Síijen tu añoil 1927 tiʼ junpʼéel chan kaaj yaan naatsʼ Chicago (Illinois, Estados Unidos). In papáʼobeʼ yanchaj cinco u paalaloʼob: Jetha, Don, tsʼoʼoleʼ síijen teen, ka tsʼoʼokeʼ Karl yéetel Joy. Tuláakloʼon jach taak kaʼach k-meyajtik Jéeoba. Jethaeʼ bin tu Escuelail Galaad teʼ año 1943. Doneʼ ook meyaj tu Betelil Brooklyn tu añoil 1944, Karleʼ tu añoil 1947 yéetel Joyeʼ 1951. Le maʼalob ejemplo tu tsʼáajten in sukuʼunoʼob bey xan in papáʼobeʼ tu yáanten utiaʼal u taaktal in meyajtik Jéeoba.

In papáʼobeʼ u yaabiltmoʼob Dios yéetel suuk kaʼach u xokikoʼob le Bibliaoʼ. Letiʼobeʼ tu kaʼansoʼonoʼob utiaʼal k-beetik xan beyoʼ. Chéen baʼaleʼ in papáeʼ káaj u pʼektik le religión yoʼolal le baʼaloʼob tu yilaj ka bin baʼateʼel teʼ Primera Guerra Mundial Europaoʼ. In maamaeʼ jach kiʼimakchaj u yóol ka suunaj in papá teʼ guerraoʼ, le oʼolal tu yaʼalajtiʼ: «Karl, koʼox teʼ iglesia jeʼex k-beetik kaʼacheʼ». In papáeʼ tu núukajtiʼ: «Jeʼel in biskecheʼ, pero teneʼ maʼ tin wookliʼ». In maamaeʼ tu yaʼalajtiʼ: «¿Baʼaxten?». In papáeʼ tu núukaj: «Teʼ guerraoʼ tin wilaj bix u sacerdoteʼil le kaajoʼob ku baʼateloʼoboʼ ku bendecirkoʼob le soldadoʼob bey xan u tsʼoonoʼoboʼ. Pero ¿máakalmáak tiʼ le kaʼapʼéel kaajoʼob ku baʼateloʼob ken u apoyart Diosoʼ?».

Le tiaʼan kaʼach in maama teʼ iglesiaoʼ kʼuch tin wotoch kaʼatúul u testigoʼob Jéeoba. Letiʼobeʼ tu pʼatoʼob tiʼ in papá kaʼapʼéel libroʼob ku kʼaabaʼtik Luz. Le libroʼobaʼ ku tsolik kaʼach u libroil Apocalipsis. In papáeʼ tu kʼamaj le libroʼobaʼ tumen jach jatsʼuts tu yililoʼob. In maamaeʼ le ka tu yilaj le libroʼoboʼ káaj u xokikoʼob. Juntéenjeakileʼ in maamaeʼ tu yilaj teʼ periódico junpʼéel anuncio tuʼux ku invitartaʼal máak utiaʼal ka kaʼansaʼak yéetel le kaʼapʼéel libroʼoboʼ. Letiʼ túuneʼ tu chʼaʼtuklaj u biniʼ. Le ka kʼucheʼ kʼaʼam tumen juntúul koʼolel yaan u jaʼabil. In maamaeʼ tu yeʼesajtiʼ junpʼéel tiʼ le libroʼoboʼ ka tu kʼáatajtiʼ: «¿Way ku xoʼokol le libro jeʼelaʼ?». Le koʼolel túunoʼ tu yaʼalajtiʼ: «Jaaj beyoʼ neʼ, máankech». Tuláakʼ semanaoʼ in maamaeʼ tu bisoʼon tu paach, desde leloʼ maʼ xuʼul k-biniʼ.

Juntéenjeakeʼ le sukuʼun nuʼuktik le reuniónoʼ tu yaʼalajten ka in xok Salmo 144:15 tuʼux ku yaʼalikeʼ kiʼimak u yóol le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Jach jatsʼuts tin wuʼuyil le tekstooʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan uláakʼ tekstoʼob jach utschaj tin wichoʼob, jeʼex 1 Timoteo 1:11 tuʼux ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ letiʼe «Dios kiʼimak  u yóoloʼ», bey xan Efesios 5:1 tuʼux ku yaʼalikeʼ unaj k-seguertik u ejemplo Jéeoba. Tin tsʼáaj cuentaeʼ kʼaʼabéet in disfrutartik in meyajtik Jéeoba yéetel in tsʼáaik u graciasil tiʼ yoʼolal le nojoch privilegioaʼ. Le baʼaloʼobaʼ jach importante in wilkoʼob.

Le múuchʼulil yaan maas naatsʼoʼ tiaʼan kaʼach tu kaajil Chicagoeʼ, chéen baʼaleʼ 32 kilómetros u náachil teʼ tuʼux kajaʼanoʼonoʼ. Kex beyoʼ k-bin teʼ reuniónoʼoboʼ, bey úuchik in maas kaanbal tiʼ le Bibliaoʼ. Juntéenjeakeʼ Jethaeʼ comentarnaj teʼ reuniónoʼ. Le ka tin wuʼuyaj baʼax tu yaʼaleʼ tin tuklaj: «Teen xaneʼ in wojel kaʼach u núukil, ¿baʼaxten maʼ tin líiʼsaj in kʼabiʼ?». Bey úuchik u káajal in prepararkinba utiaʼal le reuniónoʼoboʼ bey xan in comentar. Teen yéetel in sukuʼunoʼobeʼ káaj k-maas yaabiltik Jéeoba. Le oʼolal tu añoil 1941, okjaʼanajen.

Jach maʼ tin tuʼubsik le asamblea beetaʼab Cleveland (Ohio) tu añoil 1942. In familia yéetel uláakʼ sukuʼunoʼobeʼ pʼáatoʼob tiʼ najoʼob de nookʼ naatsʼ teʼ tuʼux úuch le asambleaoʼ. Tsʼoʼoleʼ sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob kajaʼanoʼob tiʼ maas tiʼ 50 kaajoʼob tu luʼumil Estados Unidoseʼ tu yuʼuboʼob xan le asamblea tiʼ teléfonooʼ. Táan kaʼach le Segunda Guerra Mundialoʼ yéetel táan u chʼaʼpachtaʼal le Testigoʼoboʼ. Le oʼolal le sukuʼunoʼoboʼ ku estacionartik u cocheʼob tu baʼpach le tuʼux yaan le mejen najoʼob de nookʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan sukuʼunoʼob ku pʼáatloʼob ichil le cocheʼob utiaʼal u vigilaroʼob bul áakʼaboʼ. Le kéen u yiloʼob yaan máax taak u yookleʼ le sukuʼunoʼoboʼ ku tʼabkoʼob u luzoʼob le cocheʼob utiaʼal u julkoʼob u yich le máakoʼ yéetel ku joʼopʼol u pitaroʼob, beyoʼ ku páajtal u taal uláakʼ sukuʼunoʼob áantaj. Teneʼ tin tuklaj: «¡U kaajal Jéeobaeʼ jach preparado utiaʼal tuláakal baʼal!». Maʼ úuch mix baʼal kʼaasiʼ, yéetel como tin wuʼuyaj kanáantaʼaneneʼ jach maʼalob in wenel.

Le ka máan añoseʼ tin tsʼáaj cuentaeʼ in maamaeʼ maʼ chiʼichnakchajiʼ mix sajakchaj le tiaʼan teʼ asambleaoʼ, tumen jach ku confiar tiʼ Jéeoba bey xan tiʼ u kaajal. Jach maʼalob le ejemplo tu tsʼáajtenoʼ.

Junpʼíit antes tiʼ le asambleaoʼ in maamaeʼ káaj u beetik u precursora regularil. Le oʼolal jach tu chʼenxikintaj le discursoʼob tʼaanajoʼob tiʼ u maas meyajtaʼal Jéeobaoʼ. Le táan k-suut t-otochoʼ tu yaʼalajtoʼon: «Taak u seguer in beetik in precursorail, ¿pero bix jeʼel u seguer in beetik sin ke in descuidartik le meyajoʼob yaanten tin wotochoʼ?». Letiʼeʼ tu kʼáatajtoʼon wa jeʼel u páajtal k-áantikeʼ ka t-aʼalajtiʼeʼ jeʼeleʼ. Tu yaʼalajtoʼoneʼ cada juntúuleʼ yaan u limpiartik junpʼéel wa kaʼapʼéel cuarto antes tiʼ k-ukʼul. Le kéen xiʼikoʼon xookeʼ letiʼeʼ ku yilik wa tuláakal maʼalob yanil t-otoch, kéen tsʼoʼokkeʼ ku bin kʼaʼaytaj. Kex yaʼab baʼax yaan u beet in maamaeʼ letiʼeʼ mantatsʼ tu kanáantoʼon. Le kéen suunakoʼon escuelaeʼ k-janal tu yéetel. Yaan kʼiineʼ de tarde k-láakʼintik kʼaʼaytaj, leloʼ tu yáantoʼon k-naʼat bix u meyaj juntúul precursor.

Káaj in beetik in precursoril le yaanten 16 añosoʼ. Kex maʼ Testigo in papá kaʼacheʼ taakchaj u yojéeltik bix u binten teʼ kʼaʼaytajoʼ. Junpʼéel áakʼabeʼ tin tsikbaltajtiʼeʼ kex táan in tsʼáaik in wóoleʼ maʼ in kaxt mix juntúul j-xoknáaliʼ. Letiʼeʼ maʼ tu yaʼalaj mix baʼaliʼ, ka túun tin kʼáatajtiʼ: «¿Jeʼel wa a wóotik ka in tsʼáatech xookeʼ?». Letiʼeʼ jáan tuukulnajeʼ ka tu  yaʼalajten: «Pues, minaʼan baʼax oʼolal in waʼaliktech maʼ». Jach beyoʼ, in papáeʼ letiʼe yáax máax tin tsʼáaj xook tiʼ yéetel le Bibliaoʼ. ¡Leloʼ jach tu beetaj u kiʼimaktal in wóol!

Tin tsʼáaj xook tiʼ yéetel le libro «La verdad os hará libres». Jeʼex u bin k-xookeʼ tin tsʼáaj cuentaeʼ in papáeʼ jach tu yáanten utiaʼal in maas maʼalobkíintik bix in xakʼalxook bey xan in kaʼansaj. Junpʼéel áakʼab, le ka tsʼoʼok u xokik junpʼéel párrafoeʼ tu yaʼalajten: «Leloʼ letiʼe baʼax ku yaʼalik le librooʼ, pero techeʼ, ¿bix a wojéeltik jach jaaj le baʼax ku yaʼalikoʼ?». Maʼ táan in páaʼtik kaʼach ka u kʼáatten leloʼ. Ka túun tin waʼalajtiʼ: «Beoraaʼ minaʼanten u núukil le baʼax ka kʼáatikoʼ, pero kéen kaʼa xooknakoʼoneʼ kin núukiktech». Bey úuchkoʼ, tin kaxtaj jujunpʼéel tekstoʼob eʼesik jach jaaj le baʼax t-xokoʼ. Desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ tin kanaj xakʼalxook bey xan in maas prepararkinba utiaʼal in tsʼáaik le xookoʼ. Le baʼax úuchoʼ jach tu yáantoʼon utiaʼal k-maas natsʼikba yiknal Jéeoba. In papáeʼ tu tsʼáaj ichil u kuxtal tuláakal le baʼax tu kanoʼ yéetel okjaʼanaj tu añoil 1952.

Lukʼen tin wotoch le yaanten 17 añosoʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ Jethaeʼ a káaj u beetik u misionerail yéetel Doneʼ invitartaʼab Betel. Tu kaʼatúulaloʼob jach uts tu yichoʼob le meyaj ku beetkoʼoboʼ, yéetel tu líiʼsoʼob in wóol utiaʼal in beetik xan beyoʼ. Le oʼolal tin chupaj u solicitudil utiaʼal in bin Betel bey xan utiaʼal u Escuelail Galaad, ka túun tin pʼataj tuláakal tu kʼab Jéeoba. ¿Baʼax túun úuchi? Tu añoil 1946, invitartaʼaben meyaj Betel.

Tiʼ tuláakal le años tsʼoʼok in wantal Beteloʼ jejeláas meyajoʼob tsʼoʼok in beetik yéetel yaʼab baʼaloʼob tsʼoʼok in kanik. Tin kanaj in imprimirt libroʼob, in bisik u cuentail le taakʼin ku xuʼupuloʼ, in manik baʼaloʼob ku meyaj Betel yéetel in túuxtik baʼaloʼob tiʼ uláakʼ luʼumiloʼob. Chéen baʼaleʼ le baʼax maas tsʼoʼok in disfrutartik tiʼ le 75 años yanaken Beteloʼ letiʼe kaʼansaj ku tsʼáaiktoʼon Jéeoba teʼ adoración de jaʼatskaboʼ bey xan tiʼ uláakʼ programaʼob.

Yaʼab baʼaloʼob xan tin kanaj tiʼ Karl, in wíitsʼin, letiʼeʼ ook meyaj Betel tu añoil 1947. Karleʼ jach uts tu tʼaan u xokik le Bibliaoʼ yéetel jach maʼalob u kaʼansaj. Juntéenjeakeʼ tin kʼáatajtiʼ ka u yáanten in preparart junpʼéel discurso tumen tsʼoʼok kaʼach in kaxtik yaʼab información, chéen baʼaleʼ maʼ tin kaxtik bix jeʼel in tsolikeʼ. Utiaʼal u yáantkeneʼ letiʼeʼ tu kʼáatajten: «Joel, ¿tiʼ baʼax ku tʼaan a discurso?». Yoʼolal le baʼax tu kʼáatajtenoʼ tin naʼateʼ chéen unaj u meyajten le información kʼaʼabéetoʼ, maʼ tsaaj in láaj aʼalikiʼ. Jach maʼ tu tuʼubulten le baʼax tu kaʼansajtenoʼ.

 Utiaʼal u kiʼimaktal k-óoleʼ kʼaʼabéet k-tsʼáaik k-óol teʼ kʼaʼaytajoʼ tumen beyoʼ jeʼel u yantaltoʼon jatsʼuts experienciaʼobeʼ. Juntéenjeakeʼ le táan u yéeʼsameʼentaloʼ binoʼon kʼaʼaytaj tiʼ junpʼéel lugar ku kʼaabaʼtik Bronx, Nueva York. Le maʼ sáam kʼuchkoʼonoʼ, teen yéetel juntúul sukuʼuneʼ binoʼon k-il juntúul koʼolel tsʼoʼok u yáax kʼamik le revista Le Máax ku Kananoʼ yéetel le revista ¡Aajkechoʼ! Le ka kʼuchoʼoneʼ t-aʼalaj tiʼ le koʼoleloʼ: «Teʼ áakʼabaʼ táan k-tsikbal yéetel le máakoʼob yoʼolal junpʼéel jatsʼuts baʼal ku yaʼalik le Bibliaoʼ». Letiʼeʼ tu yaʼalajtoʼon: «Wa táan a tʼaaneʼex tiʼ le Bibliaoʼ ookeneʼex». T-xokaj jejeláas tekstoʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal u Reino Dios yéetel tiʼ le túumben luʼumoʼ. T-tsʼáaj cuenta jatsʼuts tu yuʼubil, tumen le ka suunajoʼon tuláakʼ semanaoʼ tu invitartaj u amigoʼob tu yotoch. Ka máan kʼiineʼ letiʼ yéetel u yíichameʼ tu beetubaʼob u testigoʼob Jéeoba.

Tsʼoʼok kaʼach in chʼaʼtuklik u tsʼoʼokol in beel, chéen baʼaleʼ máan 10 años hasta ka tin kʼaj óoltaj le kiik kʼuch u beetuba in watanoʼ. ¿Baʼax áanten utiaʼal in kaxtik juntúul maʼalob atantsil? Tin kʼáataj u yáantaj Jéeoba, yéetel kin tuklik kaʼachi: «¿Baʼax taak in beetik yéetel in kuxtal kéen tsʼoʼokok in beel?».

Ka tsʼoʼok le asamblea beetaʼab 1953 teʼ Estadio de los Yankeesoʼ tin kʼaj óoltaj Mary Aniol. Letiʼeʼ bin teʼ tu kaʼapʼéel xookil Galaad yéetel in kiikoʼ yéetel beoraaʼ táan kaʼach u múul beetik u misionerailoʼob. Maryeʼ jach kiʼimak u yóol kéen tsikbalnak tiʼ le asignación tsʼaʼabtiʼ teʼ Caribeoʼ bey xan tiʼ le xookoʼob yanchajtiʼ le tiaʼan kaʼach teʼeloʼ. Jeʼex u bin k-kʼaj óoltikbaoʼ t-tsʼáaj cuentaeʼ tu kaʼatúulaloʼon taak k-maas meyajtik Jéeoba. Káaj k-enamorartikba yéetel tsʼoʼok k-beel abril tiʼ 1955. Maryeʼ junpʼéel siibal tu tsʼáajten Jéeoba yéetel yaʼab baʼaloʼob tin kanajtiʼ. Letiʼeʼ mantatsʼ tu beetaj yéetel kiʼimak óolal jeʼel baʼaxak asignación ka tsʼaʼabaktiʼeʼ, jach meeyjil, mantatsʼ tu yilaj u yáantik u maasil yéetel tu tsʼáaj táanil u Reino Jéeoba ichil u kuxtal (Mat. 6:33). Tres años t-beetaj k-circuitoil yéetel tu añoil 1958, invitartaʼaboʼon ka xiʼikoʼon meyaj tu najil Betel.

Yaʼab baʼaloʼob tin kanaj tiʼ Mary. Por ejemploeʼ le táant u tsʼoʼokol k-beeloʼ sáamsamaleʼ k-xokik 15 versículoʼob tiʼ le Bibliaoʼ, le kéen tsʼoʼokok k-xokikeʼ k-tsikbaltik le baʼaxoʼob t-kanoʼ yéetel k-ilik bix jeʼel u páajtal k-tsʼáaik ichil k-kuxtaleʼ. Maryeʼ ku tsikbaltikten kaʼach le baʼaxoʼob tu kanaj Galaadoʼ bey xan le baʼaxoʼob úuchtiʼ le táan u beetik u misionerailoʼ. Leloʼ tu yáanten utiaʼal u maas yantal in naʼat, utiaʼal in maas maʼalobkíintik bix in discursar bey xan utiaʼal in wilik bix jeʼel in líiʼsik u yóol le kiikoʼoboʼ (Pro. 25:11).

Maryeʼ kíim tu añoil 2013. ¡Jach taak in kaʼa ilik teʼ Paraísooʼ! Chéen baʼaleʼ mientras u kʼuchul le kʼiin jeʼeloʼ taak u seguer in kaanbal yéetel in confiar tiʼ Jéeoba yéetel tuláakal in puksiʼikʼal (Pro. 3:​5, 6). Jach ku kiʼimaktal in wóol kéen tuukulnaken tiʼ le baʼaxoʼob ken u beet u kaajal Jéeoba teʼ túumben luʼumoʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ Jéeoba, le Maas Nojoch Kaʼansajoʼ, yaan u kaʼansiktoʼon túumben baʼaloʼob yéetel yaan u béeytal k-maas kʼaj óoltik. Jach yaʼab baʼaloʼob tsʼoʼok u kaʼansikten Jéeoba, yéetel kex maʼ in náajaltmeʼ jach tsʼoʼok u yeʼesikten u yutsil, le oʼolal maʼ tu xuʼulul in tsʼáaik u graciasil tiʼ.