1-3. 1) ¿Baʼax suuk u tuklik le máakoʼob kéen kíimik wa máaxoʼ? 2) ¿Baʼax ku kaʼansik jujunpʼéel religiónoʼob?

LE Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan u xuʼulul u «yantal kíimil» (Apocalipsis 21:4). Teʼ xook 5, t-kaneʼ jeʼel u yantaltoʼon kuxtal minaʼan u xuul yoʼolal le boʼoloʼ. Baʼaleʼ bejlaʼeʼ láayliʼ ku kíimil wíinikeʼ (Eclesiastés 9:5). Le oʼolal yaʼab máak kʼáatik: «¿Baʼax le kíimiloʼ?».

² U núukileʼ jach kʼaʼanaʼan, maases wa táant u kíimil juntúul k-láakʼtsil wa k-amigoeʼ. Maʼ xaaneʼ k-tuklik: «¿Tuʼux yaan? ¿Ku yilkoʼon wa? ¿Táan wa u muʼyaj? ¿Jeʼel wa u yáantkoʼoneʼ? ¿Yaan wa k-kaʼa ilik?».

³ Cada religióneʼ yaanal bix u núukik le kʼáatchiʼobaʼ. Yaneʼ ku kaʼansikeʼ wa uts máakeʼ ku bin kaʼan, wa kʼasaʼaneʼ ku puʼulul infierno utiaʼal u tóokaʼal. Uláakʼoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ kéen kíimik máakeʼ ku jóokʼol u pixan yéetel ku bin yiknal u láakʼtsiloʼob tsʼoʼok u kíimloʼoboʼ. Yaan xaneʼ ku yaʼalikeʼ ku juzgartaʼal le kimenoʼ, ku kaʼa síijil bin tiʼ yaanal wíinklil wa bey juntúul baʼalcheʼeʼ.

4. ¿Baʼax ku kaʼansik le religiónoʼob yoʼolal le kíimiloʼ?

⁴ Kex jejeláas baʼax ku kaʼansik le religiónoʼob yoʼolal le kíimiloʼ junpʼéeliliʼ baʼax ku tsʼáaikoʼob naʼatbil: kéen kíimik máakeʼ yaan baʼax bin ku pʼáatal kuxaʼanil tiʼ. Baʼaleʼ ¿jaaj wa leloʼ?

5, 6. ¿Baʼax ku yúuchul tiʼ máak kéen kíimik?

⁵ Jéeobaeʼ u yojel baʼax ku yúuchul tiʼ máak kéen kíimik. Teʼ Bibliaoʼ k-kanikeʼ kéen kíimik máakeʼ xuʼulul ku beetik u kuxtal. Le oʼolaleʼ maʼ tu páajtal u paakat, u yuʼubik wa baʼax mix u tuukul. Tsʼoʼoleʼ maʼ tu páajtal u kʼaʼajsik mix baʼal. Minaʼantoʼon junpʼéel pixan ku pʼáatal kuxaʼan kéen kíimkoʼon. *

⁶ Rey Salomóneʼ tu tsʼíibteʼ «le kimenoʼoboʼ maʼ u yojloʼob mix baʼaliʼ». Maʼ tu páajtal u yaabiltikoʼob mix u pʼektikoʼob máak. Tu yaʼalaj xan: «Teʼ Muknal tuʼux ka binoʼ minaʼan meyajiʼ, minaʼan tuukuliʼ, minaʼan kaanbaliʼ yéetel minaʼan naʼatiʼ» (xok Eclesiastés 9:5, 6, 10). Salmo 146:4, ku yaʼalikeʼ xuʼulul ku beetik u tuukul máak kéen kíimik.

7. ¿Baʼax yéetel tu ketaj Jesús le kíimiloʼ?

⁷ Ka kíim Lázaroeʼ Jesúseʼ tu yaʼalaj: «K-amigo Lázaroeʼ táan u wenel». Baʼaleʼ Jesúseʼ maʼ tu yóotaj u yaʼal wa chéen táan u jeʼelel Lázaroiʼ. Ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalaj: «Lázaroeʼ tsʼoʼok u kíimil» (Juan 11:11-14). Jesúseʼ tu ketaj le kíimil yéetel u tʼúubul u wenel máakoʼ. Maʼ tu yaʼalaj wa bin Lázaro kaʼaniʼ mix wa bin yiknal u láakʼtsiloʼob kimenoʼobiʼ. Maʼ xan tu yaʼalaj wa táan u muʼyaj tiʼ junpʼéel infiernoiʼ mix wa síij yéetel yaanal wíinklil wa bey juntúul baʼalcheʼeʼ. Uláakʼ tekstoʼobeʼ ku ketikoʼob le kíimil yéetel u wenel máakoʼ. Jeʼex le  ka kíimsaʼab Estebanoʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «weeni» (Hechos 7:60, nota). Apóstol Pabloeʼ tʼaanaj xan tiʼ jujuntúul cristianoʼob «táan u weenloʼob» tiʼ le kíimiloʼ (1 Corintios 15:6, nota).

8. ¿Baʼaxten k-aʼalik Dioseʼ maʼ tu beetaj wíinik utiaʼal ka kíimkiʼ?

⁸ ¿Beetaʼab wa Adán yéetel Eva utiaʼal ka kíimkoʼob? Maʼ. Jéeobaeʼ u kʼáat kaʼach ka kuxlakoʼob mantatsʼ yéetel maʼ u kʼojaʼantaloʼob. Tu tsʼáaj xan tiʼob u tsʼíibolalil u kuxtaloʼob mantatsʼ (Eclesiastés 3:11). Jeʼex juntúul  taatatsil maʼ uts tu tʼaan ka kʼojaʼanchajak yéetel ka kíimik u paalaleʼ, Jéeoba xaneʼ maʼ u kʼáat ka úuchuktoʼon beyoʼ. Baʼaleʼ wa bey tu beetiloʼonoʼ, ¿baʼaxten túun k-kíimil?

9. ¿Baʼaxten maʼ talam le baʼax tu kʼáataj Jéeoba tiʼ Adán yéetel Evaoʼ?

⁹ Tu jardínil Edéneʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Adán: «Tuláakal u yich le cheʼob yaan teʼ jardínaʼ jeʼel u páajtal a jaantik tak ken naʼajchajkecheʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ unaj a jaantik u yich le cheʼ utiaʼal u kʼaj óoltaʼal baʼax uts yéetel baʼax kʼaasoʼ, tumen le kʼiin ken a jaanteʼ yaan a kíimil» (Génesis 2:9, 16, 17). Jeʼex k-ilkoʼ maʼ talam le baʼax aʼalaʼabtiʼoboʼ. Jéeoba beetoʼob, le oʼolal páajchaj u yaʼaliktiʼob baʼax uts yéetel baʼax kʼaas. Wa ka u yuʼuboʼob tʼaaneʼ jeʼel kaʼach u yeʼeskoʼob ku respetarkoʼob Jéeobaeʼ yéetel ku tsʼáaikoʼob u graciasil yoʼolal le baʼax tsʼaʼabtiʼoboʼ.

10, 11. 1) ¿Bix úuchik u beetik Satanás ka kʼebanchajak Adán yéetel Eva? 2) ¿Baʼaxten jach maʼ maʼalob baʼax tu beetoʼobiʼ?

¹⁰ Adán yéetel Evaeʼ maʼ tu yuʼuboʼob u tʼaan Jéeobaiʼ. Satanáseʼ tu yaʼalaj tiʼ Eva: «¿Jach wa tu jaajil Dioseʼ tu yaʼalajteʼex maʼ unaj a jaantikeʼex u yich mix junkúul tiʼ le cheʼob yaan teʼ jardínaʼ?». Evaeʼ tu núukaj: «Jeʼel u páajtal k-jaantik u yich le cheʼob yaan wayeʼ. Pero u yich le cheʼ yaan tu chúumukil le jardínaʼ Dioseʼ u yaʼalmaj: ‹Jach junpuliʼ maʼ unaj a jaantikeʼexiʼ mix unaj a machkeʼexiʼ, tumen wa ka beetkeʼexeʼ yaan a kíimleʼex›» (Génesis 3:1-3).

¹¹ Satanáseʼ tu yaʼalaj: «U jaajileʼ maʼ kan kíimleʼex. Tumen Dioseʼ u yojleʼ le kʼiin ken a jaanteʼexeʼ yaan u  pʼiʼilil a wicheʼex yéetel yaan a pʼáatleʼex jeʼex letiʼeʼ, ta juunaleʼex kun páajtal a chʼaʼtuklikeʼex baʼax uts yéetel baʼax kʼaas» (Génesis 3:4-6). Satanáseʼ tu beetaj u tuklik Eva jeʼel u páajtal u chʼaʼtuklik tu juunal baʼax uts yéetel baʼax kʼaaseʼ. Tu yaʼalaj xan tiʼeʼ maʼ tun kíimil. Eva túuneʼ tu jaantaj u yich le cheʼoʼ ka tu tsʼáaj xan tiʼ u yíichamiʼ. Adán yéetel Evaeʼ u yojloʼob kaʼach u yaʼalmaj Jéeoba maʼ unaj u jaantikoʼobiʼ. Úuchik u jaantikoʼobeʼ tu yeʼesoʼob maʼ u kʼáat u yuʼuboʼob u tʼaan Jéeobaiʼ yéetel maʼ tu respetarkoʼob. ¡Jach túun kʼaas baʼax tu beetoʼob!

12. ¿Baʼaxten jach yaachaj u yóol Jéeoba yoʼolal baʼax beetaʼabtiʼ?

¹² Jéeobaeʼ jach yaachaj u yóol tumen maʼ respetartaʼab tumen k-yáax taataʼobiʼ. Chéen tukult bix jeʼel a wuʼuyikaba wa ta tsʼáaj a wóol a líiʼs a paalal, baʼaleʼ ku chʼaʼtuklikoʼob maʼ u yuʼubikoʼob a tʼaan. ¿Máasaʼ jeʼel u yaatal a wóoleʼ?

13. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jéeoba yaan u suut luʼumil Adán?

¹³ Yoʼolal baʼax tu beetaj Adán yéetel Evaeʼ luʼsaʼabtiʼob le kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Adáneʼ yaan u kaʼa suut luʼumil (xok Génesis 3:19). Jeʼex yanil kaʼach Adán táanil tiʼ u beetaʼaloʼ bey kaʼa pʼáatik le  ka kíimoʼ: chéen luʼum (Génesis 2:7). Ka kíim Adáneʼ xuʼulul tu beetaj u kuxtal.

14. ¿Baʼaxten k-kíimil?

¹⁴ Wa ka u yuʼuboʼob tʼaan Adán yéetel Evaeʼ bejlaʼa láayliʼ kuxaʼanoʼobeʼ. Baʼaleʼ úuchik u kʼebantaloʼobeʼ ka máan kʼiineʼ kíimoʼob. Le kʼebanoʼ bey junpʼéel yaayaj kʼojaʼanil máansaʼabtoʼon tumen k-yáax taataʼobeʼ. Le oʼolal k-kíimil tumen tuláakloʼon kʼebanoʼon (Romanos 5:12). Baʼaleʼ Jéeobaeʼ maʼ u kʼáat kaʼach ka kíimik wíinikiʼ. Le oʼolal le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le kíimiloʼ juntúul «enemigo» (1 Corintios 15:26).

15. ¿Bix u yáantkoʼon k-ojéeltik u jaajil yoʼolal le kimenoʼoboʼ?

¹⁵ Yoʼolal le tuusoʼob ku kaʼansaʼal tiʼ yaʼab religiónoʼoboʼ yaan máakeʼ ku xupik u taakʼin utiaʼal ka rezartaʼak wa ka orartaʼak le máax kíimoʼ. Baʼaleʼ teʼ Bibliaoʼ k-kanikeʼ maʼ tu muʼyaj le kimenoʼoboʼ mix tu yuʼubikoʼob mix baʼal. Tsʼoʼoleʼ maʼ tu páajtal u tʼaanoʼob t-éetel mix u yáantkoʼonoʼob; maʼ unaj k-chʼaʼik saajkil u beetkoʼobtoʼon kʼaasiʼ. K-ojéeltik u jaajil yoʼolal le kimenoʼoboʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-tuʼusul.

16. ¿Baʼax ku kaʼansik yaʼab religiónoʼob yoʼolal le kimenoʼoboʼ?

¹⁶ Satanás beetik u tuʼusul máak tumen le maʼ jaajil religiónoʼoboʼ. U kʼáat ka k-creerteʼ láayliʼ kuxaʼan le kimenoʼoboʼ. Yaan religiónoʼobeʼ ku kaʼanskoʼobeʼ yaan baʼax ku pʼáatal kuxaʼanil tiʼ máak kéen kíimik yéetel ku bin yaanal tuʼux. ¿Bey wa u kaʼansik a religiónoʼ, wa ku kaʼansik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ? Satanáseʼ tak bejlaʼa táan u tusik máakoʼob utiaʼal u náachkuntkoʼob tiʼ Jéeobaeʼ.

17. ¿Baʼaxten u kaʼansajil le infiernooʼ ku pʼatik kʼaasil Jéeoba?

 ¹⁷ Le baʼax ku kaʼansik yaʼab religiónoʼoboʼ ku pʼatkoʼob kʼaasil Jéeoba. Yaneʼ ku kaʼansikeʼ le kʼasaʼanoʼoboʼ yaan u tóokaʼaloʼob tiʼ junpʼéel infierno. Baʼaleʼ maʼ jaajiʼ tumen Jéeobaeʼ maʼatech u beetik u muʼyaj máak (xok 1 Juan 4:8). ¿Baʼax jeʼel a tuklik tiʼ juntúul taatatsil ku tóokik u kʼab u hijo utiaʼal u castigarkeʼ? Yaan a tuklikeʼ jach kʼasaʼan yéetel maʼ tun taaktal a biskaba tu yéetel. ¡Jach letiʼe baʼax u kʼáat Satanás ka k-tukult tu yoʼolal Jéeobaoʼ!

18. ¿Baʼaxten maʼ unaj k-sajaktal tiʼ le kimenoʼoboʼ?

¹⁸ Yaan religióneʼ ku kaʼansikeʼ kéen kíimik máakeʼ ku jóokʼol u pixan. Ku yaʼalikoʼobeʼ unaj k-adorartik le kimenoʼoboʼ yéetel unaj k-chʼaʼik saajkil tiʼob tumen jeʼel u yáantkoʼonoʼob wa u beetkoʼobtoʼon kʼaaseʼ. Tumen saajkoʼobeʼ ku kʼiinbeskoʼob u kimenoʼob tu lugar u adorarkoʼob Jéeoba. Unaj k-kʼaʼajsikeʼ le kimenoʼoboʼ maʼ tu páajtal u yuʼubikoʼob mix u beetkoʼobtoʼon mix baʼal, le oʼolal maʼ unaj k-chʼaʼik saajkil tiʼobiʼ. Chéen Jéeoba, u jaajil Dios, unaj k-adorartik (Apocalipsis 4:11).

19. ¿Baʼax utsil ku taasik k-ojéeltik u jaajil yoʼolal le kimenoʼoboʼ?

¹⁹ K-kanik u jaajil yoʼolal le kimenoʼoboʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-tuʼusul tumen le religiónoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ ku yáantkoʼon k-naʼat le jatsʼuts baʼaloʼob ken u beet Jéeoba maʼ tun xáantaloʼ.

20. ¿Baʼax ken k-kan tuláakʼ xookoʼ?

²⁰ Úuchjeakileʼ Job, juntúul máax meyajt Dioseʼ, tu kʼáataj: «Kéen kíimik máakeʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u kaʼa kuxtaleʼ?» (Job 14:14). Tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal leloʼ.