Mateo 13:1-58
13 Láayliʼ tiʼ le kʼiin jeʼeloʼ, jóokʼ Jesús teʼ najoʼ ka bin kutal tu jáal le kʼáaʼnáaboʼ,
2 teʼeloʼ yaʼabkach máakoʼob muchʼlajoʼob tu yiknal. Letiʼ túuneʼ naʼak tiʼ junpʼéel barcoeʼ ka kulaji, tuláakal le yaʼabkach máakoʼoboʼ tiʼ pʼáatoʼob waʼatal tu jáal le jaʼoʼ.
3 Ka joʼopʼ u kaʼansiktiʼob yaʼabkach baʼaloʼob ich kettʼaanoʼob, ka tu yaʼalajtiʼob: «¡Ileʼex! Juntúul máakeʼ jóokʼ paakʼal,
4 le táan u bin u paakʼaloʼ, jujunpʼéel semillaʼobeʼ lúuboʼob teʼ bejoʼ, ka taal le chʼíichʼoʼoboʼ ka tu lukʼoʼob.
5 Uláakʼ semillaʼobeʼ lúuboʼob ich tuunichoʼob, tuʼux maʼ yaʼab luʼum yaniʼ, leloʼobaʼ séeb jóokʼikoʼob tumen maʼ taam u luʼumiliʼ.
6 Baʼaleʼ ka jóokʼ le kʼiinoʼ tóokaʼaboʼob ka tijoʼob, tumen maʼ taam u mootsoʼobiʼ.
7 Uláakʼ semillaʼobeʼ lúuboʼob ich kʼiʼixoʼob, ka nuukchaj le kʼiʼixoʼoboʼ ka tu pechʼoʼob le paakʼaloʼoboʼ.
8 Baʼaleʼ uláakʼ semillaʼobeʼ lúuboʼob yóokʼol maʼalob luʼum, ka joʼopʼ u yichankiloʼob, yaneʼ tu tsʼáaj cien u pʼéelel u yich, uláakʼeʼ sesenta, uláakʼeʼ treinta.
9 Le máax yaan u xikineʼ, u yuʼub lelaʼ».
10 U disipuloʼob túuneʼ náatsʼoʼob tu yiknaleʼ ka tu yaʼaloʼobtiʼ: «¿Baʼaxten ku meyajtech kettʼaanoʼob utiaʼal a kaʼansik le máakoʼobaʼ?».
11 Letiʼeʼ tu núukajtiʼob: «Tiʼ teʼexeʼ ku tsʼaʼabal a wojéelteʼex le kiliʼich baʼaloʼob taʼakaʼanoʼob yaan yil yéetel u Reinoil kaʼan, baʼaleʼ tiʼ letiʼobeʼ maʼ.
12 Tumen le máax yaantiʼeʼ yaan u tsʼaʼabal u maasil tiʼ, yéetel yaan u beetaʼal u yaʼabtal le baʼax yaantiʼoʼ, baʼaleʼ le máax minaʼantiʼeʼ tak le bukaʼaj yaantiʼoʼ yaan u luʼsaʼaltiʼ.
13 Le beetik ku meyajten kettʼaanoʼob utiaʼal in kaʼanskoʼob, tumen kex táan u paakatoʼobeʼ maʼ tu yilkoʼob mix baʼal, kex táan u yuʼubikoʼobeʼ maʼ tu chʼenxikintikoʼob mix baʼal mix tu naʼatkoʼob baʼax u kʼáat u yaʼale.
14 Letiʼob béeykuntik le baʼax u yaʼalmaj le profeta Isaíasaʼ: ‹Yaan a wuʼuyikeʼex, baʼaleʼ maʼ ken a naʼateʼex; u jaajileʼ yaan a paakateʼex, baʼaleʼ mix baʼal ken a wileʼex.
15 Tumen u puksiʼikʼal le máakoʼobaʼ maʼ u kʼáat u kʼam mix baʼaliʼ, u xiknoʼobeʼ maʼ u kʼáat u yuʼuboʼob mix baʼaliʼ, yéetel letiʼobeʼ tsʼoʼok u mutsʼik u yichoʼob; beyoʼ mix bikʼin kun paakatoʼob yéetel u yichoʼob, mix kun chʼenxikinoʼob yéetel u xiknoʼob, utiaʼal maʼ u chaʼikoʼob u kʼuchul tu puksiʼikʼaloʼob le baʼax kin waʼaliktiʼoboʼ utiaʼal ka u kʼex u tuukuloʼob, ka in tsʼakoʼob›.
16 »Chéen baʼaleʼ teʼexeʼ kiʼimak a wóoleʼex tumen ka paakateʼex yéetel a wicheʼex, yéetel ka wuʼuyajeʼex yéetel a xikneʼex.
17 Tumen tu jaajil kin waʼalikteʼex: Yaʼab profetaʼob yéetel máakoʼob tu beetoʼob baʼax utseʼ tu tsʼíiboltaj u yilkoʼob le baʼaxoʼob ka wilkeʼexaʼ, baʼaleʼ maʼ tu yiloʼobiʼ, tu tsʼíiboltaj u yuʼubikoʼob le baʼaxoʼob ka wuʼuyikeʼexaʼ baʼaleʼ maʼ tu yuʼuboʼobiʼ.
18 »Teʼex túuneʼ chʼenxikinteʼex baʼax u kʼáat u yaʼal u tsikbalil le máak jóokʼ paakʼaloʼ.
19 Le máax uʼuyik u péektsilil le Reino baʼaleʼ maʼ tu naʼatikoʼ, ku taal le j-Kʼasaʼanoʼ* ku jóokpaytik le baʼax paʼakʼ tu puksiʼikʼaloʼ; lelaʼ letiʼe semilla paʼakʼ tu jáal le bejoʼ.
20 Le paʼakʼ ich tuunichoʼoboʼ letiʼe máax uʼuyik le péektsiloʼ yéetel ku séeb kʼamik yéetel kiʼimak óolal.
21 Baʼaleʼ tumen maʼ taamchaj u mootseʼ ku kuxtal junpʼíit kʼiin, baʼaleʼ ken yanak talamiloʼob wa ken chʼaʼpachtaʼak tu yoʼolal le péektsiloʼ, tu séebaʼanil ku beetaʼal u tʼóochpajal.
22 Le semilla paʼakʼ ich kʼiʼixoʼobeʼ letiʼe máax uʼuyik le péektsiloʼ, baʼaleʼ u sen chiʼichnakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ* yéetel u tsʼíiboltaʼal le ayikʼaliloʼ* ku pechʼikoʼob u tʼaan Dios yéetel maʼ tu chaʼikoʼob u yantal u yich.
23 Baʼaleʼ le semilla paʼakʼ yóokʼol maʼalob luʼumoʼ letiʼe máax uʼuyik le péektsiloʼ, ku naʼatik yéetel ku yichankil; yaneʼ ku tsʼáaik cien u pʼéelel u yich, uláakʼeʼ sesenta, uláakʼeʼ treinta».
24 Jesuseʼ tu tsikbaltajtiʼob le uláakʼ kettʼaanaʼ: «U Reinoil kaʼaneʼ bey jeʼex juntúul máak tu pakʼaj maʼalob trigo tu kooleʼ.
25 Baʼaleʼ le táan u wenel tuláakal le máakoʼoboʼ, taal u enemigoeʼ ka tu pakʼaj kʼaakʼas xíiw ichil le trigooʼ, ka bini.
26 Le ka jóokʼ le trigo yéetel le ka joʼopʼ u yantal u yiʼijeʼ, chíikpaj xan le kʼaakʼas xíiwoʼ.
27 Le oʼolaleʼ u palitsiloʼob u yuumil le kooloʼ, taaloʼobeʼ ka tu yaʼaloʼobtiʼ: ‹Tsʼuul, ¿maʼ wa maʼalob trigo ta pakʼaj ta kooliʼ? ¿Tuʼux túun u taal le kʼaakʼas xíiwoʼ?›.
28 Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: ‹Juntúul máax pʼekmilen beet lelaʼ›. Letiʼobeʼ tu yaʼaloʼobtiʼ: ‹¿A kʼáat wa túun ka xiʼikoʼon k-muchʼkíinte?›.
29 Letiʼeʼ tu yaʼalaj: ‹Maʼ; tumen ken a muchʼkíinteʼexeʼ bik a jokeʼex le trigo paʼteʼ yéetel le kʼaakʼas xíiwoʼ.
30 Chaʼex u múul nuuktaloʼob tak ken kʼuchuk u kʼiinil le joochoʼ; teʼ kʼiin jeʼeloʼ, yaan in waʼalik tiʼ le máaxoʼob ku joochoʼoboʼ: Muchʼkíinteʼex táanil le kʼaakʼas xíiwoʼ ka a kʼaxeʼex u kúukuchal utiaʼal tóokbil; ken tsʼoʼokkeʼ ka molkeʼex le trigo utiaʼal ka a tsʼáaʼex tin chʼiiloʼ›».
31 Jesuseʼ tu tsikbaltajtiʼob le uláakʼ kettʼaanaʼ: «U Reinoil kaʼaneʼ bey jeʼex junpʼéel u neekʼ mostaza* chʼaʼab tumen juntúul máakeʼ ka tu pakʼaj ich u kool.
32 U jaajileʼ letiʼ u maas chichnil tiʼ tuláakal le neekʼoʼoboʼ, baʼaleʼ ken nojochchajkeʼ, letiʼ u maas nojchil tiʼ tuláakal le janalbeʼen xíiwoʼoboʼ, ku suut junkúul nojoch cheʼil yéetel tu kʼaboʼobeʼ tiʼ ku taal kajtal le chʼíichʼoʼob ku xikʼnaloʼoboʼ».
33 Jesuseʼ tu tsikbaltajtiʼob le uláakʼ kettʼaanaʼ: «U Reinoil kaʼaneʼ bey jeʼex le levadura ku chʼaʼik juntúul koʼolel utiaʼal u xaʼakʼtik kex yéetel diez kilos harina tak ken siʼipʼik tuláakal le juuchʼoʼ».
34 Jesuseʼ yéetel kettʼaanoʼob tu tsikbaltaj tuláakal le baʼaloʼob tiʼ le yaʼabkach máakoʼobaʼ. U jaajileʼ, mix baʼal tu kaʼansajtiʼob wa maʼ yéetel kettʼaanoʼobiʼ;
35 lelaʼ úuch utiaʼal ka béeychajak le baʼax tu yaʼalaj le profetaaʼ: «Yaan in kaʼansaj yéetel kettʼaanoʼob; yaan in tsʼáaik ojéeltbil baʼaloʼob taʼakaʼaniliʼob desde ka beetaʼab yóokʼol kaab».*
36 Ka tsʼoʼok u bin le yaʼabkach máakoʼoboʼ, Jesuseʼ ook ich naj. U disipuloʼob túuneʼ binoʼob tu yiknaleʼ ka tu yaʼaloʼobtiʼ: «Tsoltoʼon u kettʼaanil le kʼaakʼas xíiw jóokʼ teʼ kooloʼ».
37 Letiʼeʼ tu núukajtiʼob: «Le máax pakʼ le maʼalob trigooʼ letiʼe u Paal máakoʼ;
38 le kooloʼ letiʼe yóokʼol kaaboʼ. Le maʼalob trigooʼ letiʼe u paalal le Reinooʼ, baʼaleʼ le kʼaakʼas xíiwoʼ letiʼe u paalal le j-Kʼasaʼanoʼ,
39 yéetel le enemigo pakʼoʼ letiʼe Kʼaasilbaʼaloʼ.* Le joochoʼ letiʼe u kʼiiniloʼob u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ, yéetel le máaxoʼob ku joochoʼoboʼ letiʼe angeloʼoboʼ.
40 Le oʼolaleʼ, jeʼel bix u moʼolol le kʼaakʼas xíiw utiaʼal tóokbiloʼ, bey kun úuchul tu kʼiiniloʼob u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ.
41 U Paal máakeʼ yaan u túuxtik u angeloʼob tu reino, utiaʼal ka u moloʼob tuláakal le baʼaloʼob ku beetik u tʼóochpajal máakoʼ bey xan le máaxoʼob beetik baʼax kʼaasoʼ,
42 le angeloʼob xanoʼ yaan u píikchʼintkoʼob teʼ kʼáakʼoʼ. Teʼeloʼ tiʼ kun okʼoloʼobiʼ yéetel tiʼ ken u karachʼt u kojoʼobiʼ.
43 Teʼ kʼiinoʼoboʼ le máaxoʼob beetik baʼax utsoʼ, tu Reino u Taataʼobeʼ yaan u léembal u sáasiloʼob jeʼex le Kʼiinoʼ. Le máax yaan u xikineʼ, u yuʼub lelaʼ.
44 »U Reinoil kaʼaneʼ bey jeʼex junpʼéel tesoro mukaʼan yéetel kaxtaʼab ichil junpʼéel terreno tumen juntúul máakeʼ; le máakoʼ tu kaʼa mukaj, yéetel tumen jach kiʼimak u yóoleʼ, bineʼ ka tu konaj tuláakal le baʼax yaantiʼoʼ ka tu manaj le terrenooʼ.
45 »U Reinoil kaʼan xaneʼ bey jeʼex juntúul j-koonol ku bin kajalkaaj táan u kaxtik maʼalob perlaʼobeʼ.
46 Le ka tu kaxtaj junpʼéel perla jach koʼoj u tojoleʼ, bineʼ ka tu séeb konaj tuláakal le baʼax yaantiʼoʼ ka tu manaj.
47 »U Reinoil kaʼan xaneʼ bey jeʼex junpʼéel u nuxiʼ redil chuk kay ku puʼulul teʼ kʼáaʼnáab yéetel ku chukik jejeláas kayoʼoboʼ.
48 Le ka chuʼupeʼ, jóoʼsaʼab jáal jaʼ, ka kulaj le máakoʼob u moloʼob le maʼalob kayoʼob tiʼ xaakoʼoboʼ, baʼaleʼ tu puloʼob le maʼ pataloʼoboʼ.
49 Bey kun úuchul xan tu kʼiiniloʼob u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ: Le angeloʼoboʼ yaan u jatskoʼob le kʼasaʼan máakoʼob tiʼ le utsul máakoʼoboʼ,
50 yéetel yaan u píikchʼintkoʼob le kʼasaʼanoʼob teʼ kʼáakʼoʼ. Teʼeloʼ tiʼ kun okʼoloʼobiʼ yéetel tiʼ ken u karachʼt u kojoʼobiʼ.
51 »¿Ta naʼateʼex wa tuláakal le baʼaloʼobaʼ?». Letiʼobeʼ tu yaʼaloʼobtiʼ: «T-naʼataj».
52 Letiʼ túuneʼ tu yaʼalajtiʼob: «Wa beyoʼ, tuláakal máax ku kaʼansajeʼ, ken kaʼansaʼaktiʼ le baʼaloʼob yaan yil yéetel u Reinoil kaʼanoʼ, bey jeʼex juntúul u yuumil naj ku jóoʼsik baʼaloʼob túumbentak yéetel úuchbentak tiʼ le koʼokoj baʼaloʼob yaantiʼoʼ».
53 Ka tsʼoʼok u tsikbaltik Jesús le kettʼaanoʼobaʼ, bini.
54 Ka túun ook teʼ luʼum tuʼux síijoʼ, joʼopʼ u kaʼansik le máakoʼob tiʼ junpʼéel sinagogaoʼ. Le máakoʼob túunoʼ pʼáat jaajap u chiʼob, ka tu yaʼaloʼob: «¿Bix jach yanchajik u naʼat le máakaʼ? ¿Bix u páajtal u beetik le milagroʼobaʼ?
55 ¿Maʼ wa u paal le carpinterooʼ? ¿Maʼ wa María u maamaiʼ? U yíitsʼnoʼobeʼ ¿maʼ wa Santiago, José, Simón yéetel Judasiʼ?
56 ¿Maʼ wa u yíitsʼnoʼobeʼ* láayliʼ way yanoʼob teʼ kaajaʼ? ¿Tuʼux túun tu kanaj le baʼaloʼobaʼ?».
57 Letiʼob túuneʼ yoʼolal lelaʼ xuʼul u creertikoʼob baʼax ku yaʼalik. Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼob: «Juntúul profetaeʼ maʼ tu utsul kʼaʼamal teʼ luʼum tuʼux síijoʼ, mix tu najil».
58 Letiʼeʼ maʼ yaʼab milagroʼob tu beetaj teʼeloʼ, tumen tu yilaj minaʼan u fejoʼob.
Notas
^ Wa: «Kʼaasilbaʼal».
^ Ilaʼak Tipʼ. 16.
^ Wa: «u tuʼusul máak tumen le ayikʼaliloʼ».
^ Ilaʼak Tipʼ. 16.
^ Teʼelaʼ táan u yúuchul tʼaan tiʼ u paalal Adán yéetel Eva.
^ Lit.: «Diablo», u kʼáat u yaʼaleʼ j-líiʼsaj tʼaan.
^ Teʼelaʼ táan u yúuchul tʼaan tiʼ u x-chʼupul íitsʼinoʼob.
