Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

XOOK 110

Ku máansik u tsʼook kʼiin Jesús teʼ templooʼ

Ku máansik u tsʼook kʼiin Jesús teʼ templooʼ

MATEO 23:25–24:2 MARCOS 12:41–13:2 LUCAS 21:1-6

  • JESUSEʼ KU YAʼALIK BAʼAX KEN U MUʼYAJT U NUUKTAKIL LE JUDÍOʼOBOʼ

  • LE TEMPLOOʼ YAAN U XUʼULSAʼAL

  • JUNTÚUL KOʼOLEL KIMEN U YÍICHAMEʼ KU SÍIK KAʼAPʼÉEL MEJEN TAAKʼIN

Teʼ tu tsʼook kʼiin ku beetik Jesús teʼ templooʼ tu yaʼalaj tuláakal le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak ku beetik le escribaʼob yéetel le fariseoʼoboʼ, u taatsʼ úuchik u yaʼaliktiʼob j-kaʼapʼéel ichoʼob. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob le kettʼaanaʼ: «Ka pʼoʼikeʼex u paachil le copa yéetel le platooʼ, baʼaleʼ ichiloʼobeʼ chuup yéetel u tsʼíibolalil u yantalteʼex yaʼab baʼaloʼob bey xan yéetel le baʼaxoʼob píitmáanjaʼan a beetkeʼexoʼ. Chʼóop fariseo, yáax pʼoʼ ichil le copa yéetel le platooʼ utiaʼal ka pʼáatak xan limpioil u paachoʼob» (Mateo 23:25, 26). Le fariseoʼoboʼ jach ku yilik u pʼoʼik u kʼaboʼob utiaʼal u pʼáatloʼob limpioil, baʼaleʼ maʼatech u pʼatkoʼob limpioil u puksiʼikʼaloʼob.

Ken u yil u beetkoʼob yéetel u jatsʼutskíintikoʼob u muknal le profetaʼoboʼ ku maas chíikpajal letiʼobeʼ chéen j-kaʼapʼéel ichoʼob. Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼob: «A taataʼex le máaxoʼob kíims le profetaʼoboʼ» (Mateo 23:31). Tsʼoʼoleʼ letiʼobeʼ tsʼoʼok u xáantal joʼopʼok u kaxtikoʼob bix jeʼel u kíimskoʼob Jesuseʼ (Juan 5:18; 7:1, 25).

Ka tsʼoʼokeʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj baʼax ku taal u kʼiin u muʼyajtik u nuuktakil le judíoʼob wa maʼ u arrepentiroʼoboʼ: «Kaaneʼex, u chʼiʼibaleʼex kaan, ¿bix kan púutsʼleʼex tiʼ u juicioil le Gehenaoʼ?» (Mateo 23:33). Tu táax luʼumil Hinón yaan maʼ jach náach teʼeloʼ ku meyaj utiaʼal u tóokaʼal basura, lelaʼ ku yeʼesik bix kun xuʼulsbil junpuliʼ tiʼ le escribaʼob yéetel le fariseoʼoboʼ.

U disipuloʼob Jesuseʼ letiʼe «profetaʼob, máakoʼob yaan u naʼatoʼob yéetel máakoʼob ku kaʼansajoʼo[boʼ]». ¿Baʼax kun beetbil tiʼob? Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u nuuktakil le judíoʼoboʼ: «Baʼaleʼ jujuntúul tiʼ letiʼobeʼ bíin a kíimseʼexoʼob yéetel bíin a bajeʼexoʼob tiʼ cheʼ, uláakʼoʼobeʼ bíin a jaʼajatsʼeʼexoʼob teʼ sinagogaʼoboʼ yéetel bíin a chʼaʼpachteʼexoʼob kajalkaaj, utiaʼal ka a kucheʼex tuláakal u siʼipil le máaxoʼob wek u kʼiʼikʼel le utsul máakoʼoboʼ, lelaʼ káaj yéetel u kʼiʼikʼel Abel, juntúul utsul máak, tak Zacarías [...], le máax ta kíimseʼex[oʼ]». Tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalajtiʼob: «Tu jaajil kin waʼalikteʼex: Le generacionaʼ yaan u kuchik u siʼipilil tuláakal le baʼaloʼobaʼ» (Mateo 23:34-36). Lelaʼ bey úuchik tu jaʼabil 70 tiʼ le yáax siglooʼ. Le ka xuʼulsaʼab tiʼ Jerusalén tumen u soldadoiloʼob Romaeʼ, yaʼab judíoʼob kíimoʼobiʼ.

Yoʼolal le baʼax ku taal u kʼiinil u yúuchlaʼ, Jesuseʼ jach yaachaj u yóol. Ka tu yaʼalaj: «Jerusalén, Jerusalén, teech ka kíimsik le profetaʼob yéetel ka muruxtuntik le máaxoʼob ku túuxtaʼaloʼob ta wiknaloʼ..., ¡jaytéen tin wóotaj in muchʼkíint a paalal jeʼex u muchʼkíintik u mejnil le x-nuk kaax yáanal u xiikʼoʼoboʼ! Baʼaleʼ teʼexeʼ maʼ ta wóoteʼexiʼ. ¡Ileʼex! A najileʼexeʼ yaan u xúumpʼattaʼal» (Mateo 23:37, 38). Le máaxoʼob uʼuyik baʼax ku yaʼalikoʼ, maʼ xaaneʼ joʼopʼ u tuklikoʼob tiʼ baʼax «najil» ku tʼaan. ¿Táan wa u tʼaan tiʼ le jatsʼuts templo yaan Jerusalén ku yilaʼal bey táan u kanáantaʼal tumen Diosoʼ?

Ka tsʼoʼokeʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Kin waʼalikteʼex: Junpuliʼ maʼ ken a kaʼa ileneʼex tak ken kʼuchuk u kʼiinil a waʼalikeʼex: ‹¡Kiʼikiʼtʼantaʼak le máax ku taal tu kʼaabaʼ Jéeobaoʼ!›» (Mateo 23:39). Letiʼeʼ tu kʼaʼajsaj le baʼax ku yaʼalik le Salmo 118:26: «¡Kiʼikiʼtʼantbil le máax ku taal tu kʼaabaʼ Yuumtsiloʼ! ¡Tu [templo] Yuumtsileʼ k-kiʼikiʼtʼantikeʼex!». Bey túunoʼ, ken xuʼulsaʼak tiʼ le temploaʼ mix máak kun okol ichil tu kʼaabaʼ Dios.

Beoraaʼ Jesuseʼ jóokʼ teʼ tuʼux yaan u nuʼukuliloʼob le taakʼin ku siʼibiloʼoboʼ. Le máakoʼoboʼ ku jalkʼeskoʼob u siibaloʼob teʼ mejen jool beetaʼan tu kaʼanliloʼ. Jesuseʼ tu yileʼ yaʼab judíoʼob ayikʼaloʼobeʼ «ku jalkʼeskoʼob yaʼab taakʼiniʼ». Baʼaleʼ tu yilaj juntúul koʼolel kimen u yíicham yéetel óotsileʼ tu jalkʼesaj «kaʼapʼéel mejen taakʼin jach junpʼíit u tojoloʼobiʼ» (Marcos 12:41, 42). Jesuseʼ jach u yojel bix kiʼimakchajik u yóol Dios yoʼolal le siibal tu beetoʼ.

Ka tu tʼanaj u disipuloʼobeʼ ka tu yaʼalajtiʼob: «Tu jaajil kin waʼalikteʼexeʼ le bukaʼaj tu jalkʼesaj le koʼolel kimen u yíichamoʼ maas yaʼab ke le bukaʼaj tu jalkʼesaj tuláakal le u maasil máakoʼoboʼ». ¿Baʼaxten tu yaʼalaj lelaʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tuláakloʼobeʼ tu jalkʼesoʼob chéen le bukaʼaj tu yalabtajtiʼoboʼ, baʼaleʼ le koʼoleloʼ, ichil u yóotsilileʼ tu jalkʼesaj le bukaʼaj yaantiʼoʼ, tuláakal le yaan kaʼach tiʼ utiaʼal u kuxtaloʼ» (Marcos 12:43, 44). ¿Máasaʼ jach jelaʼan bix u tuukul letiʼ tiʼ u nuuktakil le judíoʼoboʼ?

U kʼiinil 11 tiʼ nisaneʼ taʼaytak u tsʼoʼokol, le oʼolal Jesuseʼ lukʼ teʼ templooʼ, lelaʼ letiʼe u tsʼook úuchik u binoʼoʼ. Juntúul tiʼ u disipuloʼobeʼ tu yaʼalajtiʼ: «J-Kaʼansaj, ¡ilawil le tuunichoʼob yéetel u pakʼiloʼob le nukuch najoʼobaʼ!» (Marcos 13:1). Yaan tiʼ u tuunichil u pakʼiloʼob le templooʼ jach táaj nuuktakoʼob, le oʼolal jach muʼukʼaʼan u yilaʼal yéetel bey maʼ kun jáan kʼastaleʼ. Le beetik jelaʼan úuchik u yaʼalik Jesús: «¿Táan wa a wilik le nukuch pakʼoʼobaʼ? Junpuliʼ maʼ kun pʼatbil mix junpʼéel tuunich tu yóokʼol uláakʼ tuunich. Tuláakal yaan u niʼikil» (Marcos 13:2).

Ka tsʼoʼok u yaʼalik Jesús lelaʼ, bin yéetel u apostoloʼob tu táax luʼumil Cedrón, ka naʼakoʼob tu puʼukil le Olivoʼoboʼ. Teʼ súutuk jeʼeloʼ chéen apóstol Pedro, Andrés, Santiago yéetel Juan yanoʼobiʼ. Desde teʼeloʼ chíikaʼan u yilkoʼob le jatsʼuts templooʼ.