Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

XOOK 9

KʼAAY 75 ¡Túuxteniʼ, jeʼel in bineʼ!

¿Listoech wa utiaʼal a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba?

¿Listoech wa utiaʼal a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba?

«¿Bix jeʼel in boʼotik tiʼ Jéeoba tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik tin woʼolaloʼ?» (SAL. 116:12).

BAʼAX KEN K-KANE

Le xookaʼ yaan u yáantkech utiaʼal ka a maas bisaba yéetel Jéeoba, lelaʼ yaan u péeksikech a kʼub a kuxtal tiʼ letiʼ bey xan a wokjaʼ.

1, 2. ¿Baʼax unaj u beetik máak antes u yokjaʼ?

 TEʼ TSʼOOK cinco añosaʼ maas tiʼ junpʼéel millón máakoʼob tsʼoʼok u yokjaʼob utiaʼal u beetkubaʼob u testigoʼob Jéeoba. Yaʼabeʼ tu kanoʼob u jaajil desde tu chichniloʼob jeʼex le discípulo Timoteooʼ (2 Tim. 3:​14, 15). Uláakʼoʼobeʼ tu kʼaj óoltoʼob Jéeoba le tsʼokaʼaniliʼ u nojochtaloʼoboʼ. Hasta maʼ sen úucheʼ juntúul koʼolel ku xook yéetel le Testigoʼoboʼ okjaʼanaj le yaan 97 años tiʼoʼ.

2 ¿Táan wa u tsʼaʼabaltech xook yéetel le Bibliaoʼ? Wa a papáʼob ku meyajtikoʼob Dioseʼ, ¿táan wa u kaʼanskoʼobtech u jaajil? Maʼ xaaneʼ tsʼoʼok u káajal a tuklik a wokjaʼ, leloʼ jach táaj maʼalob. Pero yaan junpʼéel baʼax unaj a beetik antes tiʼ a wokjaʼ: a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba. Le xookaʼ yaan u tsolik bix jeʼel a kʼubik a kuxtal tiʼ Dioseʼ, baʼaxten maʼ unaj a chʼaʼik saajkil a kʼub a kuxtaliʼ bey xan a wokjaʼ wa listoech utiaʼal a beetik.

¿BAʼAX U KʼÁAT U YAʼAL U KʼUBIK U KUXTAL MÁAK TIʼ DIOS?

3. Úuchjeakileʼ, ¿máaxoʼob tu kʼububaʼob utiaʼal u beetkoʼob junpʼéel meyaj especial utiaʼal Dios?

3 Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ juntúul máak u kʼubmaj u kuxtal tiʼ Dioseʼ junpáaykuntaʼan utiaʼal u beetik junpʼéel meyaj santo. Jeʼex u kaajil Israeleʼ u kʼubmuba kaʼach tiʼ Jéeoba, chéen baʼaleʼ yaan jujuntúul israelitaʼobeʼ tsʼaʼab junpʼéel meyaj jach especial tiʼob. Por ejemploeʼ Jéeobaeʼ tu yéeyaj Aarón utiaʼal ka u beetuba u maas nojchil le sacerdoteʼoboʼ. Le oʼolaleʼ yóokʼol le nookʼ u bakʼmaj tu pooloʼ tsʼaʼab junpʼéel «chan placa de oro ku léembal yéetel ku yeʼesik tsʼoʼok u yéeyaʼal Aarón utiaʼal u meyajtik Dios» (Lev. 8:9). Le nazareoʼoboʼ u kʼubmubaʼob xan tiʼ Jéeoba utiaʼal u beetkoʼob junpʼéel meyaj especial. Le tʼaan nazareooʼ ich hebreoeʼ nazír, lelaʼ u kʼáat u yaʼal «tsʼaʼan junpáayil» wa «u kʼubmuba». Teʼ ley tsʼaʼab tiʼ Moisésoʼ ku yaʼalik jujunpʼéel baʼaloʼob maʼ unaj u beetkoʼob kaʼachiʼ (Núm. 6:​2-8).

4. 1) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kʼubik u kuxtal máak tiʼ Jéeoba? 2) ¿Baʼax táakaʼan ichil le tʼaan «u pʼektikuba» máakoʼ? (Ilawil xan le dibujooʼ).

4 Le kéen u kʼub u kuxtal máak tiʼ Dioseʼ u kʼáat u yaʼaleʼ táan u kʼubikaba utiaʼal u beetkuba u discípulo Jesús yéetel utiaʼal u beetik mantatsʼ baʼax uts tu tʼaan Jéeoba. ¿Baʼax túun táakaʼan ichil? Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Wa yaan máax u kʼáat taal tin paacheʼ u pʼektuba» (Mat. 16:24). Le tʼaan griego «u pʼektubaoʼ» jeʼel xan u páajtal u traducirtaʼal «maʼ u beetik máak baʼax uts tu tʼaaneʼ». Le oʼolal le kéen u kʼub u kuxtal máak tiʼ Jéeobaeʼ yaan u yilik maʼ u beetik le baʼaxoʼob u pʼekmaj Diosoʼ (2 Cor. 5:​14, 15). Ichil le jeʼeloʼ táakaʼan «le baʼaxoʼob ku túulchʼintaʼal u beet máak tumen u kʼeban wíinkliloʼ», jeʼex le núupkʼebanoʼ (Gál. 5:​19-21; 1 Cor. 6:18). ¿Difícil wa u beetaʼal? U jaajileʼ wa k-yaabiltmaj Jéeoba yéetel convencidoʼon utiaʼal k-utsil le baʼax ku yaʼaliktoʼonoʼ, maʼ kun difíciltaltoʼon (Sal. 119:97; Isa. 48:​17, 18). Juntúul sukuʼun ku kʼaabaʼtik Nicholaseʼ ku yaʼalik: «Jeʼel u páajtal a wilik u leyoʼob Jéeoba bey u rejailoʼob junpʼéel cárceleʼ tumen maʼ tu chaʼikoʼob a beetik baʼax a kʼáat. Wa jeʼel u páajtal a wilik bey jeʼex u rejailoʼob junpʼéel zoológico ku kanáantkechoʼob utiaʼal maʼ u atacarkech le leónoʼ».

¿Bix a wilik u leyoʼob Jéeoba? ¿Bey jeʼex wa u rejasil junpʼéel cárcel maʼ tu chaʼik tiʼ máak u beetik baʼax u kʼáateʼ? ¿Wa bey jeʼex u rejasil junpʼéel jaula tuʼux kʼalaʼan le leonoʼob utiaʼal maʼ u atacarkoʼob máakoʼ? (Ilawil párrafo 4)


5. 1) ¿Bix u kʼubik u kuxtal máak tiʼ Jéeoba? 2) ¿Baʼax u jelaʼanil u kʼubik u kuxtal máak tiʼ le okjaʼoʼ? (Ilawil xan le fotoʼoboʼ).

5 ¿Bix u kʼubik u kuxtal máak tiʼ Jéeoba? Letiʼe kéen u beet junpʼéel oración tuʼux ku prometertik yaan u adorartik chéen Jéeoba yéetel tuláakal u puksiʼikʼal, tuláakal u kuxtal, tuláakal u tuukul bey xan yéetel tuláakal u muukʼoʼ (Mar. 12:30). Le kéen a kʼub a kuxtal tiʼ Dioseʼ chéen teech yéetel letiʼ yanechiʼ. Chéen baʼaleʼ le kéen okjaʼanakecheʼ tu táan tuláakal máak, beyoʼ u maasiloʼobeʼ yaan u yojéeltikoʼob tsʼoʼok a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba. U kʼubik u kuxtal máakeʼ maʼ chéen báaxaliʼ, le oʼolal seguro techeʼ a kʼáat a béeykunt le baʼax ta prometertoʼ, Jéeoba xaneʼ ku páaʼtik ka a beet beyoʼ (Ecl. 5:​4, 5).

Kéen a kʼub a kuxtal tiʼ Jéeobaeʼ ka weʼesik ka adorartik chéen letiʼ yéetel yaan a tsʼáaik táanil ichil a kuxtal a beetik baʼax u kʼáat (Ilawil párrafo 5)


¿BAʼAX KUN PÉEKSKECH A KʼUB A KUXTAL TIʼ JÉEOBA?

6. ¿Baʼax péeksik máak u kʼub u kuxtal tiʼ Jéeoba?

6 Le baʼax unaj u péeksikech a kʼub a kuxtal tiʼ Jéeobaoʼ letiʼe yaabilaj ka wuʼuyik tu yoʼolaloʼ. Le yaabilajaʼ nojochchaj úuchik a maas kʼaj óoltik Jéeoba yéetel úuchik a chʼaʼnuʼuktik le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ (Col. 1:9). U xookil le Bibliaoʼ tsʼoʼok u yáantkech 1) utiaʼal a wilik jach yaan Jéeoba, 2) utiaʼal a creertik letiʼ beet u tsʼíibtaʼal le Biblia yéetel u espíritu santooʼ, yéetel 3) utiaʼal a creertik ku meyajtiʼ u kaajal utiaʼal u beetik baʼax u kʼáat.

7. ¿Baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ juntúul máax taak u kʼubik u kuxtal tiʼ Jéeoba?

7 Ku páaʼtaʼaleʼ le máax taak u kʼubik u kuxtal tiʼ Jéeobaoʼ tsʼoʼok u kʼaj óoltik le yáax baʼaxoʼob ku kaʼansik le Bibliaoʼ, táan u tsʼáaik ichil u kuxtal yéetel ku yilik u tsikbaltik tiʼ u maasil máakoʼob le baʼaxoʼob ku kanikoʼ (Mat. 28:​19, 20). Tsʼoʼoleʼ jach táaj u yaabiltmaj Jéeoba yéetel ku tsʼíiboltik u adorartik chéen letiʼ. ¿Bey wa a beetkoʼ? Wa jach a yaabiltmaj Jéeoba yéetel tuláakal a muukʼeʼ maʼ ken a kʼub a kuxtal tiʼ letiʼ yéetel a wokjaʼ chéen utiaʼal a luubul utsil tiʼ le máax tsʼáaiktech xookoʼ. Wa táankelmech bey xan wa x-lóoʼbayanecheʼ maʼ ken a kʼub a kuxtal tiʼ Dios chéen utiaʼal a kiʼimakkúuntik u yóol a papáʼob mix tumen táan u yokjaʼ a amigoʼob.

8. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal k-agradecertik tiʼ Dios le nojoch yaabilaj tu yeʼesajtoʼonoʼ? (Salmos 116:​12-14).

8 Wa ka tuukul tiʼ tuláakal le baʼax ku beetik Jéeoba ta woʼolaloʼ yaan u taaktal a kʼubik a kuxtal tiʼ letiʼ (xok Salmo 116:​12-14). Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «tuláakal le baʼaloʼob maʼalobtak yéetel chúukaʼantak ku siʼibiltoʼonoʼ» tiʼ Jéeoba u taal (Sant. 1:17). Le regalo maas nojoch tsʼoʼok u síik tiʼ toʼonoʼ letiʼe u kuxtal u Hijo tu kʼubaj t-oʼolaloʼ. Yoʼolal le jatsʼuts regaloaʼ yaantoʼon u páajtalil k-beetikba u amigo Dios yéetel k-kuxtal utiaʼal mantatsʼ (1 Juan 4:​9, 10, 19). Jach beyoʼ, le baʼax jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal a agradecertik tiʼ Dios le nojoch yaabilaj tu yeʼesajtechoʼ, letiʼe a kʼubik a kuxtal tiʼ letiʼoʼ (Deu. 16:17; 2 Cor. 5:15). Le libro ¡Disfrutart le kuxtal! teʼ xook 46 punto 4, ku tʼaan tiʼ leloʼ. Le xookaʼ ku taasik xan junpʼéel video de óoxpʼéel minuto ku kʼaabaʼtik ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-síik tiʼ Dioseʼ?

¿LISTOECH WA UTIAʼAL A KʼUBIK A KUXTAL YÉETEL A WOKJAʼ?

9. ¿Baʼaxten maʼ unaj u lúubul a wóol wa ka wuʼuyik maʼ listoech utiaʼal a wokjaʼiʼ?

9 Maʼ xaaneʼ ka wuʼuyik yaʼab ku bineltiktech utiaʼal a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel a wokjaʼ. Wa maʼ xaaneʼ kʼaʼabéet a beetik jujunpʼéel kʼeexoʼob ichil a kuxtal utiaʼal a beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeoba. Maʼ xaan xaneʼ ka wuʼuyik kʼaʼabéettech maas yaʼab tiempo utiaʼal a muʼukʼaʼankúuntik a fe (Col. 2:​6, 7). Wa beyoʼ kʼaʼajaktecheʼ maʼ tuláakal igual u progresariʼ yéetel maʼ igual u yiijtal u tuukul tuláakal le táankelmoʼoboʼ. Le oʼolaleʼ xakʼalt bix a kuxtal, chéen baʼaleʼ maʼ a compararkaba yéetel u maasil (Gál. 6:​4, 5).

10. ¿Baʼax unaj a beetik wa ka tsʼáaik cuenta maʼ listoech utiaʼal a kʼubik a kuxtal yéetel utiaʼal a wokjaʼiʼ? (Ilawil xan le cuadro « Wa Testigoʼob a papáʼob»).

10 Wa ka tsʼáaik cuenta yaan u bintech utiaʼal a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeobaeʼ seguernak a tsʼáaik a wóol a beet le baʼax ku bineltikoʼ. Kʼáat tiʼ Jéeoba ka u yáantech a beet le kʼeexoʼob kʼaʼabéet ichil a kuxtaloʼ (Fili. 2:13; 3:16). Jéeobaeʼ yaan u chʼenxikintik le oraciónoʼob ken a beettiʼoʼ yéetel yaan u núukiktech (1 Juan 5:14).

BAʼAXTEN YANEʼ MAʼ TU DECIDIRKUBA

11. ¿Bix u yáantkoʼon Jéeoba utiaʼal ka chúukpajal k-óol k-meyajte?

11 Yaan máakoʼobeʼ listoʼob utiaʼal u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Jéeoba yéetel u yokjaʼob pero maʼ tu beetkoʼob. Maʼ xaaneʼ saajkoʼob u lúubloʼob tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban yéetel ka expulsartaʼakoʼob. Chéen baʼaleʼ, ¿baʼaxten maʼ unaj u sajaktaloʼobiʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ yaan u yáantkoʼob utiaʼal ka yanaktiʼob «junpʼéel kuxtal jeʼex uts tu tʼaan Jéeobaeʼ», beyoʼ yaan u jach kiʼimakkúuntkoʼob u yóol (Col. 1:10). Wa bey a wuʼuyikabaoʼ kʼaʼajaktecheʼ Jéeobaeʼ jeʼel u tsʼáaiktech u muukʼil utiaʼal a beetik baʼax kʼaʼabéeteʼ. Letiʼeʼ suuk u yáantik máaxoʼob meyajtik (1 Cor. 10:13). Yoʼolal leloʼ maʼ yaʼab máaxoʼob ku expulsartaʼaloʼobiʼ. Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkech utiaʼal ka chúukpajak a wóol a meyajteʼ.

12. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-lúubul tiʼ kʼebaneʼ?

12 Como kʼebanoʼoneʼ yaan horaeʼ k-tsʼíiboltik k-beetik baʼaloʼob kʼaastak (Sant. 1:14). Chéen baʼaleʼ kex ka yanaktoʼon le tsʼíibolaloʼobaʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan k-beetik baʼaloʼob kʼaastakiʼ, kʼaʼajaktoʼoneʼ cada juntúul decidirtik baʼax ken u beet yéetel u kuxtal. Yaan máakoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ maʼ bin tu páajtal k-controlartik le baʼaxoʼob k-tsʼíiboltikoʼ, pero leloʼ maʼ jaajiʼ. Tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-controlartik le baʼaxoʼob k-uʼuyikoʼ bey xan le baʼaxoʼob k-beetkoʼ. Yaan jejeláas baʼaxoʼob jeʼel u páajtal u yáantkoʼoneʼ: k-orar sáamsamal tiʼ Jéeoba, k-xakʼalxook chéen t-juunal, k-bin reunión yéetel k-kʼaʼaytaj. Wa k-beetik mantatsʼ le baʼaloʼobaʼ yaan u yantaltoʼon u muukʼil k-béeykuntik le voto t-beetaj tiʼ Jéeoba le ka t-kʼubaj k-kuxtal tiʼoʼ. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ maʼ t-juunal yanoʼoniʼ, Jéeobaeʼ tiaʼan t-éeteleʼ (Gál. 5:16).

13. ¿Baʼax maʼalob ejemploil tu tsʼáajtoʼon José?

13 Wa k-tuklik antes baʼax ken k-beet le kéen yanaktoʼon junpʼéel pruebaeʼ maas chéen chʼaʼabil kun chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba. Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ máakoʼob bey tu beetiloʼoboʼ. Letiʼobeʼ chúukpaj u yóoloʼob kex kʼebanoʼob, juntúul tiʼ letiʼobeʼ José. U yatan Potifar kaʼacheʼ sáamsamal táan u chokʼikuba tiʼ utiaʼal ka chilak tu yéetel. Pero le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Joséeʼ maʼ tu yóotiʼ, letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼ: «¿Bix kin atrever in beet junpʼéel baʼal sen kʼaas, yéetel in kʼebantal tu contra Dios?» (Gén. 39:​8-10). Le baʼax tu yaʼaloʼ ku yeʼesikeʼ u tukultmiliʼ baʼax ken u beeteʼ, antes tak tiʼ u chokʼikuba u yatan Potifar tiʼ. Le oʼolal le ka kʼuch le súutukil jeʼeloʼ maas fácil tu yilil u yaʼalik maʼ ken u beet le baʼax ku yaʼalik le koʼoleloʼ.

14. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-rechazart tuláakal le baʼax u pʼekmaj Jéeobaoʼ?

14 ¿Bix jeʼel u chúukpajal k-óol jeʼex Joséeʼ? Kʼaʼabéet k-tuklik desde beora baʼax ken k-beet le kéen tsʼaʼabakoʼon a pruebail. Tu séebaʼanil kʼaʼabéet k-rechazartik tuláakal le baʼax u pʼekmaj Jéeobaoʼ, maʼ kʼaʼabéet k-jeʼelel k-tukult baʼax ken k-beetiʼ (Sal. 97:10; 119:165). Wa k-beetik beyoʼ maʼ ken k-lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban, tumen k-ojel baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ.

15. ¿Bix jeʼel a weʼesik táan a tsʼáaik a wóol a meyajt Jéeobaeʼ? (Hebreos 11:6).

15 Maʼ xaaneʼ techeʼ a wojel tsʼoʼok a kaxtik u jaajil yéetel taak a meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal a puksiʼikʼal. Chéen baʼaleʼ, ¿yaan wa baʼax maʼ tu chaʼiktech a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel a wokjaʼ? Wa beyoʼ jeʼel u páajtal a seguertik u ejemplo rey Davideʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «In Dios, jach ilawil bix in kuxtal bey xan baʼax yaan tin puksiʼikʼal. Ilawil baʼax kin beetik bey xan baʼax kin sen tuklik. Ilawil wa táan in bin tiʼ junpʼéel bej jeʼel u beetik in muʼyajeʼ. Bisen teʼ bej minaʼan xuʼulultiʼoʼ» (Sal. 139:​23, 24). Wa ka beetik jeʼex Davideʼ yaan a weʼesikeʼ táan a tsʼáaik a wóol a meyajt Jéeoba. Tsʼoʼoleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ jach ku bendecirtik le máaxoʼob beetik beyoʼ (xok Hebreos 11:6).

ILAWIL A MAAS NATSʼKABA YIKNAL JÉEOBA

16, 17. ¿Bix u natsʼik Jéeoba u paalal le Testigoʼob tu yiknaloʼ? (Juan 6:44).

16 Jesúseʼ tu yaʼaleʼ Jéeoba natsʼik le máakoʼob ichil u kaajaloʼ (xok Juan 6:44). ¡Jach jatsʼuts le baʼax tu yaʼaloʼ! Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ Jéeobaeʼ yaan baʼax maʼalob ku yilik tiʼ le máaxoʼob ku natsʼik ichil u kaajaloʼ. Utiaʼal letiʼeʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ «junpʼéel kaaj especial» wa «junpʼéel kaaj jach yaabiltaʼan» (Deu. 7:6; nota). Tsʼoʼoleʼ techeʼ tiaʼanech ichil le kaajaʼ.

17 Táankelem, wa a papáʼob kaʼanstech u jaajileʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel a tuklikeʼ chéen ka bin reunión tumen letiʼob biskech, maʼ tumen wa Jéeoba natsʼkech tu yiknaliʼ. Chéen baʼaleʼ ilawil baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Natsʼabaʼex tu yiknal Dios, letiʼ túuneʼ bíin u natsʼuba ta wiknaleʼex» (Sant. 4:8; 1 Cró. 28:9). Leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ wa teech ka wilik a natsʼkaba tu yiknaleʼ, letiʼeʼ yaan xan u natsʼkuba ta wiknal. Jéeobaeʼ jach u yaabiltmech, le oʼolal ku natsʼkech tu yiknal yéetel bey xan u beetik yéetel u maasil máaxoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Ichiloʼobeʼ táakaʼan xan u paalal le Testigoʼoboʼ. Le oʼolaleʼ wa ka natsʼkaba tu yiknaleʼ, letiʼeʼ yaan u natsʼkuba ta wiknal jeʼex u yaʼalik Santiago 4 8 (ket yéetel 2 Tesalonicenses 2:13).

18. ¿Baʼax ken k-il teʼ xook ku segueroʼ? (Salmo 40:8).

18 Le ka okjaʼanaj Jesúseʼ tu yeʼeseʼ listo utiaʼal u beetik baʼax u kʼáat u Taata. Le kéen a kʼub a kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel kéen okjaʼanakecheʼ táan xan a beetik jeʼex Jesúseʼ (xok Salmo 40:8; Heb. 10:7). Le xook ku segueroʼ yaan u yáantkech a wil bix jeʼel u chúukpajal a wóol a meyajt Jéeoba le kéen tsʼoʼokok a wokjaʼeʼ.

¿BAʼAX JEʼEL A NÚUKIKEʼ?

  • ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kʼubik u kuxtal máak tiʼ Jéeoba?

  • ¿Baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal k-agradecertik tiʼ Jéeoba le nojoch yaabilaj tu yeʼesajtoʼonoʼ?

  • ¿Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal maʼ a lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼebaneʼ?

KʼAAY 38 Jéeoba kun tsʼáaiktech muukʼ