Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

«Paklan yaabiltabaʼex»

«Paklan yaabiltabaʼex»

«Paklan yaabiltabaʼex»

«Teneʼ kin tsʼáaikteʼex junpʼéel túumben mandamiento: ka a paklan yaabiltabaʼex. Jeʼel bix tsʼoʼok in yaabiltikeʼexoʼ teʼex xaneʼ bey unaj a paklan yaabiltikabaʼexoʼ. Wa ka paklan yaabiltikabaʼexeʼ tuláakal máak ken u yojéelteʼ teʼexeʼ in discípuloʼex» (JUAN 13:34, 35).

¿Baʼax tu yóotaj u yaʼal Jesús? Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼobeʼ jach kʼaʼabéet u yaabiltikubaʼob jeʼel bix úuchik u yaabiltikoʼoboʼ. ¿Bix túun úuchik u yaabiltaʼaloʼob tumen Jesús? Le máakoʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ jach u pʼekmoʼob le máaxoʼob yaanal tuʼux u taaloʼoboʼ bey xan le koʼoleloʼoboʼ, pero Jesúseʼ maʼ bey tu beetiloʼ (Juan 4:7-10). Tsʼoʼoleʼ kex jach kaʼanaʼaneʼ tu jóoʼsaj tiempo utiaʼal u yáantik u maasil (Marcos 6:30-34). Úuchik u kʼubik u kuxtal t-oʼolaleʼ Jesúseʼ tu yeʼesaj jach u yaabiltmoʼon. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teen le jach maʼalob j-kanan taman [...] ku kʼubik u kuxtal yoʼolal le tamanoʼoboʼ» (Juan 10:11).

¿Baʼax tu beetaj le yáax cristianoʼoboʼ? Letiʼobeʼ suuk kaʼach u tʼankubaʼob bey sukuʼun wa kiikeʼ (Filemón 1, 2). Ku kʼamkoʼob kaʼach tuláakal máak kex jeʼel tuʼuxak ka taalakeʼ, tsʼoʼoleʼ maʼ jelaʼan u yilkoʼob «le judíoʼob tiʼ le griegoʼoboʼ, tumen chéen juntúuliliʼ Yuumtsil» ku meyajtikoʼob (Romanos 10:11, 12). Teʼ año 33 le ka tsʼoʼok u fiestail le Pentecostésoʼ u discípuloʼob Jesús yanoʼob kaʼach Jerusalénoʼ «tu konoʼob u luʼumoʼob bey xan le uláakʼ baʼaxoʼob yaantiʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ u taakʼinileʼ tu tʼoxoʼob jeʼex kʼaʼabéetchajik tiʼ cada juntúuleʼ». ¿Baʼaxten tu beetoʼob leloʼ? Utiaʼal ka páajchajak u pʼáatloʼob teʼ kaaj le máaxoʼob táant u yokjaʼoboʼ yéetel utiaʼal u seguer u kaanbaloʼob tiʼ le apóstoloʼoboʼ (Hechos 2:41-45). Le maʼ u tsʼáa 200 años kíimik le apóstoloʼoboʼ Tertulianoeʼ tu yaʼalaj baʼaxten le yáax cristianoʼoboʼ jach tu yeʼesaj u yutsiloʼob. Letiʼeʼ tu chʼaʼchiʼitaj le baʼax tu yaʼalaj uláakʼ máakoʼob yoʼolal le sukuʼunoʼoboʼ, tu yaʼalaj: «Ilawileʼex bix u yaabiltmuba tu baatsiloʼob [...] letiʼobeʼ jeʼel tak u tsʼáaik u kuxtaloʼob yoʼolal u sukuʼunoʼobeʼ».

Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿máaxoʼob beetik beyoʼ? Le libro Historia de la decadencia y ruina del Imperio romanooʼ ku yaʼalikeʼ ichil yaʼab sigloʼobeʼ le máaxoʼob yanoʼob ichil le religiónoʼob ku yaʼalikubaʼob cristianoʼoboʼ «u yéet religióniloʼob beetik u sufriroʼob. Maas ku sufriroʼob yoʼolal leloʼ ke tu kʼab le máaxoʼob minaʼanoʼob ichil u religiónoʼoboʼ». Tiʼ junpʼéel encuesta beetaʼab Estados Unidoseʼ ilaʼabeʼ le máaxoʼob ku yaʼalikubaʼob cristianoʼoboʼ u pʼekmoʼob le máakoʼob yaanal u razaʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ yaʼab máakoʼob tiʼ jejeláas luʼumiloʼobeʼ kex junpʼéeliliʼ religión yaantiʼobeʼ maʼ tu biskubaʼob, le oʼolal maʼ tu paklan áantkubaʼob le kéen kʼaʼabéetchajkoʼ.

Tu añoil 2004, chéen ichil dos meseseʼ kʼáatmáan cuatro ciclónoʼob tu kaajil Florida. Ka máan kʼiineʼ le máak ilik le meyaj beetaʼab utiaʼal u yáantaʼal le máaxoʼob tuʼux úuch looboʼ tu yileʼ chéen u testigoʼob Jéeoba jach maʼalob meyajnajoʼob teʼ tuʼux úuch le looboʼ. Le oʼolal tu yaʼalajtiʼobeʼ jeʼel u yáantkoʼob tiʼ baʼax kʼaʼabéeteʼ. Antes tiʼ leloʼ tu añoil 1997, junjaats u testigoʼob Jéeobaeʼ binoʼob República Democrática del Congo utiaʼal u biskoʼob tsʼaak, janal yéetel nookʼ tiʼ le sukuʼunoʼob kʼaʼabéettiʼob áantajoʼ. Le baʼaxoʼob bisaʼaboʼ síiʼab tumen le Testigoʼob yanoʼob Europaoʼ, junpʼéel millón dólares tu tojoltaj tuláakal.