¿Baʼaxten casi maʼ tu yeʼesaʼal respeto tiʼ le kuxtaloʼ?
BAʼAXTEN IMPORTANTE KA K-RESPETART LE KUXTALOʼ
Wa k-beetik wa baʼax ku tsʼáaik en peligroil k-kuxtaleʼ u kʼáat u yaʼaleʼ maʼ t-valorartik k-kuxtal mix u kuxtal u maasil.
-
U tsʼuʼutsʼik chamal máakeʼ maʼ chéen ku beetik u tsaʼayal cánceriʼ, baʼaxeʼ ku maas difíciltal u tsʼaʼakal máak wa ku tsaʼayaltiʼ. U 90% tiʼ le máaxoʼob ku kíimloʼob yoʼolal cáncer tu pulmónoʼoboʼ ku yúuchul tumen ku tsʼuʼutsʼkoʼob chamal wa tumen tiaʼanoʼob tu yiknal juntúul máak ku tsʼuʼutsʼ chamaleʼ.
-
Cada añoeʼ yaʼab máakoʼob ku traumaroʼob ikil u tsʼoʼontsʼonaʼal le paalaloʼob teʼ escuelaʼoboʼ. Junpʼéel informe tu tsʼáaj u Universidadil Stanfordeʼ (Estados Unidos), ku yaʼalik: «Kex yaan hora maʼ tu yúuchul loob tiʼ le paalaloʼob kéen [tsʼoʼontsʼonakoʼob teʼ escuelaʼoboʼ], pero ku máan años láayliʼ traumadoʼobeʼ».
-
Juntúul máax ku manejar kalaʼan wa u drogarmubaeʼ jeʼel u beetik u accidentar uláakʼ máakoʼobeʼ wa u beetik loob tiʼ le máaxoʼob ku máanoʼob teʼ calleʼoboʼ. Yaʼab accidenteʼob tsʼoʼok u yantal tu culpa le máaxoʼob maʼ tu respetarkoʼob le kuxtaloʼ.
BAʼAX JEʼEL U PÁAJTAL A BEETKEʼ
Kanáant a toj óolal. Jeʼel u páajtal a kanáantik a wíinklileʼ. Xuʼuluk a tsʼuʼutsʼik chamal, a vapear, a sen káaltal wa a drogarkaba. Wa maʼ ta pʼatik le kʼaakʼas vicioʼobaʼ yaan a kʼojaʼantal. Tsʼoʼoleʼ ka weʼesik maʼ ta respetartik a kuxtal, u kuxtal u maasil yéetel u kuxtal a familia.
Jach importante a kanáantik a kuxtal. Utiaʼal maʼ u yantal accidenteʼobeʼ ilawil wa maʼalob yanil tuláakal le baʼaloʼob yaan ta wotochoʼ. Kanáant bix a manejar yéetel ilawil wa mix baʼal ku fallar tiʼ a coche. Maʼ a chaʼik a convencertaʼal ka a beet baʼaloʼob jeʼel u beetiktech loobeʼ wa jeʼel tak u beetik a kíimileʼ.
Eʼes a wutsil tiʼ u maasil. Le bix k-tratartik u maasil kex yaanal u raza, yaanal tuʼux u taal, kex óotsil, ayikʼal, kaʼanchajaʼan u xook bey xan wa maʼeʼ yaan u yeʼesik wa k-respetartik le kuxtaloʼ. Le pʼektajiloʼ yéetel u creerkuba máak maas maʼalob tiʼ u maasiloʼ tsʼoʼok u beetik u baʼateʼel le máakoʼoboʼ yéetel u yantal guerraʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaab.
BAʼAX TÁAN U BEETIK U TESTIGOʼOB JÉEOBA
U testigoʼob Jéeobaeʼ ku yáantkoʼob u maasil u kanáant u kuxtaloʼob. Yaʼab tiʼ le máaxoʼob ku kaʼansaʼaloʼob yéetel le Bibliaoʼ tsʼoʼok u pʼatkoʼob le kʼaakʼas vicioʼoboʼ yéetel bejlaʼeʼ maas maʼalob u bintiʼob.
Jach k-kanáantik u kuxtal le máaxoʼob ku meyajoʼob tiʼ construcciónoʼ. Le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal u beetaʼal le lugaroʼob tuʼux k-adorartik Diosoʼ ku tsʼaʼabal capacitación tiʼob utiaʼal u kanáantik u kuxtaloʼob bey xan utiaʼal maʼ u yúuchul loob tiʼob. Tsʼoʼoleʼ cada táan u revisartaʼal le edificioʼoboʼ utiaʼal u yilaʼal wa seguro yanil jeʼex u yaʼalik u ley le gobiernoʼoboʼ.
K-áantik u maasil. Durante junpʼéel añoeʼ anchaj 200 u pʼéelal nukuch loobiloʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaab. U testigoʼob Jéeobaeʼ tu yáantoʼob le máaxoʼob afectartaʼaboʼoboʼ. Xuʼup casi 12 millones dólares utiaʼal u tsʼaʼabal áantaj tiʼob.
Tu añoil 2014, káaj u tsaʼayal Ébola tiʼ le máaxoʼob kajaʼanoʼob África Occidentaloʼ yéetel tu añoil 2018, kʼuch República Democrática del Congo. U testigoʼob Jéeobaeʼ tu kaʼansoʼob tiʼ le máakoʼob baʼax jeʼel u páajtal u beetkoʼob utiaʼal maʼ u tsaʼayaltiʼob le kʼojaʼaniloʼ. Túuxtaʼab xan máaxoʼob tsʼáaik le curso «La obediencia salva vidas». Tsoʼoltiʼobeʼ jach importante ka u pʼoʼ u kʼaboʼob utiaʼal maʼ u tsaʼayaltiʼob Ébola. Tsʼoʼoleʼ tu jool le salónoʼoboʼ tsʼaʼab xan nuʼukuloʼob utiaʼal u pʼoʼik u kʼab máak antes u yokol.
Junpʼéel emisora tiʼ radio yaan Sierra Leonaeʼ tu felicitartaj u testigoʼob Jéeoba, tumen tu kaʼansoʼob le máaxoʼob yanoʼob tu religiónoʼob bey xan tiʼ uláakʼ máakoʼob baʼax jeʼel u beetkoʼob utiaʼal maʼ u tsaʼayaltiʼob Ébolaeʼ.
a Le leyaʼ tsʼaʼab kaʼach tiʼ le máaxoʼob kajaʼanoʼob teʼ Oriente Mediooʼ. Yéetel jach maʼalob tumen ku yeʼesik jach importante u kanáantik u kuxtal u familia máak, bey xan u kuxtal uláakʼ máakoʼob.