1. ¿Baʼax úuch teʼ kʼiin le ka tu beetaj u yáax milagro Jesúsoʼ?

 KOʼOX kʼaʼajsik le baʼax úuch teʼ año 29 le maʼ úuch káajak u kaʼansaj Jesúsoʼ. Letiʼ, u maama yéetel jujuntúul u discípuloʼobeʼ binoʼob tiʼ junpʼéel tsʼoʼokol beel beetaʼab Caná, lelaʼ junpʼéel kaaj yaan tu xamanil Nazaret, le kaaj tuʼux líikʼ Jesúsoʼ. Maríaeʼ jach maʼalob u biskuba yéetel u familia le noviosoʼ, le oʼolal táan u atendertik kaʼach le invitadosoʼ. Pero teʼ súutukoʼ xuʼup le vinooʼ, lelaʼ junpʼéel baʼal jeʼel u pajik u suʼtal le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ bey xan u familiaʼob. b Maʼ xaaneʼ bin máakoʼob maʼ invitartaʼanoʼobiʼ. María túuneʼ bin u yáalkab u yaʼal tiʼ Jesús: «Minaʼan vino tiʼob» (Juan 2:1-3). ¿Baʼax túun tu beetaj Jesús? Tu beetaj junpʼéel milagro, tu sutaj vinoil le jaʼoʼ (Juan 2:9, 10).

2, 3. 1) ¿Bix tu yáantil Jesús u maasil? 2) ¿Baʼaxten maʼalob ka k-xakʼalt le milagroʼob tu beetoʼ?

² Jesúseʼ yaan uláakʼ milagroʼob tu beetaj utiaʼal u yáantik le máakoʼoboʼ. c Juntéenjeakeʼ tu tséentaj 5,000 xiiboʼob yéetel uláakʼ juntéeneʼ 4,000 tu tséentajiʼ. Wa k-táakbesik le koʼoleloʼob yéetel le mejen paalaloʼoboʼ maʼ  xaaneʼ jeʼel u chukik maas tiʼ 27,000 máakoʼobeʼ (Mat. 14:15-21; 15:32-38). Jesúseʼ maʼ chéen tu tséentaj le máakoʼoboʼ, baʼaxeʼ tu tsʼakaj tak le kʼojaʼanoʼoboʼ (Mat. 14:14; 15:30, 31). Jach kiʼimakchaj wal u yóol le máakoʼob úuchik u yáantaʼaloʼob tumen Jesúsoʼ.

³ Yaʼab baʼaloʼob jeʼel k-kanik tiʼ le milagroʼob tu beetaj Jesúsoʼ. Teʼ xookaʼ yaan k-kanik jujunpʼéel baʼaloʼob yaan u muʼukʼaʼankúuntik k-fe. Tsʼoʼoleʼ yaan xan k-kanik bix jeʼel k-eʼesik kabal óolal yéetel bix jeʼel k-chʼaʼik óotsilil jeʼex tu beetil Jesúsoʼ.

4. ¿Baʼax jeʼel k-kanik kéen k-xakʼalt le milagroʼob tu beetaj Jesúsoʼ?

⁴ Le milagroʼob tu beetaj Jesúsoʼ yaʼab baʼaxoʼob ku kaʼansiktoʼon yoʼolal letiʼ bey xan yoʼolal u jatsʼuts modos u Taata, le Máax tsʼáa poder tiʼoʼ. Hechos 10:38, ku yaʼalik: «Letiʼeʼ yéeyaʼab tumen Dios yéetel espíritu santo, yéetel tsʼaʼab poder tiʼ. Ka tsʼoʼokeʼ bin tuláakal tuʼux táan u beetik uts yéetel táan u tsʼakik le máakoʼob pechʼaʼanoʼob tumen le Kʼaasilbaʼaloʼ, tumen Dioseʼ tiaʼan kaʼach tu yéeteleʼ». Tsʼoʼoleʼ jeʼex k-ojliloʼ Jesúseʼ jach tu yeʼesaj bix u modos u Taata yoʼolal le baʼaxoʼob tu yaʼaloʼ bey xan yoʼolal le milagroʼob tu beetoʼ (Juan 14:9). Koʼox ilik óoxpʼéel baʼaloʼob jeʼel k-kanik tiʼ le milagroʼob tu beetaj Jesúsoʼ.

5. ¿Baʼax péeks Jesús u beet milagroʼob? (Mateo 20:30-34).

⁵ Yáaxeʼ Jesús yéetel Jéeobaeʼ jach u yaabiltmoʼonoʼob. Como jach u yaabiltmaj le máakoʼoboʼ le ka taal way Luʼumeʼ Jesúseʼ tu tsʼakoʼob utiaʼal ka xuʼuluk u muʼyajoʼob. Juntéenjeakeʼ kaʼatúul chʼóopoʼobeʼ tu sen kʼáat óoltoʼob tiʼ ka tsʼaʼakakoʼob (xok Mateo 20:30-34). Le tsikbaliloʼ ku yaʼalikeʼ Jesúseʼ «jach tu chʼaʼaj óotsilil» tiʼobeʼ ka tu sutaj u sáasilil u yichoʼob. Tuláakal le baʼax tu beetoʼ tu yeʼesaj jach u yaabiltmaj wíinik. Tsʼoʼoleʼ le chʼaʼ óotsililoʼ le péeks u tséent le máakoʼob minaʼan baʼal u jaantoʼoboʼ bey xan u tsʼakik juntúul máak yaan lepra tiʼ (Mat. 15:32; Mar. 1:41). Bey túunoʼ jeʼel u páajtal k-ilkeʼ Jéeoba, le Dios jach nojoch u chʼaʼ óotsililoʼ, bey xan Jesúseʼ jach u yaabiltmoʼonoʼob yéetel maʼ uts tu tʼaan u yilkoʼob k-muʼyajiʼ (Luc. 1:78; 1 Ped. 5:7). Letiʼobeʼ jach ku tsʼíiboltkoʼob u xuʼulskoʼob tuláakal le baʼaxoʼob beetik u muʼyaj wíinikoʼ.

6. ¿Baʼax ken u beet Jesús yéetel le poder tsʼaʼantiʼoʼ?

⁶ U kaʼapʼéeleʼ Dioseʼ tsʼoʼok u tsʼáaik poder tiʼ Jesús utiaʼal u xuʼulsik tuláakal le problemasoʼ. Wíinikeʼ maʼ tu páajtal u luʼsik tuláakal le problemasoʼ. Pero Jesúseʼ tu yeʼesaj jeʼel u páajtal u beetkeʼ yoʼolal le milagroʼob tu beetoʼ. Por ejemploeʼ yaan u luʼsik u kʼeban máak, yoʼolal leloʼ mix máak kun kʼojaʼantal mix kun kíimil (Mat. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19). Yéetel le milagroʼob tu beetoʼ Jesúseʼ tu yeʼeseʼ jeʼel u páajtal u tsʼakik jejeláas kʼojaʼaniloʼobeʼ yéetel jeʼel xan u páajtal u kaʼa kuxkíintik le kimenoʼoboʼ (Mat. 4:23; Juan 11:43, 44). Tsʼoʼoleʼ yaan u páajtalil tiʼ utiaʼal u controlartik kʼaʼamkach iikʼoʼob yéetel utiaʼal u xuʼulsik le demonioʼoboʼ (Mar. 4:37-39; Luc. 8:2). ¿Máasaʼ jach ku kiʼimaktal k-óol k-ojéeltik bukaʼaj poder tsʼoʼok u tsʼaʼabal tiʼ Jesús?

7, 8. 1) ¿Baʼax ku yeʼesiktoʼon le milagroʼob tu beetaj Jesúsoʼ? 2) ¿Baʼax milagroil taak a wilik u béeytal?

 ⁷ U yóoxpʼéeleʼ tuláakal le jatsʼuts baʼaloʼob u prometermaj Diosoʼ yaan u béeykuntik. Le milagroʼob tu beetaj Jesús le ka taal way Luʼumeʼ ku yeʼesik tuláakal le jatsʼuts baʼaloʼob kun ilbil yáanal u Reino Diosoʼ. Chéen tukult bix kun kuxtal máak kéen káajak u gobernar Jesús way Luʼumeʼ. Como yaan u luʼsik tuláakal le kʼojaʼaniloʼoboʼ mix máak kun muʼyaj (Isa. 33:24; 35:5, 6; Apo. 21:3, 4). Tsʼoʼoleʼ yaan u yantal yaʼab baʼal utiaʼal jaantbil yéetel mix máak kun muʼyaj yoʼolal le nukuch loobiloʼoboʼ (Isa. 25:6; Mar. 4:41). Yaan xan u kaʼa kuxkíintik k-láakʼtsiloʼob bey xan k-amigoʼob kimenoʼoboʼ (Juan 5:28, 29). Techeʼ, ¿baʼax milagroil taak a wilik u béeytal?

⁸ Yéetel le milagroʼob tu beetoʼ Jesúseʼ tu yeʼesaj kaʼapʼéel jatsʼuts modos kʼaʼabéet u yantaltoʼon: le kabal óolaloʼ yéetel le chʼaʼ óotsililoʼ. Koʼox tʼaan tiʼ kaʼapʼéel milagroʼob tu beetaj. Yáaxeʼ koʼox tʼaan tiʼ le milagro tu beetaj teʼ tsʼoʼokol beel anchaj tu kaajil Canáoʼ.

9. ¿Baʼaxten tu beetaj Jesús junpʼéel milagro teʼ boda anchaj Canáoʼ? (Juan 2:6-10).

⁹ (Xok Juan 2:6-10). Le ka xuʼup le vino teʼ boda anchaj Canáoʼ Jesúseʼ maʼ tsaaj kaʼach u beetik u maasiliʼ. Mix junpʼéel  profecía aʼalik wa le Mesíasoʼ yaan kaʼach u beetik junpʼéel milagro utiaʼal u yantal vino. Chéen baʼaleʼ tuukulnaj tiʼ bix jeʼel u yuʼubikuba le noviotsiloʼob bey xan u familiaʼoboʼ. U yojel jach suʼtsil ka úuchuktiʼob leloʼ, le oʼolal tu chʼaʼaj óotsilil tiʼob ka tu beetaj le milagro t-aʼalaj tu káajbal le xookaʼ. Letiʼeʼ tu sutaj vinoil 390 litros jaʼ. ¿Baʼaxten jach yaʼab tu beetiʼ? Tumen u yojleʼ le kun pʼáatloʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u meyaj utiaʼal uláakʼ súutukileʼ wa jeʼel u koʼonol utiaʼal u yáantaʼal le máaxoʼob táant u tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ. ¡Jach kiʼimakchaj wal u yóol le noviotsiloʼoboʼ!

10. Aʼal jujunpʼéel baʼaloʼob ku yaʼalik Juan capítulo 2 yoʼolal le milagro tu beetaj Jesúsoʼ (ilawil xan le dibujooʼ).

¹⁰ Koʼox ilik jujunpʼéel baʼaloʼob ku yaʼalik Juan capítulo 2. ¿Jesús wa chup le tinajaʼob yéetel jaʼoʼ? Maʼ letiʼiʼ, como maʼ u kʼáat ka ilaʼak yaan baʼax ken u beeteʼ tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob ka u chupoʼoboʼ (versículo 6 yéetel 7). Ka tsʼoʼok u beetik le milagrooʼ, ¿Jesús wa bis u probart le vino tiʼ le máax tsʼaʼan u yil le festejooʼ? Maʼatech. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob ka u bisoʼob tiʼoʼ (versículo 8). Tsʼoʼoleʼ maʼ tu tichʼaj le copa tu táan le invitados utiaʼal u yaʼalik: «¡Probarteʼex bukaʼaj kiʼil le vino táant in beetkaʼ!».

11. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le milagro tu beetaj Jesúsoʼ?

¹¹ ¿Baʼax k-kanik tiʼ le milagro tu beetaj Jesúsoʼ? K-kanik kʼaʼabéet k-eʼesik kabal óolal. Jesúseʼ mix juntéen tu yaʼalaj wa letiʼ sut vinoil le jaʼoʼ. Mix juntéen tu presumirtaj le baʼaxoʼob tu beetoʼ. Como kabal u yóoleʼ mantatsʼ u kʼáat ka alabartaʼak u Taata, maʼ letiʼiʼ (Juan 5:19, 30; 8:28). Toʼon xaneʼ unaj k-beetik jeʼex Jesúseʼ. Kʼaʼabéet k-eʼesik kabal óolal yéetel maʼ unaj k-presumirtik le baʼaxoʼob k-beetkoʼ. Le beetkeʼ maʼ unaj ‹k-nojbaʼalkúuntikba› yoʼolal le meyaj k-beetik ichil u kaajal Jéeobaoʼ, baʼaxeʼ unaj ‹k-nojbaʼalkúuntikba› tumen yaantoʼon u privilegioil k-adorartik Jéeoba (Jer. 9:23, 24). U jaajileʼ chéen Jéeoba unaj u alabartaʼal tumen wa maʼ tu yoʼolaleʼ maʼ tu páajtal k-beetik mix baʼal (1 Cor. 1:26-31).

12. ¿Bix uláakʼ jeʼel k-eʼesik kabal óolal jeʼex Jesúseʼ? Aʼal junpʼéel ejemplo.

¹² Koʼox ilik uláakʼ bix jeʼel k-eʼesik kabal óolal jeʼex tu beetil Jesúsoʼ. Koʼox aʼalikeʼ juntúul ancianoeʼ ku máansik yaʼab tiempo táan u yáantik juntúul túumben siervo ministerial utiaʼal u máansik u yáax discurso. Le múuchʼuliloʼ jach jatsʼuts tu yuʼubil le discurso tu máansaj le siervo ministerialoʼ. Ka tsʼoʼokeʼ ku náatsʼal wa máax u yaʼal tiʼ le ancianooʼ: «¿Máasaʼ jach jatsʼuts tu máansil u discurso le sukuʼunoʼ?». ¿Baʼax ta tʼaan ken u yaʼal le ancianooʼ? Yaan wa u yaʼalik: «Jach maʼalob tu máansil tumen teen áante». Wa yaan u yaʼalik: «Jaaj, jach maʼalob tu beetil». Wa kabal k-óoleʼ maʼ ken k-kaxt k-alabartaʼal yoʼolal le baʼaloʼob k-beetik utiaʼal k-áantik u maasiloʼ. Baʼaxeʼ yaan u kiʼimaktal k-óol tumen k-ojel Jéeobaeʼ táan u yilik le baʼaxoʼob k-beetkoʼ (ket yéetel Mateo 6:2-4; Heb. 13:16). Tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ yaan xan u kiʼimaktal u yóol tumen táan k-eʼesik kabal óolal jeʼex tu beetil Jesúsoʼ (1 Ped. 5:6).

13. ¿Baʼax tu yilaj Jesús ka kʼuch tu kaajil Naín, yéetel baʼax tu beetaj? (Lucas 7:11-15).

¹³ (Xok Lucas 7:11-15). Dos años káajak u kʼaʼaytajeʼ Jesúseʼ bin Naín. Le kaajaʼ  maʼ náach yanil tiʼ Sunem, le lugar tuʼux kaʼa kuxkíintaʼab u hijo juntúul koʼolel tumen profeta Eliseooʼ (2 Rey. 4:32-37). Le ka kʼuch Jesús tu yookbal le kaajoʼ jach táan kaʼach u jóoʼsaʼal juntúul kimen, letiʼeʼ u juntúuliliʼ hijo juntúul viuda. Pero le koʼoleloʼ maʼ tu juunal yaniliʼ, yaʼab uláakʼ máaxoʼob láakʼintik. Jesúseʼ tu yilaj jach yaachajaʼan u yóol, le beetik tu chʼaʼaj óotsilil tiʼeʼ ka tu kaʼa kuxkíintaj u hijooʼ. Le Evangelioʼoboʼ ku tʼaanoʼob tiʼ óoxtúul máakoʼob kaʼa kuxkíintaʼaboʼob tumen Jesús. Le xiʼipalaʼ letiʼe yáax juntúuloʼ.

14. Aʼal jujunpʼéel baʼaloʼob ku yaʼalik Lucas capítulo 7 (ilawil xan le dibujooʼ).

¹⁴ Koʼox ilik jujunpʼéel baʼaloʼob ku yaʼalik Lucas capítulo 7. Teʼeloʼ ku tsolikeʼ Jesúseʼ yáaxeʼ «tu yilaj le koʼolel[oʼ]», ka tsʼoʼokeʼ «tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ» (versículo 13). Maʼ xaaneʼ Jesúseʼ tu yilaj táan u sen okʼol le koʼolel le táan u bisaʼal u hijooʼ. Leloʼ jach náakʼ tiʼ, le oʼolaleʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼeʼ ka tu yáantaj. Yéetel yaabilaj tu yaʼalaj tiʼ le koʼoleloʼ: «Xuʼuluk a wokʼol». Jeʼex k-ilkoʼ Jesúseʼ maʼ chéen tʼaanaj yéetel le koʼoleloʼ baʼaxeʼ tu kaʼa kuxkíintaj u hijo ka tsʼoʼokeʼ «tu kʼubaj tiʼ» (versículo 14 yéetel 15).

15. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le milagro tu beetaj Jesúsoʼ?

¹⁵ ¿Baʼax k-kanik tiʼ le milagro tu beetaj Jesúsoʼ? K-kanik bix jeʼel k-chʼaʼik óotsil tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u kíimil wa máax tiʼoboʼ. U jaajileʼ toʼoneʼ maʼ tu páajtal k-kaʼa kuxkíintik le kimenoʼob jeʼex tu beetil Jesúsoʼ. Pero jeʼel u páajtal k-chʼaʼik óotsilil tiʼ le máaxoʼob táan u muʼyajoʼoboʼ. ¿Bix jeʼel k-beetkeʼ? Yáaxeʼ kʼaʼabéet k-ilik baʼax kʼaʼabéettiʼob. Kéen tsʼoʼokkeʼ jeʼel u páajtal k-aʼalik wa k-beetik wa baʼax utiaʼal k-líiʼsik u yóoloʼobeʼ (Pro. 17:17; 2 Cor. 1:3, 4; 1 Ped. 3:8). d Kex maʼ yaʼab baʼaloʼob ka k-aʼal wa ka k-beeteʼ jach jeʼel k-áantkoʼobeʼ.

16. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le experiencia ku yaʼalik le párrafooʼ? (Ilawil le foto eʼesik le baʼax úuchoʼ).

 ¹⁶ Koʼox ilik baʼax úuch walajki wa jaypʼéel años tiʼ junpʼéel reuniónoʼ. Le táan u kʼaʼayal junpʼéel kʼaay ku tʼaan tiʼ le kaʼa kuxtaloʼ juntúul kiikeʼ tu yilaj uláakʼ juntúul kiik táan u yokʼol tumen maʼ úuch kíimik u chan hijaiʼ. Como le kiik u yojel le baʼax úuchoʼ bin tu tséel le kiikoʼ ka tu méekʼaj yéetel pʼáat kʼaay tu yéetel. Le kiik kíim u chan hijaoʼ tu yuʼubaj jach yaabiltaʼan tumen le sukuʼunoʼoboʼ yéetel jach kiʼimakchaj u yóol úuchik u bin teʼ reuniónoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Binen teʼ reuniónoʼ tumen in wojel tiʼ kin áantbiliʼ». Jéeobaeʼ jach ku apreciartik tuláakal le baʼax k-beetik utiaʼal k-áantik «le máaxoʼob yaachajaʼan u yóoloʼoboʼ» (Sal. 34:18).

17. ¿Baʼax t-kanaj teʼ xookaʼ?

¹⁷ Kʼaʼabéet k-xakʼalxoktik le milagroʼob tu beetaj Jesúsoʼ tumen wa k-beetkeʼ jach yaan u muʼukʼaʼantal k-fe. Le milagroʼob ku yaʼalaʼal teʼ Evangelioʼoboʼ ku yeʼeskoʼobeʼ Jéeoba yéetel Jesúseʼ jach u yaabiltmoʼonoʼob. Ku yeʼesik xaneʼ tiʼ Jesúseʼ tsʼaʼan poder utiaʼal u luʼsik tuláakal le baʼaxoʼob beetik u muʼyaj máakoʼ yéetel maʼ kun xáantaleʼ yaan u béeytal tuláakal le promesaʼob u beetmaj Jéeobaoʼ. Le kéen a xokoʼobeʼ maʼalob ka a tukult bix jeʼel a weʼesik le jatsʼuts modos tu yeʼesaj Jesúsoʼ. Teʼ adoración ich familia wa le kéen xooknakech chéen ta juunaloʼ maʼalob xan ka a xok le uláakʼ milagroʼob tu beetaj Jesúsoʼ. Le kéen a beeteʼ ilawil baʼax jeʼel a kanikeʼ yéetel tsikbalt tiʼ u maasil. Maʼ xaaneʼ jach jeʼel u kiʼital le tsikbaloʼ (Rom. 1:11, 12).

18. ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁸ Tiʼ tuláakal le máaxoʼob ku yaʼalik le Biblia kaʼa kuxkíintaʼaboʼob tumen Jesúsoʼ, le u tsʼookoʼ jach jelaʼan bix tu beetil. ¿Baʼaxten? Tumen tu kaʼa kuxkíintaj juntúul u amigo cuatro días kíimik. ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le milagroaʼ? ¿Baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal k-maas creertik yaan u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ? Lelaʼ yaan k-kanik teʼ tuláakʼ xookoʼ.