1, 2. ¿Baʼaxten maʼ unaj u lúubul a wóol wa ka wuʼuyik maʼ preparadoech utiaʼal a wokjaʼiʼ? (Ilawil le fotoʼob yaan tu yáax páginail le revistaaʼ).

 WA TEECH tsʼoʼok a chʼaʼtuklik a wokjaʼeʼ k-felicitarkech. Wa ka wuʼuyik preparadoech utiaʼal a wokjaʼ yéetel maʼalob u yilik le ancianoʼoboʼ, beet le u maas séebaʼanil ku páajtal. Beyoʼ yaan a meyajtik Jéeoba yéetel kiʼimak óolal.

² Chéen baʼaleʼ wa ka wuʼuyik maʼ preparadoech utiaʼal a wokjaʼ bey xan wa ku yaʼalaʼaltech todavía maʼ tu páajtal a beetkeʼ, maʼ u lúubul a wóol. Kex wa táankelmech bey xan wa tsʼoʼok a nojoch máaktaleʼ seguernak a tsʼáaik a wóol utiaʼal a wokjaʼ.

3. ¿Baʼax tu yaʼalaj le máak etiopíail tiʼ Felipeoʼ, yéetel baʼax jeʼel u tuklik máakeʼ? (Hechos 8:36, 38).

³ (Xok Hechos 8:36, 38). Juntúul máak etiopíaileʼ tu kʼáataj tiʼ Felipe: «¿Baʼax ku bineltik utiaʼal in wokjaʼ?». Yéetel le baʼax tu yaʼaloʼ tu yeʼesaj taak u yokjaʼ. Pero maʼ xaaneʼ jeʼel u tuklik máakeʼ: «¿Preparado wa utiaʼal u beetik?».

4. ¿Bix tu yeʼesil le máak etiopíail taak kaʼach u yojéeltik u maasiloʼ?

⁴ Le máak etiopíailoʼ «bijaʼan kaʼach Jerusalén u adorart Dios» (Hech. 8:27). Lelaʼ ku yeʼesikeʼ u kʼanmaj u religión le judíoʼoboʼ. Letiʼeʼ u kʼaj óol kaʼach Jéeoba tumen ku xokik le Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ. Chéen baʼaleʼ taak kaʼach u yojéeltik u maasil tumen le ka ilaʼab tumen Felipe teʼ bejoʼ táan kaʼach u xokik le baʼaxoʼob u tsʼíibtmaj profeta Isaíasoʼ (Hech. 8:28). Le baʼax táan kaʼach u xokikoʼ maʼ chéen chʼaʼabil u naʼataʼaliʼ. Jeʼex k-ilkoʼ le máak etiopíailoʼ maʼ  chéen taak kaʼach u yojéeltik jujunpʼéel baʼaloʼobiʼ, baʼaxeʼ taak kaʼach u yojéeltik u maasil.

5. ¿Baʼaxten k-aʼalik le máak etiopíailoʼ tu tsʼáaj ichil u kuxtal le baʼax tu kanoʼ?

⁵ Le máakoʼ «tsʼaʼan autoridad tiʼ tumen Candace, u reinail Etiopía, yéetel letiʼ kanáantik tuláakal u ayikʼalil le reinaoʼ» (Hech. 8:27). Maʼ xaaneʼ yaʼab meyaj ku beetik kaʼachi, kex beyoʼ tu jóoʼsaj tiempo utiaʼal u adorartik Jéeoba. Letiʼeʼ maʼ chéen kaanbalnajiʼ, baʼaxeʼ tu tsʼáaj ichil u kuxtal. Utiaʼal u adorartik Jéeobaeʼ ku lukʼul Etiopía utiaʼal u bin tak tu temploil Jerusalén. Maʼ xaaneʼ náach le viaje tu beetoʼ yéetel yaʼab taakʼin tu xupaj, pero kex beyoʼ taak u adorartik Jéeoba kex jeʼel bukaʼaj ka u xupeʼ.

6, 7. ¿Baʼax áant le máak etiopíail utiaʼal u maas yaabiltik Jéeobaoʼ?

⁶ Felipeeʼ tu tsolaj baʼaloʼob túumbentak tiʼ le máak etiopíailoʼ. Por ejemploeʼ tu kaʼansajtiʼeʼ Jesúseʼ letiʼe Mesíasoʼ (Hech. 8:34, 35). Le máakoʼ jach kiʼimakchaj u yóol le ka tu kanaj baʼax tu beetaj Jesús tu yoʼolaloʼ. ¿Baʼax túun tu beetaj? Jeʼel kaʼach u conformar yéetel le baʼax tu kanoʼ yéetel u seguer u yilaʼal bey juntúul máak yaan u autoridadeʼ. Pero como kʼuch u yaabilt Jéeoba yéetel Jesúseʼ tu chʼaʼtuklaj u yokjaʼ yéetel u beetkuba u discípulo Jesús. Felipeeʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ le máakoʼ jach tu jaajil u yaabiltmaj Jéeoba, le oʼolal tu tsʼáaj u yokjaʼ.

⁷ Le baʼax tu beetaj le máak etiopíailoʼ jeʼel u yáantkech a wil baʼax kʼaʼabéet a beetik utiaʼal a wokjaʼeʼ. Maʼ xaaneʼ hasta yaan a waʼalik xan: «¿Baʼax ku bineltik utiaʼal in wokjaʼ?». Beoraaʼ yaan k-ilik bix jeʼel u seguer a kaanbaleʼ, a tsʼáaik ichil a kuxtal le baʼax táan a kanikoʼ yéetel a maas yaabiltik Jéeoba.

8. Jeʼex u yaʼalik Juan 17:3, ¿baʼax unaj k-beetik?

⁸ (Xok Juan 17:3). Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ káaj u xokikoʼob le Biblia yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Jesús teʼ tekstoaʼ. Le tʼaanoʼobaʼ láayliʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-kaanbaleʼ. Toʼoneʼ mix bikʼin kun xuʼulul k-kaanbal tiʼ «le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik u jaajil Dios[oʼ]» (Ecl. 3:11). Mantatsʼ k-kanik baʼaloʼob túumbentak tu yoʼolal, wa k-maas kʼaj óoltik Jéeobaeʼ maas naatsʼ ken k-uʼuyba tiʼ letiʼ (Sal. 73:28).

9. ¿Unaj wa k-conformar yéetel le baʼaloʼob k-yáax kanik teʼ Bibliaoʼ?

⁹ Kéen káajak u kaanbal máak tiʼ Jéeobaeʼ u suukileʼ ku kanik le yáax baʼaloʼob  ku kaʼansik le Bibliaoʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ lelaʼ bey jeʼex le «leche» ku tsʼaʼabal tiʼ le chaambaloʼoboʼ (Heb. 5:12; 6:1). Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ le cristianoʼoboʼ maʼ unaj u conformaroʼob yéetel le baʼaloʼob tu yáax kanoʼob teʼ Bibliaoʼ. Baʼaxeʼ kʼaʼabéet xan u kankoʼob le baʼaloʼob maʼ chéen chʼaʼabil u naʼataʼaloʼ. Techeʼ, ¿jatsʼuts wa a wilik le baʼaloʼob táan a kanik teʼ Bibliaoʼ? ¿A chʼaʼtukultmaj wa u seguer a progresar yéetel u seguer a kaanbal yoʼolal Jéeoba bey xan yoʼolal le baʼaxoʼob ken u beetoʼ?

10. ¿Baʼaxten yaan máakeʼ ku difíciltaltiʼ u xook?

¹⁰ Yaan máakeʼ ku chan difíciltaltiʼ u xook. Maʼ xaaneʼ maʼ uts tu tʼaan kaʼach u bin escuelaiʼ hasta ku yaʼalik: «Maʼ u yuumilen le xookoʼ». Wa bey úuchtechoʼ maʼ u lúubul a wóol tumen maʼ chéen tiʼ teech bey u yúuchloʼ. Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkech utiaʼal u seguer a kaanbaleʼ. Letiʼeʼ perfecto yéetel chéen letiʼ jeʼel u kaʼansikech tubeeleʼ.

11. ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal tiʼ Jéeoba le «Máax jach maʼalob u kaʼansajoʼ»?

¹¹ Jéeobaeʼ letiʼe «Máax jach maʼalob u kaʼansajoʼ» (Isa. 30:20, 21). Letiʼeʼ yaan u paciencia, jach uts yéetel ku naʼatik máak. Maʼ tu chʼíikil u yil le baʼax maʼ maʼalob ku beetik máakoʼ (Sal. 130:3). Como letiʼ beetmiloʼoneʼ maʼ tu kʼáatiktoʼon junpʼéel baʼal u yojel maʼ tu páajtal k-beetik. Letiʼ beetmil xan u cerebro máak, le oʼolal u yojel bukaʼaj baʼaloʼob jeʼel u páajtal u kanikeʼ wa u beetkeʼ (Sal. 139:14). Tsʼoʼoleʼ tu beetoʼon yéetel u tsʼíibolalil k-kaanbal mantatsʼ. Yoʼolal leloʼ desde bejlaʼa unaj k-ilik «u taaktal» k-kanik le baʼaloʼob jatsʼutstak ku kaʼansik le Bibliaoʼ (1 Ped. 2:2). ¿Baʼax jeʼel u yáantkech a beeteʼ? Xok le Bibliaoʼ yéetel ilawil a jóoʼsik u súutukil utiaʼal a kanik u maasil tiʼ le baʼax ta xokoʼ (Jos. 1:8). Yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ yaan u yutstal ta wich a xook yéetel a tuukul tiʼ le baʼax ta kanoʼ.

12. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-kaanbal tiʼ Jesús?

¹² Cada wa baʼax kʼiineʼ jóoʼs u súutukil utiaʼal a tuukul tiʼ le baʼaxoʼob tu beetaj Jesúsoʼ yéetel tiʼ bix úuchik u kʼaʼaytaj. Utiaʼal maʼ u xuʼulul k-meyajtik Jéeoba teʼ kʼiinoʼob jach difíciltakaʼ kʼaʼabéet k-kuxtal jeʼex úuchik u beetik Jesúsoʼ (1 Ped. 2:21). Jesúseʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼobeʼ yaan u yantal problemas tiʼob (Luc. 14:27, 28). Chéen baʼaleʼ u yojel yaan u chúukpajal u yóoloʼob jeʼex úuchik u beetik letiʼoʼ (Juan 16:33). Bey túunoʼ kaanbalnen tiʼ Jesús yéetel ilawil a kuxtal jeʼex úuchik u beetik letiʼoʼ.

13. ¿Baʼax maʼ unaj u xuʼulul a kʼáatik tiʼ Jéeobaiʼ yéetel baʼaxten?

¹³ Kéen xooknakecheʼ maʼ beetik chéen utiaʼal a kanik yaʼab baʼaloʼob. Baʼaxeʼ unaj a beetik utiaʼal a kʼaj óoltik Jéeoba, a yaabiltik yéetel utiaʼal ka maas nojochchajak a fe (1 Cor. 8:1-3). Jeʼex u bin a kaanbaloʼ maʼ u tuʼubultech a kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u beet u maas nojochtal a fe (Luc. 17:5). Letiʼeʼ yaan u núukik baʼax ka kʼáatik. Wa ka wilik a maas kʼaj óoltik Dioseʼ a fejeʼ yaan u maas nojochtal, leloʼ yaan u yáantkech utiaʼal a kuxtal jeʼex u kʼáat Dioseʼ (Sant. 2:26).

14. ¿Baʼax ejemploil meyajnaj tiʼ apóstol Pedro utiaʼal u yeʼesik kʼaʼabéet u tsʼáaik máak ichil u kuxtal le baʼax ku kanikoʼ? (Ilawil xan le dibujooʼ).

¹⁴ Apóstol Pedroeʼ tu yaʼaleʼ u discípuloʼob Cristoeʼ kʼaʼabéet u tsʼáaikoʼob ichil u kuxtal le baʼax ku kankoʼoboʼ. Utiaʼal u tsolikeʼ meyajnajtiʼ u ejemplo Noé. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Noéeʼ yaan u taasik junpʼéel Búulkabal utiaʼal u  xuʼulsik tuláakal le máakoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ chéen kulaj u páaʼtoʼob u yúuchliʼ, Noé yéetel u familiaeʼ yaan baʼax kʼaʼabéetchaj u beetkoʼob utiaʼal u salvarkubaʼob. Lelaʼ tu beetoʼob antes tiʼ u taal le Búulkabaloʼ, bey tu yaʼalil apóstol Pedrooʼ (1 Ped. 3:20). Noé yéetel u familiaeʼ tu beetoʼob le baʼax tu yaʼalaj Jéeobaoʼ yéetel tu beetoʼob junpʼéel nuxiʼ arca (Heb. 11:7). Ka tsʼoʼokeʼ apóstol Pedroeʼ tu ketaj le baʼax tu beetaj Noé yéetel le okjaʼoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Le baʼax úuchoʼ ku keʼetel yéetel le okjaʼoʼ, yéetel bejlaʼeʼ táan u salvarkeʼex» (1 Ped. 3:21). Bey túunoʼ le baʼax ka beetik utiaʼal a prepararkaba utiaʼal a wokjaʼoʼ chíikaʼan tiʼ tuláakal le meyaj tu beetaj Noé yéetel u familia utiaʼal u beetkoʼob le arcaoʼ. ¿Baʼax túun kʼaʼabéet a beetik utiaʼal a wokjaʼ?

15. ¿Bix u yeʼesik máak jach tu jaajil arrepentido?

¹⁵ Junpʼéel tiʼ le baʼaloʼob kʼaʼabéet a beetik utiaʼal a wokjaʼoʼ letiʼe a arrepentir tu jaajil a wóoloʼ (Hech. 2:37, 38). Chéen baʼaleʼ kʼaʼabéet a kʼexik a kuxtal utiaʼal a weʼesik jach tu jaajil tsʼoʼok a arrepentir. Por ejemploeʼ, ¿tsʼoʼok wa u xuʼulul a beetik baʼaloʼob u pʼekmaj Jéeoba jeʼex le núupkʼebanoʼ, le tsʼuʼutsʼ chamaloʼ, le poochʼiloʼ wa u yaʼalaʼal tʼaanoʼob kʼaastakoʼ? (1 Cor. 6:9, 10; 2 Cor. 7:1; Efe. 4:29). Wa todavía maʼ a pʼateʼ maʼ u lúubul a wóol, jeʼel u béeytaleʼ. Wa kʼaʼabéettech áantajeʼ tʼaanen yéetel le máax tsʼáaiktech xookoʼ wa yéetel le ancianoʼoboʼ. Wa láayliʼ kajaʼanech yéetel a papáʼobeʼ kʼáattiʼob ka u yáantechoʼob utiaʼal a pʼatik le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ka beetkoʼ.

16. ¿Bix u yeʼesik máak u tsʼaamaj u yóol u meyajt Jéeoba?

¹⁶ Uláakʼ baʼax kʼaʼabéet a beetkeʼ letiʼe a tsʼáaik a wóol a meyajt Jéeobaoʼ, ichil lelaʼ táakaʼan maʼ a perdertik mix junpʼéel reunión yéetel a táakpajliʼ (Heb. 10:24, 25). Tsʼoʼoleʼ kéen aʼalaʼak jeʼel u páajtal a jóokʼol kʼaʼaytajeʼ tsʼáa a wóol a beete. Yaan a wilkeʼ wa ka maas jóokʼol kʼaʼaytajeʼ maas jatsʼuts ken a wilil (2 Tim. 4:5). Xiʼipal wa x-chʼúupal, wa láayliʼ kajaʼanech yiknal a papáʼobeʼ tukult lelaʼ: «¿Cada wa táan u kʼaʼajsaʼalten kʼaʼabéet in bin reunión yéetel in jóokʼol predicar?  ¿Kin beetik wa tumen ku síijil tin puksiʼikʼal?». Wa ta juunal ka chʼaʼtuklik a beetkeʼ yaan a weʼesik yaan a fe, a yaabiltmaj Jéeoba yéetel ka tsʼáaik u graciasil tiʼ yoʼolal le bendiciónoʼob ku tsʼáaiktechoʼ. Le kéen k-tsʼáa k-óol k-meyajt Jéeobaeʼ bey jeʼex ka k-síi wa baʼax tiʼeʼ (2 Ped. 3:11; Heb. 13:15). Jéeobaeʼ maʼ u kʼáat ka k-síi wa baʼax tiʼ tumen táan k-obligartaʼaliʼ, baʼaxeʼ tumen ku síijil t-puksiʼikʼal k-beetik (ket yéetel 2 Corintios 9:7). Wa k-beetik beyoʼ yaan u kiʼimaktal k-óol tumen táan k-tsʼáaik tiʼ Jéeoba le baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ.

17, 18. ¿Baʼax jatsʼuts modoil jeʼel u yáantkech utiaʼal a wokjaʼeʼ yéetel baʼaxten? (Proverbios 3:3-6).

¹⁷ Yaan a aktáantik jujunpʼéel baʼaloʼob le táan a kʼexik a kuxtal utiaʼal a wokjaʼoʼ. Maʼ xaaneʼ yaan a burlartaʼal wa yaan a chʼaʼpachtaʼal (2 Tim. 3:12). Wa maʼ xaaneʼ kex taak a pʼatik junpʼéel baʼax kʼaas táan a beetkeʼ ka kaʼa lúubuliʼ. Maʼ xaan xaneʼ lubaʼan a wóol tumen ka tuklik mix bikʼin kun páajtal a wokjaʼ. Wa bey u yúuchultechoʼ, ¿baʼax jeʼel u yáantkecheʼ? Letiʼe a wilik a maas yaabiltik Jéeobaoʼ.

¹⁸ Le yaabilaj ka wuʼuyik yoʼolal Jéeobaoʼ letiʼe baʼax maas koʼoj u tojol yaantechoʼ (xok Proverbios 3:3-6). Wa a yaabiltmaj yéetel u jaajil a wóoleʼ yaan u béeytal a aktáantik le problemas yaantechoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ mantatsʼ ku yeʼesik nojoch yaabilaj. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ mix bikʼin ken u pʼat le máaxoʼob meyajtikoʼ yéetel maʼ tu xuʼulul u yaabiltikoʼob (Sal. 100:5). Kʼaʼajaktoʼoneʼ Jéeobaeʼ tu beetoʼon jeʼel bix letiʼeʼ, lelaʼ ku yeʼesikeʼ jeʼel u páajtal k-eʼesik yaabilajeʼ (Gén. 1:26). ¿Bix túun jeʼel k-beetkeʼ?

19. ¿Bix jeʼel a tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal le baʼaloʼob ku beetik ta woʼolaloʼ? (Gálatas 2:20).

¹⁹ Ilawil a tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba (1 Tes. 5:18). Sáamsamaleʼ kulen a tukult lelaʼ: «¿Bejlaʼeʼ bix tu yeʼesilten Jéeoba u yaabiltmen?». Tsʼoʼoleʼ orarnen utiaʼal a tsʼáaik u graciasil tiʼ yoʼolal le baʼax tu beetaj ta woʼolaloʼ. Jeʼex tu beetil apóstol Pabloeʼ ilawil bey chéen ta woʼolal tu beeteʼ tumen u yaabiltmech  (xok Gálatas 2:20). Tukulte: «¿Taak wa in weʼesik tiʼ Jéeoba in yaabiltmaj?». Le yaabilaj ka wuʼuyik tu yoʼolaloʼ yaan u yáantkech a aktáant pruebaʼob, problemas yéetel yaan u yáantkech utiaʼal a maas tsʼáaik a wóol a meyajte. Wa ka beetik beyoʼ sáamsamal ken a weʼes a yaabiltmaj Jéeoba.

20. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kʼubik u kuxtal máak tiʼ Jéeoba, yéetel baʼaxten maʼ chéen báaxaliʼ?

²⁰ Kéen máanak kʼiineʼ le yaabilaj ka wuʼuyik yoʼolal Jéeobaoʼ yaan u péeksikech a waʼaltiʼ ich oración taak a kʼubik a kuxtal tiʼ. Kéen tsʼoʼokok túuneʼ a kuxtaleʼ ku pʼáatal u tiaʼal Jéeoba. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ yaan a meyajtik tuláakal súutukil, tak kéen yanaktech problemas. Kʼaʼajaktecheʼ chéen juntéen ku kʼubik u kuxtal máak tiʼ Dios. U jaajileʼ u kʼubik u kuxtal máak tiʼ Jéeobaeʼ maʼ chéen báaxaliʼ. Pero kʼaʼajaktecheʼ letiʼe maas maʼalob decisión jeʼel a chʼaʼik ichil a kuxtaloʼ (Sal. 50:14). Satanáseʼ yaan u beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u xuʼulul a yaabiltik Jéeoba yéetel a meyajtik, pero maʼ a chaʼik u beetik (Job 27:5). Le nojoch yaabilaj ka wuʼuyik yoʼolal Jéeobaoʼ yaan u yáantkech utiaʼal a meyajtik jeʼex ta prometertajtiʼoʼ, tsʼoʼoleʼ yaan u yáantkech a maas bisaba tu yéetel.

21. ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ le okjaʼoʼ chéen u káajbal u meyajtaʼal Jéeoba?

²¹ Kéen tsʼoʼokok a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeobaeʼ kʼáat tiʼ le ancianoʼob baʼax uláakʼ jeʼel u páajtal a beetkeʼ. Pero kʼaʼajaktecheʼ le okjaʼoʼ maʼ tiʼ ku náakliʼ, chéen u káajbal. Le oʼolaleʼ tsʼáa metaʼob ichil a kuxtal utiaʼal a maas yaabiltik Jéeoba. Leloʼ le kun áantkech utiaʼal a wokjaʼ. Kéen kʼuchuk le kʼiin jeʼeloʼ mix bikʼin ken a tuʼubse. Le oʼolaleʼ maʼ u xuʼulul a yaabiltik Jéeoba yéetel Jesús.