1, 2. ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ beyoʼon jeʼex le nuxiʼ edificio beetaʼab Tokiooʼ? (1 Corintios 15:58).

 TU AÑOIL 1978, beetaʼab junpʼéel edificio de 60 pisos tu kaajil Tokio (Japón). Chéen baʼaleʼ le máakoʼoboʼ joʼopʼ u tuklikoʼob kensa wa ka u aguantart le bukaʼaj terremotoʼob ku yantal Japónoʼ. ¿Baʼax tu beetaj le ingenieroʼob utiaʼal maʼ u níikil le edificiooʼ? Jach maʼalob tu beetoʼob u cimientoil yéetel u pakʼiloʼob. Beyoʼ le kéen u tíituba le luʼumoʼ maʼ tu nikchajal, chéen ku yúumbal. Toʼoneʼ beyoʼon jeʼex le nuxiʼ edificiooʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik leloʼ?

² Jeʼex le edificio maʼalob beetaʼanil u cimientoiloʼ le máax meyajtik Jéeobaoʼ maʼ tu péek u yóol tumen u chʼaʼtukultmaj u beetik baʼax ku yaʼalik u mandamientoʼob Jéeoba (xok 1 Corintios 15:58). Juntúul máax beyaʼ «séeb u yuʼubik tʼaan», maʼ tu máan tu tuukul u beetik junpʼéel baʼal ku bin tu contra baʼax ku yaʼalik Dios. Chéen baʼaleʼ kʼaʼabéet u yeʼesik xan «junpʼéel utsul puksiʼikʼal», lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ maʼ tu pechkuba tiʼ baʼax u kʼáat, baʼaxeʼ ku kaxtik u yutsil u maasil (Sant. 3:17). Wa k-beetik lelaʼ maʼ ten k-kʼaj óoltbil bey máakoʼon jach táaj estrictoʼoneʼ mix bey máaxoʼob ku beetkoʼob chéen baʼax u kʼáatoʼobeʼ. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik bey tiʼ baʼax súutukiloʼob maʼalob ka chúukpajak k-óol k-beet baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Yaan k-ilik xan cinco u pʼéelel baʼaloʼob ku meyaj tiʼ Satanás utiaʼal u beetik maʼ u chúukpajal k-óol yéetel bix jeʼel aktáantkoʼobeʼ.

3. ¿Baʼax leyiloʼob u tsʼaamajtoʼon Jéeoba teʼ Hechos 15:28, 29?

³ Chéen tiʼ Jéeoba yaan u autoridadil u tsʼáaik leyoʼob, tsʼoʼoleʼ kéen u tsʼáa wa baʼax leyil tiʼ u kaajaleʼ ku yilik ka naʼataʼak tubeel  (Isa. 33:22). Por ejemploeʼ, le cuerpo gobernante teʼ yáax siglooʼ tʼaanaj tiʼ óoxpʼéel baʼaloʼob jach kʼaʼabéet u beetik le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ. Tu yaʼaleʼ maʼ unaj u adorartaʼal imagenoʼobiʼ, chéen Jéeoba, kʼaʼabéet u yilaʼal le kʼiʼikʼ bey junpʼéel baʼal santoeʼ yéetel u náachkuntkuba máak tiʼ le núupkʼebanoʼ (xok Hechos 15:28, 29). Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿bix jeʼel u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba teʼ óoxpʼéel baʼaloʼobaʼ?

4. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u adorartaʼal chéen Jéeoba? (Apocalipsis 4:11).

⁴ Maʼ unaj k-adorartik imagenoʼobiʼ, chéen Jéeoba. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ le israelitaʼoboʼ chéen letiʼ unaj u adorartaʼal (Deu. 5:6-10). Tsʼoʼoleʼ le ka aʼalaʼab tiʼ Jesús tumen le Kʼaasilbaʼal ka adorartaʼakoʼ letiʼeʼ tu núukeʼ chéen Jéeoba unaj u adorartaʼal (Mat. 4:8-10). Le oʼolal toʼoneʼ maʼatech k-adorartik imagenoʼob mix wíinikoʼob, maʼ xan t-tratartik bey diosoʼob u nuuktakil le religiónoʼoboʼ, le políticoʼoboʼ, le deportistaʼoboʼ mix le artistaʼoboʼ. Baʼaxeʼ k-adorartik chéen Jéeoba, le Máax beetmil tuláakal baʼaloʼ (xok Apocalipsis 4:11).

5. ¿Baʼaxten k-ilik le kuxtal bey xan le kʼiʼikʼ bey junpʼéel baʼal santoeʼ?

⁵ K-ilik le kʼiʼikʼ bey junpʼéel baʼal santoeʼ. ¿Baʼaxten? Tumen Jéeobaeʼ u yaʼalmeʼ le kuxtaloʼ tiaʼan teʼ kʼiʼikʼoʼ, tsʼoʼoleʼ le kuxtaloʼ junpʼéel jatsʼuts regalo u tsʼaamajtoʼon (Lev. 17:14). Le ka tu yáax aʼalaj Jéeoba jeʼel u páajtal u jaantaʼal u bakʼel le baʼalcheʼoboʼ tu yaʼalaj lelaʼ: «Bakʼ láayliʼ yaan u kʼiʼikʼeleʼ maʼ unaj a jaantikeʼexiʼ» (Gén. 9:4). Tsʼoʼoleʼ bey tu kaʼa aʼalil le ka tu tsʼáaj le ley tiʼ le israelitaʼoboʼ (Lev. 17:10). Teʼ yáax siglo xanoʼ le cuerpo gobernanteoʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob maʼ u jaantikoʼob kʼiʼikʼoʼ (Hech. 15:28, 29). Le oʼolal toʼoneʼ jach k-chʼaʼik en cuenta baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le kʼiʼikʼ le kéen kʼaʼabéetchajak k-bin hospitaloʼ. b

6. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-náachtal tiʼ le núupkʼebanoʼ?

⁶ K-náachtal tiʼ le nupkʼebanoʼ (Heb. 13:4). Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Kíimseʼex le tsʼíibolal yaan tiʼ u xéexetʼal a luʼumkabil wíinklileʼexoʼ». Yéetel le baʼax tu yaʼaloʼ tu yeʼeseʼ kʼaʼabéet k-luʼsik t-tuukul le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼoboʼ. Por ejemploeʼ maʼ unaj k-chaʼantik mix k-beetik mix baʼal jeʼel u yajsik le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼobaʼ (Col. 3:5; Job 31:1). Le beetkeʼ wa ku taal t-tuukul baʼaloʼob yaan yil yéetel núupkʼebaneʼ unaj k-séeb luʼsik t-tuukul tumen jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ Jéeobaeʼ.

7. ¿Baʼax tsʼoʼok k-chʼaʼtuklik k-beetik yéetel baʼaxten?

⁷ Jéeobaeʼ u kʼáat ka k-uʼuy u tʼaan yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal (Rom. 6:17). Le leyoʼob yéetel le principioʼob u tsʼaamoʼ utiaʼal k-utsil yéetel maʼatech u kʼexpajal (Isa. 48:17, 18; 1 Cor. 6:9, 10). Le oʼolal toʼoneʼ k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-lúubul utsil tiʼ Jéeoba yéetel utiaʼal k-tuukul jeʼex le salmistaaʼ: «Tsʼoʼok in chʼaʼtuklik in beetik le baʼaxoʼob ka waʼalik tuláakal u kʼiiniloʼob in kuxtaloʼ» (Sal. 119:112). Chéen baʼaleʼ k-ojleʼ Satanáseʼ yaan u yilik ka xuʼuluk u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba. Koʼox ilik baʼaxoʼob ku meyajtiʼ.

8. ¿Baʼaxten Satanáseʼ táan u chʼaʼpachtik le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ?

⁸ Chʼaʼpachtajil. Satanáseʼ bey jeʼex «juntúul león ku yáakam táan u kaxtik máax u táatsʼlukʼteʼ», le oʼolal táan u beetik k-muʼyaj tumen u kʼáat u náachkuntoʼon tiʼ Jéeoba (1 Ped. 5:8). Bey tu beetil tiʼ le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ, tu beetaj u amenazartaʼaloʼob,  u jaʼajatsʼaʼaloʼob yéetel u kíimsaʼaloʼob tumen chúukpaj u yóoloʼob tiʼ Dios (Hech. 5:27, 28, 40; 7:54-60). Teʼ kʼiinoʼobaʼ Satanáseʼ táan xan u chʼaʼpachtik le sukuʼunoʼoboʼ. Lelaʼ bey u yeʼesik le bix u tratartaʼal le sukuʼunoʼob yanoʼob Rusia yéetel tiʼ uláakʼ luʼumiloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan xan uláakʼ sukuʼunoʼob jejeláas bix táan u chʼaʼpachtaʼaloʼob.

9. ¿Baʼax ejemploil eʼesik yaan horaeʼ maʼ t-jáan tsʼáaik cuenta bix k-tsʼaʼabal a pruebail?

⁹ Le maʼ u tsʼáaik cuenta máak wa táan u tsʼaʼabal a pruebailoʼ. Yaan horaeʼ maʼ t-jáan tsʼáaik cuenta wa táan k-tsʼaʼabal a pruebail tumen jejeláas trampaʼob ku meyaj tiʼ Satanás (Efe. 6:11). Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ Bob, letiʼeʼ bisaʼab hospital tumen kʼaʼabéetchaj u beetaʼaltiʼ junpʼéel nojoch operación. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ le doctoroʼoboʼ junpuliʼ maʼ tu kʼamik ka tsʼaʼabak kʼiʼikʼ tiʼ, le doctor túunoʼ tu yaʼalajtiʼeʼ yaan u respetartik le baʼax tu chʼaʼtukloʼ. Pero le áakʼab antes tiʼ u operartaʼal, le ka tsʼoʼok u bin u láakʼtsiloʼoboʼ, le doctor kun tsʼáaik le anestesiaoʼ bin u yil Bob. Tu yaʼalajtiʼeʼ maʼ xaaneʼ maʼ tun kʼaʼabéettal u tsʼaʼabal kʼiʼikʼ tiʼ, pero yaan u bisik por si wa ku kʼaʼabéettal. Maʼ xaaneʼ le doctoroʼ tu tukleʼ Bobeʼ yaan u kʼexik bix u tuukul tumen minaʼan u láakʼtsiloʼob tu yiknal. Pero Bobeʼ tu yaʼalajtiʼeʼ maʼ tsaaj u bisik le kʼiʼikʼoʼ tumen kex jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ maʼ ten u kʼam ka tsʼaʼabak kʼiʼikʼ tiʼ.

10. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-kanáantikba tiʼ bix u tuukul u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ? (1 Corintios 3:19, 20).

¹⁰ Le bix u tuukul u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ. Wa ku káajal k-tuukul beyaʼ jeʼel u xuʼulul meyajtik Jéeobaeʼ (xok 1 Corintios 3:19, 20). U suukileʼ le naʼat ku taal tiʼ le yóokʼol kaabaʼ ku beetik u tuukul máak chéen tu yoʼolal. Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ le múuchʼuliloʼob yaan Pérgamo yéetel Tiatiraoʼ. Jujuntúul tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ káaj u tuukuloʼob jeʼex le máakoʼob ku núupkʼebantaloʼob yéetel ku adorarkoʼob ídoloʼoboʼ. Le oʼolal Jesúseʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ maʼ maʼalob baʼax ku beetkoʼobiʼ tumen chéen táan u yilkoʼob le baʼax ku yúuchloʼ (Apo. 2:14, 20). Teʼ kʼiinoʼobaʼ le máakoʼoboʼ jeʼel u beetkoʼob ka káajak k-tuukul jeʼex letiʼobeʼ. Maʼ xaaneʼ jujuntúul k-láakʼtsiloʼob wa le máaxoʼob k-kʼaj óoloʼoboʼ jeʼel u yaʼalikoʼob maʼ kʼaas ka k-beet le baʼaxoʼob k-kʼáatoʼ kex ka xiʼik tu contra baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Maʼ xaaneʼ jeʼel u yaʼalikoʼobtoʼoneʼ maʼ kʼaas ka k-beet le baʼax k-tsʼíiboltikoʼ tumen le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ tsʼoʼok u máan de modail.

11. ¿Baʼax maʼ unaj k-beetkiʼ?

¹¹ Yaan kʼiineʼ jeʼel k-tuklikeʼ kʼaʼabéet u maas tsoʼolol jujunpʼéel baʼaloʼob ku yaʼalik Jéeoba tumen maʼ jach claro yaniliʼ. Le oʼolal jeʼel u taaktal k-píitmáan «tiʼ le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼanoʼ» (1 Cor. 4:6). Jach letiʼe baʼax úuch tu kʼiiniloʼob Jesúsoʼ, u nuuktakiloʼob le religiónoʼ tu aalkuntoʼob u kuuch le kaajoʼ tumen tu tsʼáajoʼob u maasil baʼaloʼob ichil le Leyoʼ (Mat. 23:4). Bejlaʼeʼ tiʼ Jéeobaeʼ ku meyaj le Biblia bey xan u kaajal utiaʼal u tsoliktoʼon tubeel le baʼax unaj k-beetkoʼ, maʼ tsaaj ka k-tsol u maasiliʼ (Pro. 3:5-7). Le oʼolal maʼ unaj k-píitmáan «tiʼ le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼanoʼ» mix k-aʼalik tiʼ u maasil ka u beetoʼob wa baʼax chéen tumen toʼon k-tuklik bey unaj u beetaʼaloʼ.

12. ¿Bix u meyaj tiʼ Satanás le tuusoʼoboʼ?

¹² Tuusoʼob. Satanáseʼ ku meyajtiʼ «chéen kunel tʼaanoʼob» yéetel le «bix u tuukul le yóokʼol kaab» utiaʼal u tusik le máakoʼoboʼ (Col. 2:8). Por ejemploeʼ teʼ yáax siglooʼ meyajnajtiʼ u kaʼansaj chéen máakoʼob, le baʼaloʼob maʼ jaajtak ku kaʼansik le judíoʼoboʼ yéetel tu beetaj u tuklaʼal maʼ unaj u xuʼulul u beetaʼal le baʼax ku yaʼalik le Ley tsʼaʼab tiʼ Moisésoʼ. Le baʼaloʼobaʼ chéen kunel tʼaanoʼob tumen tu beetaj maʼ u chʼaʼabal en cuenta baʼax ku yaʼalik Dios. Teʼ kʼiinoʼobaʼ tiʼ Satanáseʼ ku meyaj le noticiaʼob  yéetel le redes sociales utiaʼal u kʼiʼitbesik le baʼaloʼob maʼ jaajtak ku yaʼalik le kʼasaʼan máakoʼoboʼ bey xan le políticoʼoboʼ. Por ejemploeʼ le táan u pandemiail le COVID-19, aʼalaʼab yaʼab baʼaloʼob maʼ jaajtakiʼ. c Chéen baʼaleʼ le sukuʼunoʼob tu beetoʼob le baʼax tu yaʼalaj u kaajal Diosoʼ páajchaj u kanáantkubaʼob yéetel maʼ sen chiʼichnakchajoʼob jeʼex úuchik tiʼ le máaxoʼob tu beetoʼob u cuentail le tuusoʼob aʼalaʼaboʼ (Mat. 24:45).

13. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-kanáantik maʼ u náayal k-óol?

¹³ Baʼaloʼob jeʼel u beetik u náayal k-óoleʼ. Kʼaʼabéet k-jach ilik «máakalmáak le baʼaloʼob maas kʼaʼanaʼantakoʼ» (Fili. 1:9, 10). Le náaysaj óoloʼoboʼ jeʼel u luʼsiktoʼon le tiempo unaj u meyajtoʼon utiaʼal k-beetik le baʼaloʼob maas kʼaʼanaʼantakoʼ. Le baʼaloʼob k-beetik sáamsamal jeʼex janal, k-divertirtikba yéetel k-meyajeʼ jeʼel u beetik u náayal k-óoleʼ yéetel k-pʼatik paachil k-meyajtik Jéeoba (Luc. 21:34, 35). Tsʼoʼoleʼ sáamsamal k-uʼuyik teʼ noticiaʼob táan u baʼateʼel le máakoʼoboʼ bey xan le baʼaxoʼob ku beetik le políticoʼoboʼ. Wa ku náayal k-óol yéetel le baʼaloʼobaʼ ichil k-puksiʼikʼaleʼ jeʼel u káajal k-apoyartik le baʼax ku beetkoʼoboʼ. Jeʼex k-ilkoʼ tiʼ Satanáseʼ ku meyajtiʼ le cinco baʼaloʼobaʼ utiaʼal u xuʼulul u chúukpajal k-óol tiʼ Dios. Koʼox ilik baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-lúubul tu kʼabeʼ.

14. ¿Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal ka chúukpajak a wóol tiʼ Jéeobaeʼ?

¹⁴ Kʼaʼajs baʼaxten ta kʼubaj a kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel okjaʼanajech. ¿Baʼax péeksech a beet lelaʼ? Ta beetaj tumen taakchaj a apoyartik Jéeoba. Kʼaʼajs baʼax áantech a creert tiaʼanech ichil u jaajileʼ. Por ejemploeʼ ta maas kʼaj óoltaj Jéeoba, ta respetartaj, ta yaabiltaj yéetel kʼuchech a wil bey a Taataeʼ. Ka maas muʼukʼaʼanchaj a fejeʼ arrepentirnajech tiʼ le baʼaloʼob kʼaastak a beetmoʼ. Xuʼul a beetik xan le baʼaloʼob u pʼekmaj Jéeobaoʼ ka káaj a beetik le baʼaxoʼob uts tu tʼaanoʼ. Maʼ xaaneʼ jach kiʼimakchaj a wóol ka ta wojéeltaj tsʼoʼok u perdonarkech Dios (Sal. 32:1, 2). Tsʼoʼoleʼ káaj a bin  reunión yéetel joʼopʼ a tsikbaltik tiʼ uláakʼ máakoʼob le baʼax táan a kanikoʼ. Beora tsʼoʼok a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel tsʼoʼok a wokjaʼeʼ, a chʼaʼtukultmaj u seguer a xíimbal tiʼ u bejil le kuxtaloʼ (Mat. 7:13, 14).

15. ¿Baʼax utsil ku taasiktoʼon k-xakʼalxoktik u Tʼaan Dios yéetel k-tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik?

¹⁵ Xakʼalxokt u Tʼaan Dios yéetel tuukulnen tiʼ baʼax ku yaʼalik. Wa jaach taam u moots junkúul cheʼeʼ ku pʼáatal jach muʼukʼaʼan yéetel maʼ tu jáan lúuʼsaʼal tumen mix baʼal. Toʼon xaneʼ wa jach muʼukʼaʼan k-fe tiʼ u Tʼaan Dioseʼ yaan u chúukpajal k-óol kex jeʼel baʼalak ka úuchkeʼ. Jeʼex u bin u maas nojochtal junkúul cheʼeʼ bey u bin u maas taamtal u moots yéetel u machkuba teʼ luʼumoʼ. Toʼon xaneʼ kéen k-xakʼalxokt le Biblia yéetel kéen tuukulnakoʼon tiʼ baʼax ku yaʼalikeʼ ku maas muʼukʼaʼantal k-fe yéetel k-creertik le baʼaxoʼob ku kaʼansik Diosoʼ utiaʼal k-utsil (Col. 2:6, 7). Maʼalob xan ka tuukulnakoʼon tiʼ le utsil tu taasaj le consejoʼob tu tsʼáaj Dios tiʼ le máaxoʼob meyajt úuchjeakiloʼ. Por ejemploeʼ tiʼ Ezequieleʼ tsʼaʼab u yil bix táan u pʼiʼisil le templo tumen juntúul ángeloʼ. Le baʼax tu yiloʼ jach tu muʼukʼaʼankuntaj u fe yéetel tiʼ toʼoneʼ ku kaʼansik bix unaj k-adorartik Jéeoba (Eze. 40:1-4; 43:10-12). d Jach yaʼab utsil jeʼel k-kʼamik wa k-jóoʼsik tiempo utiaʼal k-xakʼaltik u Tʼaan Dios yéetel k-tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik.

16. ¿Baʼax tu beetaj Bob tumen jach chúukaʼan u yóol u puksiʼikʼal? (Salmo 112:7).

¹⁶ Kʼaʼabéet chúukaʼan u yóol k-puksiʼikʼal. Rey Davideʼ tu yaʼaleʼ mantatsʼ ken u yaabilt Jéeoba. Tu yaʼalaj: «In Dios, in puksiʼikʼaleʼ chúukaʼan u yóol» (Sal. 57:7). Toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal u yantaltoʼon junpʼéel puksiʼikʼal chúukaʼan u yóol yéetel ku confiar tiʼ Jéeobaeʼ (xok Salmo 112:7). Lelaʼ le áant Bob, le máax t-chʼaʼchiʼitaj teʼ párrafo 9. Como jach chúukaʼan u yóol u puksiʼikʼaleʼ tu yaʼaleʼ wa ku bisaʼal kʼiʼikʼ teʼ tuʼux kun operarbiloʼ yaan u lukʼul teʼ hospitaloʼ. Bobeʼ ku yaʼalik: «Maʼ kaʼapʼéelchaj in tuukuliʼ yéetel maʼ chiʼichnakchajen yoʼolal baʼax jeʼel u yúuchulteneʼ».

17. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u experiencia Bob? (Ilawil xan le fotoʼoboʼ).

¹⁷ Bobeʼ tsʼokaʼaniliʼ u chʼaʼtuklik baʼax ken u  beet antes u bisaʼal hospitaleʼ. ¿Baʼaxten bey tu beetiloʼ? Yáaxeʼ tumen jach u kʼáat u kiʼimakkúunt u yóol Jéeoba. U kaʼapʼéeleʼ tumen tu xakʼaltaj baʼax ku yaʼalik le Biblia yéetel le publicaciónoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ le kuxtal yéetel le kʼiʼikʼoʼ. U tsʼookeʼ letiʼeʼ u yojel Jéeobaeʼ yaan u bendecirtik wa ku beetik baʼax ku yaʼalik. Toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal u chúukpajal u yóol k-puksiʼikʼal kex jeʼel baʼalak pruebail ka k-aktáanteʼ.

18. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u ejemplo Barak? (Ilawil le dibujo yaan tu yáax páginail le revistaaʼ).

¹⁸ Confiarnakoʼon tiʼ Jéeoba. Tuukulnakoʼon tiʼ le juez Barakoʼ, letiʼeʼ jach maʼalob binik tiʼ tumen tu beetaj baʼax tu yaʼalaj Jéeoba. Teʼ kʼiinoʼoboʼ le israelitaʼoboʼ maʼ preparadoʼob utiaʼal u binoʼob baʼateliʼ. Minaʼantiʼob kaʼach mix junpʼéel escudo mix lanzaʼob. Pero kex beyoʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Barak ka xiʼik baʼateʼel tu contra Sísara yéetel u soldadoʼob, máaxoʼob yaantiʼob yaʼab u nuʼukuliloʼob baʼateʼel (Jue. 5:8). Débora, le profetisaoʼ, tu yaʼalaj tiʼ Barak ka éemek teʼ montaña Taboroʼ utiaʼal ka xiʼik teʼ táax luʼum utiaʼal u baʼateʼel tu contra Sísara bey xan yéetel u 900 carroʼoboʼ. U jaajileʼ maas chéen chʼaʼabil jeʼel u ganar Sísara teʼ táax luʼumoʼ, pero kex beyoʼ Barakeʼ tu beetaj le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ. Le táan u yéemel le soldadoʼob teʼ montañaoʼ Jéeobaeʼ tu beetaj u taal junpʼéel kʼaʼamkach jaʼeʼ ka pʼáat tsʼotsʼopkil le luʼumoʼ. Le carroʼob túunoʼ tiʼ pʼáatoʼobiʼ, bey úuchik u beetik Jéeoba u ganar Barakoʼ (Jue. 4:1-7, 10, 13-16). Jéeobaeʼ jeʼel xan u beetik u bintoʼon utsil wa k-confiar tiʼ yéetel k-beetik le baʼax ku yaʼalik u kaajaloʼ (Deu. 31:6).

19. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet u seguer u chúukpajal k-óol?

¹⁹ Le táan k-páaʼtik le túumben luʼumoʼ kʼaʼabéet u seguer u chúukpajal k-óol k-meyajt Jéeoba (1 Tim. 6:11, 12; 2 Ped. 3:17). Maʼ unaj k-sajaktal tiʼ le chʼaʼpachtajiloʼ, le pruebaʼob maʼ chíikaʼan u yilaʼaloʼoboʼ, le bix u tuukul le yóokʼol kaabaʼ, le tuusoʼoboʼ bey xan le baʼaxoʼob náaysik k-óoloʼ (Efe. 4:14). Kʼaʼabéet u chúukpajal k-óol k-yaabilt Jéeoba yéetel k-beetik baʼax ku yaʼalik. Kʼaʼabéet xan u yantaltoʼon junpʼéel utsul puksiʼikʼal utiaʼal maʼ k-obligartik u maasil u beetoʼob chéen baʼax k-kʼáat. Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik bix u yeʼesik Jéeoba yéetel Jesús uts u puksiʼikʼaloʼob yéetel bix jeʼel k-beetik jeʼex letiʼobeʼ.