Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

XOOK 56

¿Baʼax kʼaskúuntik máak?

¿Baʼax kʼaskúuntik máak?

MATEO 15:1-20 MARCOS 7:1-23 JUAN 7:1

  • JESUSEʼ MAʼATECH U BEETIK CHÉEN BAʼALOʼOB SUUKAʼAN U BEETAʼAL

Tumen tsʼoʼok u náatsʼal le Pascua tiʼ u jaʼabil 32, Jesuseʼ táan u kaʼansaj tu luʼumil Galilea. Le oʼolal letiʼeʼ bin tu kaajil Jerusalén, jeʼex u yaʼalik le Leyoʼ. Baʼaleʼ taʼakunbáail úuchik u bin, tumen táan u kaxtaʼal tumen le judíoʼob utiaʼal ka kíimsaʼakoʼ (Juan 7:1). Ka tsʼoʼokeʼ suunaj tu luʼumil Galilea tu kaʼatéen.

Maʼ xaaneʼ tiaʼan Jesús Capernaum ka taal le fariseoʼob u yiloʼoboʼ, letiʼobeʼ Jerusalén lukʼoʼob. ¿Baʼaxten taal u yiloʼob? Táan u kaxtikoʼob baʼax oʼolal u takikoʼob u pool. Tu kʼáatoʼob: «¿Baʼaxten a disipuloʼobeʼ ku mixbaʼalkúuntikoʼob le baʼax suuk u beetaʼal tumen le úuchben máakoʼoboʼ? Letiʼobeʼ táanil tiʼ u jaanloʼobeʼ maʼatech u pʼoʼik u kʼaboʼob jeʼex unajeʼ» (Mateo 15:2). Dioseʼ maʼ u yaʼalmaj teʼ Ley ka u pʼoʼ u kʼab máak «tak tu kúukoʼobiʼ» (Marcos 7:3). Baʼaleʼ le fariseoʼoboʼ ku tuklikoʼobeʼ junpʼéel nojoch kʼeban maʼ u beetaʼal.

Lugar u yaʼalik Jesús jaaj u tʼaanoʼobeʼ, tu yaʼalajtiʼob le baʼax maʼ maʼalob ku beetkoʼoboʼ. Tu kʼáatajtiʼob: «¿Baʼaxten teʼexeʼ ka mixbaʼalkúuntikeʼex xan le baʼax u yaʼalmaj Dios ikil a beetkeʼex le baʼax suukaʼan u beetaʼal tumen le úuchben máakoʼoboʼ? Dioseʼ u yaʼalmaj: ‹Eʼes tsiikil tiʼ a taata yéetel tiʼ a maama›; u yaʼalmaj xan: ‹Le máax ku kʼaakʼastʼantik u taata wa u maamaeʼ unaj u kíimil›. Baʼaleʼ teʼexeʼ ka waʼalikeʼex: ‹Jeʼel máaxak ka u yaʼal tiʼ u taata wa tiʼ u maama: «Tuláakal baʼax yaanten ka tuklik jeʼel u páajtal in tsʼáaiktecheʼ, junpʼéel baʼax in kʼubmaj tiʼ Dios», le máakaʼ junpuliʼ maʼ unaj u yeʼesik tsiikil tiʼ u taataiʼ›» (Mateo 15:3-6; Éxodo 20:12; 21:17).

Le fariseoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ le taakʼin wa uláakʼ baʼax yaan tiʼ máak ku kʼubik tiʼ Dioseʼ, maʼ tu páajtal u tsʼáaik utiaʼal ka meyajnak tiʼ yaanal baʼal. Baʼaleʼ u jaajileʼ le baʼaxoʼob yaantiʼ máakoʼ jeel u páajtal u tsʼáaik tiʼ máax maas kʼaʼabéeteʼ. Jeʼex wa juntúul hijotsil ku yaʼalik u taakʼin wa le baʼax yaantiʼoʼ «corbán», junpʼéel baʼax u kʼubmaj tiʼ Dios utiaʼal meyaj teʼ templooʼ. Kex le taakʼin láayliʼ utiaʼal le hijotsiloʼ, le judíoʼoboʼ ku yaʼalikoʼob maʼ tu páajtal u meyajtiʼ utiaʼal u yáantik u taataʼob kex kʼaʼabéettiʼob. Bey túunoʼ maʼ tu chaʼikoʼob u beetik máak mix baʼal yoʼolal u taata wa u maama (Marcos 7:11).

Jesuseʼ kʼuuxilnaj tumen maʼatech u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik u Ley Diosoʼ, le oʼolal tu yaʼalajtiʼob: «Teʼexeʼ tsʼoʼok a mixbaʼalkúuntikeʼex le baʼax u yaʼalmaj Dios ikil a beetkeʼex le baʼax kaʼansaʼanteʼexoʼ. J-kaʼapʼéel icheʼex, jach jaaj le baʼax tu yaʼalaj le profeta Isaías ta woʼolaleʼexaʼ: ‹Le máakoʼobaʼ yéetel u chiʼobeʼ ku yeʼeskoʼobten tsiikil, baʼaleʼ u puksiʼikʼaloʼobeʼ jach náachchajaʼan tiʼ teen. Chéen kunel u seguer u adorartikenoʼob, tumen chéen tiʼ máakoʼob u taal le baʼaxoʼob ku kaʼanskoʼoboʼ›». Le fariseoʼoboʼ mix baʼal páajchaj u yaʼalikoʼob yoʼolal le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jesús tiʼoboʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Chʼenxikinteʼex yéetel chʼaʼnuʼukteʼex baʼax u kʼáat u yaʼal lelaʼ: Maʼ le baʼax ku yokol tu chiʼ máak beetik u kʼastal máakoʼ, baʼaxeʼ letiʼe baʼax ku jóokʼol tu chiʼ máakoʼ» (Mateo 15:6-11; Isaías 29:13).

Ka tsʼoʼokeʼ Jesús yéetel u disipuloʼobeʼ ookoʼob tiʼ junpʼéel naj, letiʼob túuneʼ tu yaʼaloʼobtiʼ: «¿Ta wilaj wa kʼuuxilnaj le fariseoʼob yoʼolal le baʼax ta waʼaloʼ?». Letiʼeʼ tu núukaj: «Tuláakal paakʼal maʼ in Taata yaan teʼ kaʼan pakʼmiloʼ yaan u joʼokol. Pʼateʼexoʼob. Letiʼobeʼ máakoʼob chʼóopoʼob ku nuʼuktikoʼob uláakʼ máakoʼob. Le oʼolaleʼ wa juntúul chʼóop ku nuʼuktik u yéet chʼóopileʼ, tu kaʼatúulal kun lúubloʼob tiʼ junpʼéel jool» (Mateo 15:12-14).

Jesuseʼ jaʼakʼ u yóol ka kʼáataʼabtiʼ tumen Pedro tu kʼaabaʼ u maasil apostoloʼob yoʼolal le baʼax kʼaskúuntik máakoʼ. Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼob: «¿Maʼ wa ta wilkeʼexeʼ tuláakal baʼax ku yokol tu chiʼ máakeʼ ku bin tu choochel, ku tsʼoʼokoleʼ ku máansik? Baʼaleʼ le baʼaxoʼob ku jóokʼol tu chiʼ máakoʼ tu puksiʼikʼal ku lukʼul, yéetel leloʼobaʼ letiʼe baʼax kʼaskúuntik máakoʼ. Tu puksiʼikʼal máakeʼ ku jóokʼol kʼaakʼas tuukuloʼob, u kíimsik u yéet máakil, u lúubul tiʼ adulterio, u núupkʼebantal, u yookol, u yaʼalik baʼaloʼob maʼ jaajtak tu contra wa máax, yéetel u poochʼil. Leloʼobaʼ letiʼe baʼax kʼaskúuntik máakoʼ, baʼaleʼ u janal máak maʼ u pʼoʼomaj u kʼabeʼ maʼ tu kʼaskúuntik máak» (Mateo 15:17-20).

Jesuseʼ maʼ táan u yaʼalik wa maʼ maʼalob u pʼoʼik u kʼab máak táanil tiʼ u beetik u yoʼoch wa táanil tiʼ u janaliʼ. Baʼaxeʼ táan u yeʼesik maʼ maʼalob baʼax ku beetik u nuuktakil le judíoʼob ikil u mixbaʼalkúuntikoʼob u Ley Dios chéen yoʼolal baʼaxoʼob suukaʼan u beetaʼaloʼ. Tumen le baʼaxoʼob ku jóokʼol tu puksiʼikʼal máakoʼ letiʼe baʼaxoʼob jach tu jaajil kʼaskúuntikoʼ.