1. ¿Baʼaxoʼob ta kanaj le ka tsʼaʼabtech xook yéetel le Bibliaoʼ?

 ¿BIX a wuʼuyikaba le kéen a kʼaʼajs tuláakal le baʼaxoʼob ta kanaj le ka káaj a xokik le Bibliaoʼ? Maʼ xaaneʼ jach kiʼimakchaj a wóol le ka ta kanaj yaan u kʼaabaʼ Diosoʼ. Tsʼoʼoleʼ xuʼul wal a sajaktal le ka ta wojéeltaj minaʼan junpʼéel infierno tuʼux ku castigartaʼal máak tumen Diosoʼ. Tsʼoʼoleʼ kiʼimakchaj xan a wóol le ka ta kanaj yaan u kaʼa kuxkíintaʼal le máaxoʼob a yaabiltmoʼ yéetel yaan a wantal tu yéeteloʼob teʼ Paraísooʼ.

2. ¿Baʼax ta beetaj utiaʼal a weʼesik táan a progresar? (Efesios 5:1, 2).

² Jeʼex u bin a xokik kaʼach le Bibliaoʼ bey úuchik xan u bin u nojochtal le yaabilaj ka wuʼuyik yoʼolal Jéeobaoʼ. Leloʼ le péeksech a tsʼáa ichil a kuxtal le baʼax ka kanikoʼ yéetel káaj a chʼaʼik maʼalob decisiónoʼob. Ta kʼexaj xan bix a tuukul yéetel xuʼul a beetik baʼaloʼob maʼ maʼalobtak utiaʼal a lúubul utsil tiʼ Dios. Jeʼex juntúul chan paal ku beetik le baʼax ku yilik u beetik u papáoʼ, teech xaaneʼ káaj a weʼesik le jatsʼuts modos yaan tiʼ Jéeoba, a Taata yaan teʼ kaʼanoʼ (xok Efesios 5:1, 2).

3. ¿Baʼax maʼalob ka k-tukle?

³ Maʼalob ka k-tukult lelaʼ: «¿Maas wa in yaabiltmaj Jéeoba beora ke le ka okjaʼanajenoʼ? Le bix in tratartik le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, ¿ku yeʼesik wa kin tuukul jeʼex Jéeoba yéetel taak in beetik baʼax uts tu tʼaan?». Wa k-ilik tsʼoʼok u chan xuʼulul k-eʼesik yaabilajeʼ maʼ unaj u lúubul k-óoliʼ, bey úuchik tiʼ le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ. Chéen baʼaleʼ Jesúseʼ maʼ tu tuklaj wa tsʼoʼoktiʼob beyoʼ yéetel maʼ ken u tukult  xan wa tsʼoʼoktoʼon beyoʼ (Apo. 2:4, 7). U yojel jeʼel u páajtal u kaʼa nojochtal k-yaabilaj jeʼex le t-uʼuyaj ka t-kanaj u jaajiloʼ.

4. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

⁴ Teʼ xookaʼ yaan k-ilik baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal k-maas yaabiltik Jéeoba bey xan le máakoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan k-ilik baʼax utsiloʼob k-kʼamik bey xan baʼax utsiloʼob ku kʼamik u maasil.

5, 6. 1) ¿Baʼaxoʼob tu aktáantaj apóstol Pablo? 2) ¿Baʼax áant utiaʼal u seguer u meyajtik Jéeoba?

⁵ Apóstol Pabloeʼ yaʼab baʼaloʼob jatsʼutstak úuchtiʼ le táan u kʼaʼaytajoʼ, pero yaan baʼaloʼob talamtak xan tu aktáantaj. Kex maʼ chéen chʼaʼabileʼ viajarnaj tiʼ náanach lugaroʼob. Le táan u viajaroʼ «yanchaj tu chiʼ kíimil teʼ áalkab jaʼoboʼ» bey xan yoʼolal le j-ookoloʼob yanoʼob teʼ bejoʼoboʼ. Yaan kʼiin xaneʼ sen jaʼajatsʼaʼab tumen le máaxoʼob pʼekmiloʼ (2 Cor. 11:23-27). Tu tsʼookeʼ le sukuʼunoʼoboʼ yaan horaeʼ jach maʼ tu agradecertoʼob tiʼ le baʼaxoʼob tu beetaj utiaʼal u yáantkoʼoboʼ (2 Cor. 10:10; Fili. 4:15).

⁶ ¿Baʼax áant Pablo utiaʼal u seguer u meyajtik Jéeoba kex yaʼab baʼaloʼob tu aktáantaj? Yoʼolal le baʼax tu kanaj tiʼ u Tʼaan Dios bey xan yoʼolal le baʼaxoʼob uchaʼan ichil u kuxtaloʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ jach yaabiltaʼan tumen Jéeoba (Rom. 8:38, 39; Efe. 2:4, 5). Pablo xaneʼ jach kʼuch u yaabilte, yoʼolal leloʼ seguernaj u yáantik le sukuʼunoʼoboʼ (Heb. 6:10).

7. ¿Baʼax kun áantkoʼon utiaʼal ka maas nojochchajak le yaabilaj k-uʼuyik yoʼolal Jéeobaoʼ?

⁷ Utiaʼal ka maas nojochchajak le yaabilaj k-uʼuyik yoʼolal Diosoʼ kʼaʼabéet k-xokik le Bibliaoʼ. Kéen k-beeteʼ kʼaʼabéet k-ilik baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba. Maʼalob ka k-tukle: «Le tekstoʼobaʼ, ¿bix u yeʼesik yaabiltaʼanen tumen Jéeoba? ¿Bix u yáantken utiaʼal in maas yaabiltik Jéeoba?».

8. ¿Bix u yáantkoʼon le oración utiaʼal k-maas yaabiltik Jéeobaoʼ?

⁸ Uláakʼ baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-maas yaabiltik Jéeobaeʼ letiʼe ka orarnakoʼon utiaʼal k-aʼaliktiʼ bix k-uʼuyikbaoʼ (Sal. 25:4, 5). Letiʼeʼ jach yaan u yuʼubik k-oraciónoʼob (1 Juan 3:21, 22). Keyla, b juntúul kiik kajaʼan Asiaeʼ, ku yaʼalik: «Teneʼ in yaabiltmaj Jéeoba yoʼolal le baʼax tin kanaj tu yoʼolaloʼ. Pero ka tin wilaj bix u núukik in oraciónoʼobeʼ kʼuch in maas yaabilte yéetel tin tsʼíiboltaj in beetik baʼax uts tu tʼaan».

9. ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal Timoteooʼ?

⁹ Ka máan wa jaypʼéel años u beetuba cristianoeʼ Pabloeʼ tu kʼaj óoltaj Timoteo, juntúul xiʼipal jach u yaabiltmaj Jéeoba bey xan le máakoʼoboʼ. Ka máan kʼiineʼ Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Filiposoʼ: «Minaʼanten uláakʼ máak jeʼex Timoteo ka sen tuukulnak ta woʼolaleʼex yéetel u jaajil u yóoleʼ» (Fili. 2:20). Teʼelaʼ Pabloeʼ maʼ tʼaanaj tiʼ le maʼalob meyaj ku beetik Timoteooʼ mix tiʼ le bix jaʼtsil u kaʼansajoʼ, baʼaxeʼ tʼaanaj tiʼ le yaabilaj ku yuʼubik yoʼolal le sukuʼunoʼoboʼ. Le oʼolal le múuchʼuliloʼoboʼ jach ku tsʼíiboltkoʼob u xíimbaltaʼaloʼob tumen Timoteo (1 Cor. 4:17).

10. ¿Bix tu yeʼesil Anna yéetel u yíicham jach u yaabiltmoʼob le sukuʼunoʼoboʼ?

¹⁰ Toʼon xaneʼ k-kaxtik bix jeʼel k-áantik le sukuʼunoʼoboʼ (Heb. 13:16). Koʼox ilik baʼax tu beetaj Anna, le kiik t-chʼaʼchiʼitaj teʼ xook máanikoʼ. Ka tsʼoʼok u máan junpʼéel  chak ikʼal teʼ tuʼux kajaʼanoʼoboʼ, letiʼ yéetel u yíichameʼ bin u xíimbaltoʼob junpʼéel familia. Ka kʼuchoʼobeʼ tu yiloʼobeʼ puʼul u techoil u yotoch le sukuʼunoʼoboʼ, le oʼolal láaj chʼuʼul u nookʼoʼob, minaʼan mix junpʼéel limpio utiaʼal u búukintikoʼobiʼ. Annaeʼ ku yaʼalik baʼax tu beetoʼob: «T-bisaj t-otoch le nookʼ utiaʼal k-pʼoʼikoʼ, t-planchartaj yéetel t-pakaj, ka tsʼoʼokeʼ t-sutajtiʼob. U jaajileʼ maʼ nojoch baʼal le baʼax t-beetoʼ, pero yoʼolal leloʼ tak bejlaʼa maʼalob k-bisikba tu yéeteloʼobeʼ». Jeʼex k-ilkoʼ Anna yéetel u yíichameʼ tu yáantoʼob le sukuʼunoʼoboʼ tumen u yaabiltmoʼob (1 Juan 3:17, 18).

11. 1) ¿Bix u yuʼubikuba le sukuʼunoʼob kéen k-eʼestiʼob yaabilajoʼ? 2) Jeʼex u yaʼalik Proverbios 19:17, ¿bix u yilik Jéeoba le baʼaxoʼob k-beetik yoʼolal u maasiloʼ?

¹¹ Kéen k-tratart yéetel yaabilaj bey xan yéetel utsil u maasileʼ k-eʼesik u jatsʼuts modos Jéeoba. Kex maʼ k-tsʼáaik cuentaeʼ u maasiloʼobeʼ ku yilkoʼob le baʼaxoʼob k-beetkoʼ yéetel ku apreciarkoʼob. Keyla, le kiik t-chʼaʼchiʼitaj teʼ párrafo 8, jach maʼ tu tuʼubsik bix áantaʼabik tu x-lóoʼbayanil. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jach kin tsʼáaik u diosboʼotikil tiʼ tuláakal le kiikoʼob tu bisenoʼob kʼaʼaytajoʼ, jach tu yeʼesoʼobten yaabilaj. Ku taal kaʼach u chʼaʼenoʼob, ku invitarkenoʼob in jaant wa baʼax wa hasta ku invitarkenoʼob almorzar, kéen tsʼoʼokkeʼ ku biskenoʼob tin wotoch. Beoraaʼ kin tsʼáaik cuentaeʼ maʼ chéen chʼaʼabil le baʼax tu beetoʼoboʼ, pero tu beetoʼob tumen u yaabiltmenoʼob». U jaajileʼ maʼ tuláakal máax ken u tsʼáatoʼon u graciasil le baʼax k-beetik tu yoʼolaloʼoboʼ. Keylaeʼ ku yaʼalik yoʼolal le máaxoʼob áantoʼ: «Jach kin tsʼíiboltik in sutik le favor tu beetoʼobtenoʼ, pero u jaajileʼ jujuntúuleʼ maʼ in wojel tuʼux kajaʼanoʼob beoraaʼ. Pero Jéeobaeʼ u yojel, le oʼolal kin kʼáatiktiʼ ka u bendecirtoʼob». Jéeobaeʼ  ku yilik tuláakal baʼax k-beetik yoʼolal u maasil. Kex maʼ sen nojoch baʼaleʼ letiʼeʼ yaan u boʼotiktoʼon le baʼax k-beetkoʼ (xok Proverbios 19:17).

12. Juntúul sukuʼun okjaʼanajaʼaneʼ, ¿bix jeʼel u yeʼesik u yaabiltmaj le sukuʼunoʼoboʼ? (Ilawil xan le fotoʼoboʼ).

¹² ¿Bix jeʼel u yeʼesik juntúul sukuʼun u yaabiltmaj le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ? Letiʼe kéen u yáant u maasiloʼ. Juntúul xiʼipal ku kʼaabaʼtik Jordaneʼ tu kʼáataj tiʼ juntúul anciano bix jeʼel u yáantik le sukuʼunoʼoboʼ. Le ancianooʼ tu felicitartaj yoʼolal bix u tsʼáaik u yóol u meyajt Jéeoba yéetel tu yaʼalajtiʼ baʼax uláakʼ jeʼel u páajtal u beetkeʼ. Por ejemploeʼ, tu yaʼalajtiʼ ka kʼuchuk temprano teʼ Salón utiaʼal u saludartik le sukuʼunoʼoboʼ, ka comentarnak, ka jóokʼok kʼaʼaytaj yéetel le sukuʼunoʼob yanoʼob tu grupooʼ yéetel ka u kaxt bix jeʼel u yáantkoʼobeʼ. Úuchik u beetik beyoʼ Jordaneʼ maʼ chéen tu kanaj baʼax jeʼel u páajtal u beetik utiaʼal u tsʼaʼabaltiʼ uláakʼ meyajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, baʼaxeʼ tu kanaj u maas yaabilt le sukuʼunoʼoboʼ. Tu kaneʼ maʼ le kéen tsʼaʼabak u beet u siervo ministerial máak ku káajal u yáantik le sukuʼunoʼoboʼ, baʼaxeʼ chéen ku seguer u yáantkoʼob jeʼex suuk u beetkoʼ (1 Tim. 3:8-10, 13).

13. ¿Baʼax áant Christian utiaʼal u kaʼa beetik u ancianoil?

¹³ ¿A beetmaj wa a ancianoil wa a siervo ministerialil? Wa beyoʼ Jéeobaeʼ maʼ u tuʼubsmaj le bukaʼaj meyaj ta beetaj yéetel yaabilajoʼ (1 Cor. 15:58). Letiʼeʼ láayliʼ ku yilik le yaabilaj ka weʼesik tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Christianeʼ jach lúub u yóol ka xuʼul u beetik u ancianoil, chéen baʼaleʼ seguernaj u tsʼáaik u yóol. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kex maʼ ancianoeneʼ tin chʼaʼtuklaj in tsʼáaik in wóol in meyajt Jéeoba». Ka máan kʼiineʼ tsʼaʼab u beet u ancianoil tu kaʼatéen. Christianeʼ ku  yaʼalik: «U jaajileʼ chan saajken in kʼam tu kaʼatéen le privilegiooʼ. Pero tin tukleʼ wa táan u chʼaʼikten óotsilil Jéeoba yéetel táan u yaʼalikten ka kaʼa meyajnaken teʼ múuchʼuliloʼ yaan in beetik tumen in yaabiltmaj Jéeoba bey xan le sukuʼunoʼoboʼ».

14. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax tu beetaj juntúul kiik kajaʼan Georgiaoʼ?

¹⁴ Le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ u yaabiltmoʼob tak le máaxoʼob maʼ Testigoʼoboʼ (Mat. 22:37-39). Elena, juntúul kiik kajaʼan Georgiaeʼ ku yaʼalik: «Tu káajbaleʼ chéen kin jóokʼol kʼaʼaytaj tumen in yaabiltmaj Jéeoba, pero jeʼex u bin in maas yaabiltikoʼ joʼopʼ xan in maas yaabiltik le máakoʼoboʼ. Kin máansik tin tuukul bey baʼax problemail yaantiʼobeʼ yéetel bey tiʼ baʼax jeʼel u taaktal u tsikbaloʼobeʼ. Úuchik in beetik beyoʼ tin maas tsʼíiboltaj in wáantkoʼob» (Rom. 10:13-15).

15, 16. Jeʼex k-ilik teʼ fotoʼoboʼ, ¿baʼax utsil ku taasik u yeʼesaʼal yaabilaj tiʼ u maasil?

¹⁵ Yaʼab máakoʼob jóoʼsik u yutsil kéen k-eʼes yaabilaj tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Por ejemploeʼ le táan le COVID-19, Paolo yéetel u yataneʼ tu yáantoʼob yaʼab kiikoʼob yaan u jaʼabiloʼob utiaʼal u kanik u usart u tabletoʼob wa u celularoʼob utiaʼal u kʼaʼaytajoʼob. Juntúul tiʼ letiʼobeʼ jach istikyaj tu kanil u usart u tablet, pero tu tsʼookeʼ tu kanaj, le oʼolal páajchaj u invitartik u láakʼtsiloʼob teʼ Kʼaʼajsajiloʼ. Sesenta u túulal páajchaj u conectarkubaʼob tiʼ videoconferencia. Jeʼex k-ilkoʼ le kiik yéetel  u láakʼtsiloʼoboʼ tu jóoʼsoʼob u yutsil le baʼax tu beetaj Paolo yéetel u yatanoʼ. Le kiikoʼ tu tsʼíibtaj tiʼ Paolo: «Diosboʼotik úuchik a wáantik le máaxoʼob tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼoboʼ. Maʼ ken in tuʼubs le paciencia ta weʼeseʼextenoʼ mix le yaabilaj tu yeʼesajten Jéeobaoʼ».

¹⁶ Yoʼolal le baʼax úuchoʼ Paoloeʼ tu kaneʼ le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ maʼ letiʼe bukaʼaj baʼaloʼob u yojel u beet máakoʼ, baʼaxeʼ letiʼe u yeʼesik yaabilaj tiʼ u maasiloʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Junpʼéel tiempoeʼ tin beetaj in superintendenteil tiʼ circuito. In waʼalikeʼ le sukuʼunoʼoboʼ maʼ kʼajaʼantiʼob le discursoʼob tin máansoʼ, pero baʼax kʼajaʼantiʼobeʼ letiʼe bix úuchik in wáantkoʼoboʼ».

17. ¿Máax uláakʼ jóoʼsik u yutsil kéen k-eʼes yaabilaj tiʼ u maasil?

¹⁷ Tak toʼon k-jóoʼsik u yutsil kéen k-eʼes yaabilaj tiʼ u maasiloʼ. Lelaʼ bey u yeʼesik le baʼax úuch tiʼ Jonathan, juntúul sukuʼun kajaʼan Nueva Zelanda. Utiaʼal junpʼéel sábadoeʼ tu yilaj táan u kʼaʼaytaj juntúul precursor tu chan juunal kex jach choko kʼiin. Ka túun tu chʼaʼtuklaj u láakʼintik cada sábado de tarde. Jach maʼ máan tu tuukul wa tak letiʼ ken u jóoʼs u yutsil le baʼax tu beetoʼ. Ku yaʼalik: «Teʼ kʼiinoʼoboʼ maʼ jach uts tin tʼaan in jóokʼol kʼaʼaytajiʼ, pero ka tin wilaj jach maʼalob bix u kaʼansaj le precursor yéetel jach yaʼab máax ku yáantikeʼ utschaj tin wich in jóokʼol kʼaʼaytaj. Tsʼoʼoleʼ anchajten juntúul amigo jach tsʼoʼok u yáantken utiaʼal u yiijtal in tuukul, in disfrutartik le kʼaʼaytajoʼ yéetel utiaʼal in maas biskinba yéetel Jéeoba».

18. ¿Baʼax u kʼáat Jéeoba ka k-beete?

¹⁸ Jéeobaeʼ jach u kʼáat ka k-yaabilte bey xan ka k-yaabilt u maasil máakoʼob. Utiaʼal ka páajchajak k-yaabiltik Jéeobaeʼ kʼaʼabéet k-xokik le Bibliaoʼ, k-tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik yéetel k-orar sáamsamal. Utiaʼal k-eʼesik k-yaabiltmaj le sukuʼunoʼoboʼ kʼaʼabéet k-áantkoʼob. Wa k-maas yaabiltik Jéeoba bey xan le sukuʼunoʼoboʼ yaan u páajtal k-bisikba tu yéeteloʼob utiaʼal mantatsʼ.