JACH k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal tuláakal le baʼax ku síiktoʼonoʼ. U maas jaʼtsileʼ ku chaʼik k-decidirtik bix ken k-disfrutartiloʼob. Junpʼéel tiʼ le baʼax ku síiktoʼonoʼ letiʼe vinooʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le janaloʼ ku beetaʼal utiaʼal u kiʼimaktal u yóol máak, yéetel le vinooʼ utiaʼal u disfrutartik máak le kuxtaloʼ» (Ecl. 10:19; Sal. 104:15). Pero yaan máakoʼobeʼ maʼ tu tsʼáaikoʼob u pʼiis u yukʼikoʼob. Tiʼ tuláakal yóokʼol kaabeʼ jejeláas baʼax ku tuklaʼal yoʼolal u yukʼul baʼaloʼob yaan alcohol ichil. Kux túun le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, ¿bix unaj u yilkoʼob le baʼaloʼob ku káalkunajoʼoboʼ?

Tu yorail k-chʼaʼik decisiónoʼobeʼ kʼaʼabéet chʼaʼik en cuenta baʼax ku tuklik Dios maʼ letiʼe baʼax ku tuklik le máakoʼob yanoʼob teʼ tuʼux kajaʼanoʼonoʼ. Wa k-beetik beyoʼ yaan u kiʼimaktal k-óol.

Tsʼoʼok wal a wilkeʼ yaʼab máakoʼobeʼ suuk u yukʼikoʼob yéetel ku píitmáan u yukʼikoʼob. Yanoʼobeʼ ku yukʼikoʼob utiaʼal maʼ u sen estresaroʼob, utiaʼal u yuʼubik kiʼimak u yóoloʼob yéetel uláakʼoʼobeʼ ku yukʼikoʼob utiaʼal u tuʼubsik u problemasoʼob. Yaan tuʼuxoʼob xaneʼ le máakoʼoboʼ yaʼab u yukʼikoʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob jach xiiboʼob wa utiaʼal u yeʼeskoʼob minaʼan uláakʼ jeʼex letiʼobeʼ.

U maʼalobileʼ toʼoneʼ yaantoʼon u yáantaj Jéeoba. Teʼ Bibliaoʼ ku yaʼalik le consecuencias ku taasik u píitmáan u yukʼik máak baʼaloʼob ku káalkunajoʼoboʼ. Por ejemploeʼ Proverbios 23:​29-35, ku tʼaan tiʼ juntúul máak kalaʼan yéetel ku yaʼalik le problemas ku yantaltiʼoʼ. a Daniel, juntúul anciano kajaʼan Europaeʼ ku tsikbaltik bix u kuxtal antes tiʼ u beetkuba u testigo Jéeoba, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kaʼach kin sen káaltaleʼ kin chʼaʼik decisiónoʼob maʼ maʼalobtakiʼ, le oʼolal jach muʼyajnajen yéetel tak bejlaʼa ku yaatal in wóol in kʼaʼajsik le baʼaloʼobaʼ».

¿Baʼax túun jeʼel u yáantkoʼon k-chʼaʼ maʼalob decisiónoʼobeʼ? Letiʼe ka k-il le baʼaloʼob jeʼex u yilik Diosoʼ.

Koʼox ilik baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le baʼaloʼob ku káalkunajoʼoboʼ. Yaan xan k-ilik baʼaxten yaan máakeʼ uts tu tʼaan u yukʼik le baʼaloʼobaʼ.

Le Bibliaoʼ maʼ tu yaʼalik wa kʼaas u yuʼukʼul junpʼíit baʼal yaan alcohol ichil, baʼax ku yaʼalikeʼ u yuʼukʼul vinoeʼ jeʼel u beetik u yuʼubikuba máak maʼalobeʼ. Eclesiastés 9:​7, ku yaʼalik: «jaant a woʼoch yéetel kiʼimak óolal, ukʼ vino yéetel junpʼéel puksiʼikʼal kiʼimak u yóol». Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jesúseʼ yaan kʼiineʼ tu yukʼaj vino tsoʼoleʼ bey xan tu beetil uláakʼ máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakiloʼ (Mat. 26:​27-29; Luc 7:34; 1 Tim. 5:23).

Le Bibliaoʼ maʼ tu yaʼalik wa kʼaas u yukʼik máak junpʼíit baʼal ku káalkunaj, baʼaxeʼ ku yaʼalikeʼ kʼaas u káaltal máak. Le Bibliaoʼ claro u yaʼalik: «Maʼ a káaltaleʼex xan yéetel vino» (Efe. 5:18). Ku yaʼalik xan: «Le ku káaltaloʼoboʼ […] mix juntúul tiʼ letiʼob ken u tiaʼalintoʼob u Reino Diosiʼ» (1 Cor. 6:10). Jeʼex k-ilkoʼ Jéeobaeʼ junpuliʼ maʼ maʼalob u yilik u píitmáan u yukʼik máak wa u káaltaliʼ. Le beetkeʼ le kéen k-decidirt wa yaan k-ukʼik wa baʼax yaan alcohol ichileʼ kʼaʼabéet k-chʼaʼik en cuenta baʼax ku tuklik Jéeoba maʼ letiʼe baʼax ku tuklik u maasil máakoʼoboʼ.

Yaan máaxeʼ jeʼel u yaʼalikeʼ: «Teneʼ jeʼel u páajtal in wukʼik jeʼel bukaʼaj in kʼáateʼ tumen mix baʼal ku yúuchulten». Pero le clase tuukul beyaʼ jach peligroso. Le Bibliaoʼ jach claro u yaʼalikeʼ le máaxoʼob ku sen ukʼikoʼob vinooʼ sea xiib wa koʼoleleʼ jeʼel u lúubloʼob tiʼ nukuch kʼebanoʼobeʼ yéetel jeʼel xuʼulul u biskubaʼob yéetel Jéeobaeʼ (Tito 2:3; Pro. 20:1).  Jesúseʼ tu yaʼaleʼ le máaxoʼob ku píitmáan u yukʼikoʼoboʼ maʼ kun kuxtaloʼob teʼ Paraísooʼ (Luc. 21:​34-36). ¿Baʼax túun jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u píitmáan k-ukʼikeʼ?

Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ peligroso u chʼaʼik máak decisiónoʼob wa chéen ku chʼaʼik en cuenta le baʼaxoʼob suuk u beetaʼal teʼ tuʼux kajaʼanoʼ. Le oʼolal toʼoneʼ k-chʼaʼik en cuenta baʼax uts tu tʼaan Jéeoba tiʼ baʼaxoʼob yaan yil yéetel janal bey xan tiʼ baʼaxoʼob k-ukʼik. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Wa táan a janaleʼex, wa táan a wukʼuleʼex bey xan wa táan a beetkeʼex uláakʼ baʼaleʼ, beeteʼex tuláakal baʼal utiaʼal ka alabartaʼak Dios» (1 Cor. 10:31). Koʼox ilik jujunpʼéel preguntaʼob yéetel tekstoʼob unaj k-chʼaʼik en cuenta.

¿Kin wukʼik wa chéen utiaʼal in luubul utsil tiʼ u maasil? Éxodo 23:​2, ku yaʼalik: «Maʼ unaj a beetik baʼaloʼob kʼaastak chéen tumen bey u beetik u maasil máakoʼoboʼ». Jéeobaeʼ táan kaʼach u yaʼalik tiʼ le israelitaʼob maʼ u beetkoʼob le baʼaloʼob kʼaastak ku beetik le máaxoʼob maʼ tu adorarkoʼob Diosoʼ. Tak bejlaʼa ku yáantkoʼon le tekstoaʼ. Wa ku káajal k-tuukul yéetel k-kuxtal jeʼex le u maasil máakoʼoboʼ, yaan u xuʼulul k-beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeoba yéetel yaan k-náachtal tiʼ (Rom. 12:2).

¿Kin wukʼik wa utiaʼal u yantalten u valoril in beetik wa baʼax? Yaan tuʼuxoʼobeʼ suuk u sen ukʼik máak yéetel maʼ kʼaas u yilaʼaliʼ (1 Ped. 4:3). Chéen baʼaleʼ 1 Corintios 16:​13, ku yaʼalik: «Maʼ a weenleʼex, maʼ a péekeʼex tiʼ a fejeʼex, maʼ a chʼaʼikeʼex saajkil, muʼukʼaʼanchajkeʼex». ¿Kin wukʼik wa chéen utiaʼal ka ilaʼak maʼ tu beetikten mix baʼal le alcoholoʼ? U jaajileʼ le alcoholoʼ tu lugar u yáantkecheʼ ku kʼaskúuntik a tuukul yéetel ku beetil u maas difíciltaltech a chʼaʼik maʼalob decisiónoʼob. Isaías 28:​7, ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob ku yukʼikoʼob baʼaloʼob ku káalkunajoʼ takchalankil u máanoʼob.

Wa a kʼáat a beet baʼax maʼalobeʼ kʼaʼabéet a kʼáatik u yáantaj Jéeoba yéetel a muʼukʼaʼankúuntik a fe (Sal. 18:32). Utiaʼal leloʼ kʼaʼabéet a kanáantik maʼ a chʼaʼik decisiónoʼob jeʼel u beetik a náachtal tiʼ Jéeobaeʼ. Le ka taal Jesús way Luʼumeʼ letiʼeʼ jach tu bisuba maʼalob yéetel Jéeoba, yéetel respetartaʼab tumen yaʼab máakoʼob tumen letiʼeʼ maʼ saajkiʼ yéetel tu tsʼáaj u yóol u beet le baʼax maʼaloboʼ.

 ¿Kin wukʼik wa utiaʼal in tuʼubsik in problemas? Juntúul salmistaeʼ tu yaʼalaj: «Le ka jach chiʼichnakchajeneʼ ta líiʼsaj in wóol, ta tranquilizarten» (Sal. 94:19). Wa yaan baʼax preocuparkecheʼ maʼ a wukʼik utiaʼal a tuʼubsik, baʼaxeʼ kʼáat u yáantaj Jéeoba, orarnen tiʼ letiʼ mantatsʼ. Yaan sukuʼunoʼob xaneʼ ku kʼáatkoʼob consejoʼob tiʼ juntúul sukuʼun yiijchajaʼan u tuukul. U jaajileʼ le máax ku yukʼik utiaʼal u tuʼubsik u problemaseʼ ku pʼáatal maʼ tu tuukul maʼalob yéetel maas séeb jeʼel u lúubul tiʼ kʼebaneʼ (Ose. 4:11). Daniel, le sukuʼun t-aʼalaj tu káajbal le xookaʼ, ku yaʼalik: «Teneʼ kin wukʼik kaʼachi tumen yaanten ansiedad yéetel kin wuʼuyik tiʼ teen yaan u culpail le baʼax ku yúuchloʼ. Pero tin tsʼáaj cuentaeʼ leloʼ táan u beetik u maas yantalten problemas, táan u beetik in perdertik in amigoʼob yéetel táan u beetik in wuʼuyikinba mix baʼalen». ¿Baʼax áant le sukuʼunoʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin wileʼ le baʼax kʼaʼabéettenoʼ u yáantaj Jéeoba maʼ in wukʼik alcoholiʼ. Yéetel u yáantajeʼ tin wutskíintaj le problemas yaanten kaʼachoʼ». Kʼaʼajaktoʼoneʼ Jéeobaeʼ mantatsʼ kun antal t-iknal utiaʼal u yáantkoʼon kex yaan kʼiin k-tuklik minaʼan utskíinajil tiʼ le problema yaantoʼonoʼ (Fili. 4:​6, 7; 1 Ped. 5:7).

Wa ka wukʼik alcohol cada wa baʼax kʼiineʼ, tuukulnen tiʼ le kʼáatchiʼobaʼ: «¿Tsʼoʼok wa u yaʼalikten juntúul in láakʼtsil wa in amigo preocupado yoʼolal le bukaʼaj alcohol kin wukʼikoʼ?». Wa beyoʼ sin ke a tsʼáaik cuentaeʼ táan u bin u suuktaltech. Tukle: «¿Bejlaʼeʼ maas wa yaʼab in wukʼik alcohol?». Wa beyoʼ kanáantaba wa maʼeʼ jeʼel u suuttech junpʼéel vicioeʼ. «¿Kin chiʼichnaktal wa maʼ in yukʼ alcohol wa jaypʼéel kʼiinoʼobiʼ?». Wa beyoʼ tsʼoʼok u suuktaltech le alcoholoʼ wa tsʼoʼok u suut junpʼéel vicioil. Maʼ xaaneʼ utiaʼal u xuʼulul a wukʼikeʼ hasta yaan u kʼaʼabéettal a bin yiknal doctor.

Yoʼolal le problemas ku taasik u yuʼukʼul le alcoholoʼ yaan sukuʼunoʼobeʼ tsʼoʼok u chʼaʼtuklikoʼob maʼ u yukʼikoʼob mix junpʼíitiʼ, yanoʼob xaneʼ maʼatech u yukʼikoʼob tumen maʼ kiʼ u yuʼubikoʼobiʼ. Wa yaan máax k-kʼaj óol tsʼoʼok u chʼaʼtuklik maʼ u yukʼik alcoholeʼ maʼ unaj k-criticarkiʼ, baʼaxeʼ unaj k-respetartik le baʼax tsʼoʼok u chʼaʼtuklikoʼ.

 Yanoʼobeʼ utiaʼal u tsʼáaikoʼob u pʼiis le baʼax ken u yukʼoʼoboʼ ku chʼaʼtuklikoʼob antes bukaʼaj ken u yukʼoʼobiʼ. Uláakʼoʼobeʼ ku chʼaʼtuklikoʼob u yukʼikoʼob juntéen tiʼ junpʼéel semana wa u yukʼikoʼob chéen junpʼíit tu yorail le janaloʼ. Uláakʼ baʼax jeʼel u páajtal u beetik máakeʼ u chʼaʼtuklik máakalmáak tiʼ le baʼaloʼob ku káalkunaj ken u yukʼoʼ yéetel bukaʼaj. Por ejemploeʼ yaneʼ ku chʼaʼtuklik u yukʼik vino wa cerveza, pero maʼ tu yóotkoʼob u yukʼoʼob baʼaloʼob maas séeb jeʼel u káalkuntikoʼob máakeʼ, kex wa xaʼakʼtaʼanoʼob yéetel uláakʼ baʼaloʼob. Wa k-chʼaʼtuklik antes baʼax ken k-beeteʼ maas chéen chʼaʼabil ken k-tsʼáa u pʼiis bukaʼaj ken k-ukʼiʼ. Wa k-beetik beyoʼ yaan k-eʼesik yiijchajaʼan k-tuukul yéetel maʼ ken k-beet baʼaloʼob jeʼel u beetik k-suʼlaktaleʼ.

Chéen baʼaleʼ unaj xan k-chʼaʼik en cuenta u maasil. Romanos 14:​21, ku yaʼalik: «Le oʼolaleʼ maʼalob maʼ a jaantik bakʼ, mix a wukʼik vino, mix a beetik uláakʼ wa baʼax jeʼel u beetik u tʼóochpajal a sukuʼuneʼ». Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ unaj k-tuukul yoʼolal u maasil yéetel k-eʼesik yaabilaj tiʼob. Por ejemploeʼ wa k-ojel jeʼel u tʼóochpajal juntúul sukuʼun wa ku yilik táan k-ukʼik wa baʼax ku káalkunajeʼ, maʼ xaaneʼ maas maʼalob maʼ k-ukʼik teʼ súutuk jeʼeloʼ. Wa k-beetik beyoʼ k-eʼesik k-chʼaʼik en cuenta bix u yuʼubikuba u maasil yéetel k-eʼesik maʼ táan k-kaxtik k-utsiliʼ, baʼaxeʼ u yutsil u maasil (1 Cor. 10:24).

Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ ku yilik xan u respetarkoʼob le leyoʼob u tsʼaamaj le gobierno yaan yil yéetel u yuʼukʼul alcoholoʼ. Por ejemploeʼ ku prohibirtaʼal u yuʼukʼul alcohol tumen le máaxoʼob menor de edadoʼoboʼ, le máaxoʼob ku manejarkoʼob camión wa uláakʼ máquinaʼoboʼ (Rom. 13:​1-5).

Jéeobaeʼ ku chaʼik k-chʼaʼtuklik bix ken k-disfrutartil le baʼaxoʼob ku tsʼáaiktoʼonoʼ. Le oʼolal tuláakloʼon ku páajtal k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-jaante wa baʼax ken k-ukʼe. Wa k-chʼaʼik junpʼéel maʼalob decisióneʼ yaan k-eʼesik tiʼ Jéeoba k-apreciartik le jatsʼuts páajtalil u tsʼaamajtoʼon utiaʼal k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beetoʼ.