Lucas 9:1-62
9 Jesús túuneʼ tu muchʼaj le doce apostoloʼoboʼ, ka tu tsʼáaj páajtalil tiʼob utiaʼal u jóoʼskoʼob demonioʼob yéetel utiaʼal u tsʼakikoʼob kʼojaʼaniloʼob.
2 Tsʼoʼoleʼ ka tu túuxtoʼob u kʼaʼaytoʼob u Reino Dios yéetel u tsʼakoʼob le máakoʼoboʼ,
3 yéetel tu yaʼalajtiʼob: «Maʼ a biskeʼex mix baʼal utiaʼal le viajeoʼ, mix waaj, mix sáabukaan, mix xóolteʼ, mix taakʼin de plata yéetel maʼ a biskeʼex xan kaʼapʼéel u yáalal a nookʼeʼex.
4 Baʼaleʼ tiʼ jeʼel baʼalak najil ka ookkeʼexeʼ, pʼáateneʼexiʼ tak ken jóokʼkeʼex tiʼ le kaajoʼ.
5 Yéetel jeʼel tuʼuxak maʼ ta kʼaʼamleʼexeʼ, le táan a jóokʼleʼex tiʼ le kaajoʼ tíiteʼex u luʼumil a wookeʼex, utiaʼal a weʼeskeʼex tiʼ le máakoʼob maʼ maʼalob baʼax ku beetkoʼoboʼ».
6 Ka túun jóokʼ u binbaloʼob teʼ tuʼux túuxtaʼaboʼoboʼ, letiʼobeʼ binoʼob tiʼ tuláakal le mejen kajtaliloʼob táan u kʼaʼaytikoʼob le maʼalob péektsiloʼ yéetel táan u tsʼakikoʼob le kʼojaʼanoʼob tuláakal tuʼuxoʼ.
7 Herodes túun, le máax gobernartik* le junmúuchʼ kaajoʼoboʼ, tu yuʼubaj tuláakal le baʼaxoʼob táan u yúuchloʼ yéetel jach jaʼakʼ u yóol tumen jujuntúul máakoʼobeʼ ku yaʼalikoʼob tsʼoʼok u líiʼsaʼal Juan ichil le kimenoʼoboʼ,
8 baʼaleʼ uláakʼoʼobeʼ ku yaʼalikoʼob Elías tsʼoʼok u líiʼsaʼal, uláakʼoʼob xaneʼ ku yaʼalikoʼob juntúul tiʼ le úuchben profetaʼob tsʼoʼok u líiʼsaʼaloʼ.
9 Herodes túuneʼ tu yaʼalaj: «Si Juaneʼ, teen tin kúulxotʼtaj u pool. ¿Máax túun le máak tiʼ le kin wuʼuyik u yúuchul tʼaanaʼ?». Ka túun káaj u kaxtik bix jeʼel u yilkeʼ.
10 Ka suunaj le apostoloʼoboʼ, tu tsikbaltoʼob tiʼ Jesús le baʼaxoʼob tu beetoʼoboʼ. Letiʼ túuneʼ bin tu yéeteloʼob tu kaajil Betsaida, tiʼ junpʼéel kúuchil tuʼux mix máak yaniʼ.
11 Baʼaleʼ le yaʼabkach máakoʼoboʼ ka tu yojéeltoʼobeʼ binoʼob tu paach. Letiʼ túuneʼ jach maʼalob úuchik u kʼamkoʼob, ka joʼopʼ u tsikbaltik u Reino Dios tiʼob, yéetel tu tsʼakaj le máaxoʼob kʼojaʼanoʼoboʼ.
12 Le taʼaytak u tʼúubul Kʼiinoʼ, le doce apostoloʼoboʼ náatsʼoʼob yiknal Jesuseʼ ka tu yaʼaloʼobtiʼ: «Aʼal tiʼ le yaʼabkach máakoʼob jeʼel u páajtal u binoʼoboʼ, utiaʼal ka xiʼikoʼob teʼ kaajoʼob yéetel teʼ mejen kajtaliloʼob yanoʼob naatsʼoʼ ka u manoʼob baʼal u jaantoʼob yéetel ka u kaxtoʼob tuʼux u pʼáatloʼob wenel, tumen wayeʼ mix máak kajaʼan».
13 Baʼaleʼ letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Teʼex ka a tsʼáaʼex baʼal u jaantoʼob». Letiʼobeʼ tu yaʼaloʼob: «Mix baʼal yaantoʼon, chéen cinco waajoʼob yéetel kaʼatúul kayoʼob, chéen jaʼaliʼ ka xiʼikoʼon man baʼal u jaant tuláakal le máakoʼobaʼ».
14 Tuláakaleʼ yaan kex cinco mil u túulal xiiboʼob. Baʼaleʼ letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob: «Aʼaleʼextiʼob ka kulakoʼob jeʼex u kutal máak utiaʼal le janaloʼ; kex a cincuenta u túulal ka u muchʼubaʼob».
15 Le disipuloʼob túunoʼ bey tu beetiloʼoboʼ, ka kulaj tuláakal le máakoʼoboʼ.
16 Ka túun tu chʼaʼaj le cinco waajoʼob yéetel le kaʼatúul kayoʼoboʼ, tu líiʼsaj u yich kaʼaneʼ ka tu beetaj junpʼéel oración, tsʼoʼoleʼ tu xetʼaj le waajoʼoboʼ ka joʼopʼ u tsʼáaik tiʼ u disipuloʼob utiaʼal ka u tʼoxoʼob tiʼ le máakoʼoboʼ.
17 Bey túunoʼ tuláakloʼob jaanoʼob yéetel naʼajchajoʼob. Ka moʼol le u xéexetʼal pʼáatoʼ chuʼup doce xaakoʼob.
18 Ku tsʼoʼokoleʼ, le táan kaʼach u orar tu juunaloʼ, u disipuloʼobeʼ taaloʼob tu yiknal; Jesús túuneʼ tu kʼáatajtiʼob: «Le máakoʼoboʼ, ¿máaxen u yaʼalikoʼob?».
19 Letiʼobeʼ tu núukoʼob: «Juan Bautista, baʼaleʼ uláakʼoʼobeʼ tu yaʼaloʼob Elías, uláakʼoʼob xaneʼ tu yaʼaloʼob juntúul tiʼ le úuchben profetaʼob tsʼoʼok u líiʼsaʼaloʼ».
20 Ka túun tu yaʼalajtiʼob: «Baʼaleʼ teʼexeʼ, ¿máaxen a waʼalikeʼex?». Pedroeʼ tu núukaj: «Teech le u Cristo Diosoʼ».
21 Jesús túuneʼ tu sen aʼalajtiʼob maʼ u máan u tsikbaltoʼob tiʼ mix máak lelaʼ,
22 baʼaleʼ tu yaʼalaj xan: «U Paal máakeʼ yaʼab baʼaloʼob ken u muʼyajte, yaan u pʼektaʼal tumen u nuuktakil le kaajoʼ, tumen u nuuktakil le sacerdoteʼoboʼ bey xan tumen le escribaʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan xan u kíimsaʼal, baʼaleʼ tu yóoxpʼéel kʼiineʼ yaan u líiʼsaʼal».
23 Letiʼ túuneʼ seguernaj u yaʼalik tiʼ tuláakal: «Wa yaan máax u kʼáat taal tin paacheʼ, u pʼektuba, u chʼaʼ u cheʼil u muʼyaj* sáamsamal, ka taalak tin paach mantatsʼ.
24 Tumen jeʼel máaxak u kʼáat u salvart u kuxtaleʼ yaan u peʼertik, baʼaleʼ le máax ku peʼertik u kuxtal tin woʼolaleʼ yaan u salvartik.
25 U jaajileʼ, ¿baʼax utsil jeʼel u jóoʼsik máak wa ku tiaʼalintik tuláakal yóokʼol kaab, baʼaleʼ ku bin kʼaasil tiʼ wa tak ku peʼertik u kuxtal?
26 Tumen le máax ku suʼlaktal tin woʼolal bey xan tu yoʼolal baʼax kin waʼalikeʼ, u Paal máakeʼ yaan xan u suʼlaktal tu yoʼolal ken kʼuchuk tu nojbeʼenil letiʼ, tu nojbeʼenil u Taata bey xan tu nojbeʼenil le kiliʼich angeloʼoboʼ.
27 Baʼaleʼ tu jaajil kin waʼalikteʼex: Yaan jujuntúul tiʼ le máaxoʼob waʼalakbaloʼob wayeʼ, junpuliʼ maʼ kun kíimloʼob wa maʼ táanil yaan u yilkoʼob u Reino Diosiʼ».
28 Ka máan kex ocho kʼiinoʼob u yaʼal le tʼaanoʼobaʼ, naʼak teʼ puʼuk yéetel Pedro, Juan yéetel Santiago utiaʼal ka orarnakoʼ.
29 Le táan kaʼach u oraroʼ jelpaj u táan u yich, yéetel u nookʼeʼ pʼáat jach táaj sak.
30 Tsʼoʼoleʼ, ¡ile!, yaan kaʼatúul máakoʼob táan u tsikbaloʼob tu yéetel; leloʼobaʼ Moisés yéetel Elías.
31 Letiʼobeʼ tu chíikbesubaʼob yéetel nojbeʼenil ka joʼopʼ u tsikbaltikoʼob le baʼaxoʼob ken u béeykunt Jesús tu kaajil Jerusalén yaan yil yéetel u lukʼul way yóokʼol kaabeʼ.
32 Pedro túun yéetel le uláakʼ kaʼatúul disipuloʼoboʼ táan kaʼach u weenloʼob, baʼaleʼ ka aajoʼob tubeeleʼ, tu yiloʼob u nojbeʼenil Jesús bey xan le kaʼatúul máakoʼob waʼalakbaloʼob tu yiknaloʼ.
33 Le táan u bin u náachtal le kaʼatúul máakoʼob tiʼ Jesusoʼ, Pedroeʼ tu yaʼalajtiʼ: «J-Kaʼansaj, jach kiʼimak k-óol k-antal wayeʼ, le oʼolaleʼ koʼoneʼex beetik óoxpʼéel najoʼob de nookʼ: junpʼéel a tiaʼaliʼ, junpʼéel u tiaʼal Moisesiʼ, yéetel junpʼéel u tiaʼal Elíasiʼ». Pedroeʼ tu yaʼalaj lelaʼ tumen maʼ tu tsʼáaik cuenta kaʼach baʼax ku yaʼalik.
34 Baʼaleʼ le táan kaʼach u yaʼalik le baʼaloʼobaʼ líikʼ junpʼéel múuyaleʼ ka piʼixoʼob yéetel u boʼoy. Ka ookoʼob ichil le múuyaloʼ, letiʼobeʼ jach sajakchajoʼob.
35 Ichil le múuyal túunoʼ jóokʼ junpʼéel tʼaan táan u yaʼalik: «Lelaʼ in Paal, le máax tsʼoʼok u yéeyaʼaloʼ. Uʼuyeʼex u tʼaan».
36 Le táan u yuʼubaʼal le tʼaanoʼ, ilaʼab Jesús chéen tu juunal. Baʼaleʼ teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ, letiʼobeʼ maʼ tu tsikbaltoʼob tiʼ mix máak mix junpʼéel tiʼ le baʼaloʼob tu yiloʼoboʼ.
37 Ka sáaschajeʼ, letiʼobeʼ éemoʼob teʼ puʼukoʼ, ka túun taal yaʼabkach máakoʼob ilik Jesús.
38 Ichil le yaʼabkach máakoʼob túunoʼ juntúul máakeʼ tu kʼaʼam aʼalaj: «J-Kaʼansaj, kin much kʼáatiktech ka a wil in paal tumen chéen le jaaj juntúul yaantenoʼ.
39 Tsʼoʼoleʼ, ¡ile!, letiʼeʼ ku chuʼukul tumen juntúul demonio, ku téek beetaʼal u yawat yéetel ku beetaʼal u pʼuʼupʼuchkuba táan u yóomankil u chiʼ, le demonio túunoʼ óoliʼ maʼ tu yóotik jóokʼol tiʼ letiʼ kex tsʼoʼok u sen loobiltik.
40 Teneʼ tin sen kʼáataj tiʼ a disipuloʼob ka u jóoʼsoʼob le demonio tiʼoʼ, baʼaleʼ maʼ páajchaj u beetkoʼobiʼ».
41 Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Kʼasaʼan máakeʼex minaʼan a fejeʼex, ¿tak baʼax kʼiin kʼaʼabéet in wantal ta wéeteleʼex, yéetel u chúukpajal in wóol in wáanteʼex? Taas a paal wayeʼ».
42 Le táan u náatsʼal le xiʼipaloʼ, le demoniooʼ tu píikchʼintaj luʼum yéetel tu beetaj u sen pʼuʼupʼuchkuba. Baʼaleʼ Jesuseʼ tu kʼeyaj le demoniooʼ ka tu tsʼakaj le xiʼipaloʼ, ka túun tu kʼubaj tiʼ u taata.
43 Le máakoʼob túunoʼ jach jaʼakʼ u yóoloʼob yoʼolal le nojoch páajtalil yaan tiʼ Diosoʼ.
Baʼaleʼ le jakʼaʼan u yóoloʼob yoʼolal tuláakal le baʼaxoʼob ku páajtal kaʼach u beetik Jesusoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob:
44 «Jach chʼenxikinteʼex le tʼaanoʼobaʼ yéetel maʼ u tuʼubulteʼex, tumen u Paal máakeʼ aʼalaʼan yaan u kʼuʼubul tu kʼab le máaxoʼob pʼekmiloʼ».
45 Baʼaleʼ láayliʼ maʼ tu naʼatkoʼob kaʼach le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼoboʼ, tumen taʼakaʼab tiʼ letiʼob utiaʼal maʼ u naʼatkoʼob, tsʼoʼoleʼ saajkoʼob kaʼach u kʼáatoʼobtiʼ baʼax u kʼáat u yaʼale.
46 Le disipuloʼob túunoʼ káaj u baʼateltʼantikoʼob máax kaʼach u maas nojchil ichiloʼob.
47 Jesuseʼ tumen u yojel baʼax táan kaʼach u tuklikoʼob ichil u puksiʼikʼaloʼobeʼ, tu chʼaʼaj juntúul chan xiʼipaleʼ ka tu tsʼáaj tu tséel,
48 ka tu yaʼalajtiʼob: «Jeʼel máaxak ka u kʼam le chan xiʼipal tin kʼaabaʼaʼ teen xan ku kʼamken, yéetel jeʼel máaxak ka u kʼameneʼ, ku kʼamik xan le Máax túuxtenoʼ. Tumen le máax ku beetkuba jeʼex juntúul tiʼ le mejentakoʼob ichileʼexoʼ letiʼ u nojchil».
49 Juaneʼ tu yaʼalaj: «J-Kaʼansaj, t-ilaj juntúul máak ku jóoʼsik demonioʼob ta kʼaabaʼ, baʼaleʼ t-aʼalajtiʼ ka xuʼuluk u beetik tumen letiʼeʼ maʼatech u máan t-éetel».
50 Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Maʼ a waʼalikeʼextiʼ ka xuʼuluk u beetik, tumen le máax maʼ ta contraʼex yaneʼ ta favoreʼex yaan».
51 Tumen tsʼoʼok u kʼuchul u kʼiinil u bin kaʼan tu kaʼatéeneʼ, tu chʼaʼtuklaj u bin Jerusalén.
52 Ka tu túuxtaj jujuntúul disipuloʼob táanil tiʼ letiʼ. Letiʼobeʼ binoʼobeʼ ka ookoʼob tiʼ junpʼéel chan kaaj tuʼux kajaʼan le samaritanoʼob utiaʼal u listokíintkoʼob le baʼax kʼaʼabéettiʼoʼ,
53 baʼaleʼ le máakoʼoboʼ maʼ tu kʼamoʼobiʼ tumen Jesuseʼ u chʼaʼtukultmaj u bin Jerusalén.
54 Santiago yéetel Juaneʼ, ka túun tu yiloʼob le baʼax úuchaʼ, tu yaʼaloʼob: «Yuumtsil, ¿a kʼáat wa ka k-aʼal ka éemek kʼáakʼ teʼ kaʼan utiaʼal ka xuʼulsaʼakoʼoboʼ?».
55 Baʼaleʼ letiʼeʼ tu sutubaeʼ ka tu kʼeyoʼob.
56 Ka túun binoʼob tiʼ uláakʼ kaaj.
57 Le táan túun u binoʼob teʼ bejoʼ, yaan máax aʼaltiʼ: «Yaan in bin ta paach jeʼel tuʼuxak ka xiʼikecheʼ».
58 Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼ: «Le chʼomakoʼoboʼ yaan u sajkaboʼob, yéetel le chʼíichʼoʼob ku máanoʼob teʼ kaʼanoʼ yaan u kʼuʼob, baʼaleʼ u Paal máakeʼ minaʼan tuʼux u tʼalkúuntik u pool».
59 Tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalaj tiʼ uláakʼ juntúul: «Koʼoten tin paach». Le máakoʼ tu yaʼalaj: «Yáax táanil chaʼa in bin in muk in taata».
60 Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼ: «Chaʼa tiʼ le kimenoʼob ka u muk u yéet kimeniloʼoboʼ, baʼaleʼ techeʼ xeen tuláakal tuʼux a kʼaʼayt u Reino Dios».
61 Uláakʼ juntúuleʼ tu yaʼalaj: «Yuumtsil, jeʼel in taal ta paacheʼ, baʼaleʼ yáaxeʼ chaʼa in bin in despedirtinba tiʼ le máaxoʼob yaan tin wotochoʼ».
62 Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼ: «Le máax ku machik u nuʼukul utiaʼal u bukʼlik le luʼum, ku tsʼoʼokoleʼ ku sutkuba u pakt le baʼaxoʼob tu pʼataj paachiloʼ, maʼ maʼalob utiaʼal u Reino Diosiʼ».
Notas
^ Lit.: «tetrarca», juntúul príncipe ku gobernartik junmúuchʼ kaajoʼob, yéetel tiaʼan kaʼach yáanal u páajtalil u emperadoril Romaeʼ.
^ Ilaʼak Tipʼ. 6.