1. ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ Abraháneʼ u yojel yaan u béeytal le baʼax prometertaʼab tiʼoʼ?

 JÉEOBAEʼ tu prometertaj tiʼ Abrahán yoʼolal u chʼiʼibaleʼ yaan u bendecirtaʼal tuláakal le kaajoʼob yaan way yóokʼol kaabeʼ (Gén. 15:5; 22:18). Como Abrahán jach nojoch u fe tiʼ Jéeobaeʼ u yojel yaan u béeykuntik le promesa beetaʼabtiʼoʼ. Chéen baʼaleʼ le yaan 100 años tiʼ Abrahán yéetel 90 años tiʼ Saraeʼ letiʼobeʼ todavía maʼ yanchajak mix juntúul u hijoʼobiʼ (Gén. 21:​1-7). Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «Abraháneʼ tu tsʼáaj u fe yaan u beetkuba taatatsil tiʼ yaʼab luʼumiloʼob yéetel tu creertaj le baʼax aʼalaʼabtiʼ[oʼ]» (Rom. 4:18). Jeʼex k-ojliloʼ béeychaj le baʼax ku páaʼtik kaʼach Abrahánoʼ. Tu beetuba u taata Isaak, le u hijo úuch joʼopʼok u páaʼtikoʼ. ¿Baʼaxten Abraháneʼ seguro kaʼach Jéeobaeʼ yaan u béeykuntik u promesa?

2. ¿Baʼaxten Abraháneʼ jach u yojel Jéeobaeʼ yaan u béeykuntik le baʼax tu yaʼalajtiʼoʼ?

² Abrahán kaʼacheʼ jach u kʼaj óol Jéeoba, le oʼolal «jach u yojleʼ Dioseʼ jeʼel xan u páajtal u béeykuntik le baʼax tu yaʼalajtiʼoʼ» (Rom. 4:21). Yoʼolal le nojoch fe tu yeʼesaj Abrahánoʼ Jéeobaeʼ tu yilaj bey juntúul máak jach toj u kuxtaleʼ (Sant. 2:23). Teʼ Romanos 4:​18, ku yaʼalikeʼ «kex bey maʼ tu páajtal u yúuchleʼ Abraháneʼ tu tsʼáaj u fe» yéetel u esperanza yaan u béeykuntik Jéeoba le baʼax u yaʼalmoʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo yoʼolal le esperanza teʼ Romanos capítulo 5.

3. ¿Baʼax tu tsolaj Pablo yoʼolal le esperanzaoʼ?

³ Pabloeʼ ku tsolik baʼaxten jeʼel u páajtal k-creertik «le esperanzaoʼ maʼ tu pʼatkoʼon ich suʼtsilil» (Rom. 5:5). Ku yaʼaliktoʼon  xaneʼ le esperanza yaantoʼonoʼ jeʼel u páajtal u maas nojochtaleʼ. Jeʼex u bin k-xakʼaltik le baʼax ku yaʼalik Romanos 5:​1-5, máans ta tuukul bix maas nojochchajik a esperanza. Tsʼoʼoleʼ yaan xan a wilik baʼax jeʼel a beetik utiaʼal ka a maas nojochkíintik a esperanzaeʼ. Yáaxeʼ yaan k-tʼaan tiʼ junpʼéel jatsʼuts esperanza maʼ ken u pʼatoʼon ich suʼtsilil.

4. ¿Tiʼ baʼax ku tʼaan Romanos 5:​1, 2?

⁴ (Xok Romanos 5:​1, 2). Le tʼaanoʼobaʼ tu tsʼíibtaj Pablo tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Romaoʼ. Le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ kaanbalnajoʼob tiʼ Jéeoba yéetel Jesús ka tu tsʼáaj u fejoʼob tiʼ letiʼob, ka tu beetubaʼob u discípuloʼob Jesús. Le oʼolal Jéeobaeʼ tu ‹yaʼaleʼ toj u kuxtaloʼob tu yoʼolal u fejoʼob›, tsʼoʼoleʼ tu yéeyoʼob yéetel espíritu santo. Bey úuchik u yantaltiʼob junpʼéel jatsʼuts esperanzaoʼ.

5. ¿Baʼax jatsʼuts esperanzail yaan tiʼ le yéeyaʼanoʼoboʼ?

⁵ Ka tsʼoʼokeʼ Pabloeʼ tu tsolaj tiʼ le cristianoʼob yéeyaʼanoʼob yaan Éfeso le jatsʼuts esperanza tsʼaʼabtiʼoboʼ. Tu yaʼalajtiʼobeʼ Dioseʼ yaan u tsʼáaik «kiʼichkelem baʼaloʼob [ . . . ] tiʼ le máaxoʼob santoʼoboʼ» (Efe. 1:18). Tiʼ le sukuʼunoʼob yaan Colosasoʼ tu yaʼalajtiʼob tuʼux ken u kʼamoʼob le jatsʼuts esperanzaoʼ. Tu yaʼalaj: ‹Le baʼax ka páaʼtkeʼexoʼ yaan u tsʼaʼabalteʼex teʼ kaʼanoʼ› (Col. 1:​4, 5). Jeʼex túun k-ilkoʼ le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ yaantiʼob u jatsʼuts esperanzail u kaʼa kuxkíintaʼaloʼob teʼ kaʼanoʼ. Letiʼobeʼ maʼ kun kíimloʼob, baʼaxeʼ yaan u reinaroʼob yéetel Cristo (1 Tes. 4:​13-17; Apo. 20:6).

6. ¿Baʼax tu yaʼalaj juntúul sukuʼun yéeyaʼan yoʼolal le jatsʼuts esperanza yaantiʼoʼ?

⁶ Le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ jach ku apreciarkoʼob le esperanza yaantiʼoboʼ. Por ejemploeʼ le sukuʼun Frederick Franzoʼ, tu yaʼalaj: «Le esperanza yaantoʼonoʼ jach yaan u béeytal tiʼ cada juntúul tiʼ le 144,000 máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ yéetel táakaʼanoʼob ichil le chan muchʼ tamanoʼ. Tsʼoʼoleʼ le esperanzaaʼ táaj jatsʼuts maʼ tu páajtal u keʼetel yéetel mix baʼal». ¿Bix tu yuʼubiluba le sukuʼun le tsʼoʼok u  máan yaʼab años táan u meyajtik Jéeobaoʼ? Tu añoil 1991, tu yaʼalaj: «Láayliʼ k-apreciartik le esperanza yaantoʼonoʼ [ . . . ]. Jeʼex u bin u máan le tiempooʼ, kin maas apreciartik. Kex ka máanak junpʼéel millón añoseʼ dispuestoʼon k-páaʼte tumen ku valer u penail. Beoraaʼ maas kin apreciartik le jatsʼuts esperanzaaʼ».

7, 8. ¿Baʼax esperanzail yaan tiʼ le u maas yaʼabil le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ? (Romanos 8:​20, 21).

⁷ U maas yaʼabil tiʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ yaanal le esperanza yaantiʼoboʼ. ¿Máakalmáakiʼ? Letiʼe esperanza yaan kaʼach tiʼ Abrahánoʼ, u kuxtaloʼob utiaʼal mantatsʼ way Luʼum yáanal u Reino Dioseʼ (Heb. 11:​8-10, 13). Pablo xaneʼ yaan baʼax tu tsʼíibtaj yoʼolal le jatsʼuts esperanzaaʼ (xok Romanos 8:​20, 21). Le ka ta kanaj le promesaʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ, ¿máakalmáak utschaj ta wichiʼ? ¿Ka tsʼíiboltik wa a wilik u lúuʼsaʼal le kʼeban yéetel ka pʼáatak perfectoil máakoʼ? ¿Kiʼimakchaj wa a wóol le ka ta kanaj yaan u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼob tiʼ junpʼéel jatsʼuts Paraíso way Luʼumeʼ? Jach jatsʼuts le baʼax k-páaʼtik yoʼolal le «esperanza» ku tsʼáaiktoʼon Diosoʼ.

⁸ Tuláakloʼon kiʼimak k-óol yéetel le esperanza yaantoʼonoʼ kex táan k-páaʼtik kuxtal teʼ kaʼanoʼ wa táan k-páaʼtik k-kuxtal mantatsʼ way Luʼumeʼ. U jaajileʼ sáamsamal jeʼel u páajtal u maas nojochtal k-esperanzaeʼ. ¿Bix jeʼel u béeytaleʼ? Utiaʼal leloʼ kʼaʼabéet u seguer k-kaanbal tiʼ le baʼax tu tsʼíibtaj apóstol Pablooʼ. Le baʼax tu yaʼaloʼ yaan u yáantkoʼon k-creerteʼ k-esperanzaeʼ maʼ ken u pʼatoʼon ich suʼtsilil.

9, 10. Jeʼex Pabloeʼ, ¿baʼax kun úuchultoʼon xan? (Romanos 5:3; ilawil xan le fotoʼoboʼ).

⁹ (Xok Romanos 5:3). Maʼ xaaneʼ chan jelaʼan u yuʼubal le baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablooʼ. Le kéen sufrirnak máakeʼ ku maas nojochtal u esperanza. U jaajileʼ tuláakal le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ yaantiʼob problemas. Koʼoneʼex ilik le baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo tiʼ le cristianoʼob yanoʼob kaʼach  Tesalónicaoʼ: «Le tiaʼanoʼon kaʼach ta wiknaleʼexoʼ suuk k-aʼalikteʼex yaniliʼ k-muʼyajtik yaayaj baʼaloʼobeʼ, jeʼex a wojlileʼexoʼ lelaʼ letiʼe baʼax tsʼoʼok u yúuchultoʼonoʼ» (1 Tes. 3:4). Yéetel tiʼ le cristianoʼob yaan Corintooʼ tu yaʼalajtiʼob: «K-kʼáat ka a wojéelteʼex bix úuchik k-muʼyaj [ . . . ], jach t-tuklaj kaʼach maʼ ken k-jóokʼol kuxaʼanoʼoniʼ» (2 Cor. 1:8; 11:​23-27).

¹⁰ Teʼ kʼiinoʼobaʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ ku aktáantkoʼob xan problemas (2 Tim. 3:12). ¿Baʼaxoʼob tsʼoʼok a aktáantik desde ka káaj u yantal a fe tiʼ Jesús yéetel a beetik baʼax ku yaʼalik? Maʼ xaaneʼ a amigoʼob yéetel a láakʼtsiloʼobeʼ ku burlarkechoʼob wa ku maltratarkechoʼob. Wa maʼ xaaneʼ a patrón yéetel a wéet meyajoʼobeʼ u pʼekmechoʼob tumen maʼ ta beetik le baʼaxoʼob kʼaastak ku beetkoʼoboʼ (Heb. 13:18). ¿Tsʼoʼok wa xan u yantaltech problemas yéetel le gobierno ikil a tsikbaltik tiʼ uláakʼ máakoʼob le esperanza yaantechoʼ? Kex jeʼel baʼaxak táan a aktáantikeʼ apóstol Pabloeʼ ku yaʼalikeʼ kʼaʼabéet u kiʼimaktal k-óol.

11. ¿Baʼaxten unaj u chúukpajal k-óol?

¹¹ Kex táan k-muʼyajeʼ jeʼel u páajtal u kiʼimaktal k-óoleʼ tumen lelaʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon uláakʼ junpʼéel jatsʼuts modoseʼ. Romanos 5:​3, ku yaʼalik: «Le baʼaxoʼob k-muʼyajtikoʼ ku beetik u yantaltoʼon chúukaʼan óolal». Tuláakloʼon ku yantaltoʼon problemas le oʼolal tuláakloʼon unaj xan u chúukpajal k-óol. Wa k-beetik beyoʼ yaan k-ilik u béeytal le baʼax táan k-páaʼtikoʼ. Toʼoneʼ maʼ k-kʼáat k-beet jeʼex le máakoʼob ku keʼeteloʼob yéetel le semilla paʼakʼ ich tuunichoʼob tu yaʼalaj Jesúsoʼ. Le máak beyoʼ ku yuʼubik le baʼax ku tsikbaltaʼaloʼ. Pero kéen yanak problemas wa kéen chʼaʼpachtaʼak yoʼolal le baʼax tsikbaltaʼabtiʼoʼ tu séebaʼanil ku beetaʼal u tʼóochpajal (Mat. 13:​5, 6, 20, 21). U jaajileʼ mix máak uts tu tʼaan u sufrir, u chʼaʼpachtaʼal wa u tsʼaʼabal a pruebail, pero wa ku chúukpajal k-óol k-aguantart tuláakal le baʼaloʼobaʼ yaan u taasiktoʼon utsil. Koʼoneʼex ilik baʼaxten.

12. ¿Baʼax utsiloʼob ku taasik u chúukpajal u yóol máak?

¹² Le discípulo Santiagooʼ tu yaʼalaj le utsiloʼob ku taasik u chúukpajal u yóol máakoʼ, tu yaʼalaj: «Wa mantatsʼ ka aktáantkeʼex baʼax ku yúuchulteʼexeʼ yaan a pʼáatleʼex preparadoil utiaʼal tuláakal baʼal, yaan a chúukaʼanchajleʼex, yaan a beetkeʼex tubeel tuláakal baʼal yéetel mix baʼal ken u binelt tiʼ teʼex» (Sant. 1:​2-4). Le chúukaʼan óolaloʼ yaan junpʼéel meyaj ku beetik. ¿Máakalmáak? Ku yáantkoʼon utiaʼal ka k-maas eʼes paciencia, ka maas nojochchajak k-fe yéetel utiaʼal ka maas confiarnakoʼon tiʼ Jéeoba, chéen baʼaleʼ maʼ chéen le ku beetkiʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax uláakʼ utsil ku taasik le chúukaʼan óolaloʼ.

13, 14. ¿Baʼax ku yúuchul wa ku chúukpajal k-óol, yoʼolal leloʼ baʼax ku yúuchul yéetel k-esperanza? (Romanos 5:4).

¹³ (Xok Romanos 5:4). Pabloeʼ tu yaʼaleʼ «le chúukaʼan óolaloʼ ku beetik k-kʼaʼamal tumen Dios». Pero lelaʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa Jéeobaeʼ uts tu tʼaan u yilik k-sufrir, baʼaxeʼ letiʼeʼ uts tu tʼaan u yilik táan u chúukpajal k-óol. ¿Máasaʼ ku líiʼsik k-óol k-ojéeltik jeʼel u páajtal k-beetik u kiʼimaktal u yóol Jéeoba wa ku chúukpajal k-óoleʼ? (Sal. 5:12).

¹⁴ Koʼoneʼex tuukul tiʼ u ejemplo Abrahán. Letiʼeʼ kʼaʼam tumen Dios tumen le ka tsʼaʼab a pruebaileʼ chúukpajal u yóol. Le oʼolal Jéeobaeʼ tu yilaj bey u amigo yéetel bey juntúul máak toj u kuxtaleʼ (Gén. 15:6; Rom. 4:​13, 22). Bey xan u yúuchul teʼ kʼiinoʼobaʼ utiaʼal ka u kʼamoʼon Jéeobaeʼ letiʼeʼ maʼ tu yilik le privilegioʼob yaantoʼon teʼ múuchʼuliloʼ wa le bukaʼaj meyaj k-beetik ichil u kaajaloʼ. Le baʼax ku yilik letiʼoʼ letiʼe wa ku chúukpajal k-óol kéen k-aktáant pruebasoʼ. Kex jeʼel baʼaxak edadil yaantoʼon, kex jeʼel baʼaxak k-ojel k-beeteʼ, wa  kex jeʼel baʼaxak pruebail yaantoʼoneʼ jeʼel u páajtal u chúukpajal k-óol tiʼ Dioseʼ. ¿Táan wa a tsʼaʼabal a pruebail beoraaʼ? Wa beyoʼ maʼ u tuʼubultecheʼ wa ku chúukpajal a wóoleʼ jeʼel a lúubul utsil tiʼ Dioseʼ. Tsʼoʼoleʼ wa k-ojel kiʼimak u yóol Jéeoba yéetel le baʼax k-beetkoʼ, ku maas nojochtal k-esperanza.

15. ¿Baʼax tu yaʼalaj Pablo teʼ Romanos 5:​4, 5?

¹⁵ Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ jeʼel k-lúubul utsil tu táan Jéeoba wa ku chúukpajal k-óol k-aktáant le pruebaʼoboʼ. Pabloeʼ seguernaj u yaʼalik: «Le k-kʼaʼamal tumen Diosoʼ ku beetik u yantaltoʼon esperanza, yéetel le esperanzaoʼ maʼ tu pʼatkoʼon ich suʼtsilil» (Rom. 5:​4, 5). Teʼ Romanos 5:​2, Pabloeʼ tsʼokaʼaniliʼ u yaʼalik tiʼ le cristianoʼob yanoʼob Roma yaantiʼob junpʼéel esperanzaoʼ. Tu yaʼaleʼ letiʼobeʼ ‹táan u páaʼtkoʼob u nojbaʼalkúuntaʼaloʼob tumen Dios›. Maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklikeʼ wa tsʼoʼok u yaʼalaʼaltiʼob tumen Pablo yaantiʼob junpʼéel esperanzaeʼ, ¿baʼaxten túun tu kaʼa chʼaʼchiʼitaj le esperanza teʼ versículo 4?

16. Tsol baʼax jeʼel u yáantik máak u creert yaan u béeytal le esperanza ku yaʼalik le Bibliaoʼ (ilawil xan le fotoʼoboʼ).

¹⁶ Jeʼel u páajtal k-naʼatik baʼaxten tu yaʼalaj Pablo beyoʼ wa k-chʼaʼik en cuenta le esperanzaoʼ ku páajtal u maas nojochtal. Utiaʼal k-naʼatikeʼ koʼoneʼex tuukul tiʼ le ejemploaʼ: le ka ta yáax uʼuyaj u yúuchul tʼaan tiʼ u esperanzail u kuxtal máak utiaʼal mantatsʼ tiʼ junpʼéel Paraíso way Luʼumeʼ, maʼ xaaneʼ ta tukleʼ jach táaj jatsʼuts le baʼax ku yaʼalaʼaloʼ pero maʼ jaajiʼ. Chéen baʼaleʼ le ka tsʼoʼok a maas kʼaj óoltik Jéeoba yéetel a kaanbal tiʼ le promesaʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ joʼopʼ a maas creertik yaan u béeytal le jatsʼuts esperanzaaʼ.

17. ¿Bix úuchik u maas nojochtal a esperanza le ka tsʼoʼok a wokjaʼoʼ?

¹⁷ Le ka tsʼoʼok a wokjaʼeʼ a esperanzaeʼ maas nojochchaji, tumen maas kaanbalnajech tiʼ Dios yéetel maas yiijchaj a tuukul (Heb. 5:13–6:1). Maʼ xaaneʼ tsʼoʼok u yúuchultech le baʼax  ku yaʼalik Romanos 5:​2-4. Tsʼoʼok a aktáantik pruebaʼob pero tsʼoʼok xan a weʼesik chúukaʼan a wóol, yoʼolal leloʼ tu kʼamech Dios. Como a wojel kiʼimak u yóol Jéeoba yéetel le baʼax ka beetkoʼ a wojel yaan a wilik u béeykuntik le baʼax u prometermoʼ yéetel a esperanzaeʼ tsʼoʼok u maas nojochtal. Como maas nojoch le esperanza yaantech beoraaʼ lelaʼ ku chíikpajal tiʼ bix a tratartik a familia, tiʼ le decisiónoʼob ka chʼaʼikoʼ yéetel bix u meyajtech a tiempo.

18. ¿Baʼaxten seguroʼon yaan u béeytal le esperanza yaantoʼonoʼ?

¹⁸ Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj junpʼéel baʼal jach importante yoʼolal le esperanza ku yantaltoʼon kéen tsʼoʼokok u kʼamkoʼon Diosoʼ. Tu yaʼaleʼ le esperanza yaantoʼonoʼ jach tu jaajil yaan u béeytal. Seguroʼon bey kun úuchloʼ yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Pablo tiʼ le cristianoʼoboʼ: «Le esperanzaoʼ maʼ tu pʼatkoʼon ich suʼtsilil; tumen yoʼolal le espíritu santo tsʼoʼok u tsʼaʼabaltoʼonoʼ Dioseʼ tsʼoʼok u chupik k-puksiʼikʼal yéetel u yaabilaj» (Rom. 5:5). Le oʼolal jeʼel u páajtal a creertik jach tu jaajil yaan u béeytal le esperanza yaantechoʼ.

19. ¿Baʼax k-ojel kun úuchul yéetel le esperanza yaantoʼonoʼ?

¹⁹ Maʼalob ka k-kʼaʼajs u ejemplo Abrahán. Jéeobaeʼ tu beetaj junpʼéel promesa tiʼ, tu kʼamaj yéetel tu yilaj bey u amigoeʼ. Le baʼax aʼalaʼab tiʼ Abrahánoʼ béeychaji. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Ka tsʼoʼok túun u yeʼesik Abrahán jach chúukaʼan u yóol u páaʼt le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ, tsʼaʼab le promesa tiʼoʼ» (Heb. 6:15; 11:​9, 18; Rom. 4:​20-22). Wa ku chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba jeʼex Abraháneʼ le esperanza yaantoʼonoʼ maʼ ken u pʼatoʼon ich suʼtsilil, baʼaxeʼ yaan k-ilik u béeytal. Le oʼolal jach kiʼimak k-óol tumen seguroʼon yaan u béeytal le baʼax táan k-páaʼtikoʼ (Rom. 12:12). Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «Le Dios áantkoʼon k-páaʼt le baʼax ku taal u kʼiinoʼ ka u beet u sen kiʼimaktal a wóoleʼex yéetel ka u beet u jach yantalteʼex jeetsʼelil tu yoʼolal a fejeʼex tiʼ letiʼ; le páajtalil ku tsʼáaikteʼex le espíritu santooʼ letiʼ ka u yáanteʼex a páaʼteʼex yéetel tuláakal a puksiʼikʼaleʼex».