1, 2. ¿Baʼax milagroil tu beetaj Pedro yéetel Juan naatsʼ tu joonajil le templooʼ?

 DE TARDE, tsʼoʼoleʼ jach choko kʼiin. Yaʼab judíoʼob bey xan u discípuloʼob Cristoeʼ táan u binoʼob teʼ templooʼ. Jach taʼaytak u yoratal ‹le oraciónoʼ› (Hech. 2:46; 3:1). a Pedro yéetel Juaneʼ táan u yilkoʼob bix jeʼel u jóokʼloʼob ichil le máakoʼob utiaʼal u kʼuchloʼob tak tu joonajil le templo ku kʼaabaʼtik Kiʼichkelmoʼ. Kex jach yaʼab ruido táan u beetik le máakoʼoboʼ ku páajtal u yuʼubaʼal bix kʼaʼamil u kʼáatik caridad juntúul máak maʼ jach yaan u jaʼabiliʼ, yaan kex 40 años tiʼ. Le máak jeʼelaʼ desde ka síijeʼ móoch u yookoʼob (Hech. 3:2; 4:22).

² Le máak ku kʼáatik caridadoʼ le ka tu yilaj táan u náatsʼal Pedro yéetel Juaneʼ joʼopʼ u maas kʼaʼamkúuntik u yawat. Le ka tu yilaj u waʼatal le apóstoloʼob tu yiknaloʼ tu tukleʼ yaan u tsʼaʼabal taakʼin tiʼ. Chéen baʼaleʼ Pedroeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Minaʼanten plata mix oro, baʼaxeʼ kin tsʼáaiktech le baʼax yaantenaʼ: ¡Tu kʼaabaʼ Jesucristo le Nazarenooʼ líiʼkech ka xíimbalnakech!». Chéen máans ta tuukul bix wal jaʼakʼik u yóol le máakoʼob le ka tu yiloʼob le baʼax tu beetaj Pedrooʼ, ¡tumen le máakaʼ mix juntéen xíimbalnak! (Hech. 3:6, 7). Le máak xanoʼ jach jaʼakʼ wal u yóoleʼ tumen tsʼoʼok u yutstal yéetel beoraaʼ yaan xan u muukʼ u yookoʼob. ¡Le oʼolal jach kiʼimakchaj u yóoleʼ ka joʼopʼ u síitʼ táan u alabartik Dios!

3. ¿Baʼax tu yaʼalaj Pedro jeʼel u páajtal u yantal tiʼ le máakoʼoboʼ bey xan tiʼ le máak tu tsʼakoʼ?

³ Tuláakal le máakoʼob túunoʼ áalkabil úuchik u bin u yiloʼob Pedro yéetel Juan teʼ templo ichil u columnaʼob Salomónoʼ. Juntéenjeakeʼ teʼ mismo lugaroʼ tiʼ waʼalaj Jesús utiaʼal u kaʼansajiʼ. Pedroeʼ tu yaʼalaj tiʼ le máakoʼob baʼaxten páajchaj u beetik le milagrooʼ (Juan 10:23). Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ le máakoʼob bey xan tiʼ le máak táant u tsʼakikoʼ jeʼel u páajtal u yantaltiʼob junpʼéel baʼal maas koʼoj tiʼ le plata yéetel tiʼ le orooʼ, yéetel maas maʼalob ke ka tsʼaʼakak máak tiʼ jeʼel baʼalak kʼojaʼanileʼ. Pedroeʼ tu tsʼáajtiʼob u oportunidadil u arrepentiroʼob utiaʼal ka perdonartaʼakoʼob tiʼ u kʼebanoʼob yéetel utiaʼal ka u beetubaʼob u discípuloʼob Jesucristo, «le Máax yéeyaʼan utiaʼal u tsʼáaik le kuxtaloʼ» (Hech. 3:15).

4. 1) ¿Baʼax tu beetaj le autoridadoʼob yoʼolal le baʼax tu beetaj Pedro yéetel Juanoʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

 ⁴ ¡Jach túun jatsʼuts le baʼax úuch teʼ kʼiinoʼ! Pedroeʼ tu tsʼakaj juntúul máak móoch desde ka síiji. Tsʼoʼoleʼ tiʼ u milesil máakoʼobeʼ tu tsʼáaj u páajtalil u kʼaj óoltikoʼob Dios yéetel u náatsʼloʼob tiʼ letiʼ (Col. 1:9, 10). Chéen baʼaleʼ yoʼolal leloʼ le autoridadoʼoboʼ tu tsʼáajubaʼob tu contra le cristianoʼob utiaʼal maʼ u tsʼoʼokbeskoʼob le baʼax kʼubéentaʼabtiʼob tumen Jesúsoʼ (Hech. 1:8). Pedro yéetel Juaneʼ tu tsʼáajoʼob ojéeltbil u Reino Dios kex «chéen óotsil máakoʼob maʼ xooknajaʼanoʼobiʼ». ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-kanik yoʼolal le bix úuchik u beetkoʼoboʼ bey xan tiʼ le modos tu yeʼesoʼob le táan u kaʼansajoʼoboʼ? (Hech. 4:13). b ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal k-aktáantik le chʼaʼpachtajil jeʼex tu beetoʼob letiʼob bey xan uláakʼ discípuloʼoboʼ?

5. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le bix úuchik u kʼaʼaytaj Pedrooʼ?

⁵ Pedro yéetel Juaneʼ u yojloʼobeʼ ichil le yaʼabkach máakoʼob muchʼukbaloʼoboʼ yanoʼobeʼ tu apoyartoʼob u kíimsaʼal Jesús (Mar. 15:8-15; Hech. 3:13-15). Kex beyoʼ Pedroeʼ maʼ sajakchaj u yaʼal tu kʼaabaʼ Jesús tu tsʼakaj le máak móochoʼ. Tsʼoʼoleʼ tu yaʼaleʼ tak tiʼ letiʼob yanchaj u culpail úuchik u kíimsaʼal Jesús. Chéen baʼaleʼ Pedroeʼ maʼ tu pʼektoʼobiʼ tumen tu tsʼáaj cuentaeʼ maʼ u yojloʼob kaʼach baʼax ku beetkoʼobiʼ (Hech. 3:17). Le oʼolal le ka tʼaanaj tu yéeteloʼobeʼ hasta tu yaʼalajtiʼob «sukuʼuneʼex», yéetel maases tʼaanaj tiʼ le jatsʼuts baʼaloʼob ken u beet u Reino Diosoʼ. Wa le máakoʼob ku arrepentiroʼob kaʼach yéetel ku tsʼáaikoʼob u fejoʼob tiʼ Jesúseʼ ‹Jéeobaeʼ yaan u beetik u yantaltiʼob jeetsʼelil› (Hech. 3:19). Jeʼex Pedroeʼ toʼon xaneʼ maʼ unaj k-chʼaʼik saajkil tʼaan tiʼ le juicio ken u beet Diosoʼ. Chéen baʼaleʼ unaj k-beetik yéetel respeto yéetel maʼ unaj k-juzgartik le máakoʼoboʼ, tumen maʼ xaaneʼ jeʼel u kʼuchul u meyajtoʼob Jéeobaeʼ. Le oʼolal le kéen tsikbalnakoʼoneʼ unaj k-ilik k-aʼaliktiʼob le jatsʼuts baʼaloʼob ken u beet u Reino Diosoʼ.

6. ¿Bix úuchik u yeʼesik Pedro yéetel Juan maʼ tu creertubaʼobiʼ?

⁶ Le apóstoloʼoboʼ maʼ tu creertubaʼobiʼ yéetel maʼ tu yaʼaloʼob wa tiʼ letiʼob taal u páajtalil u beetkoʼob u kaʼa xíimbal le máakoʼ. Pedroeʼ tu yaʼalaj: «¿Baʼaxten bey a paktikoʼoneʼexaʼ? ¿Ka tuklikeʼex chéen tiʼ toʼon taal u páajtalil k-beetik lelaʼ? ¿Ka tuklikeʼex wa chéen tumen jach k-tsʼaamaj k-óol meyajt Dios le oʼolal páajchaj u xíimbal le máakaʼ?» (Hech. 3:12). Pedro yéetel uláakʼ apóstoloʼoboʼ u yojloʼobeʼ chéen yoʼolal u poder Dios ku páajtal u beetkoʼob jeʼel baʼaxak meyajil yoʼolal u Reino Dioseʼ. Le oʼolal mantatsʼ tu yaʼaloʼob Jéeoba yéetel Jesús unaj u alabartaʼal yoʼolal le baʼaxoʼob ku beetkoʼoboʼ.

7, 8. 1) ¿Bix jeʼel u páajtal k-áantik le máakoʼoboʼ? 2) Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿bix táan «u yutskíintaʼal tuláakal baʼal»?

⁷ Bejlaʼeʼ kʼaʼabéet xan k-eʼesik kabal óolal kéen kʼaʼaytajnakoʼon. Teʼ kʼiinoʼobaʼ maʼ tu tsʼaʼabaltoʼon u páajtalil k-beetik milagroʼob, pero jeʼel u páajtal k-áantik le máakoʼob utiaʼal ka u tsʼáa u fejoʼob tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesúsoʼ. Tsʼoʼoleʼ jeʼex Pedroeʼ jeʼel u páajtal xan k-áantik le máakoʼob utiaʼal ka perdonartaʼakoʼob yéetel ka tsʼaʼabaktiʼob  jeetsʼelil tumen Jéeobaeʼ. Cada añoeʼ u milesil máakoʼob ku chʼaʼtuklikoʼob u meyajtikoʼob Dios yéetel ku yokjaʼob utiaʼal u beetkubaʼob u discípuloʼob Cristo.

⁸ Jeʼex tu yaʼalil Pedrooʼ bejlaʼeʼ kuxaʼanoʼon tu «kʼiinil u yutskíintaʼal tuláakal baʼal». Tsʼoʼoleʼ «jeʼex tu kʼubéentil Dios tiʼ u profetaʼob» ka u yaʼaloʼob úuchjeakiloʼ, u Reinoeʼ káaj u reinar teʼ kaʼan teʼ año 1914 (Hech. 3:21; Sal. 110:1-3; Dan. 4:16, 17). Maʼ úuch tiʼ leloʼ Jesúseʼ káaj u yilik ka adorartaʼak Dios jeʼex uts tu tʼaan way Luʼumeʼ. Yoʼolal leloʼ u millonesil máakoʼob tsʼoʼok u yookloʼob ichil le paraíso espiritual utiaʼal u apoyarkoʼob u Reino Diosoʼ. Letiʼobeʼ tsʼoʼok u xúumpʼatkoʼob le kʼaakʼas kuxtal yaantiʼob kaʼachoʼ yéetel ‹tsʼoʼok u búukintikoʼob le túumben modos beetaʼan jeʼex uts tu tʼaan Diosoʼ› (Efe. 4:22-24). Pedroeʼ le ka tu tsʼakaj le máakeʼ tu beetaj yéetel u poder Dios. Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ chéen ku béeytal u yáantaʼal le máakoʼob yéetel u poder Diosoʼ. Jeʼex Pedroeʼ toʼoneʼ maʼ unaj k-chʼaʼik saajkiliʼ, yéetel unaj u meyajtoʼon tubeel u Tʼaan Dios le kéen k-kaʼans u maasiloʼ. Kʼaʼajaktoʼoneʼ le kéen k-áant le máakoʼob utiaʼal ka u beetubaʼob u discípuloʼob Cristooʼ chéen ku béeytal k-beetik yoʼolal u poder Dios.

9-11. 1) ¿Baʼax tu beetaj u nuuktakil le judíoʼob le ka tu yuʼuboʼob baʼax ku kaʼansik Pedro yéetel Juanoʼ? 2) ¿Baʼax tu chʼaʼtuklaj u beetik le apóstoloʼoboʼ?

⁹ Le máakoʼoboʼ joʼopʼ u yawtoʼob le ka tu yuʼuboʼob le baʼax tu yaʼalaj Pedrooʼ bey xan le ka tu yiloʼob bix u sisitʼaankil yéetel u yawat le máax tsʼaʼakoʼ. Yoʼolal leloʼ u nojchil le máaxoʼob kanáantik le templo bey xan u nuuktakil le sacerdoteʼoboʼ bin u yáalkaboʼob u yiloʼob baʼax táan u yúuchul, letiʼobeʼ maʼ xaaneʼ saduceoʼob. Le saduceoʼoboʼ junpʼéel secta jach ayikʼal yéetel jach yaan páajtalil tiʼ ichil le gobiernooʼ tumen ku apoyartik kaʼach le romanoʼob utiaʼal ka yanak jeetsʼeliloʼ. Tsʼoʼoleʼ u tsʼaamubaʼob tu contra le ley jach ku respetartaʼal kaʼach tumen le fariseoʼoboʼ, yéetel maʼatech u creerkoʼob wa yaan u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ. c Le oʼolal jach pʼuʼujoʼob le ka tu yuʼuboʼob u kaʼansik Pedro yéetel Juan teʼ templo tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼal Jesúsoʼ.

¹⁰ Como jach táaj pʼujaʼanoʼobeʼ le máakoʼobaʼ tu kʼaloʼob Pedro yéetel Juan teʼ cárceloʼ, tsʼoʼoleʼ tuláakʼ kʼiineʼ tu jíiltoʼob u bisoʼob tu táan le Sanedrínoʼ. Le máakoʼobaʼ jach nojbaʼal kaʼach u taaskubaʼob, tsʼoʼoleʼ como xooknajaʼanoʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ Pedro yéetel Juaneʼ maʼ tu páajtal u kaʼansajoʼob teʼ templooʼ tumen «chéen óotsil máakoʼob maʼ xooknajaʼanoʼob» teʼ escuelaʼob jach kʼaj óolaʼanoʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ. Le máakoʼoboʼ jach jaʼakʼ u yóoloʼob tumen Pedro yéetel Juaneʼ jach maʼ saajkoʼobiʼ, maʼalob u tsolkoʼob le baʼax ku creerkoʼoboʼ yéetel jach seguroʼob tiʼ le baʼax ku kaʼanskoʼoboʼ. ¿Baʼaxten jach maʼalob u kaʼansajoʼob? Tumen «suuk kaʼach u máanoʼob yéetel Jesús» (Hech. 4:13). Jesúseʼ «ku kaʼansaj jeʼex juntúul máak tsʼaʼan autoridad tiʼeʼ, maʼ jeʼex u beetik le escribaʼoboʼ» (Mat. 7:28, 29).

¹¹ Le Sanedrínoʼ tu yaʼalaj tiʼ le apóstoloʼob ka xuʼuluk u kaʼansajoʼoboʼ. Le  máakoʼobaʼ jach yaan autoridad tiʼob tumen chéen wa jaypʼéel semanaʼob anteseʼ le ka tu juzgartoʼob Jesúseʼ tu yaʼaloʼob: «Unaj u kíimsaʼal» (Mat. 26:59-66). Kex beyoʼ Pedro yéetel Juaneʼ maʼ sajakchajoʼobiʼ. Kex le máakoʼob jach ayikʼaloʼob, kaʼanchajaʼan u xookoʼob yéetel yaan autoridad tiʼobeʼ Pedro yéetel Juaneʼ waʼalajoʼob tu táanoʼobeʼ ka tu yaʼaloʼob yéetel respeto: «Tukleʼex baʼax maʼalob tu táan Dios: ¿K-uʼuyik a tʼaaneʼex wa k-uʼuyik u tʼaan Dios? Chéen baʼaleʼ ojéelteʼexeʼ toʼoneʼ maʼ tu páajtal u xuʼulul k-tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilik yéetel tsʼoʼok k-uʼuyikoʼ» (Hech. 4:19, 20).

12. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sajaktal kaʼansaj yéetel utiaʼal k-maas creertik le baʼaxoʼob k-kaʼansikoʼ?

¹² Kux túun teech, ¿yaan wa xan a weʼesik maʼ ta chʼaʼik saajkil jeʼex le apóstoloʼoboʼ? ¿Ka sajaktal wa kéen yanaktech u oportunidadil a kʼaʼaytaj tiʼ le j-ayikʼaloʼoboʼ, le kaʼanchajaʼan u xookoʼob wa le máaxoʼob yaan autoridad tiʼoboʼ? ¿Ka suʼlaktal wa kéen joʼopʼok a pʼaʼastaʼal yoʼolal baʼaxoʼob ka creertik tumen a familia, a wéet xookoʼob wa a wéet meyajoʼob? Wa beyoʼ yaan baʼax jeʼel u yáantkecheʼ. Le ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu kaʼansaj u apóstoloʼob utiaʼal maʼ u chʼaʼikoʼob saajkil kéen u kaʼansoʼob uláakʼ máakoʼob bey xan ka u beetoʼob yéetel respeto (Mat. 10:11-18). Tsʼoʼoleʼ ka kaʼa kuxkíintaʼabeʼ tu prometertaj xan tiʼ u discípuloʼobeʼ yaan u yantal tu yéeteloʼob «tak teʼ kʼiinoʼob táan u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ» (Mat. 28:20). Teʼ kʼiinoʼobaʼ Jesúseʼ táan u nuʼuktik «le esclavo chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat» utiaʼal u yeʼesiktoʼon bix unaj k-tsolik tiʼ u maasil le baʼax k-creerkoʼ (Mat. 24:45-47; 1 Ped. 3:15). Tiʼ letiʼeʼ ku meyaj le muchʼtáambaloʼob jeʼex Kuxtal yéetel Meyaj jeʼex Cristooʼ bey xan xookoʼob jeʼex le ku jóoʼsaʼaloʼob teʼ sitio jw.org teʼ jaats «Baʼaloʼob ku núukaʼal teʼ Bibliaoʼ». ¿Táan wa u meyajtech le baʼaloʼobaʼ? Wa beyoʼ jeʼex le apóstoloʼoboʼ maʼ ken a chʼaʼ saajkil yéetel yaan a maas creertik le baʼax ka kaʼansikoʼ. Tsʼoʼoleʼ mix baʼal ken u beet u xuʼulul a tʼaan tiʼ le jatsʼuts baʼaloʼob ku kaʼansik le Bibliaoʼ.

13, 14. ¿Baʼax unaj a beetik wa ka aktáantik chʼaʼpachtajil, yéetel baʼaxten?

¹³ Chéen pʼelak jáalkʼabtaʼabik Pedro yéetel Juaneʼ bin u yiloʼob u maasil discípuloʼoboʼ, letiʼob túuneʼ «múul orarnajoʼob tiʼ Dios» utiaʼal u kʼáatkoʼob ka áantaʼakoʼob utiaʼal ka seguernak u kaʼansajoʼob x-maʼ saajkilil (Hech. 4:24). Pedroeʼ u yojleʼ utiaʼal u beetik máak baʼax uts tu tʼaan Jéeobaeʼ junpuliʼ maʼ unaj u confiarkubaiʼ. Kex wa  jaypʼéel semanaʼob anteseʼ letiʼeʼ tu confiartuba, tumen tu yaʼalaj tiʼ Jesús: «Kex tuláakloʼob ka u pʼatechoʼobeʼ, ¡teneʼ mix bikʼin ken in pʼatech!». Pero jeʼex tu yaʼalil Jesúsoʼ Pedroeʼ sajakchaj tiʼ le wíinikoʼoboʼ, le oʼolal tu yaʼalaj maʼ u kʼaj óol Jesúsiʼ. Pedroeʼ kaanbalnaj tiʼ le baʼax úuchtiʼoʼ (Mat. 26:33, 34, 69-75).

¹⁴ U jaajileʼ chéen tu juunal máakeʼ maʼ tu páajtal u tsʼoʼokbesik le baʼaxoʼob ku yaʼalik Jesúsoʼ. Le oʼolaleʼ le kéen chʼaʼpachtaʼakech utiaʼal ka xuʼuluk a kʼaʼaytaj wa utiaʼal ka xuʼuluk a meyajtik Dioseʼ, beet jeʼex Pedro yéetel Juaneʼ. Kʼáat u yáantaj Jéeoba, kaxt u yáantaj le sukuʼunoʼoboʼ, tsikbalt tiʼ le ancianoʼob yéetel tiʼ uláakʼ sukuʼunoʼob yiijchajaʼan u tuukuloʼob le baʼaxoʼob ka aktáantikoʼ. Kʼaʼajaktecheʼ u oración le máaxoʼob toj u kuxtaloʼoboʼ jach jeʼel u yáantik máakeʼ (Efe. 6:18; Sant. 5:16).

15. Wa yaan máax ku lúubul u yóol tumen tu xulaj u kʼaʼaytaj junpʼéel tiempoeʼ, ¿baʼax maʼalob ka u kʼaʼajse?

¹⁵ Wa yaan kʼiin tsʼoʼok u lúubul a wóol yoʼolal le chʼaʼpachtajiloʼ yéetel ta xulaj a kʼaʼaytajeʼ, maʼ a tuklik. Kʼaʼajaktecheʼ tak le apóstoloʼob tu pʼataj u kʼaʼaytajoʼob ka kíimsaʼab Jesúsoʼ, pero maʼ xáanchajeʼ ka tu káajsoʼob tu kaʼatéen (Mat. 26:56; 28:10, 16-20). Wa yaan kʼiin tsʼoʼok u yúuchultech beyoʼ tu lugar u lúubul a wóoleʼ maas maʼalob ka a wil u meyajtech le baʼaxoʼob ta kanaj utiaʼal a líiʼsik u yóol u maasiloʼ.

16, 17. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le oración tu beetaj u discípuloʼob Jesús tu kaajil Jerusalénoʼ?

¹⁶ ¿Baʼaxten unaj k-kʼáatik u yáantaj Jéeoba kéen chʼaʼpachtaʼakoʼon tumen le autoridadoʼoboʼ? Le discípuloʼoboʼ maʼ tu kʼáatoʼob ka luʼsaʼaktiʼob le pruebaoʼ, tumen tu kʼaʼajsoʼob le baʼax tu yaʼalaj Jesúsaʼ: «Wa teen tsʼoʼok in chʼaʼpachtaʼal tumen le máakoʼoboʼ teʼexeʼ yaan xan a chʼaʼpachtaʼaleʼex» (Juan 15:20). Tu lugar u kʼáatkoʼob ka xuʼuluk u chʼaʼpachtaʼaloʼobeʼ tu kʼáatoʼob tiʼ Jéeoba ka u chʼenxikint le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼaltiʼob tumen le kʼasaʼan máakoʼoboʼ (Hech. 4:29). Le discípuloʼoboʼ u yojloʼobeʼ le baʼaxoʼob táan u aktáantkoʼoboʼ yaniliʼ u yúuchleʼ tumen táan u béeykuntik le profecíaʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ jeʼex kaʼansaʼabiktiʼob tumen Jesúseʼ u yojloʼobeʼ yaniliʼ u béeytal le baʼax u kʼáat Dios way Luʼumeʼ, yéetel mix junpʼéel autoridad jeʼel u beetik maʼ u béeytaleʼ (Mat. 6:9, 10).

¹⁷ Utiaʼal u páajtal u beetkoʼob le baʼax u kʼáat Jéeobaoʼ le discípuloʼoboʼ tu kʼáatoʼobtiʼ: «Áant le máaxoʼob meyajtikechaʼ utiaʼal maʼ u chʼaʼikoʼob saajkil u kaʼansoʼob le baʼax ka waʼalikoʼ». ¿Núukaʼab wa u oraciónoʼob tu séebaʼanil? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Ka tsʼoʼok u kʼáat óolaloʼob tiʼ Dioseʼ le lugar tuʼux yanoʼoboʼ  tíitaʼabi, tuláakloʼob túuneʼ chuʼupoʼob yéetel espíritu santo, le oʼolal maʼ sajakchajoʼob u kaʼansoʼob le baʼax ku yaʼalik Diosoʼ» (Hech. 4:29-31). Jeʼex k-ilkoʼ mix baʼal jeʼel u beetik maʼ u béeytal le baʼax u kʼáat Jéeobaoʼ (Isa. 55:11). Le oʼolaleʼ kex jeʼel bukaʼaj nojchil le problema yaantoʼonoʼ wa kex jeʼel bukaʼaj autoridad yaan tiʼ k-enemigoʼoboʼ wa k-kʼáatik u yáantaj Jéeobaeʼ letiʼeʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-chʼaʼik saajkil yéetel utiaʼal ka seguernak k-kaʼansik le máakoʼoboʼ.

18. ¿Baʼax tu beetaj le sukuʼunoʼob yanoʼob Jerusalén utiaʼal u paklan áantkubaʼoboʼ?

¹⁸ Le múuchʼulil yanchaj Jerusalénoʼ séebaʼan úuchik u yaʼabtaloʼob, maʼ xáanchaj ka tu chukaj maas tiʼ 5,000 u túulaloʼobiʼ. d Tsʼoʼoleʼ kex jejeláas tuʼux u taaloʼobeʼ «junpʼéeliliʼ bix u tuukuloʼob yéetel uts u puksiʼikʼaloʼob» (Hech. 4:32; 1 Cor. 1:10). Le discípuloʼoboʼ maʼ chéen tu kʼáatoʼob tiʼ Jéeoba ka bendecirtaʼak le baʼax ku beetkoʼoboʼ, baʼaxeʼ tu paklan muʼukʼaʼankúuntaj u fejoʼob, yéetel le ka kʼaʼabéetchajeʼ tu yáantubaʼob yéetel uláakʼ baʼaloʼob (1 Juan 3:16-18). Bey tu beetil juntúul discípulo ku kʼaabaʼtik Joséoʼ. Letiʼeʼ tsʼaʼab xan u kʼaabaʼt Bernabé tumen le apóstoloʼoboʼ. Le discípuloaʼ tu konaj junpʼéel terreno yaantiʼeʼ ka tu bisaj tuláakal le taakʼin tiʼ le apóstoloʼoboʼ. Lelaʼ tu beetaj utiaʼal u yáantaʼal le sukuʼunoʼob náach tuʼux u taaloʼoboʼ. Beyoʼ yaan u béeytal u pʼáatloʼob maas yaʼab tiempo Jerusalén utiaʼal u seguer u kaanbaloʼob yéetel u maas muʼukʼaʼankúuntik u fejoʼob.

19. ¿Baʼaxten Jéeobaeʼ tu kíimsaj Ananías yéetel Safira?

¹⁹ Ananías yéetel Safira, u yataneʼ, tu konoʼob xan junpʼéel terreno utiaʼal u yáantkoʼob le sukuʼunoʼoboʼ, chéen baʼaleʼ le ka tu bisoʼob u tojol tiʼ le apóstoloʼoboʼ tu yaʼaloʼobeʼ táan kaʼach u láaj tsʼáaikoʼob le taakʼinoʼ, pero maʼ jaajiʼ tumen letiʼobeʼ tu chʼaʼajoʼob junjaatsiʼ (Hech. 5:2). Jéeobaeʼ tu kíimsaj le máak yéetel u yatanaʼ maʼ tumen wa junpʼíit le taakʼin tu tsʼáajoʼoboʼ baʼaxeʼ tumen tuusnajoʼob. Letiʼobeʼ ‹maʼ máakoʼob tu yóotaj u tusoʼobiʼ, baʼaxeʼ Dios› (Hech. 5:4). Jeʼex le máakoʼob tu yaʼalaj Jesús ku beetkoʼob baʼaloʼob chéen utiaʼal ka ilaʼakoʼob tumen u maasiloʼ, Ananías yéetel Safiraeʼ chéen u kʼáatoʼob ka ilaʼak tumen le máakoʼob le baʼax ku beetkoʼoboʼ maʼ tumen wa taak u lúubloʼob utsil tiʼ Diosiʼ (Mat. 6:1-3).

20. ¿Baʼax unaj k-chʼaʼik en cuenta kéen k-síi wa baʼax tiʼ Jéeoba?

²⁰ Jeʼex le sukuʼunoʼob yanoʼob kaʼach Jerusalén teʼ yáax siglooʼ, teʼ kʼiinoʼobaʼ u millonesil u testigoʼob Jéeobaeʼ ku síikoʼob taakʼin utiaʼal u kaʼansaʼal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab le baʼax ken u beet u Reino Diosoʼ. Mix máak obligarkoʼob utiaʼal ka u xup u tiempoʼob wa utiaʼal ka u síi u taakʼinoʼob utiaʼal le meyajaʼ. U yojloʼobeʼ Jéeoba Dioseʼ maʼ tu obligartik mix máak, baʼaxeʼ u yaabiltmaj le máax ku síik wa baʼax yéetel kiʼimak óolaloʼ (2 Cor. 9:7). Jéeobaeʼ maʼ tu yilik bukaʼaj le taakʼin k-síikoʼ, baʼax ku yilkeʼ letiʼe baʼax péeksikoʼon síioʼ (Mar. 12:41-44). Junpuliʼ maʼ unaj k-beetik jeʼex Ananías yéetel Safiraeʼ, maʼ unaj k-meyajtik Jéeoba chéen utiaʼal ka ilaʼakoʼon tumen u maasiliʼ. Baʼaxeʼ jeʼex tu beetil Pedro, Juan yéetel Bernabéeʼ kʼaʼabéet k-meyajtik Jéeoba tumen k-yaabiltmaj yéetel tumen k-yaabiltmaj k-éet máakil (Mat. 22:37-40).