1, 2. 1) A wojéeltik u kʼaabaʼ utúul máak jach kʼaj óolaʼaneʼ, ¿baʼax maʼ u kʼáat u yaʼaliʼ? 2) Utiaʼal yaʼab máakeʼ, ¿máax Jesús?

YAʼAB máakoʼobeʼ jach kʼaj óolaʼanoʼob. Yaneʼeʼ jach kʼaj óolaʼan tu kaajal wa tu luʼum; yaan xaneʼ jach kʼaj óolaʼan tuláakal yóokʼol kaab. Baʼaleʼ a wojéeltik u kʼaabaʼ utúul máak jach kʼaj óolaʼaneʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa jach tu jaajil a kʼaj óoliʼ, tumen maʼ a wojel baʼaxoʼob uchaʼan ichil u kuxtaliʼ mix a wojel jach bix letiʼiʼ.

² Kex tsʼoʼok u máan óoliʼ dos mil jaʼaboʼob kuxlak Jesús way Luʼumeʼ, óoliʼ tuláakal máak kʼaj óolmil. Baʼaleʼ maʼ jach ojéelaʼan máaxiʼ. Yaan máax aʼalikeʼ chéen utúul utsul máak kaʼachi. Yaan xan máax tuklikeʼ chéen utúul profeta. Yaan xan máax aʼalikeʼ Jesuseʼ Dios, le oʼolal kʼaʼabéet k-adorartik. ¿Jaajtak wa le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼal tu yoʼolaloʼ?

3. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet a wojéeltik u jaajil tu yoʼolal Jesús?

³ Kʼaʼabéet a wojéeltik jach máax Jesús. ¿Baʼaxten? Tumen le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le kuxtal minaʼan u xuuloʼ letiʼ lelaʼ: ka u kʼaj óoltoʼob teech chéen juntúuliliʼ Jajal Dios, yéetel ka u kʼaj óoltoʼob Jesucristo le máax ta túuxtajoʼ» (Juan 17:3). Jach beyoʼ, a wojéeltik u jaajil tu yoʼolal Jéeoba yéetel Jesucristoeʼ jeʼel u biskech tiʼ kuxtal minaʼan u xuul tiʼ upʼéel paraíso way Luʼumeʼ (Juan 14:6). Jesús xaneʼ tu yeʼesaj bix kʼaʼabéet k-kuxtal yéetel  bix kʼaʼabéet k-bisikba yéetel u maasil (Juan 13:34, 35). Tu yáax xookil le libroaʼ t-kanaj u jaajil tu yoʼolal Dios. Beoraaʼ koʼox ilik baʼax ku kaʼansik le Biblia tu yoʼolal Jesusoʼ.

4. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan Mesías yéetel Cristo?

⁴ Yaʼab u bin u síijil Jesuseʼ, le Bibliaoʼ tu yaʼalaj yaan máax kun túuxbil tumen Dios, le ku yaʼalaʼal Mesías wa Cristooʼ. Le tʼaan Mesías (upʼéel tʼaan ku taal tiʼ le ebreo) yéetel le tʼaan Cristo (upʼéel tʼaan ku taal tiʼ le griego) u kʼáat u yaʼal «J-yéeyaʼan». Le oʼolaleʼ, le máax aʼalaʼan kun taaloʼ yaan u yéeyaʼal tumen Dios utiaʼal u beet upʼéel jach táaj maʼalob meyaj. Tuláakʼ u xookiloʼob le libroaʼ yaan k-ilikeʼ le Mesías kun  béeykuntik baʼaxoʼob u yaʼalmaj Diosoʼ. Yaan xan k-ilikeʼ Jesuseʼ jeʼel u taasiktoʼon yaʼab utsiloʼob tak bejlaʼeʼ. Maʼ xaaneʼ, maʼiliʼ síijik Jesuseʼ, yaʼab máakoʼobeʼ tu yaʼaloʼob: «¿Máax ta tʼaan le Mesíasoʼ?».

5. U disipuloʼob Jesuseʼ, ¿baʼax jach kʼuch u kʼamoʼob?

⁵ U disipuloʼob Jesuseʼ jach kʼuch u kʼamoʼob letiʼ le Mesías aʼalaʼan u taaloʼ (Juan 1:41). Simón Pedro, utúul tiʼ letiʼobeʼ, tu yaʼalaj: «Techeʼ letiʼ le Cristo» (Mateo 16:16). ¿Bix túun tu yojéeltiloʼob jach tu jaajil Jesús letiʼ le Mesías aʼalaʼan u taaloʼ? Kux túun toʼon, ¿bix k-ojéeltik jach jaaj Jesús letiʼ le Mesíasoʼ?

6. ¿Bix jeʼel k-ketik utiaʼal k-naʼatik baʼax tsʼoʼok u beetik Jéeoba utiaʼal ka kʼaj óoltaʼak máax le Mesíasoʼ?

⁶ Le profetaʼob kuxlajoʼob maʼiliʼ taalak Jesuseʼ yaʼab baʼaloʼob tu yaʼaloʼob utiaʼal u kʼaj óoltaʼal máax le Mesíasoʼ. Jeʼel u páajtal k-ketik beyaʼ: koʼox aʼalikeʼ kʼaʼabéet a bin a chʼaʼa utúul máak maʼ a kʼaj óoliʼ, baʼaleʼ le terminal wa aeropuerto tuʼux kan bin a chʼaʼoʼ jach chochoʼkil. ¿Máasaʼ jeʼel u yáantkech a kʼaj óolt le máax ka bin a chʼaʼa wa ka aʼalaktech bix letiʼoʼ? Jéeoba xaneʼ tu beetaj u yaʼalaʼal tumen le profetaʼob baʼaxoʼob ken u beet le Mesíasoʼ yéetel baʼaxoʼob kun úuchul tiʼ. Bey túunoʼ, le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼobeʼ, ken u yiloʼob u béeytal le baʼaxoʼob aʼalaʼanoʼ, yaan u kʼaj óolkoʼob máax le Mesíasoʼ.

7. ¿Baʼax kaʼapʼéel profecíaʼob béeychajoʼob tiʼ Jesús?

⁷ Koʼox ilik kaʼapʼéel profecíaʼob. Yáaxeʼ, maas tiʼ setecientos jaʼaboʼob u bin u yúuchleʼ, le profeta Miqueasoʼ tu yaʼaleʼ le Mesíasoʼ tiʼ kun síijil Beleneʼ, upʼéel u chan kaajil u luʼumil Judá (Miqueas 5:2). ¿Tuʼux túun síij Jesús? Jach le tuʼux aʼalaʼaboʼ (Mateo 2:1, 3-9). U kaʼapʼeleʼ, letiʼe baʼax u yaʼalmaj Daniel 9:25. Kex yaʼab u bin u taaleʼ, le profecíaaʼ tu yeʼesaj bix jeʼel u calculartaʼal jach baʼax jaʼabil ken chíikpajak le Mesíasoʼ: tu jaʼabil 29 tiʼ le  yáax siglooʼ. * Tiʼ Jesús béeychaj le profecíaʼobaʼ bey xan uláakʼ profecíaʼob; lelaʼ ku yeʼesik letiʼ le Mesíasoʼ.

8, 9. Ka okjaʼanaj Jesuseʼ, ¿baʼax eʼes jach tu jaajil letiʼ le Mesíasoʼ?

⁸ Tu jóokʼbal u jaʼabil 29 tiʼ le yáax siglooʼ tiʼ jach eʼesaʼabeʼ Jesús letiʼ le Mesíasoʼ. Teʼ jaʼab jeʼeloʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ Juan Bautista ka tsʼaʼabak u yokjaʼ tu jaʼi le Jordanoʼ. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Juan bix ken u kʼaj óoltil le Mesíasoʼ; le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ tu yilaj le ka okjaʼanaj Jesusoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le ka j-tsʼoʼok u tsʼaʼabal u yokjaʼ Jesuseʼ, jóokʼ tiʼ le jaʼoʼ. Ka j-téek jeʼepaj le kaʼanoʼ, ka tu yilaj Jesús u yéemel u Kiliʼich Pixan Yuum Jajal Dios bey juntúul palomaeʼ táan u taal tu yóokʼol. Ka jóokʼ teʼ j-kaʼanoʼ jumpʼéel tʼaan ku yaʼalikeʼ: Lelaʼ in paal in yaabil[maj,] tu yoʼolal máax jach kiʼimak in wóol» (Mateo 3:16, 17). Le baʼax úuchaʼ, tu maas jaajkúuntaj tiʼ Juan jach tu jaajil Jesús letiʼ le máax túuxtaʼan tumen Diosoʼ (Juan 1:32-34). Le ka taal tu yóokʼol Jesús le kiliʼich pixan wa espíritu santooʼ, kʼuch u beetuba Mesías, wa Cristo, le máax yéeyaʼan utiaʼal u beet u Reyiloʼ (Isaías 55:4).

⁹ Le profecíaʼob tsʼoʼok u béeytaloʼoboʼ bey xan le baʼax tu yaʼalaj Dios ka okjaʼanaj Jesusoʼ ku yeʼesik jach tu jaajil Jesús letiʼ le Mesíasoʼ. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku núukik uláakʼ kaʼapʼéel baʼal jach unaj u yojéeltaʼal tu yoʼolal Jesús: tuʼux yaan kaʼachi yéetel bix letiʼ ka taal way Luʼumeʼ.

10. Le Bibliaoʼ, ¿baʼax ku yaʼalik yoʼolal Jesús táanil tiʼ u taal way Luʼumeʼ?

¹⁰ Le Bibliaoʼ ku kaʼansikeʼ táanil tiʼ u taal Jesús way Luʼumeʼ tiʼ kuxaʼan kaʼach teʼ kaʼanoʼ. Le profeta Miqueasoʼ  maʼ chéen tu yaʼalaj Belén kun síijil le Mesíasoʼ, tu yaʼalaj xaneʼ tu káajbal kʼiinoʼob ka yanchaji (Miqueas 5:2). Jesús xaneʼ yaʼab u téenel tu yaʼalaj tiʼ kajaʼan kaʼach teʼ kaʼan táanil tiʼ u síijil bey wíinikeʼ (Juan 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Teʼ kaʼanoʼ, Jesús kaʼacheʼ utúul ángel jach yaabiltaʼan tumen Jéeoba.

11. Tiʼ tuláakal le angeloʼoboʼ, ¿bix u yeʼesik le Biblia maas jach yaabiltaʼan Jesús tumen Jéeobaoʼ?

¹¹ Jéeobaeʼ u yaabiltmaj tuláakal le angeloʼoboʼ, baʼaleʼ maas jach u yaabilmaj Jesús. ¿Baʼaxten? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jesuseʼ «u yáaxil tiʼ tuláakal baʼax yaan», tumen letiʼ yáax beetaʼab tumen Dios (Colosailoʼob 1:15). * Jesús xaneʼ jelaʼan tiʼ u chuukan angeloʼob, tumen letiʼeʼ «u juntúuliliʼ Paal» Jajal Dios (Juan 3:16). Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ chéen letiʼ beetaʼab tumen Dios x-maʼ áantajil. Chéen xan letiʼ táakpaj utiaʼal u yáantik Jéeoba u beet tuláakal baʼax yaan (Colosailoʼob 1:16). Jesús xaneʼ letiʼ «le tʼaanoʼ» (Juan 1:14). Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ tiʼ letiʼ tsʼaʼan ka tʼaanak tu kʼaabaʼ u Taata. Letiʼ wal bisik kaʼach u tʼaan Dios tiʼ u maasil angeloʼobeʼ bey xan tiʼ wíinikoʼob.

12. ¿Baʼaxten k-aʼalik Jesuseʼ maʼ utúuliliʼ yéetel Jajal Diosiʼ?

¹² Yaan máax tuklikeʼ Jesuseʼ utúuliliʼ yéetel Dios. ¿Bey waoʼ? Le Bibliaoʼ maʼ bey u kaʼansikiʼ. Jeʼex t-ilil teʼ 11 xóotʼoloʼ, Dios beet Jesús. Jesús túuneʼ yanchaj káajal tiʼ, baʼaleʼ Jéeobaeʼ maʼ yanchaj káajal tiʼ mix xan kun xuʼulul (Salmo 90:2). Le Hijotsiloʼ mix utéen máanak tu tuukul u ketikuba yéetel u Taata. Le Bibliaoʼ ku kaʼansikeʼ, le Taataoʼ maas nojoch u páajtalil tiʼ le Hijooʼ (Juan 14:28; 1 Corintoiloʼob 11:3). Chéen tiʼ Jéeoba «yaan  tuláakal páajtalil» (Apocalipsis 15:3). Le oʼolal minaʼan uláakʼ jeʼex letiʼeʼ. *

13. Le Bibliaoʼ, ¿baʼaxten ku yaʼalik Dioseʼ ku chíikbeskuba tiʼ u Paal?

¹³ Jéeoba yéetel u kiʼichkelem Hijoeʼ yanchaj upʼéel nojoch yaabilaj ichiloʼob yoʼolal u millonesi jaʼaboʼob, maʼiliʼ mix beetaʼak le estrellaʼob yéetel le Luʼumaʼ. ¡Bukaʼaj wal nojchil le yaabilaj yanchaj ichiloʼoboʼ! (Juan 3:35; 14:31.) Le Hijooʼ jach bey jeʼex u Taataeʼ. Le oʼolal le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ, «Jajal Dios máax maʼ tu yilaʼaleʼ tu chíikbesuba [...] tiʼ u paal» (Colosailoʼob 1:15). Jeʼex utúul paal chíikaʼan tiʼ u taataeʼ, Jesús, u Paal Dioseʼ, tu yeʼesaj bix u Taata yoʼolal baʼaxoʼob tu beetaj.

14. Jesús, u Hijo Jéeobaeʼ, ¿bix úuchik u síijil bey utúul wíinikeʼ?

¹⁴ Jesús, u Hijo Jéeobaeʼ, tu yóotaj u pʼat le kaʼan utiaʼal ka taalak síijil bey wíinik way Luʼumeʼ. Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ ka waʼalik: «¿Bix túun úuchik u síijil utúul ángel bey wíinikeʼ?». Jéeobaeʼ tu beetaj upʼéel nojoch baʼal. Tu chʼaʼaj u kuxtal u Paal yaan teʼ kaʼanoʼ ka tu máansaj tu jobnel María, utúul koʼolel judía sujuy wa virgen. Utiaʼal u yantal Jesuseʼ maʼ táakpaj mix utúul xiibiʼ, le oʼolal Mariaeʼ tu síijsaj utúul chan paal minaʼan u kʼeban tu tsʼáaj u kʼaabaʼt Jesús (Lucas 1:30-35).

15. ¿Bix k-kʼaj óoltik Jéeoba yoʼolal Jesús?

¹⁵ Tuláakal baʼax tu beetaj yéetel baʼax tu yaʼalaj Jesús ka taal way Luʼumeʼ ku yáantkoʼon k-jach kʼaj óolte. Yoʼolal xan letiʼeʼ ku páajtal k-maas kʼaj óoltik Jéeoba. ¿Bix u yáantkoʼon k-kʼaj óolt Jéeoba? Kʼaʼajak techeʼ le Hijotsilaʼ jach bey jeʼex u Taataeʼ. Le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ utúul u apóstol: «Le máax ku yilken teneʼ ku yilik le Taataoʼ» (Juan 14:9). Tu Evangelio Mateo, Marcos, Lucas yéetel  Juaneʼ tiʼ ku jach tsikbaltaʼal bix kuxlajik Jesusiʼ, baʼaxoʼob tu beetaj yéetel bix letiʼ kaʼachi.

16. ¿Tiʼ baʼax jach tʼaanaj Jesús, yéetel tiʼ máax u taal le baʼax tu kaʼansoʼ?

¹⁶ Tiʼ Jesús kaʼacheʼ ku yaʼalaʼal «J-kaʼambesaj» wa Maestro (Juan 1:38; 13:13). ¿Baʼax ku kaʼansik kaʼachi? Jesuseʼ jach tʼaanaj tiʼ «u maʼalob péektsilil u [reino] Jajal Dios», wa le maʼalob baʼaloʼob unaj u yojéeltaʼal tiʼ u Reino Diosoʼ. Le gobiernoaʼ teʼ kaʼan kun yantal utiaʼal u nuʼuktik tuláakal le Luʼumaʼ yéetel yaan u taasik yaʼabach utsil tiʼ máaxoʼob chúukaʼan u yóoloʼob tiʼ Dios (Mateo 4:23). ¿Tiʼ máax u taal le maʼalob péektsilaʼ? Jesuseʼ ku yaʼalik tiʼ máax: «In kaʼansajeʼ maʼ in tiaʼaliʼ baʼaleʼ utiaʼal le máax túuxtenoʼ»; le máax túuxtoʼ Jéeoba (Juan 7:16). Jesuseʼ u yojel u Taataeʼ u kʼáat ka uʼuyaʼak u maʼalob péektsilil le Reino tumen wíinikoʼoboʼ. Tu ocho xookil le libroaʼ tiʼ kun úuchul tʼaan tiʼ le gobiernoaʼ yéetel tiʼ baʼaxoʼob ken u beete.

17. ¿Tuʼux kaʼansajnaj Jesús, yéetel baʼaxten tu jach kʼubaj u yóol u beete?

¹⁷ ¿Tuʼux kaʼansajnaj Jesús? Jeʼel tuʼuxak yaan máakoʼob kaʼacheʼ: tu kúuchil u meyajoʼob, tu yotochoʼob teʼ mercadoʼoboʼ yéetel kaajal kaajil. Jesuseʼ maʼ kulaj u páaʼt u taal le máakoʼob tu yiknaloʼ, letiʼ kaxtoʼob (Marcos 6:56; Lucas 19:5, 6). ¿Baʼaxten tu jach kʼubaj u yóol u tsʼáa ojéelbil le maʼalob péektsiloʼ? Tumen le u kʼáat u Taata ka u beete, letiʼeʼ mantatsʼ tu yuʼubaj u tʼaan u Taata (Juan 8:28, 29). Baʼaleʼ yaan uláakʼ baʼax oʼolal máan kaʼansaj. Jesuseʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ le yaʼabach máakoʼob ku binoʼob tu yiknaloʼ (Mateo 9:35, 36). Unaj kaʼach u kaʼansaʼaltiʼob u jaajil tu yoʼolal Dios, baʼaleʼ xúumpʼattaʼanoʼob kaʼach tumen u j-kaambesajoʼob. Jesús túuneʼ u yojel jach kʼaʼabéet u yuʼubkoʼob u maʼalob péektsilil le Reinooʼ.

18. ¿Baʼax maas utstawich tiʼ bix Jesús kaʼachi?

 ¹⁸ Jesús kaʼacheʼ jach uts yéetel jach yaan u yaabilaj. Tu yeʼesaj jatsʼuts modos tiʼ le máakoʼoboʼ, tak paalal jach maʼalob u yuʼubikubaʼob kaʼach tu yiknal (Marcos 10:13-16). Tu kʼamaj tuláakal máak. Tu pʼektaj le ookoliloʼ bey xan baʼax maʼ tojiʼ (Mateo 21:12, 13). Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ, ku menoskúuntaʼal koʼoleloʼob, baʼaleʼ letiʼeʼ tu yeʼesaj tsiikil tiʼob (Juan 4:9, 27). Jesuseʼ jach kabal u yóol kaʼachi. Utéenjeakileʼ tu pʼoʼaj u yook u apostoloʼob, upʼéel meyaj ku beetaʼal tumen chéen j-kʼoosoʼob wa sirvienteʼob.

19. ¿Baʼax eʼesik Jesuseʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ máaxoʼob ku muʼyajoʼob?

¹⁹ Jesuseʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ máaxoʼob ku muʼyajoʼob, le beetik tu tsʼakaj yaʼab kʼojaʼanoʼob yéetel le muukʼ tsʼaʼab tiʼ tumen Diosoʼ (Mateo 14:14). Utéenjeakileʼ utúul máak yaan lepra tiʼeʼ tu natsʼubaeʼ ka tiaʼalaj tiʼ: «Wa a kʼáateʼ jeʼel u páajtal a tsʼáaik in toj óolaleʼ». Jesuseʼ jach  náakʼ tu puksiʼikʼal baʼax ku muʼyajtik le máakaʼ. Ka túun tu chʼaʼaj óotsilil tiʼeʼ ka tu péetsʼkʼabtaj táan u yaʼalik: «In kʼáatiʼ, kin tsʼáaik a toj óolal». ¡Le máak túunoʼ utschaji! (Marcos 1:40-42.) ¡Tukult bix tu yuʼubiluba le máakaʼ!

20, 21. ¿Baʼaxten k-aʼalik Jesuseʼ jach tu yuʼubaj u tʼaan u Taata?

²⁰ Jesuseʼ, tiʼ jeʼel baʼalakeʼ, tu yuʼubaj u tʼaan u Taata yaan teʼ kaʼanoʼ, kex yanchaj u máan tiʼ yaʼab chʼaʼapachtajil yéetel muʼyajiloʼob. Maʼ tu chaʼa u lúubul tu kʼab Satanasiʼ (Mateo 4:1-11). Yaan tak u láakʼtsiloʼob maʼ tu jáan yoksaj u yóoloʼob tiʼ letiʼ. Kʼuch tak u yaʼaloʼob: «Tsʼoʼok u chokotal u pool» (Marcos 3:21). Baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ lúub u yóoliʼ, maʼ xuʼul u beetik baʼax u kʼáat Diosiʼ. Ka poʼochʼ yéetel ka beetaʼab loob tiʼ tumen máaxoʼob pʼekmileʼ, maʼ tu sutaj u jeeliʼ (1 Pedro 2:21-23).

 ²¹ Jesuseʼ, kex jach muʼyajnaj tu kʼab máaxoʼob pʼekmileʼ, chúukpaj u yóol tak tu yorai tu kíimil (Filiposiloʼob 2:8). Tukult bukaʼaj muʼyajnajik tu tsʼook u kʼiinil u kuxtal bey wíinikeʼ. Tu chaʼaj u maʼachal, u yaʼalaʼal tuusoʼob tu yoʼolal, u yaʼalaʼal tumen kʼasaʼan juesoʼob unaj u kíimil, u sen pʼaʼastaʼal tumen máakoʼob yéetel u sen jaʼajatsʼaʼal tumen soldadoʼob. Chʼuyukba teʼ cheʼoʼ, yéetel u yalab u yiikʼeʼ, tu yaʼalaj: «Tsʼokaʼan tuláakal» (Juan 19:30). Óoxpʼéel kʼiin tiʼ lelaʼ, líiʼsaʼab bey utúul ángel tumen u Taata yaan teʼ kaʼanoʼ (1 Pedro 3:18). Maʼ yaʼab semanaʼob túuneʼ suunaj teʼ kaʼanoʼ ka «kulaj tu x-noʼoj Jajal Dios» táan u páaʼtik u tsʼaʼabal u páajtalil u reinar (Hebreob 10:12, 13).

22. ¿Baʼax tu béeykuntaj Jesús úuchik u chúukpajal u yóol tak tu xuul?

²² ¿Baʼax tu béeykuntaj Jesús úuchik u chúukpajal u yóol tak tu xuul? U kʼiʼikʼel tu wekoʼ tu jeʼaj u bejil utiaʼal k-kuxtal minaʼan u xuul tiʼ upʼéel paraíso way Luʼum, jeʼex u tukulmil Jéeoba tu káajbaleʼ. Tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik bix u béeykuntik le kuxtal minaʼan u xuul le u kʼiʼikʼel Jesús tu wekajoʼ.