Hechos 7:1-60
7 Baʼaleʼ u maas nojchil le sacerdoteʼoboʼ tu kʼáataj tiʼ Esteban: «¿Jaaj wa le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼalaʼ?».
2 Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Xiibeʼex, in láakʼeʼex yéetel in yuumeʼex, uʼuyeʼex baʼax ken in waʼale. Le Dios yaan nojbeʼenil tiʼoʼ tu chíikbesuba tiʼ k-úuchben taata Abrahán le tiaʼan kaʼach Mesopotamia táanil tiʼ u bin kajtal Haranoʼ,
3 ka tu yaʼalajtiʼ: ‹Pʼat a kaajal yéetel a láakʼtsiloʼob ka xiʼikech teʼ luʼum ken in weʼestechaʼ›.
4 Abrahán túuneʼ jóokʼ tiʼ u luʼumil le caldeailoʼoboʼ ka pʼáat kajtal Harán. Ka tsʼoʼok túun u kíimil u taata Abrahaneʼ, Dioseʼ tu beetaj u lukʼliʼ utiaʼal ka taalak kajtal tu kaʼatéen teʼ luʼum tuʼux kajaʼaneʼex bejlaʼaʼ.
5 Baʼaleʼ Dioseʼ maʼ tu tsʼáaj mix junjaats luʼum tiʼiʼ, mix tak u chan xéetʼ utiaʼal u waʼatal; baʼaxeʼ le maʼ yanak u paalaloʼ tu yaʼalajtiʼ jeʼel u tsʼáaik le luʼum u tiaʼalintoʼ, yéetel ken máanak kʼiineʼ ku tiaʼalintaʼal tumen u paalaloʼob.
6 Tsʼoʼoleʼ Dioseʼ tu yaʼalajtiʼeʼ u chʼiʼibaloʼobeʼ yaan u kajtaloʼob táanxel luʼumil, yaan u palitsiltaʼaloʼob yéetel yaan u beetaʼal u muʼyajoʼob tu yáamil cuatrocientos jaʼaboʼob.
7 ‹Le luʼumil tuʼux kun meyajoʼob bey palitsiloʼ teen ken in juzgarte —tu yaʼalaj Dios—, ken tsʼoʼokok túun le baʼaloʼobaʼ letiʼobeʼ yaan u jóokʼloʼob yéetel yaan u adorartikenoʼob teʼ kúuchilaʼ.›
8 »Dios xaneʼ tu beetaj yéetel Abrahán junpʼéel núuptʼaan yaan yil yéetel le súutkʼuptajiloʼ;* Abrahán túuneʼ kʼuch u beetuba u taata Isaak, ka tu súutkʼuptaj u paal ocho kʼiinoʼob síijik; Isaak túuneʼ kʼuch u beetuba u taata Jacob, yéetel Jacobeʼ kʼuch u beetuba u taata le u doce poolil le familiaʼoboʼ.
9 U pooliloʼob le familiaʼob túunoʼ kʼuuxilnajoʼob* tiʼ José, ka tu konoʼob tu luʼumil Egipto. Baʼaleʼ Dioseʼ tiʼ yaan kaʼach tu yéeteleʼ,
10 tu tokaj tiʼ le muʼyajiloʼob tu máansoʼ, yéetel tu beetaj u lúubul utsil yéetel u yeʼesik naʼatil tu táan Faraón, u reyil Egipto. Faraón túuneʼ tu tsʼáaj utiaʼal ka u gobernart u luʼumil Egipto bey xan tuláakal le máaxoʼob yanoʼob tu yotochoʼ.
11 Baʼaleʼ taal junpʼéel wiʼijil tu yóokʼol tuláakal u luʼumil Egipto yéetel Canaán, jach beyoʼ, junpʼéel nojoch muʼyajil; k-úuchben láakʼtsiloʼob túuneʼ pʼáat mix tuʼux ku kaxtikoʼob baʼal u jaantoʼob.
12 Baʼaleʼ Jacobeʼ tu yuʼubaj u yaʼalaʼal yaan baʼal jaantbil Egipto, ka túun tu yáax túuxtaj k-úuchben láakʼtsiloʼobiʼ.
13 Ka túuxtaʼaboʼob tu kaʼatéeneʼ, Joseeʼ tu tsʼáajuba kʼaj óoltbil tiʼ u sukuʼunoʼob; u láakʼtsiloʼob túuneʼ kʼuch kʼaj óoltbiloʼob tumen Faraón.
14 Ka tsʼoʼokeʼ Joseeʼ tu túuxtaj junpʼéel kʼuben tʼaan yéetel tu túuxtaj tʼanbil u taata bey xan tuláakal u láakʼtsiloʼob yanoʼob kaʼach Canaán, tuláakloʼobeʼ setenticinco u túulal.*
15 Jacob túuneʼ bin Egipto, yéetel tiʼ kíimiʼ; tiʼ xan kíim k-úuchben láakʼtsiloʼobiʼ.
16 Letiʼobeʼ bisaʼaboʼob tu kaajil Siquem, ka tsʼaʼaboʼob teʼ muknal tu manaj Abrahán tiʼ u paalaloʼob Hamor yéetel u taakʼinil plata, teʼ tu kaajil Siquemoʼ.
17 »Jach le táan u náatsʼal u kʼiinil utiaʼal u béeychajal le baʼax u yaʼalmaj Dios tiʼ Abrahanoʼ, u paalal Jacobeʼ jach yaʼabchajoʼob tu luʼumil Egipto,
18 tak ka líikʼ yaanal rey tu luʼumil Egipto, juntúul rey maʼ u yojel kaʼach mix baʼal tiʼ Joseiʼ.
19 Letiʼeʼ jach yéetel naʼatil meyajnaj le páajtalil yaantiʼ utiaʼal u bin tu contra k-láakʼtsiloʼoboʼ, tu obligartaj xan le taatatsiloʼob utiaʼal ka u pʼat u mejen paalaloʼob tu kʼab yaanal máakoʼob utiaʼal ka kíimsaʼakoʼoboʼ.
20 Teʼ kʼiinoʼob xan jeʼeloʼ síij Moisés, letiʼeʼ jach kiʼichkelem tak tu táan Dios; ichil óoxpʼéel meses tséentaʼab tu yotoch u taata.
21 Baʼaleʼ ka pʼaʼateʼ, bisaʼab tumen u hija Faraón, ka tu tséentaj bey juntúul u paaleʼ.
22 Le oʼolal kaʼansaʼab tiʼ Moisés tuláakal le baʼaxoʼob u yojel kaʼach le egipcioʼoboʼ. U jaajileʼ jach yaan u muukʼ tuláakal baʼaxoʼob ku yaʼalik, yéetel ku beetik kaʼach nukuch baʼaloʼob.
23 »Baʼaleʼ le ka tu tsʼáaj cuarenta jaʼaboʼob tiʼeʼ, taakchaj u bin u yil bix u bin tiʼ u sukuʼunoʼob, le israelitaʼoboʼ.
24 Le ka tu yilaj táan u loobiltaʼal juntúul tiʼ letiʼobeʼ, tu yoksuba u toke, ka túun tu nóokjatsʼtaj le egipcio utiaʼal u sutik u jeel le baʼax kʼaas ku beetik kaʼachoʼ.
25 Letiʼeʼ ku tuklik kaʼacheʼ u sukuʼunoʼobeʼ yaan u naʼatkoʼob Dios túuxtmil utiaʼal u salvartoʼob, baʼaleʼ letiʼobeʼ maʼ tu naʼatoʼobiʼ.
26 Ka sáaschaj tuláakʼ kʼiineʼ bin yiknal le israelitaʼob le táan u baʼateloʼoboʼ, ka tu yóotaj u beet u xuʼulul u baʼateloʼob táan u yaʼalik: ‹Xiibeʼex, teʼexeʼ sukuʼuntsileʼex, ¿baʼaxten ka paklan baʼateleʼex?›.
27 Baʼaleʼ le máax táan u loobiltik kaʼach le u yéet máakiloʼ, tu kʼáatnúuktaj u tʼaaneʼ ka tu yaʼalajtiʼ: ‹¿Máax beetech gobernanteil yéetel juezil t-óokʼol?
28 ¿A kʼáat wa xan a kíimsen jeʼex ta kíimsil le egipcio joʼoljeakeʼ?›.
29 Le ka tu yuʼubaj Moisés lelaʼ, púutsʼeʼ ka bin kajtal tu luʼumil Madián, teʼ túunaʼ tiʼ yanchaj kaʼatúul u paalaliʼ.
30 »Ka máan túun cuarenta jaʼaboʼobeʼ, chíikpaj juntúul ángel tiʼ Moisés tu desiertoil u Witsil Sinaí; le angelaʼ chíikpaj ichil junkúul chan cheʼ ku tóochʼbal u kʼáakʼil.
31 Ka tu yilaj Moisés lelaʼ, jaʼakʼ u yóol. Baʼaleʼ le ka jach náatsʼ u yil baʼax ku yúuchleʼ tu yuʼubaj u tʼaʼanal tumen Jéeoba, ka aʼalaʼabtiʼ:
32 ‹Teen u Dios a úuchben láakʼtsiloʼob, u Dios Abrahán, Isaak yéetel Jacob›. Moisés túuneʼ tumen jach sajakchajaʼaneʼ, maʼ táab maas náatsʼliʼ.
33 Jéeobaeʼ tu yaʼalajtiʼ: ‹Pit a xaanab, tumen le luʼum tuʼux waʼalakbalechoʼ kiliʼich.
34 Tsʼoʼok in wilik u loobiltaʼal in kaajal yaan Egiptooʼ, yéetel tsʼoʼok in wuʼuyik u yáakam, le oʼolal tsʼoʼok in wéemel in jáalkʼabtoʼob. Koʼoten, yaan in túuxtikech Egipto›.
35 Moisés, le máax pʼektaʼab kaʼach yéetel aʼalaʼabtiʼ: ‹¿Máax beetech gobernanteil yéetel jueziloʼ?›, láayliʼ letiʼe máax túuxtaʼab tumen Dios utiaʼal u nuʼukt yéetel u salvart le israelitaʼoboʼ. Utiaʼal u beetik lelaʼ, tiʼ Dioseʼ meyajnaj le ángel chíikpaj ichil le junkúul chan cheʼ ku tóochʼbal u kʼáakʼileʼ.
36 Le máakaʼ letiʼ jóoʼsoʼob le ka tsʼoʼok u beetik milagroʼob bey xan chíikulaloʼob tu luʼumil Egiptooʼ, teʼ Chak Kʼáaʼnáaboʼ yéetel teʼ desierto ichil cuarenta jaʼaboʼoboʼ.
37 »Le Moisesaʼ letiʼe máax aʼal tiʼ u paalal Israeloʼ: ‹Dioseʼ, ichil a sukuʼuneʼexeʼ yaan u líiʼsikteʼex juntúul profeta chíikaʼan tiʼ teen›.
38 Lelaʼ letiʼe máax kʼuch antal ichil u kaajil Israel teʼ desierto paʼteʼ yéetel le ángel tʼaanaj tu yéetel le tiaʼan tu Witsil Sinaíoʼ, yéetel letiʼe máax anchaj xan yéetel k-úuchben láakʼtsiloʼoboʼ; le máakaʼ tu kʼamaj u kuxaʼan yéetel u kiliʼich tʼaanoʼob Dios utiaʼal ka u tsʼáateʼex.
39 Baʼaleʼ k-úuchben láakʼtsiloʼobeʼ maʼ tu yóotoʼob u yuʼuboʼob u tʼaan Moisesiʼ, baʼaxeʼ tu mixbaʼalkúuntoʼob, yéetel ichil u puksiʼikʼaloʼobeʼ tu tsʼíiboltoʼob u suutoʼob Egipto,
40 ka tu yaʼaloʼob tiʼ Aarón: ‹Beet tiʼ toʼon diosoʼob utiaʼal ka xiʼikoʼob táanil tiʼ toʼon. Tumen le Moisés jóoʼsoʼon tu luʼumil Egiptooʼ, maʼ k-ojel baʼax úuchtiʼiʼ›.
41 Bey túunoʼ teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tu beetoʼob juntúul chan wakax, tsʼoʼoleʼ tu kíimsoʼob juntúul baʼalcheʼ utiaʼal ka u kʼuboʼob tiʼ le beetbil diosaʼ, tu beetoʼob xan junpʼéel kʼiinbesaj utiaʼal u kiʼimakkúuntik u yóoloʼob tu yoʼolal le baʼaxoʼob tu beetoʼoboʼ.
42 Dios túuneʼ tu pʼatoʼobeʼ ka tu chaʼaj u adorartikoʼob le baʼaloʼob yanoʼob teʼ kaʼanoʼ, jeʼex tsʼíibtaʼanil tumen le profetaʼoboʼ, tuʼux ku yaʼalik: ‹U kaajil Israel, ¿máasaʼ maʼ tiʼ teen ta kʼubeʼex le jejeláas kíimsbil baʼalcheʼob tu yáamil le cuarenta jaʼaboʼob ta máanseʼex teʼ desiertooʼ?
43 Baʼaxeʼ u najil de nookʼ le dios Molok yéetel u estrellail le dios Refán ta máanseʼex ta wéeteleʼexoʼ; leloʼobaʼ letiʼe imagenoʼob ta beeteʼex utiaʼal a adorartikeʼexoʼ. Le oʼolaleʼ, yaan in beetik a bisaʼaleʼex maas náach tiʼ Babilonia›.
44 »K-úuchben láakʼtsiloʼobeʼ yaantiʼob kaʼach le tabernáculo* teʼ desiertooʼ, jeʼex tu yaʼalil Dios ka beetaʼak le ka tʼaanaj yéetel Moisesoʼ. Dioseʼ tu yaʼalajtiʼ ka u beet jach jeʼex úuchik u yeʼesaʼaltiʼoʼ.
45 K-úuchben láakʼtsiloʼobeʼ tsʼaʼabtiʼob xan le tabernaculoaʼ, ka tu taasoʼob yéetel Josué teʼ luʼum tuʼux kajaʼan kaʼach le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ, le máaxoʼob tojolchʼintaʼaboʼob tumen Dios tu táan k-úuchben láakʼtsiloʼoboʼ. Teʼ túunaʼ tiʼ pʼáat tak tu kʼiiniloʼob Davidiʼ.
46 Davideʼ lúub utsil tiʼ Dios ka tu kʼáataj ka tsʼaʼabak u páajtalil u beetik junpʼéel naj utiaʼal u kajtal u Dios Jacobiʼ.
47 Baʼaleʼ Salomón beet le naj tiʼoʼ.
48 Chéen baʼaleʼ le j-Sen Kaʼanal Diosoʼ maʼatech u kajtal tiʼ naj beetaʼan tumen u kʼab wíinik, jeʼex u yaʼalik le profetaaʼ:
49 ‹Le kaʼanoʼ in trono yéetel le Luʼumoʼ u kʼáancheʼil tuʼux kin tʼalkúuntik in wookoʼob. ¿Baʼax clase najil túun ken a beeteʼexten?, ku yaʼalik Jéeoba. Wa, ¿tuʼux yaan le kúuchil tuʼux kin jeʼeleloʼ?
50 ¿Maʼ wa in kʼaboʼob beet tuláakal le baʼaloʼobaʼ?›.
51 »Máakeʼex maʼ ta wuʼuyikeʼex tʼaan, ka makikeʼex a xikneʼex, yéetel maʼ a kʼáateʼex a kʼex a tuukuleʼexiʼ,* teʼexeʼ mantatsʼ maʼ ta chaʼikeʼex a nuʼuktaʼaleʼex tumen le kiliʼich muukʼoʼ; jeʼex tu beetil a úuchben láakʼtsileʼexoʼ bey xan a beetkeʼexoʼ.
52 ¿Máakalmáak tiʼ le profetaʼob maʼ chʼaʼpachtaʼab tumen a úuchben láakʼtsileʼexoʼ? U jaajileʼ tu kíimsoʼob le máaxoʼob tu kʼaʼaytoʼob yaniliʼ u taal le Máax ku beetik baʼax maʼaloboʼ, le máax ta traicionarteʼex yéetel ta kíimseʼex maʼ sen úuchoʼ,
53 teʼex máaxeʼex ta kʼameʼex le Ley tsʼaʼab tumen le angeloʼoboʼ, baʼaleʼ maʼ a tsʼoʼokbeseʼexiʼ».
54 Ka túun tu yuʼuboʼob le baʼaxoʼob aʼalaʼabtiʼob tumen Estebanoʼ jach pʼuʼujoʼobeʼ ka joʼopʼ u karachʼtik u kojoʼob tu contra.
55 Baʼaleʼ Estebaneʼ chuup yéetel kiliʼich muukʼeʼ, chʼíik u paakat kaʼaneʼ ka kʼuch u yil u nojbeʼenil Dios, yéetel tu yilaj xan Jesús waʼalakbal tu x-noʼoj kʼab Dios,
56 ka tu yaʼalaj: «¡Ileʼex! Táan in wilik jeʼekʼab le kaʼanoʼ, yéetel táan in wilik u Paal máak, waʼalakbal tu x-noʼoj kʼab Dios».
57 Ka tu yuʼuboʼob lelaʼ kʼaʼam awatnajoʼob yéetel tu makaj u xiknoʼob yéetel u kʼaboʼob, tuláakloʼob túuneʼ líikʼoʼobeʼ ka tu machoʼob Esteban.
58 Ka tsʼoʼok túun u jóoʼskoʼob pach kaajeʼ joʼopʼ u chʼiʼinchʼinkoʼob yéetel tuunich. Le máakoʼob túun taaloʼob tʼaan tu contraoʼ tu bisaj u pejkúunt u nookʼoʼob tu yiknal juntúul táankelem xiʼipal ku kʼaabaʼtik Saulo.
59 Le táan u chʼiʼinchʼinkoʼob Estebanoʼ letiʼeʼ tu kʼáat óoltaj lelaʼ: «Yuumtsil Jesús, kʼam in kuxtal».*
60 Ka tsʼoʼok túun u xoltaleʼ tu kʼaʼam aʼalaj: «Jéeoba, maʼ a tsʼáaik u kuchoʼob le kʼebanaʼ». Ka tsʼoʼok u yaʼalik lelaʼ, kíimi.*
Notas
^ Ilaʼak Tipʼ. 16.
^ Wa: «celosochajoʼob».
^ Lit.: «almaʼob». Ilaʼak Tipʼ. 7A.
^ Lit.: «u pasel nookʼil le jaajkunajiloʼ». Ilaʼak Tipʼ. 16.
^ Wa: «maʼ súutkʼuptaʼan a puksiʼikʼaleʼex mix a xikneʼexiʼ».
^ Wa: «u muukʼil in kuxtal». Gr.: néuma. Ilaʼak Tipʼ. 7B.
^ Lit.: «weeni».
