A tuklikeʼ, ¿yaan wa u kʼuchul u kʼiinil u yutskíintaʼal le problemaʼob beetik u chiʼichnaktal máak yéetel maʼ u yantal jeetsʼeliloʼ? Wa junpʼéel tsʼaak jach maʼalobeʼ maʼ chéen ken u máans u yajil le baʼax ku yúuchul tiʼ máakoʼ, baʼaxeʼ yaan u tsʼakik junpuliʼ le kʼojaʼaniloʼ.

Koʼox jáan tuukul tiʼ Tom, juntúul máax kʼojaʼanchaji yéetel ka máan kʼiineʼ kíimi. ¿Baʼaxten kíimi? Le doctor tuʼux bisaʼab táanil tiʼ u kíimiloʼ tu yaʼalaj: «Ka káaj u yilaʼal kʼojaʼaneʼ, maʼ beetaʼab u cuentail baʼax beetik tiʼiʼ». Le máaxoʼob yáax atendertoʼ chéen tu tsʼáajoʼob tiʼ wa baʼax utiaʼal u chan máan u yajil le baʼax ku muʼyajtikoʼ.

Lelaʼ bey xan u beetaʼal yéetel le problemaʼob yanoʼob teʼ kʼiinoʼobaʼ. Utiaʼal u yutskíintaʼal le baʼaxoʼob kʼaastak ku beetaʼaloʼ, le gobiernoʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob leyoʼob, camaraʼob tuʼux ku grabartaʼal baʼax ku yúuchul bey xan yaʼab policíaʼob. Kex ku yáantaj lelaʼ, maʼ béeyak u luʼskoʼob junpuliʼ le baʼax beetik u yantal le problemaʼoboʼ. U jaajileʼ le baʼax péeksik máak u beet baʼaloʼob kʼaastakoʼ yaan baʼax u yil yéetel u modos máak, baʼaxoʼob ku creertik yéetel baʼaxoʼob ku tsʼíiboltik.

Daniel, juntúul máak kajaʼan tiʼ junpʼéel u luʼumil Sudamérica, tuʼux istikyaj u kaxtik u kuxtal le máakoʼoboʼ, ku yaʼalik: «Kaʼacheʼ chan maʼalob bix kuxlikoʼon. Maʼ saajkoʼon k-oklaʼaliʼ, chéen baʼaleʼ bejlaʼeʼ tuláakal tuʼux ku yoklaʼal máak. Le u pʼáatal minaʼan taakʼinoʼ ku tsʼáaik tuʼux u kaxtik chéen u yutsil le máakoʼoboʼ, le oʼolal maʼ saajkoʼob u kíimsoʼob máak utiaʼal u chʼaʼikoʼob le baʼaxoʼob yaantiʼoboʼ».

Juntúul máak púutsʼ tiʼ u luʼumil yoʼolal junpʼéel baʼateʼel anchaj teʼ Oriente Medio yéetel káaj u xokik le Biblia ka máan kʼiinoʼ, tu yaʼalaj: «Tin kaajaleʼ jach suuk u yaʼalaʼal tiʼ le táankelmoʼob tumen u taataʼob, le politicoʼob bey xan le yaan u religionoʼoboʼ, ka xiʼikoʼob guerra chéen utiaʼal ka aʼalaʼak tu beetoʼob junpʼéel baʼax jach maʼalob. Le máaxoʼob ku baʼateloʼob t-contraoʼ bey xan u yaʼalaʼaltiʼob ka u beetoʼoboʼ. Lelaʼ tu yáanten in wileʼ maʼ tu taasik mix junpʼéel utsil u confiar máak tiʼ u gobierno wíinik».

Le Bibliaoʼ ku yaʼalik yoʼolal wíinik:

• «Desde tu táankelmileʼ chéen baʼaloʼob kʼaastak yaan tu puksiʼikʼal» (Génesis 8:21).

• «Minaʼan uláakʼ baʼax maas séeb u tuus yéetel jach kʼasaʼan ke le puksiʼikʼaloʼ. ¿Máax jeʼel u páajtal u kʼaj óoltik tubeeleʼ?» (Jeremías 17:9).

• «Tu puksiʼikʼal máakeʼ ku jóokʼol le kʼaakʼas tuukuloʼobaʼ: u kíimsik u yéet máakil [...], u núupkʼebantal, u yookol, u yaʼalik baʼaloʼob maʼ jaajtak tu contra wa máaxiʼ yéetel u poochʼil» (Mateo 15:19).

Wíinikeʼ maʼ béeyak u kʼexik le kʼaakʼas modos yaantiʼoʼ. Tu lugar leloʼ tsʼoʼok u maas kʼastaloʼob. Lelaʼ tsʼoʼok u beetik u maas yantal problemaʼob, jeʼex t-ilil teʼ xook máanikoʼ (2 Timoteo 3:1-5). Kex yaʼab baʼaxoʼob tsʼoʼok u jóoʼsaʼal utiaʼal u yáantaʼal máakeʼ, ¿baʼaxten túun maʼ u kʼex u kuxtal le máakoʼoboʼ? ¿Jach wa talam le baʼax ku yaʼalaʼal ka u beetoʼoboʼ? ¿Baʼaxten maʼ tu béeytal le baʼax ku tuklik wíinikoʼ?

Kex ka úuchuk junpʼéel milagro yéetel ka u pʼat u kʼaakʼas modos le máakoʼoboʼ, láayliʼ maʼ kun antal jeetsʼelil teʼ yóokʼol kaabaʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik beyoʼ? Tumen yaʼab baʼaxoʼob maʼ tu páajtal u beetik máak chéen tu juunal.

 U jaajileʼ «wíinikeʼ maʼ tu páajtal u nuʼuktik u kuxtal» (Jeremías 10:23). Jach beyoʼ, Dioseʼ maʼ tu beetoʼon utiaʼal k-nuʼuktik k-kuxtal chéen t-juunaliʼ mix utiaʼal k-nuʼuktik u kuxtal u maasiliʼ, jeʼel bix maʼ beetaʼaboʼon utiaʼal k-kuxtal yáanal jaʼiʼ.

A tuklikeʼ, ¿tuláakal wa le máakoʼob uts tu tʼaan ka aʼalaʼaktiʼob bix unaj u kuxtaloʼob yéetel baʼax unaj u beetkoʼoboʼ? ¿Baʼax ku tuklikoʼob yoʼolal u luʼsaʼal u kuxtal juntúul chaambal maʼ síijkiʼ wa yoʼolal le bix ken u líiʼsil u paalaloʼoboʼ? Cada máakeʼ jejeláas baʼax ku tuklik yoʼolal lelaʼ. Kex yaʼab máak talam u kʼamik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, u jaajileʼ le baʼax ku yaʼalikoʼ ku taasik utsil. Jeʼex k-ilkoʼ maʼ tsʼaʼantoʼon u páajtalil k-nuʼuktik kuxtal chéen t-juunaliʼ. ¿Máax túun jeʼel u páajtal u nuʼuktikoʼon tubeeleʼ?

Chéen Dios, tumen letiʼ beetmiloʼon. Yaʼab máakeʼ ku tuklikeʼ tuʼubsaʼanoʼob tumen Dios, chéen baʼaleʼ lelaʼ maʼ jaajiʼ. Le maʼalob tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaik le Bibliaoʼ ku yeʼesikeʼ Dioseʼ láayliʼ ku tuukul t-oʼolaleʼ. Le Bibliaoʼ ku yáantkoʼon k-il baʼaxten maʼ tu jóokʼol maʼalobil baʼax k-tuklik yéetel baʼax oʼolal k-muʼyaj. Juntúul máax jach kʼaj óolaʼaneʼ tu yaʼalaj: «Le gobiernoʼoboʼ mix baʼal u kanoʼob tiʼ le bukaʼaj baʼaxoʼob kʼaastak ku yúuchul teʼ yóokʼol kaabaʼ. Mix baʼal xan ku beetkoʼob utiaʼal u maas maʼalobkíintkoʼob u kuxtal wíinik».

Jesús, u Hijo Dioseʼ, tu yaʼalaj: «Le baʼaloʼob maʼalobtak ku beetik máakoʼ ku yeʼesik yaan u naʼat» (Lucas 7:35). Koʼox ilik junpʼéel ejemplo tiʼ Salmo 146:3, teʼeloʼ ku yaʼalik: «Maʼ a kʼubik a wóoleʼex tiʼ príncipeʼob, mix tiʼ uláakʼ j-kʼeban máakoʼob tumen maʼ tu páajtal u salvarkoʼob máak». Le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-kʼubik k-óol tiʼ le baʼaxoʼob maʼ tu páajtal u beetik wíinikoʼ. Kenneth, juntúul máax kajaʼan Norteamérica, tuʼux yaʼab u beetaʼal loob tiʼ máakeʼ, ku yaʼalik: «Tuláakal político aʼalik u yutskíintik le baʼaxoʼob kʼaastak ku beetaʼaloʼ, baʼaleʼ mix juntúul béeychajak u beetkiʼ. Le bix u gobernaroʼoboʼ ku yeʼesik jach jaaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ».

Daniel, le máax tiʼ tsʼoʼok k-yáax tʼaanoʼ, tu yaʼalaj: «Cada kʼiin ku máaneʼ kin tsʼáaik cuenta mix máak jeʼel u páajtal u gobernar tubeeleʼ. U tsʼáaik u taakʼin máak banco wa u jubilarkuba xaneʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan u bin utsil tiʼ kéen yanak u edabiʼ. Yaʼab máakoʼobeʼ bey u tuukuloʼob kaʼachoʼ, baʼaleʼ maʼ bin utsil tiʼobiʼ».

Le Bibliaoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-creertik tuláakal le baʼaxoʼob ku yaʼalik u beetik wíinikoʼ, tsʼoʼoleʼ ku tsʼáaiktoʼon junpʼéel esperanza, lelaʼ letiʼe baʼax ken k-kan maas táaniloʼ.