1, 2. 1) ¿Baʼaxten wal jaʼakʼ u yóol le judíoʼob ka tu yiloʼob yaan baʼax ken u kaʼa beet Ezequieloʼ? 2) Chéen baʼaleʼ, ¿baʼax wal tu tukloʼobeʼ? 3) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

JÉEOBAEʼ jejeláas baʼaloʼob tsʼoʼok u yaʼalik tiʼ Ezequiel ka u beet tu táan le judíoʼob bisaʼanoʼob Babilonia utiaʼal u yeʼesik baʼax ku taal u kʼiinil u yúuchloʼ (Eze. 3:24-26; 4:1-7; 5:1; 12:3-6). Tuláakal le profecíaʼob tsʼoʼok u tsʼaʼabal u yojéeltoʼob tumen Ezequieloʼ ku yeʼesik bix kun castigarbil le judíoʼob tumen Jéeobaoʼ.

² Le oʼolal le judíoʼob yanoʼob Babiloniaoʼ seguro jaʼakʼ u yóoloʼob le ka tu yiloʼob yaan baʼax ken u kaʼa beet Ezequiel tu táanoʼob. Maʼ xaaneʼ tu tukloʼob: ¿Baʼax túun castigoil kun taal t-óokʼol beoraaʼ? Chéen baʼaleʼ le baʼax tu beetaj Ezequieloʼ tu chíikbesaj junpʼéel baʼax maʼalob ku taal u kʼiin, maʼ junpʼéel castigo jeʼex u tuklikoʼob kaʼachoʼ (Eze. 37:23). ¿Baʼax le tu beetaj Ezequiel tu táanoʼoboʼ? ¿Baʼax ku chíikbesik? ¿Bix u béeytal ichil u kaajal Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ? Koʼox ilik.

3. 1) ¿Baʼax ku chíikbesik le cheʼ utiaʼal Judáoʼ? 2) ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ le cheʼ utiaʼal Efraínoʼ ku chíikbesik u reinoil le diez tribuʼoboʼ?

³ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Ezequiel ka tsʼíibnak tu yóokʼol kaʼapʼéel cheʼob. Tu yóokʼol junpʼéeleʼ yaan kaʼach u tsʼíibtik: «Utiaʼal Judá».  Yéetel tu yóokʼol uláakʼ junpʼéeleʼ yaan kaʼach u tsʼíibtik: «Utiaʼal José, le cheʼaʼ ku chíikbesik Efraín» (xok Ezequiel 37:15, 16). ¿Baʼax ku chíikbesik le kaʼapʼéel cheʼoboʼ? Le cheʼ utiaʼal Judáoʼ ku chíikbesik u reinoil le kaʼapʼéel tribuʼoboʼ: Judá yéetel Benjamín. Le reyoʼob gobernart le kaʼapʼéel tribuʼobaʼ taaloʼob tiʼ u chʼiʼibal Judá. Tsʼoʼoleʼ ichil le territorio ku gobernarkoʼoboʼ tiʼ kajaʼan le sacerdoteʼob ku meyajoʼob kaʼach teʼ templo yaan Jerusalénoʼ (2 Cró. 11:13, 14; 34:30). Jeʼex k-ilkoʼ tu reinoil Judáeʼ yaan kaʼach reyoʼob ku taaloʼob tiʼ u paalal David yéetel sacerdoteʼob ku taaloʼob tiʼ u tribu Leví. Chéen baʼaleʼ le cheʼ utiaʼal Efraínoʼ ku chíikbesik u reinoil le diez tribuʼoboʼ: u reinoil Israel. ¿Baʼaxten k-aʼalik leloʼ? Tumen le yáax máax gobernart le diez tribuʼoboʼ Jeroboán, juntúul máax taal tiʼ u tribu Efraín. Ka máan kʼiineʼ u tribu Efraíneʼ maas anchaj u páajtalil tiʼ le uláakʼ tribuʼob yanoʼob ichil u reinoil Israeloʼ (Deu. 33:17; 1 Rey. 11:26). Ichil u reinoil le diez tribuʼoboʼ minaʼan kaʼach reyoʼob ku taaloʼob tiʼ u paalal David mix sacerdoteʼob ku taaloʼob tiʼ u tribu Leví.

4. ¿Baʼax ku chíikbesik le baʼax tu beetaj Ezequiel yéetel le kaʼapʼéel cheʼoboʼ? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ).

⁴ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Ezequiel ka u nup le kaʼapʼéel cheʼob «utiaʼal ka pʼáatkoʼob junpʼéeliliʼ». Le máakoʼoboʼ jach taak u yojéeltikoʼob baʼax u kʼáat u yaʼal le baʼax ku beetik Ezequieloʼ, le oʼolal tu yaʼaloʼobtiʼ: «¿Maʼ wa ken a waʼaltoʼon baʼax u kʼáat u yaʼal le baʼaloʼobaʼ?». Ezequieleʼ tu yaʼaleʼ le baʼaxoʼob tu beetoʼ ku chíikbesik le baʼax ku tuklik u beetik Jéeobaoʼ. Le ka tʼaanaj Jéeoba yoʼolal le kaʼapʼéel cheʼoboʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ yaan in beetik u pʼáatloʼob junpʼéeliliʼ cheʼ, letiʼobeʼ yaan u pʼáatloʼob junpʼéeliliʼ cheʼ tin kʼab» (Eze. 37:17-19).

5. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal úuchik u nuʼupul le kaʼapʼéel cheʼoboʼ? (Ilawil le cuadro «Ku nuʼupul le kaʼapʼéel cheʼoboʼ»).

⁵ Jéeoba túuneʼ tu yaʼalaj baʼax u kʼáat u yaʼal u nuʼupul le kaʼapʼéel cheʼoboʼ (xok Ezequiel 37:21, 22). Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ le máaxoʼob kun suutoʼob tu luʼumil Israeloʼ yaan u pʼáatloʼob «junpʼéeliliʼ kaaj», kex ku taaloʼob kaʼach tiʼ u reinoil le kaʼapʼéel tribuʼoboʼ (u reinoil Judá) bey xan wa ku taaloʼob tiʼ u reinoil le diez tribuʼoboʼ (u reinoil Israel wa Efraín) (Jer. 30:1-3; 31:2-9; 33:7).

6. ¿Máakalmáak le kaʼapʼéel profecíaʼob ku yaʼalik Ezequiel capítulo 37?

⁶ Le capítulo 37 tiʼ u libroil Ezequieloʼ ku tʼaan tiʼ kaʼapʼéel jatsʼuts profecíaʼob. Le yáaxoʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ yaan u kaʼa kuxkíintik u kaajal (versículo 1-14). Le u kaʼapʼéeloʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ yaan u kaʼa muchʼik u kaajal (versículo 15-28). Le kaʼapʼéel profecíaʼobaʼ ku yeʼeskoʼobeʼ Jéeobaeʼ yaan u jáalkʼabtik u kaajal yéetel yaan u kaʼa muchʼik.

7. Le baʼax ku yaʼalik 1 Crónicas 9:2, 3, ¿bix u yeʼesik «utiaʼal Dioseʼ tuláakal baʼal jeʼel u páajtaleʼ»?

⁷ Utiaʼal wíinikeʼ junpuliʼ maʼ tu páajtal u jáalkʼabtaʼal le judíoʼoboʼ mix u muchʼkíintaʼaloʼob tu kaʼatéen. * Chéen baʼaleʼ «utiaʼal Dioseʼ tuláakal baʼal jeʼel u páajtaleʼ» (Mat. 19:26). Jéeobaeʼ tu  béeykuntaj le baʼax u yaʼalmoʼ. Tu añoil 537 t.t.J., xuʼul u esclavizartaʼal le judíoʼob tumen Babiloniaoʼ. Ka máan tiempoeʼ le judíoʼob ku taaloʼob tiʼ u reinoil le kaʼapʼéel tribuʼob yéetel u reinoil le diez tribuʼoboʼ suunajoʼob Jerusalén utiaʼal u kaʼa adorarkoʼob Jéeoba. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Jujuntúul tiʼ le máaxoʼob suunajoʼob kajtal Jerusalénoʼ ku taaloʼob tiʼ u paalal Judá, Benjamín, Efraín yéetel Manasés» (1 Cró. 9:2, 3; Esd. 6:17). Jeʼex tu yaʼalil Jéeobaoʼ tu kaʼa muchʼaj le kaʼapʼéel reinoʼoboʼ.

8. 1) ¿Baʼax tu profetizartaj Isaías? 2) ¿Máakalmáak le kaʼapʼéel baʼal ku yeʼesik Ezequiel 37:21?

⁸ Kex 200 años táanil tiʼ u jáalkʼabtaʼal le judíoʼoboʼ, Isaíaseʼ tu profetizartaj baʼax kun úuchul tiʼ Israel yéetel tiʼ Judá le kéen xuʼuluk u esclavizartaʼaloʼob. Isaíaseʼ tu yaʼaleʼ Jéeobaeʼ «yaan u muchʼkíintik le u kajnáaliloʼob Israel kʼiʼitpajaʼanoʼoboʼ bey xan le u kajnáaliloʼob Judá kʼiʼitpajaʼanoʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ», tak le kun jóokʼloʼob tu luʼumil Asiriaoʼ (Isa. 11:12, 13, 16). Jach jeʼex úuchik u yaʼalikoʼ Jéeobaeʼ tu jóoʼsaj «u paalal Israel ichil le kaajoʼob tuʼux bijaʼanoʼoboʼ» (Eze. 37:21). Le baʼax tu yaʼalaj Ezequieloʼ yaan kaʼapʼéel baʼax ku yeʼesik. Yáaxeʼ Jéeobaeʼ ku yaʼalik «u paalal Israel» tiʼ tuláakal le máaxoʼob bisaʼanoʼob táanxel luʼumiloʼ, maʼatech u tʼankoʼob bey «Judá» yéetel «Efraíneʼ». U kaʼapʼéeleʼ u paalal Israeleʼ jejeláas tuʼuxoʼob kun taaloʼob, maʼ chéen tu luʼumil Babiloniaiʼ.

9. ¿Bix áantaʼabik le judíoʼob tumen Jéeoba utiaʼal ka pʼáatkoʼob junmúuchʼoʼ?

⁹ Le ka suunajoʼob Jerusaléneʼ, Jéeobaeʼ tu yáantaj le judíoʼob utiaʼal ka pʼáatkoʼob junmúuchʼoʼ. Tu tsʼáaj máaxoʼob áantkoʼob jeʼex  Zorobabel, Josué u maas nojchil le sacerdoteʼoboʼ, Esdras yéetel Nehemías. Tu yéeyaj xan profetaʼob utiaʼal áantkoʼob jeʼex Ageo, Zacarías yéetel Malaquías. Le máakoʼobaʼ tu tsʼáaj u yóoloʼob u yáantoʼob le kaaj utiaʼal ka u beet le baʼax ku yaʼalik Diosoʼ (Neh. 8:2, 3). Tsʼoʼoleʼ le ka óotaʼab xuʼulsbil u kaajal tumen u enemigoʼobeʼ, Jéeobaeʼ tu kanáantaj utiaʼal maʼ u beetaʼal loob tiʼoboʼ (Est. 9:24, 25; Zac. 4:6).

10. ¿Baʼax tu beetaj Satanás tiʼ u kaajal Dios?

¹⁰ Chéen baʼaleʼ kex yaʼab bix úuchik u yáantaʼaloʼob tumen Jéeobaeʼ u maas yaʼabil le israelitaʼoboʼ xuʼul u adorarkoʼob jeʼex uts tu tʼaaneʼ. Le baʼaxoʼob tu beetoʼoboʼ ku chíikpajal tiʼ le libroʼob tsʼíibtaʼaboʼob le tsʼokaʼaniliʼ u kaʼa suutoʼoboʼ (Esd. 9:1-3; Neh. 13:1, 2, 15). Mix cien años suunakoʼob tu luʼumoʼobeʼ ka náachchajoʼob tiʼ Jéeoba, le oʼolal letiʼeʼ yanchaj u yaʼaliktiʼob: «Suuneneʼex tin wiknal» (Mal. 3:7). Le ka taal Jesús way Luʼumeʼ le judíoʼoboʼ maʼ junmúuchʼ u adorarkoʼob Diosiʼ. Letiʼobeʼ ku nuʼuktaʼaloʼob kaʼach tumen jejeláas máakoʼob maʼatech u adorarkoʼob Jéeoba (Mat. 16:6; Mar. 7:5-8). Satanáseʼ tu beetaj u jatskuba u kaajal Dios. Kex beyoʼ Jéeobaeʼ yaniliʼ u kaʼa muchʼik u kaajaleʼ. ¿Bix túun ken u beetil?

11. 1) ¿Baʼax tu yaʼalaj Jéeoba yoʼolal le profecía ku tʼaan tiʼ u kaʼa muchʼkíintik u kaajaloʼ? 2) ¿Baʼax tu maas ilaj u beetik Satanás ka tsʼoʼok u jóoʼsaʼal teʼ kaʼanoʼ?

¹¹ Xok Ezequiel 37:24. Jéeobaeʼ tu yaʼaleʼ le profecía ku tʼaan tiʼ u kaʼa muchʼkíintik u kaajaloʼ yaan u tsʼok béeytal kéen káajak u beetik u reyil Jesús wa David, le máax meyajtikoʼ. Lelaʼ úuch tu añoil 1914 (2 Sam. 7:16; Luc. 1:32). * Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ Jéeobaeʼ tsʼokaʼaniliʼ u yéeyik uláakʼ kaaj tu lugar u kaajil Israel: u Israel Dios wa le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ (Jer. 31:33; Gál. 3:29). Ka tsʼoʼok u jóoʼsaʼal Satanás teʼ kaʼanoʼ tu maas yilaj u jatsik u kaajal Jéeoba (Apo. 12:7-10). Jeʼex tu añoil 1916, le ka tsʼoʼok u kíimil sukuʼun Russelleʼ, Satanáseʼ meyajnajtiʼ le apóstataʼob utiaʼal u jatsik le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ. Chéen baʼaleʼ le máakoʼobaʼ jujunpʼíitil úuchik u jóokʼloʼob ichil u kaajal Jéeoba. Satanáseʼ tu beetaj xan u kʼaʼalal le máaxoʼob nuʼuktik u kaajal Jéeobaoʼ, chéen baʼaleʼ mix bey páajchaj u xuʼulskoʼoboʼ. Le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan chúukpaj u yóoloʼoboʼ maʼ xuʼul u adorarkoʼob Jéeoba junmúuchʼiʼ.

12. ¿Baʼaxten Satanáseʼ maʼ páajchajak u jatsik u Israel Diosiʼ?

¹² U úuchben kaajil Israeleʼ tu chaʼaj u jaʼatsloʼob tumen Satanás, chéen baʼaleʼ u Israel Dioseʼ maʼ u chaʼa u yúuchultiʼ beyoʼ. ¿Baʼaxten Satanáseʼ maʼ páajchajak u jatskoʼobiʼ? Tumen le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ ku yilik u beetkoʼob baʼax ku yaʼalaʼaltiʼob tumen Jéeoba. Le oʼolal xan ku kanáantaʼaloʼob tumen Jesucristo, le máax beetik u Reyil ichiloʼoboʼ. Letiʼeʼ yaan u kʼuchul u kʼiinil u xuʼulsik Satanás (Apo. 6:2).

13. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u profecíail le kaʼapʼéel cheʼoboʼ?

¹³ U profecíail le kaʼapʼéel cheʼoboʼ yaan baʼax ku chíikbesik xan teʼ kʼiinoʼobaʼ. Kʼaʼajaktoʼoneʼ le profecíaaʼ ku yeʼesik bix kun muchʼbil kaʼa jaats máakoʼob. Yéetel ku yeʼesikeʼ Jéeoba ken u beet leloʼ. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal le adoración ku tsʼaʼabal tiʼ Jéeoba u profecíail le kaʼapʼéel cheʼoboʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ Jéeoba kun beetik ka pʼáatak junpʼéeliliʼ le máaxoʼob adorarkoʼ (Eze. 37:19).

14. ¿Bix káajik u maas béeychajal u profecíail le kaʼapʼéel cheʼob tu añoil 1919?

¹⁴ Tu añoil 1919, káaj u maas béeychajal u profecíail le kaʼapʼéel cheʼoboʼ. Lelaʼ úuch ka tsʼoʼok u limpiartik u kaajal Jéeoba yéetel ka káaj u yookloʼob teʼ jatsʼuts paraíso tuʼux ku adorarkoʼob Diosoʼ. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ u maas yaʼabil tiʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ yéeyaʼanoʼob utiaʼal u beetik u reyiloʼob yéetel u sacerdoteiloʼob teʼ kaʼanoʼ (Apo. 20:6). Le máaxoʼob yéeyaʼanoʼobaʼ beyoʼob jeʼex le cheʼ «u tiaʼal Judáoʼ». Chéen baʼaleʼ ka máan tiempoeʼ yaan uláakʼ máakoʼob joʼopʼ u adorarkoʼob Jéeoba tu yéeteloʼob, le máakoʼobaʼ way Luʼum kun pʼáatloʼob kajtaleʼ. Letiʼobeʼ beyoʼob jeʼex le «cheʼ utiaʼal Efraín[oʼ]» tumen maʼ ken u beet u reyiloʼob mix u sacerdoteiloʼob. Le yéeyaʼanoʼob yéetel le máaxoʼob kun pʼáatloʼob kuxtal way Luʼumeʼ junmúuchʼ táan u adorarkoʼob Jéeoba. Letiʼobeʼ chéen juntúul Rey nuʼuktikoʼob: Jesús (Eze. 37:24).

15. Le baʼax ku yaʼalik Ezequiel 37:26, 27, ¿bix táan u béeytal teʼ kʼiinoʼobaʼ?

¹⁵ Le profecía tu yaʼalaj Ezequieloʼ ku yeʼesikeʼ yaʼab máakoʼob kun taaktal u múuchʼ adorarkoʼob Jéeoba yéetel le máaxoʼob kun binoʼob kaʼanoʼ. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj yoʼolal u kaajal: «Yaan in beetik u yaʼabtaloʼob» yéetel «yaan in wantal tu yéeteloʼob» (Eze. 37:26, 27, nota). Ka máan kex 700 añoseʼ, apóstol Juaneʼ tu yaʼalaj junpʼéel baʼax chíikaʼan tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Ezequieloʼ. Juaneʼ tu yaʼaleʼ Jéeoba «le máax kulukbal teʼ tronooʼ yaan u jayik u nookʼil u yotoch tu yóokʼol» le «yaʼabkach máakoʼob[oʼ]» (Apo. 7:9, 15). Teʼ kʼiinoʼobaʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob yéetel le yaʼabkach máakoʼoboʼ beyoʼob junpʼéeliliʼ kaajeʼ yéetel ku kanáantaʼaloʼob tumen Jéeoba.

16. ¿Baʼax tu profetizartaj Zacarías yoʼolal le yéeyaʼanoʼob yéetel le yaʼabkach máakoʼoboʼ?

¹⁶ Zacarías xaneʼ tu profetizarteʼ le yéeyaʼanoʼob yéetel le yaʼabkach máakoʼoboʼ yaan u múuchʼ adorarkoʼob Jéeoba. Tu yaʼaleʼ «diez máakoʼob tiʼ tuláakal le idiomaʼob yaan teʼ naciónoʼoboʼ yaan u chʼuytaloʼob tiʼ u nookʼ juntúul judío táan u yaʼalikoʼob: ‹Taak k-bin ta wéeteleʼex, tumen tsʼoʼok k-uʼuyikeʼ Dioseʼ tiaʼan ta wéeteleʼexeʼ›» (Zac. 8:23). Le tʼaan ‹juntúul judíooʼ› maʼ táan u tʼaan chéen tiʼ juntúul máakiʼ, baʼaxeʼ táan u tʼaan tiʼ junmúuchʼ máakoʼob. Le oʼolal le tekstooʼ ku yaʼalik: «ta wéeteleʼex». Le junmúuchʼ máakoʼobaʼ letiʼe sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ (Rom. 2:28, 29). Le «diez máakoʼob[oʼ]» letiʼe máaxoʼob kun pʼáatloʼob kajtal way Luʼumeʼ. Letiʼobeʼ bey ku «chʼuytaloʼob» tu nookʼ  le yéeyaʼanoʼoboʼ (Isa. 2:2, 3; Mat. 25:40). Le tʼaanoʼob «yaan u chʼuytaloʼob tiʼ u nookʼ» yéetel «taak k-bin ta wéeteleʼex[eʼ]» ku yeʼesikeʼ le kaʼa jaats máakoʼobaʼ jach junmúuchʼ yanikoʼob.

17. ¿Bix tu yeʼesil Jesús yaan u «pʼáatal junmúuchʼ» le máaxoʼob adorartik Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ?

¹⁷ Maʼ xaaneʼ Jesúseʼ táan kaʼach u tuukul tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Ezequiel le ka tu yaʼaleʼ letiʼeʼ juntúul j-kanan taman ku nuʼuktik kaʼa jaats tamanoʼob kun «pʼáatloʼob junmúuchʼ». Le yáax jaatsoʼ letiʼe yéeyaʼanoʼoboʼ yéetel le uláakʼ jaatsoʼ letiʼe máaxoʼob kun pʼáatloʼob kuxtal way Luʼumeʼ wa le «uláakʼ tamanoʼob[oʼ]» (Juan 10:16; Eze. 34:23; 37:24, 25). Le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jesús yéetel le baʼaxoʼob tu yaʼalaj le profetaʼoboʼ ku yeʼeskoʼobeʼ le máaxoʼob adorartik Jéeobaoʼ junmúuchʼ yanikoʼob kex yaan u binoʼob kaʼan wa maʼ. Le religiónoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajiloʼ jach maʼ junmúuchʼ yaniloʼobiʼ, chéen u kaajal Jéeoba junmúuchʼ yanil teʼ kʼiinoʼobaʼ.

18. Jeʼex u yaʼalik Ezequiel 37:28, ¿baʼaxten jach unaj u kanáantkuba máak tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ?

¹⁸ Le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Ezequiel tu tsʼoʼokbal u profecíaoʼ ku yeʼesikeʼ mix bikʼin kun xuʼulul k-múuchʼ adorartik Jéeoba (xok Ezequiel 37:28). U templo Dioseʼ chúumuk tiʼ u kaajal yaan, le oʼolal ku páajtal u adorarkoʼob Jéeoba junmúuchʼ. Utiaʼal ka seguernak u yantal u templo Dios ichil u kaajaleʼ le máaxoʼob adorarkoʼ kʼaʼabéet u kanáantkubaʼob tiʼ u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás (1 Cor. 6:11; Apo. 7:14). Jesúseʼ jach tu kanáantuba utiaʼal maʼ u yantal mix baʼal u yil yéetel le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ. Letiʼeʼ tu kʼáat óoltaj tiʼ Jéeoba ka u yáant u discípuloʼob, tu yaʼalaj:  «Kiʼichkelem Yuum, kanáantoʼob [...]. Beyoʼ yaan u pʼáatloʼob juntúuliliʼob». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan: «Letiʼobeʼ maʼ yóokʼol kaabiloʼobiʼ [...]. Santificartoʼob tu yoʼolal le jaajoʼ» (Juan 17:11, 16, 17). Jesúseʼ tu yaʼaleʼ u discípuloʼobeʼ «yaan u pʼáatloʼob juntúuliliʼob» yéetel yaan u yilaʼal «maʼ yóokʼol kaabiloʼobiʼ».

19. 1) ¿Baʼax unaj u beetik máak utiaʼal u pʼáatal santo jeʼex Dioseʼ? 2) ¿Baʼax tu yeʼesaj Jesús le ka tu kʼáataj ka santificartaʼak u discípuloʼoboʼ?

¹⁹ Jesúseʼ chéen juntéen tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «Kiʼichkelem Yuum». Jéeobaeʼ santo yéetel mantatsʼ ku beetik baʼax toj, le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ u úuchben kaajil Israel: «Unaj a pʼáatleʼex santoil, tumen teneʼ santoen» (Lev. 11:45). Utiaʼal u beetik máak baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ jach kʼaʼabéet u kanáantik baʼax ku beetik ichil u kuxtal (Efe. 5:1; 1 Ped. 1:14, 15). Kéen meyajnak le tʼaan «santo» utiaʼal u yúuchul tʼaan tiʼ wa máaxoʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «yaan tiʼ baʼax kʼaʼabéet u jatskuba wa u náachtal». Le ka tu kʼáataj Jesús ka santificartaʼak u discípuloʼoboʼ tu yeʼeseʼ utiaʼal ka pʼáatkoʼob junmúuchʼeʼ kʼaʼabéet u náachtaloʼob tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaab beetik u jatskuba le máakoʼoboʼ.

20, 21. 1) ¿Baʼax beetik k-maas confiar tiʼ le nuʼuktaj ku tsʼáaik Jéeobaoʼ? 2) ¿Baʼax unaj u beetik cada juntúul tiʼ toʼon?

²⁰ U testigoʼob Jéeoba tiʼ tuláakal yóokʼol kaabeʼ ku múuchʼ meyajtikoʼob Dios. Leloʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ tu yuʼubaj le baʼax tu kʼáataj Jesúsaʼ: «Kin kʼáatiktech [...] ka a kanáantoʼob tiʼ le Kʼaasilbaʼaloʼ» (xok Juan 17:14, 15). Satanáseʼ maʼ béeyak u jatsik u kaajal Diosiʼ, leloʼ ku beetik k-maas confiar tiʼ le nuʼuktaj ku tsʼáaik Jéeobaoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj yoʼolal le kaʼapʼéel cheʼoboʼ: «Yaan u pʼáatloʼob junpʼéeliliʼ cheʼ tin kʼab». Jeʼex k-ilkoʼ Jéeoba muchʼik u kaajal yéetel bey tiaʼanoʼob tu kʼabeʼ, letiʼ kanáantkoʼob tiʼ Satanás.

²¹ Kux túun toʼon, ¿baʼax unaj k-beetik? Tuláakloʼon unaj k-áantaj utiaʼal u seguer u múuchʼ meyaj u kaajal Dios. ¿Baʼax unaj u beetik cada juntúul tiʼ toʼon? Cada juntúul tiʼ toʼoneʼ unaj u tsʼáaik u yóol u adorart Jéeoba jeʼex uts tu tʼaaneʼ. Teʼ tuláakʼ xookoʼoboʼ yaan k-xakʼaltik bix jeʼel u páajtal k-beetik leloʼ.