1, 2. 1) ¿Baʼax le kʼebanoʼ yéetel bix jeʼel u páajtal k-tsʼáanchaʼatikeʼ? (Ilawil xan «Baʼax ku tsoʼolol»). 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ yéetel tiʼ uláakʼ xookoʼob ku taasik le revistaaʼ? (Ilawil xan le cuadro «Utiaʼal le máax xokik le revistaaʼ»).

 ¿A KʼÁAT a wojéelt bukaʼaj u yaabiltmilech Jéeoba? Jeʼel u páajtal a wojéeltik wa ka kaanbal tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik utiaʼal u jáalkʼabtikoʼon tiʼ le kʼebanoʼ yéetel tiʼ le kíimiloʼ. Le kʼebanoʼ a juntúul enemigo maʼ tu páajtal k-ganartik chéen t-juunal. U jaajileʼ tuláakloʼon k-kʼebantal sáamsamal, tsʼoʼoleʼ yoʼolal leloʼ k-kíimil xan (Rom. 5:12). Pero yaan maʼalob noticiaʼob, yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal k-tsʼáanchaʼatik le kʼebanoʼ. Jach seguroʼon tiʼ leloʼ.

² Jéeobaeʼ kex 6,000 años káajak u yáantik wíinik utiaʼal u baʼateʼel tu contra le kʼebanoʼ. ¿Baʼaxten? Tumen u yaabiltmoʼon. Letiʼeʼ desde tu káajbaleʼ tu yaabiltaj wíinik le oʼolal ku yáantkoʼon baʼateʼel tu contra le kʼebanoʼ. Jéeobaeʼ maʼ u kʼáat ka kíimkoʼoniʼ, baʼaxeʼ u kʼáat ka kuxlakoʼon utiaʼal minaʼan u xuul (Rom. 6:23). Chéen baʼaleʼ u yojleʼ yoʼolal le kʼebanoʼ k-kíimil,  letiʼeʼ maʼ u kʼáat ka tsʼoʼokok toʼon beyoʼ. Le oʼolal teʼ xookaʼ yaan k-ilik u núukil óoxpʼéel preguntaʼob: 1) ¿Baʼax esperanzail tu tsʼáaj Jéeoba tiʼ le kʼeban wíinikoʼoboʼ? 2) Le kʼeban máakoʼob ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼob teʼ Bibliaoʼ, ¿baʼax tu beetoʼob utiaʼal u lúubloʼob utsil tiʼ Jéeoba? 3) ¿Baʼax tu beetaj Jesús utiaʼal u jáalkʼabtik wíinik tiʼ le kʼebanoʼ?

¿BAʼAX ESPERANZAIL TU TSʼÁAJ JÉEOBA TIʼ LE KʼEBAN WÍINIKOʼOBOʼ?

3. ¿Bix úuchik u kʼebantal le yáax wíinikoʼoboʼ?

³ Le ka tu beetaj Jéeoba le yáax wíinikoʼoboʼ u kʼáat kaʼach ka kuxlakoʼob ich kiʼimak óolal. Le oʼolal tu tsʼáajoʼob tiʼ junpʼéel jatsʼuts lugar utiaʼal u kajtaloʼob, tu tsʼoʼoksaj u beeloʼob yéetel tu tsʼáajtiʼob junpʼéel jatsʼuts meyaj. Tu yaʼalajtiʼobeʼ kʼaʼabéet u chupikoʼob le Luʼum yéetel u paalaloʼoboʼ bey xan u sutkoʼob junpʼéel jatsʼuts paraísoil le Luʼumaʼ. Chéen yaan junpʼéel baʼal tu yaʼalajtiʼob maʼ unaj u beetkoʼobiʼ, tu yaʼalajtiʼobeʼ wa maʼ tu yuʼubikoʼob tʼaaneʼ yaan u kíimloʼob. Tuláakloʼon k-ojel baʼax úuchi. Juntúul kʼasaʼan ángel maʼ u yaabiltmaj wíinik mix Jéeobaeʼ tu tusaj Adán yéetel Eva. Letiʼobeʼ maʼ tu yuʼuboʼob u tʼaan Jéeobaiʼ ka túun kʼebanchajoʼob. Le baʼax aʼalaʼabtiʼob tumen Jéeobaoʼ béeychaji: chʼíijoʼob yéetel tu tsʼookeʼ kíimoʼob (Gén. 1:​28, 29; 2:​8, 9, 16-18; 3:​1-6, 17-19, 24; 5:5).

4. ¿Baʼaxten Jéeobaeʼ u pʼekmaj le kʼebanoʼ? (Romanos 8:​20, 21).

⁴ Jéeobaeʼ tu beetaj u tsʼíibtaʼal teʼ Biblia le baʼax úuch tu jardínil Edénoʼ utiaʼal ka k-naʼat baʼaxten u pʼekmaj le kʼebanoʼ. Le kʼebanoʼ ku náachkuntkoʼon tiʼ Jéeoba yéetel ku biskoʼon tiʼ kíimil (Isa. 59:2). Satanáseʼ u yojel leloʼ, le oʼolal tu tusaj Adán yéetel Eva utiaʼal ka kʼebanchajkoʼob, yéetel láayliʼ letiʼe baʼax ku beetik teʼ kʼiinoʼobaʼ. Maʼ xaaneʼ Satanáseʼ tu tukleʼ yoʼolal le baʼax úuchoʼ maʼ tun béeytal le baʼax u tukultmaj Jéeobaoʼ. Chéen baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ u yojel kaʼacheʼ jach nojoch u yaabilaj Jéeoba. Le oʼolal maʼ tu kʼexaj le baʼax u tukultmaj utiaʼal u paalaloʼob Adán yéetel Evaoʼ. Letiʼeʼ jach u yaabiltmaj wíinik le oʼolal tu séebaʼanil tu tsʼáaj esperanza tiʼob (xok Romanos 8:​20, 21). Jéeobaeʼ u yojleʼ yaan u yaabiltaʼal tumen jujuntúul u paalaloʼob Adán yéetel Eva yéetel yaan u kaxtikoʼob u yáantaj. Le oʼolal letiʼeʼ tu kaxtaj bix jeʼel u jáalkʼabtikoʼob tiʼ le kʼebanoʼ utiaʼal u natsʼkubaʼob tiʼ letiʼ. ¿Baʼax tu beetaj Jéeoba utiaʼal u béeytal lelaʼ?

5. ¿Bix káajik u yantal esperanza tiʼ wíinik? Tsole (Génesis 3:15).

⁵ (Xok Génesis 3:15). Káaj u yantal esperanza tiʼ wíinik le ka tu yaʼalaj Jéeoba yaan u xuʼulsik tiʼ Satanásoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ le esperanzaoʼ yaan u taal tiʼ junpʼéel «chʼiʼibal», kéen máanak kʼiineʼ le chʼiʼibalaʼ yaan u púuʼchaʼatik Satanás yéetel yaan u xuʼulsik tiʼ tuláakal le baʼaloʼob kʼaastak káaj tu jardínil Edénoʼ (1 Juan 3:8). Chéen baʼaleʼ le chʼiʼibalaʼ yaan u sufrir tumen Satanáseʼ yaan u chiʼik u tuunkuy wa yaan u kíimsik. Le jeʼeloʼ jach yaan u beetik u yaatal u yóol Jéeoba. Pero tuláakal lelaʼ jach yaan u taasik utsil tumen yaʼab máakoʼob yaan u jáalkʼabtaʼaloʼob tiʼ le kʼebanoʼ yéetel tiʼ le kíimiloʼ.

ÚUCHJEAKILEʼ ¿BIX ÚUCHIK U LÚUBLOʼOB UTSIL LE MÁAKOʼOB TIʼ JÉEOBAOʼ?

6. ¿Baʼax tu beetaj Abel yéetel Noé utiaʼal u natsʼkubaʼob yiknal Jéeoba?

⁶ Jéeobaeʼ jujunpʼíitil tu yeʼesaj tiʼ wíinik bix jeʼel u páajtal u natsʼkubaʼob tu yiknaleʼ. Le yáax wíinik tu tsʼáaj u fe tiʼ Jéeobaoʼ: Abel, le u kaʼatúul hijo Adán yéetel Evaoʼ. Abeleʼ jach tu yaabiltaj Jéeoba yéetel jach taak kaʼach u natsʼkuba tu yiknal. Le oʼolal tu kʼubaj sacrificioʼob tiʼ. Letiʼeʼ juntúul j-kanan taman kaʼachi, le oʼolal tu chʼaʼaj jujuntúul tamanoʼobeʼ ka tu  kʼubaj tiʼ Jéeoba. ¿Bix tu yilil Jéeoba le baʼax tu beetoʼ? «Abeleʼ lúub utsil tiʼ Jéeoba bey xan le baʼax tu kʼuboʼ» (Gén. 4:4). Jéeobaeʼ tu kʼamaj le sacrificioʼob tu kʼubaj le máaxoʼob yaabiltmiloʼ, juntúul tiʼ letiʼobeʼ Noé (Gén. 8:​20, 21). Úuchik u kʼamik le sacrificioʼobaʼ Jéeobaeʼ tu yeʼeseʼ jeʼel u páajtal u natsʼkuba tu yiknal kʼeban máakoʼobeʼ. b

7. Abraháneʼ tu yóotaj u kíims u hijo, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon leloʼ?

⁷ Abraháneʼ jach nojoch u fe kaʼachi, pero Jéeobaeʼ tu yaʼalajtiʼ ka u beet junpʼéel baʼal maʼ chéen chʼaʼabiliʼ, tu yaʼalajtiʼ ka u kʼub bey sacrificio Isaak, u hijoeʼ. Jach maʼ chéen chʼaʼabil wal tu yilil Abrahán le baʼax kʼáataʼabtiʼoʼ, pero kex beyoʼ tu chʼaʼtuklaj u beetik. Jach le nukaʼaj u beetoʼ, Jéeobaeʼ maʼ tu chaʼaj u kíimsik u hijoiʼ. Le baʼax úuchaʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ Jéeobaeʼ u yaabiltmaj wíinik yéetel jeʼel u yóotik u kʼub u Hijo bey sacrificioeʼ (Gén. 22:​1-18).

8. ¿Baʼax tu yeʼesaj le sacrificioʼob tu kʼubaj le israelitaʼoboʼ? (Levítico 4:​27-29; 17:11).

⁸ Ka máan kʼiineʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj leyoʼob tiʼ le israelitaʼob tuʼux ku yaʼalikeʼ kʼaʼabéet u kʼubkoʼob sacrificioʼob utiaʼal u perdonartaʼal u kʼebanoʼob (xok Levítico 4:​27-29; 17:11). Le sacrificioʼobaʼ tu yeʼesoʼobeʼ yaan u yantal junpʼéel sacrificio maas nojoch. Le sacrificioaʼ yaan kaʼach u salvartik wíinik tiʼ le kʼebanoʼ. U profetaʼob Dioseʼ tu yaʼaloʼobeʼ le chʼiʼibaloʼ wa u Hijo Dioseʼ yaan u sufrir yéetel yaan u kíimil. Yaan u bisaʼal bey juntúul chan taman utiaʼal kíimsbileʼ (Isa. 53:​1-12). Tukult lelaʼ: Jéeobaeʼ yaan u kʼubik u Hijo bey sacrificio utiaʼal u salvartik wíinik tiʼ le kʼeban yéetel tiʼ le kíimiloʼ, ichiloʼobeʼ tiaʼanechiʼ.

¿BAʼAX TU BEETAJ JESÚS UTIAʼAL U JÁALKʼABTIKOʼON TIʼ LE KʼEBANOʼ?

9. ¿Baʼax tu yaʼalaj Juan Bautista yoʼolal Jesús? (Hebreos 9:22; 10:​1-4, 12).

⁹ Teʼ yáax siglooʼ Juan Bautistaeʼ tu yilaj táan u taal Jesúseʼ, ka tu yaʼalaj: «¡Ilawileʼex, u Taman Dios, le máax ku luʼsik u kʼeban le yóokʼol kaaboʼ!» (Juan 1:29). Le baʼax tu yaʼaloʼ tu yeʼeseʼ Jesúseʼ letiʼe chʼiʼibal aʼalaʼan kun taaloʼ. Letiʼ kaʼach kun kʼubik le sacrificio maas nojochoʼ bey úuchik u taal le chʼiʼibal kun tsʼáaik esperanza tiʼ wíinikoʼ yéetel yaan u xuʼulsik junpuliʼ le kʼebanoʼ (xok Hebreos 9:22; 10:​1-4, 12).

10. ¿Bix tu yeʼesil Jesús taal u «tʼan j-kʼeban máakoʼob»?

¹⁰ Jesúseʼ tu yilaj u yáantik le máakoʼob táan u muʼyajoʼob yoʼolal le kʼebanoʼ yéetel tu invitartoʼob utiaʼal ka u beetubaʼob u discípuloʼob. Letiʼeʼ u yojleʼ le kʼebanoʼ jach ku beetik u sufrir wíinik. Le oʼolal tu natsʼuba yiknal xiiboʼob yéetel koʼoleloʼob kʼaj óolaʼanoʼob bey kʼeban wíinikoʼobeʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Le máaxoʼob toj u yóoloʼoboʼ maʼ kʼaʼabéettiʼob juntúul doctoriʼ, chéen baʼaleʼ le máaxoʼob kʼojaʼanoʼoboʼ kʼaʼabéettiʼob». Tu yaʼalaj xan: «Teneʼ maʼ taalen in tʼan máakoʼob mix baʼal kʼaas u beetmoʼobiʼ, baʼaxeʼ taalen in tʼan j-kʼeban máakoʼob» (Mat. 9:​12, 13). Jach letiʼe baʼax tu beetaj Jesúsoʼ. Letiʼeʼ tu perdonartaj u kʼebanoʼob le koʼolel tu pʼoʼaj u yookoʼob Jesús yéetel u jaʼil u yichoʼoboʼ (Luc. 7:​37-50). Kex u yojel ku bisik junpʼéel kʼaakʼas kuxtaleʼ tu kaʼansaj baʼaloʼob kʼaʼanaʼantak tiʼ juntúul koʼolel samaritana bijaʼan u páayt jaʼ (Juan 4:​7, 17-19, 25, 26). Le baʼax maas yaj ku taasik le kʼebanoʼ letiʼe kíimiloʼ. Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj poder tiʼ Jesús utiaʼal u kaʼa kuxkíintik le kimenoʼoboʼ. Letiʼeʼ tu kaʼa kuxkíintaj xiiboʼob, koʼoleloʼob bey xan mejen paalaloʼob (Mat. 11:5).

11. ¿Baʼaxten tak le máaxoʼob ku beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastakoʼ tu natsʼubaʼob yiknal Jesús?

 ¹¹ Tak le máakoʼob uts tu tʼaan u beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastakoʼ tu natsʼubaʼob yiknal Jesús ¿Baʼaxten? Tumen letiʼeʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼob yéetel tu yeʼesaj u yutsil, le oʼolal le máakoʼobaʼ uts tu tʼaan kaʼach u yantaloʼob tu yiknal (Luc. 15:​1, 2). Jesúseʼ jach tu yeʼesaj u yutsil tiʼ le kʼeban máakoʼob tu tsʼáaj u fejoʼob tiʼ letiʼoʼ (Luc. 19:​1-10). Le baʼax tu beetaj Jesúsaʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ juntúul Dios jach ku chʼaʼik óotsilil (Juan 14:9). Yéetel le baʼaxoʼob tu yaʼalaj bey xan yéetel le baʼaxoʼob tu beetoʼ Jesúseʼ tu yeʼesajeʼ Jéeobaeʼ u yaabiltmaj le máakoʼoboʼ yéetel taak u yáantkoʼob u tsʼáanchaʼatoʼob le kʼebanoʼ. Jesúseʼ tu yáantaj kʼeban máakoʼob u kʼex u kuxtaloʼob bey xan utiaʼal beetkubaʼob u discípuloʼob (Luc. 5:​27, 28).

12. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús kun úuchul le kéen tsʼoʼokok u kʼubik u kuxtaloʼ?

¹² Jesúseʼ u yojliliʼ baʼax ken u muʼyajteʼ. Le oʼolal yaʼab u téenel tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼob yaan u traicionartaʼal yéetel yaan u kíimsaʼal (Mat. 17:22; 20:​18, 19). Letiʼeʼ u yojleʼ le u kuxtal ken u kʼuboʼ yaan u jáalkʼabtik tuláakal máak tiʼ le kʼebanoʼ, jach jeʼex úuchik u yaʼalik Juan yéetel le profetaʼoboʼ. Jesús xaneʼ tu kaʼanseʼ le kéen tsʼoʼokok u kʼubik u kuxtaleʼ yaan u náatsʼal ‹jejeláas máakoʼob tu yiknal› (Juan 12:32). Yaan u lúubloʼob utsil tiʼ Jéeoba le máaxoʼob ku tsʼáaik u fejoʼob tiʼ Jesúsoʼ yéetel ku beetkubaʼob u discípuloʼoboʼ. Letiʼobeʼ  yaan u ‹jáalkʼabtaʼaloʼob tiʼ le kʼebanoʼ› (Rom. 6:​14, 18, 22; Juan 8:32). Jesúseʼ maʼ tu chʼaʼaj saajkil kíimil utiaʼal u tsʼáaiktoʼon esperanzaiʼ (Juan 10:​17, 18).

13. ¿Bix úuchik u kíimsaʼal Jesús, yéetel lelaʼ baʼax ku kaʼansiktoʼon tu yoʼolal Jéeoba? (Ilawil xan le dibujooʼ).

¹³ Jesúseʼ traicionartaʼabi, poʼopochʼaʼabi, aʼalaʼab baʼaloʼob maʼ jaajtak tu contraiʼ, bisaʼab kʼalbil yéetel jach beetaʼab u muʼyaj. Tu tsʼookeʼ le soldadoʼoboʼ tu bisoʼob Jesús tuʼux kun kíimsbileʼ ka tu bajoʼob tiʼ junpʼéel cheʼ. Jesúseʼ jach sufrirnaj yoʼolal le baʼax beetaʼabtiʼoʼ. Chéen baʼaleʼ yaan juntúul máax maas sufrirnaji, Jéeoba. Letiʼeʼ kex jach yaan u podereʼ maʼ tu beetaj mix baʼal utiaʼal u yáantik Jesúsiʼ. ¿Baʼaxten túun wa jach táaj yaan u podereʼ maʼ tu beetaj mix baʼaliʼ? Yoʼolal yaabilaj. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Dioseʼ tumen jach u yaabiltmaj yóokʼol kaabeʼ tu tsʼáaj u juntúuliliʼ Paal, utiaʼal beyoʼ maʼ u xuʼulsaʼal tiʼ le máaxoʼob ken u tsʼáa u fejoʼob tiʼ letiʼoʼ, baʼaxeʼ ka yanaktiʼob kuxtal minaʼan u xuul» (Juan 3:16).

14. ¿Baʼax ku kaʼansiktech le sacrificio tu beetaj Jesús t-oʼolaloʼ?

¹⁴ Le sacrificio tu beetaj Jesúsoʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ Jéeobaeʼ jach u yaabiltmaj u paalaloʼob Adán yéetel Eva. Ku yeʼesik xaneʼ Jéeobaeʼ jach u yaabiltmaj cada juntúul tiʼ toʼon. Le oʼolal kex jach muʼyajnajeʼ tu beetaj tuláakal le ku páajtal utiaʼal u jáalkʼabtikoʼon tiʼ le kʼeban yéetel tiʼ le kíimiloʼ (1 Juan 4:​9, 10). Letiʼeʼ jach taak u yáantik cada juntúul tiʼ toʼon utiaʼal k-tsʼáanchaʼatik le kʼebanoʼ.

15. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-jóoʼsik u yutsil le u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ?

¹⁵ Yoʼolal le u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ ku páajtal u perdonartaʼal k-kʼebanoʼob, chéen baʼaleʼ utiaʼal ka u perdonart Dios k-kʼebanoʼobeʼ yaan baʼax unaj k-beetik. ¿Baʼaxiʼ? Juan Bautista yéetel Jesúseʼ tu yaʼaloʼob baʼax unaj k-beetik. Tu yaʼaloʼob: «Kʼex a tuukuleʼex tumen u Reinoil kaʼaneʼ tsʼoʼok u náatsʼal» (Mat. 3:​1, 2; 4:17). Jeʼex túun k-ilkoʼ wa taak k-baʼateʼel tu contra le kʼeban yéetel k-náatsʼal yiknal Jéeobaeʼ kʼaʼabéet k-arrepentir. Chéen baʼaleʼ, ¿baʼax u kʼáat u yaʼal u arrepentir máak yéetel bix u yáantkoʼon utiaʼal u béeytal k-bisikba yéetel Jéeoba kex kʼebanoʼoneʼ? Le preguntaaʼ yaan u núukaʼal teʼ xook 32.