 11 áakʼabeʼ, taal u chʼaʼenoʼob. Le táan u kʼáatkoʼob in chiʼoʼ maʼ xuʼul u yaʼalikoʼobten tiaʼanen tu contra le gobiernooʼ. Tsʼoʼoleʼ como maʼ tin wóotaj in waʼal junpʼéel tʼaan suuk u yaʼalik le políticoʼoboʼ kaʼatúul guardiaʼobeʼ tu loxenoʼob. Yaʼab u téenel sen kʼáataʼab in chiʼ. Cada ken bisaʼakeneʼ kin orar tiʼ Jéeoba yéetel tuláakal in puksiʼikʼal. Jach tin wilaj bix u yáanten Jéeoba aguantar.

 Ka máan tres meseseʼ juntúul guardiaeʼ tu yaʼalajteneʼ jeʼel u páajtal in jóokʼoleʼ tumen tsʼoʼok in chaʼabal. Jach kiʼimakchaj in wóol, pero tristechajen xan tumen maʼ kun seguer in predicar tiʼ le x-chʼúupalaloʼob kʼalaʼanoʼob tin wéeteloʼ.

 Ka máan wa jaypʼéel mesoʼobeʼ taal jujuntúul soldadoʼobeʼ ka tu bisoʼob u kʼaloʼob óoxtúul tiʼ in láakʼoʼob. Le ka úuch lelaʼ maʼ kulaʼaneniʼ. Yoʼolal leloʼ tin chʼaʼtuklaj in lukʼul teʼ luʼumiloʼ yéetel in bin kajtal yaanal tuʼux. Jach yaachaj in wóol úuchik in kaʼa náachtal tiʼ in familia. Pero in maamaeʼ tu yaʼalajten maʼ in chʼaʼik saajkil yéetel ka confiarnaken tiʼ Jéeoba. Tu séebaʼanileʼ viajarnajen Estados Unidos. Tu tardeil le kʼiin jeʼeloʼ le soldadoʼoboʼ bin u chʼaʼenoʼob kaʼach tin wotoch. Como maʼ tu yilenoʼobeʼ tu séebaʼanil bin u yilenoʼob teʼ aeropuertooʼ, pero ka kʼuchoʼobeʼ tsʼokaʼaniliʼ u bin le aviónoʼ.

 Kʼuchen tu kaajil Maryland, teʼeloʼ tu kʼamen Haywood yéetel Joan Ward, le misioneroʼob kaʼans u jaajil tiʼ in papáʼoboʼ. Ka máan cinco meseseʼ káaj in beetik in precursora regularil. Tin múul beetaj in precursorail yéetel Cyndi, u hija le matrimonio Wardoʼ. Jach t-disfrutartaj k-múul predicar.

Teen yéetel Cyndi Ward le táan k-beetik k-precursorailoʼ.

Ku káajal in meyaj Betel

Teen yéetel in wíicham le táan k-meyaj tu Betelil Wallkill (Nueva York).

 Kex tu chúumukil u añoil 1979, binen xíimbal tu najil Betel yaan Nueva York. Teʼeloʼ tin kʼaj óoltaj Wesley Parker. Jach jatsʼuts tin wilil u modos yéetel le metas yaantiʼoʼ. Tu añoil 1981, tsʼoʼok k-beel yéetel múul meyajnajoʼon tu Betelil Wallkill (Nueva York). Teʼeloʼ tin beetaj jejeláas meyajoʼobiʼ: utiaʼal u kanáantaʼal le cuartoʼoboʼ, lavandería yéetel limpieza bey xan tiʼ computación, maases yéetel junpʼéel programa ku kʼaabaʼtik MEPS. In meyaj Beteleʼ tu tsʼáaj tuʼux in tsʼáaik tiʼ Jéeoba tuláakal in tiempo. Tsʼoʼoleʼ anchajten maʼalob amigos.

 Chéen baʼaleʼ yaan baʼax beetik in chiʼichnaktal. In familia yaan Etiopíaeʼ láayliʼ táan u chʼaʼpachtaʼaloʼobeʼ. Tsʼoʼoleʼ in óoxtúul láakʼoʼobeʼ láayliʼ tiaʼanoʼob cárceleʼ. b Como maʼatech u tsʼaʼabal baʼal u jaantoʼobeʼ in maamaeʼ sáamsamal ku cocinartik u yoʼochoʼob yéetel ku bisiktiʼob.

 Jéeobaeʼ tu yáanten teʼ kʼiinoʼob jach lubaʼan in wóoloʼ. Le sukuʼunoʼob xan ku meyajoʼob Beteloʼ jach tu líiʼsoʼob in wóol yéetel jach tu yáantenoʼob (Marcos 10:29, 30). Juntéeneʼ le sukuʼun John Boothoʼ c tu yaʼalajten le tʼaanoʼobaʼ: «Jach kiʼimak k-óol ikil a meyaj way Beteleʼ, wa maʼ yoʼolal u bendición Jéeobaeʼ bejlaʼa minaʼanech wayeʼ». Jach kʼuch tin puksiʼikʼal le baʼax tu yaʼalajtenoʼ. Leloʼ tu yeʼesajteneʼ Jéeobaeʼ tu bendecirtaj le decisión tin chʼaʼaj úuchik in jóokʼol Etiopíaoʼ yéetel mantatsʼ xan ken u kanáant in familia.

Ku seguer k-meyajtik Jéeoba yéetel k-paalal

 Tu mesil enero tiʼ 1989, úuch junpʼéel baʼal tu beetaj u kʼexpajal k-kuxtal: ¡tin wojéelteʼ embarazadaen! Chan sajakchajoʼon kaʼachi, pero maʼ xáanchaj ka kiʼimakchaj k-óoliʼ. Kex beyoʼ preocupadoʼon kaʼachiʼ tumen maʼ k-ojel wa jeʼel k-kanáantik tubeeleʼ, tuʼux ken k-kajtal wa baʼax meyajil ken k-beet kéen jóokʼkoʼon Betel.

 Tu kʼiinil 15 tiʼ abril tiʼ 1989, t-láaj naʼaksaj k-nuʼukuloʼob t-cocheeʼ ka binoʼon kajtal Oregón (Estados Unidos). Toʼoneʼ t-chʼaʼtuklaj u seguer k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeoba bey precursorileʼ. Maʼ sen úuch kʼuchkoʼon teʼeloʼ jujuntúul k-amigoʼobeʼ tu yaʼaloʼobtoʼoneʼ maas maʼalob maʼ k-beetik k-precursoril. U jaajileʼ táan u kaxkoʼob k-utsil tumen maʼ yaʼab taakʼin yaantoʼoniʼ, tsʼoʼoleʼ taʼaytak u yantal k-chaambal. Pʼáat maʼ k-ojel baʼax ken k-beetiʼ. Pero jach teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tu xíimbaltoʼon le superintendente tiʼ circuitooʼ, sukuʼun Guy Pierce yéetel kiik Penny, u yatan. d Letiʼobeʼ jach tu líiʼsoʼob k-óol utiaʼal ka k-beet k-precursoril. Jach k-ojel Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon, le oʼolal t-káajsaj k-beetik k-precursoril (Malaquías 3:10). Yanchaj k-chan hijo Lemuel, ka máan kʼiineʼ yanchaj uláakʼ juntúul, Jadon. Kex yéetel k-paalaleʼ maʼ xuʼul k-beetik k-precursoriliʼ.

 Junpʼéel nojoch bendición úuchik k-beetik k-precursoril yéetel k-múul predicar yéetel k-paalal. Maʼ chéen tu yáantoʼon utiaʼal k-kaʼansik uláakʼ máakoʼobiʼ baʼaxeʼ tu yáantoʼon xan utiaʼal k-kaʼansik k-paalal (Deuteronomio 11:19). Chéen baʼaleʼ le ka síij Japheth, le u yóoxtúul k-hijooʼ, yanchaj k-pʼatik k-beetik k-precursoril junpʼéel tiempo (Miqueas 6:8).

T-áantaj k-paalal u yaabiltoʼob Jéeoba

 T-tsʼáaj cuentaeʼ tiʼ toʼon taatatsiloʼon yaan u responsabilidadil k-kaʼansik k-paalal u yaabiltoʼob Jéeoba yéetel u biskubaʼob tu yéetel. Utiaʼal u béeytaleʼ k-ilik kaʼach ka u disfrutartoʼob le adoración ich familiaoʼ yéetel ka u tsʼíiboltoʼob u kʼuchul kʼiinil. Tu chichniloʼobeʼ t-ilaj k-múul xokik tu yéeteloʼob le libroʼob Escuchando al Gran Maestro yéetel U libroi tsikbaliloʼob tiʼ le Bibliaoʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan horaeʼ k-actuartik le tsikbaloʼob yanoʼoboʼ, jeʼex por ejemplo le ku tʼaan tiʼ x-Jezabeloʼ, como chéen teen u koʼolelileʼ tiʼ teen ku tocar in beetik in x-Jezabelil. Le kulukbalen teʼ sillónoʼ le paalaloʼoboʼ uts tu tʼaan u pulkenoʼob teʼ luʼumoʼ yéetel ku beetkoʼob bey letiʼob le peekʼoʼob jaantik x-Jezabelo. Aparte tiʼ le adoración ich familiaoʼ Wesleyeʼ ku tsʼáaik xook yéetel le Biblia tiʼ cada juntúul tiʼ k-paalaloʼ.

 Jach t-tsʼáaj k-óol k-líiʼs k-paalal yéetel yaabilaj, t-kʼáataj xan tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon utiaʼal k-múul bisikba maʼalob bey familiaeʼ. Jeʼex u bin u nojochtal le paalaloʼoboʼ t-kaʼansajtiʼob u beetoʼob jujunpʼéel meyajoʼob, jeʼex u pʼoʼikoʼob le trastesoʼoboʼ, u limpiartik u cuartoʼob, u pʼoʼik u nookʼoʼob yéetel u cocinaroʼob.

 Maʼ chéen le paalaloʼob ku kaanbaloʼoboʼ baʼaxeʼ tak toʼon, como maʼ perfectoʼoneʼ yaan kʼiineʼ k-aʼalik baʼaloʼob maʼ unajiʼ wa k-paklan tʼaan. Chéen baʼaleʼ kéen úuchuk leloʼ k-eʼesik humildeʼon yéetel k-paklan kʼáatik perdón.

 Jach suuk k-invitartik le sukuʼunoʼob yanoʼob t-múuchʼulil t-otochoʼ. K-invitartik xan le betelitaʼoboʼ, le misioneroʼoboʼ, le superintendenteʼoboʼ bey xan le sukuʼunoʼob ku binoʼob áantaj tuʼux maas kʼaʼabéetoʼ (Romanos 12:13). Le táan k-tsikbal yéetel le sukuʼunoʼoboʼ maʼatech k-túuxtik le paalaloʼob báaxal táanxel tuʼuxoʼ, ku pʼáatloʼob u yuʼuboʼob le tsikbaloʼ, kéen tsʼoʼokkeʼ hasta maas kʼajaʼantiʼob le baʼax tsikbaltaʼaboʼ ke toʼon.

 Teen yéetel in wíichameʼ t-ilaj ka u disfrutart k-paalal u meyajtikoʼob Jéeoba. Junpʼéel baʼax k-beetkeʼ letiʼe k-líiʼsik junpʼíit taakʼin utiaʼal k-biskoʼob u kʼaj óoltoʼob uláakʼ luʼumiloʼoboʼ. Le kéen kʼuchkoʼon tiʼ junpʼéel luʼumileʼ k-bin xíimbalt u sucursalil, k-bin reunión yéetel k-jóokʼol predicar yéetel le sukuʼunoʼoboʼ. Tuláakal leloʼ tu yáantoʼon utiaʼal k-yaabiltik u kaajal Jéeoba yéetel ka múuchʼ meyajnakoʼon.

Yéetel in familia le ka binoʼon xíimbalt le central mundial yaan Brooklyn (Nueva York), tu añoil 2013.

Seguernaj k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeoba

 T-ileʼ le tuʼux kajaʼanoʼonoʼ yaʼab máakoʼob tʼanik españoliʼ pero maʼatech u predicartaʼaloʼob. Le todavía mejentak k-paalaloʼ t-kʼáataj tiʼ sukuʼun Pierce bix u yilik wa ka xiʼikoʼon áantaj tiʼ junpʼéel grupo tuʼux ku tʼaʼanal español, le sukuʼunoʼ tu cheʼej ka tu yaʼalajtoʼon: «Juntúul j-maʼalob chuk kayeʼ ku bin teʼ tuʼux yaan le kayoʼoboʼ». Jach letiʼe baʼax kʼaʼabéet k-uʼuyik kaʼachoʼ, ka túun binoʼon áantaj tiʼ junpʼéel grupo ich español tu kaajil Woodburn (Oregón). ¡Jach maʼalob biniktoʼon! Yanchajtoʼon yaʼab xoknáaloʼob yéetel t-áantaj jujuntúul utiaʼal ka okjaʼanakiʼ. T-ilaj bix úuchik u suut congregaciónil le chan grupo kaʼachoʼ.

 Ka máan kʼiineʼ tu perdertaj u meyaj in wíicham, pero tu kaxtaj uláakʼ tu kaajil California le oʼolal binoʼon kajtaliʼ. Dos años kʼuchkoʼoneʼ, teen, Lemuel yéetel Jadoneʼ t-chʼaʼtuklaj k-beetik precursor regularil. Tu añoil 2007, múul binoʼon teʼ Escuela utiaʼal Precursoroʼoboʼ. ¡Jach táaj jatsʼutschaji! Ka máan kʼiineʼ t-tsʼáaj cuentaeʼ teʼ tuʼux kajaʼanoʼonoʼ yaʼab máakoʼob tʼanik árabeiʼ. Le oʼolaleʼ kex tsʼoʼok 13 años yanakoʼon tiʼ junpʼéel congregación ich españoleʼ t-chʼaʼtuklaj k-bin áantaj tiʼ junpʼéel congregación tuʼux ku tʼaʼanal árabe. Jach táaj kiʼimak k-óol k-kaʼansik le máakoʼob ichil u idiomaʼoboʼ, bey xan k-bin tiʼ campaña especialoʼob tiʼ uláakʼ luʼumiloʼob. Bejlaʼeʼ táan k-meyaj bey precursoril tiʼ junpʼéel congregación ich árabe yaan San Diego California.

 Wesleyeʼ juntúul jach maʼalob íichamtsil, jach maʼalob u kanáantkoʼon yéetel jach ku respetartik u kaajal Jéeoba. Mix juntéen ku tʼaan tu contra le baʼaxoʼob ku beetaʼal Beteloʼ mix le ku beetaʼal teʼ congregaciónoʼ. Jach uts tu tʼaan u orar tin wéetel yéetel tin woʼolal. Le táan k-máansik problemasoʼ jach uts tin tʼaan in wuʼuyik u oraciónoʼob tumen ku líiʼskoʼob in wóol yéetel ku tranquilizarken.

 Jach kiʼimak k-óol ikil k-meyajtik Jéeoba. Tsʼoʼok k-meyajtik Jéeoba de tiempo completo, tsʼoʼok k-bin áantaj xan tuʼux maas kʼaʼabéet yéetel tsʼoʼok k-kaʼansik k-paalal. Jach tsʼoʼok k-comprobartik yéetel k-kuxtaleʼ Jéeobaeʼ jach ku bendecirtik le máaxoʼob tsʼáaik táanil u Reino ichil u kuxtaloʼoboʼ (Salmo 37:25). Mantatsʼ tin tsʼíiboltaj in beetik baʼax u kʼáat Jéeoba, junpuliʼ maʼ tin arrepentir yoʼolal le decisión tin chʼaʼajoʼ (Salmo 84:10).

In familia, desde ta x-tsʼíik tak ta x-noʼoj: Japheth, Lemuel, Jadon yéetel Wesley, in wíicham

a Sukuʼun Linckeʼ servirnaj tu sucursalil Kenia, le sucursal nuʼuktik le meyaj ku beetaʼal Etiopíaoʼ.

b In láakʼoʼobeʼ cuatro años kʼalaʼanoʼob cárcel.

c Sukuʼun Bootheʼ táakpaj ichil le Cuerpo Gobernanteoʼ, yéetel xuʼul u kuxtal way luʼum tu añoil 1996.

d Ka máan kʼiineʼ sukuʼun Pierceeʼ táakpaj ichil le Cuerpo Gobernanteoʼ, yéetel xuʼul u kuxtal way luʼum tu añoil 2014.