Tak maʼ sen úuchaʼ letiʼe taatatsiloʼob yáax tsikbaltik tiʼ u paalaloʼob baʼaxoʼob yaan yil yéetel relaciones sexualesoʼ. Tsʼoʼoleʼ jujunpʼíitil u beetkoʼob, según bukaʼaj u jaʼabil le chan paaloʼ.

Pero bejlaʼeʼ maʼ beyiʼ. Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalikeʼ «bejlaʼeʼ maas chichan le mejen paalaloʼob kéen joʼopʼok u yilkoʼob baʼaloʼob yaan yil yéetel sexooʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ teʼ programaʼob ku beetaʼal utiaʼal le mejen paalaloʼoboʼ maas ku chíikpajal baʼaloʼob yaan yil yéetel sexo» (The Lolita Effect). ¿Ku afectartik wa le paalaloʼob le baʼaxoʼob ku yúuchloʼ?

Tuláakal tuʼux yaan baʼaloʼob yaan yil yéetel sexo. Teʼ libro tu tsʼíibtaj Deborah Roffmanoʼ ku yaʼalik: «Le baʼaloʼob yaan yil yéetel sexooʼ tuláakal tuʼux yaan. Tiaʼan ichil u tsikbal máakeʼ, tiʼ películaʼob, libroʼob, kʼayoʼob, comercialoʼob, programaʼob ku máansaʼal tiʼ televisión, mensajeʼob, juegoʼob, anuncioʼob, tu celular máak bey xan tiʼ computadoraʼob. Le oʼolal le mejen paalal yéetel le táankelem paalaloʼoboʼ sin ke u tsʼáaikoʼob cuentaeʼ ku joʼopʼol u tuklikoʼob de ke le sexooʼ letiʼe baʼax maas kʼaʼanaʼan ichil u kuxtal máakoʼ» (Talk to Me First).

Le baʼaxoʼob ku yúuchloʼ yaan yil yéetel le anuncioʼoboʼ. Bejlaʼeʼ u nookʼ le paalaloʼob ku koʼonoloʼ jach tetepʼkiloʼob yéetel kóomtakoʼob, le oʼolal le paalaloʼoboʼ jach ku taaktal u vestirkubaʼob beyoʼ. Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalikeʼ «le máaxoʼob ku koonoloʼoboʼ u yojloʼobeʼ le paalaloʼoboʼ jach u kʼáat ka kʼamkoʼob tumen u maasil paalaloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ le anuncioʼob ku beetaʼal tuʼux ku chíikbesaʼal baʼaloʼob yaan yil yéetel sexooʼ maʼ tu beetaʼal yéetel u tuukulil u yoksaʼal baʼaloʼob kʼaastak tu tuukul le paalaloʼoboʼ, baʼaxeʼ ku beetaʼal utiaʼal u taaktal u manikoʼob baʼaloʼob túumbentakoʼob» (So Sexy So Soon).

Maʼ chéen unaj u yojéeltik máak junpʼéel baʼaliʼ. Por ejemploeʼ maʼ igual juntúul máak u yojel bix u meyaj junpʼéel coche yéetel juntúul máak jach ku kanáantkuba kéen u manejart junpʼéel cocheiʼ. Bey xan u yúuchul yéetel le relaciones sexualesoʼ, maʼ chéen unaj u yojéeltik máak baʼax le relaciones sexualesoʼ, baʼaxeʼ kʼaʼabéet u meyaj tiʼ máak le baʼax u yojel yoʼolal relaciones sexuales utiaʼal u chʼaʼik maʼalob decisiónoʼoboʼ.

Baʼax kʼaʼabéet u beetaʼal: Teʼ kʼiinoʼobaʼ maas jach kʼaʼabéet u yáantik u paalal máak utiaʼal «u yiijtal u tuukuloʼob». Beyoʼ yaan u «páajtal u kʼaj óoltikoʼob baʼax maʼalob bey xan baʼax maʼ maʼalob[iʼ]» (Hebreos 5:14).

Tsikbalnen yéetel a paalal. Kex maʼ chéen chʼaʼabil a tʼaan yoʼolal sexo yéetel a paalaloʼobeʼ kʼaʼabéet a beetik. (Teksto jeʼel u yáantajeʼ: Proverbios 22:6).

Kaxt bix jeʼel a tsikbal yéetel a paalal yoʼolal sexoeʼ. Tu lugar u sen xáantal kulukbalech tsikbal tu yéeteleʼ kaxt uláakʼ súutukiloʼob utiaʼal a tsikbaleʼex. Por ejemploeʼ le táan a viajareʼex tiʼ cocheoʼ wa le táan a beetkeʼex wa baʼax meyajil ichil a wotocheʼexoʼ. Utiaʼal ka u yaʼal a hijo baʼax ku tuklikeʼ tu lugar a waʼaliktiʼ: «¿Jatsʼuts wa a wilik le anuncioʼoboʼ?», maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal a waʼaliktiʼeʼ: «¿Baʼaxten ka tuklik le máaxoʼob ku koonoloʼoboʼ ku meyajtiʼob le clase anuncioʼob beyoʼ?». Le kéen tsʼoʼokok u yaʼalik baʼax ku tuklikeʼ kʼáattiʼ: «Kux túun teech, ¿baʼax ka tuklik yoʼolal le anuncioʼob beyoʼ?». (Teksto jeʼel u yáantajeʼ: Deuteronomio 6:​6, 7).

Chʼaʼ en cuenta jaypʼéel años yaan tiʼ a paalal. Desde tu jach chichnil le paalaloʼoboʼ kʼaʼabéet u kaʼansaʼaltiʼob jach bix u kʼaabaʼ u xiibil wa u x-chʼuupil máak. Kʼaʼabéet xan u kaʼansaʼaltiʼob bix jeʼel u kanáantkubaʼob tiʼ le máaxoʼob uts tu tʼaan u yantaltiʼob relaciones sexuales yéetel mejen paalaloʼoboʼ. Jeʼex u bin u maas nojochtaloʼobeʼ kʼaʼabéet xan u tsoʼololtiʼob bix u yantal u paalal máak. Le kéen maas nojochchajkoʼobeʼ kʼaʼabéet tsʼoʼok u maas ojéeltikoʼob baʼaloʼob yaan yil yéetel le relaciones sexualesoʼ bey xan baʼax ku tuklik Dios yoʼolal leloʼ.

Kaʼans tiʼ a paalal baʼax uts yéetel baʼax kʼaas. Kaʼans tiʼ a paalal desde tu chan chichnileʼ kʼaʼabéet u beetik baʼax maʼalob yéetel u respetartik máak. Beyoʼ maas chéen chʼaʼabil jeʼel a tʼaan tiʼ sexo tu yéeteleʼ. Tsʼoʼoleʼ aʼaltiʼ baʼax maʼalob yéetel baʼax maʼ maʼalobiʼ. Por ejemploeʼ aʼaltiʼ maʼ maʼalob u yantal relaciones sexuales tiʼ máak antes tiʼ u tsʼoʼokol u beeliʼ. Tsoltiʼ baʼaxten maʼ maʼalobiʼ yéetel baʼaxoʼob jeʼel u yúuchul tiʼ máak wa ku beetkeʼ. Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalik: «Wa juntúul paal aʼalaʼantiʼ tumen u taataʼob maʼ u yantaltiʼ relaciones sexualeseʼ maas maʼ ken u jáan beete» (Beyond the Big Talk).

Tsʼáa u ejemploil. Beet le baʼax ka kaʼansikoʼ. Tukult lelaʼ: «¿Kin cheʼejtik wa le chisteʼob yaan baʼaloʼob kʼaastak ichiloʼ? ¿Jach wa kóom yéetel tetepʼkil le nookʼoʼob kin tsʼáaikoʼ? ¿Uts tin tʼaan wa in coquetear?». Wa beyoʼ a paalaloʼobeʼ maʼ ken u beetoʼob u cuentail le baʼax ka kaʼansiktiʼoboʼ. (Teksto jeʼel u yáantajeʼ: Romanos 2:​21).

Aʼaltiʼ le utsiloʼob ku taaskoʼ. Le relaciones sexualesoʼ junpʼéel baʼal ku síik Dios tiʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ yéetel ku beetik u kiʼimaktal u yóoloʼob (Proverbios 5:​18, 19). Aʼal tiʼ a paalal yaan u kʼuchul u kʼiinil u disfrutarkoʼob le regalo ku tsʼáaik Dios tiʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ maʼ kun sufriroʼob jeʼex le máaxoʼob ku yantaltiʼob relaciones sexuales antes tiʼ u tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ (1 Timoteo 1:​18, 19).