U TSIKBALIL U KUXTAL SUKUʼUNOʼOB
Jéeobaeʼ tu yáantoʼon le táan guerra yéetel jeetsʼeliloʼ
Paul: Jach kiʼimak k-óol noviembre tiʼ 1985 tumen táan k-bin bey misioneroʼon Liberia (África Occidental). Chéen baʼaleʼ le aviónoʼ kʼaʼabéetchaj u jeʼelel Senegal. Anneeʼ, tu yaʼalaj: «¡Menos tiʼ junpʼéel hora k-kʼuchul Liberia!». Chéen baʼaleʼ t-uʼuyaj u yaʼalaʼal: «Le máaxoʼob ku binoʼob Liberiaoʼ kʼaʼabéet u yéemloʼob teʼ aviónoʼ. Le máakoʼoboʼ táan u baʼateloʼob, le oʼolal maʼ tu páajtal k-kʼuchul teʼeloʼ». Tu yáamil diez díaseʼ pʼáatoʼon yéetel uláakʼ misioneroʼob Senegal. Teʼ noticiaʼoboʼ ku yaʼalaʼaleʼ tu luʼumil Liberiaeʼ yaan camiónoʼob chuup yéetel kimenoʼobiʼ, tsoʼoleʼ le máaxoʼob ku jóokʼloʼob tu yotochoʼoboʼ ku tsʼoʼonloʼob.
Anne: Toʼoneʼ jach k-kanáantik baʼax k-beetik. Tin chichnileʼ ku yaʼalaʼalten «Anne, le x-sajluʼumoʼ», tumen jach kin pʼáatal nerviosail tak kéen in kʼáatmáans le calleoʼ. Chéen baʼaleʼ kex beyoʼ t-chʼaʼtuklaj k-bin t-asignación.
Paul: Síijoʼon tu chikʼinil Inglaterra, le tuʼux kajaʼan Anneoʼ ocho kilómetros u náachil teʼ tuʼux kajaʼanenoʼ. In papáʼob yéetel u maama Anneeʼ, jach tu animartoʼon utiaʼal k-beetik k-precursoril. Le beetkeʼ ka tsʼoʼok k-xook secundariaeʼ, káaj k-beetik le jatsʼuts meyajoʼ. Letiʼobeʼ jach kiʼimakchaj u yóoloʼob le ka tu yojéeltoʼob taak k-maas meyajtik Jéeoba. Invitartaʼaben Betel le yáanten 19 añosoʼ, Anneeʼ ook Betel tu añoil 1982 le ka tsʼoʼok k-beeloʼ.
Anne: Jach uts t-tʼaan kaʼach k-meyaj Betel. Chéen baʼaleʼ jach k-tsʼíiboltik kaʼach k-bin tuʼux kʼaʼabéet áantaj. Tsʼoʼoleʼ t-maas tsʼíiboltaj le ka meyajnajoʼon Betel yéetel sukuʼunoʼob misioneroʼob kaʼachi. Tu yáamil tres añoseʼ sáamsamal orarnajoʼon tiʼ Jéeoba utiaʼal k-aʼaliktiʼ le baʼax k-tsʼíiboltikoʼ. Jach kiʼimakchaj k-óol ka aʼalaʼabtoʼon tu añoil 1985 yaan k-bin teʼ xook 79 tiʼ u Escuelail Galaadoʼ. Ka tsʼoʼokeʼ túuxtaʼaboʼon Liberia, África Occidental.
KU LÍIʼSAʼAL K-ÓOL TUMEN LE SUKUʼUNOʼOBOʼ
Paul: Binoʼon teʼ yáax avión chaʼab u yokol Liberiaoʼ. Le máakoʼoboʼ láayliʼ jach saajkoʼobeʼ yéetel ku yaʼalaʼaltiʼob baʼax hora maʼ unaj u jóokʼloʼobiʼ. Le kéen u yuʼuboʼob u téek juun junpʼéel cocheeʼ ku sajaktaloʼob. Utiaʼal maʼ k-sen sajaktaleʼ sáamsamal de áakʼabeʼ k-xokik u jaats u libroil Salmos. Kex beyoʼ jach jatsʼuts t-ilil le meyaj tsʼaʼab k-beetoʼ. a Jach yaʼab baʼax tin kanaj tiʼ le sukuʼunoʼ tumen letiʼeʼ úuch kajlak Liberia yéetel u yojel baʼaxoʼob ku aktáantik le sukuʼunoʼoboʼ.
Anneeʼ táan kaʼach u beetik u misionerail teʼ kaajoʼ, teneʼ táan kaʼach in meyaj Betel yéetel le sukuʼun John Charukoʼ.Anne: ¿Baʼaxten jach jatsʼuts t-ilil Liberia? Tumen le sukuʼunoʼoboʼ tu yeʼesoʼobtoʼon yaabilaj yéetel jach chukaʼan u yóoloʼob, le beetik jach séeb úuchik k-ilkoʼob bey k-familiaʼobeʼ. Letiʼobeʼ tu tsʼáajoʼobtoʼon consejoʼob utiaʼal u muʼukʼaʼantal k-fe, tsʼoʼoleʼ jach táaj jatsʼuts le kʼaʼaytajoʼ. U yuumiloʼob najeʼ hasta ku kʼuuxiloʼob wa k-séeb lukʼul tu yotochoʼob. Teʼ calleʼoboʼ le máakoʼoboʼ suuk u tsikbaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ, le beetik jeʼel u páajtal k-náatsʼal tsikbal tu yéeteloʼobeʼ. Como jach yaʼab máak taak u xookeʼ istikyaj k-tsʼáaik xook tiʼ tuláakloʼob. ¡Jach táaj jatsʼuts le territorio!
JÉEOBAE TU YÁANTOʼON UTIAʼAL MAʼ K-SAJAKTAL
Paul: Cuatro años yanchaj jeetsʼelil, pero tu añoil 1989, káajsaʼab junpʼéel guerra. Tu kʼiinil 2 tiʼ julio tiʼ 1990, le máaxoʼob tu tsʼáajubaʼob tu contra le gobiernooʼ tu baʼpachtoʼob tuʼux yaan Betel. Tu yáamil tres meseseʼ maʼ páajchaj k-jóokʼoliʼ yéetel maʼ páajchaj k-tʼaan yéetel k-familiaʼobiʼ mix teʼ central mundialoʼ. Mix máak kaʼach ku gobernar, minaʼan janal yéetel ku violartaʼal le koʼoleloʼoboʼ, le problemaaʼ xáanchaj 14 años.
Anne: Ku paklan kíimskuba kaʼach le máaxoʼob yanoʼob teʼ tribuʼoboʼ. Letiʼobeʼ jelaʼan u nookʼoʼob, u machmoʼob u tsʼoonoʼob tu máanoʼob teʼ calleʼoboʼ yéetel ku yookloʼob teʼ najoʼoboʼ. Ku yaʼalikoʼob kaʼacheʼ ku kíimskoʼob máak jeʼex u «kíimsaʼal x-kaaxeʼ». Ku nikkúuntaʼal kaʼach le kimenoʼob teʼ carreteraʼoboʼ yéetel naatsʼ Betel. Kíim Testigoʼob chukaʼan u yóoloʼob, ichiloʼobeʼ kaʼatúul misioneroʼob.
Yaan Testigoʼobeʼ tu tsʼáaj u kuxtaloʼob tu chiʼ kíimil le ka tu taʼakoʼob le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼ tribuʼob ku chʼaʼpachtaʼaloʼob utiaʼal kíimsbiloʼoboʼ. Le misioneroʼob yéetel le betelitaʼoboʼ bey xan tu beetiloʼoboʼ. Por ejemplo Beteleʼ yaan sukuʼunoʼob pʼáatoʼob teʼ cuartoʼob yaan kabaloʼ yéetel uláakʼoʼobeʼ pʼáatoʼob teʼ cuartoʼob yaan kaʼanaloʼ. T-cuartoeʼ pʼáat junpʼéel familia de siete u túulaliʼ.
Paul: Sáamsamaleʼ le máakoʼoboʼ ku taaktal kaʼach u yokol u yiloʼob wa yaan máaxoʼob k-taʼakik. Chéen baʼaleʼ yaan cuatro sukuʼunoʼob kaʼach ku kananoʼob: kaʼatúuleʼ ku kanáantkoʼob le rejaoʼ yéetel uláakʼ kaʼatúuleʼ ku chʼeeneboʼob ventana. Wa tranquilo tuláakaleʼ le kaʼatúul sukuʼunoʼob kanáantkoʼob le rejaoʼ ku tsʼáaik u kʼaboʼob taʼanil tiʼ letiʼob,
pero wa yaan peligroeʼ ku tsʼáaik u kʼaboʼob tu paachoʼob. Wa ku yilkoʼob yaan baʼax jeʼel u yúuchleʼ le ku chʼeeneboʼob ventanaoʼ ku bin u taʼakoʼob le sukuʼunoʼoboʼ.Anne: Ka máan yaʼab semanaʼobeʼ junmúuchʼ máakoʼob jach pʼujaʼanoʼobeʼ ookoʼob Betel. Teen yéetel juntúul kiikeʼ binoʼon k-taʼakba baño, teʼeloʼ yaantoʼon kaʼach junpʼéel roperoiʼ. Tu paacheʼ yaan tuʼux u taʼakikuba máakiʼ, le kiikoʼ ook u taʼakubaiʼ. Chéen baʼaleʼ le táan kaʼach in naʼakal teʼ escalerasoʼ táan kaʼach u taal tin pach le máakoʼob u machmaj u tsʼoonoʼoboʼ, ka kʼuchoʼobeʼ káaj u paʼikoʼob le joonajoʼ. Pero Pauleʼ, tu yaʼalaj: «Tiaʼan in watan bañoeʼ». Le tabla tin péeksoʼ jach tu beetaj ruido, tsʼoʼoleʼ tu bisajten tiempo in jeel tsolik le baʼaxoʼob yaan ichiloʼ. Le beetik jach nerviosachajeneʼ ka káaj tak in tíitaʼal. ¿Bix ken in jeʼekʼabtil le joonaj beyoʼ? Orarnajen tiʼ Jéeoba utiaʼal u yáantken pʼáatal tranquilail. Ka tin jeʼekʼabtaj le joonajoʼ páajchaj in saludarkoʼob, juntúul tiʼ le máakoʼoboʼ tu léenchʼinteneʼ ka bin tuʼux yaan le roperooʼ, ka joʼopʼ u xíixtik le baʼaxoʼob yaan ichiloʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ tu kaxtaj mix baʼaliʼ. Ka tsʼoʼokeʼ letiʼ yéetel uláakʼ máakoʼobeʼ joʼopʼ u kaaxanoʼob tiʼ uláakʼ cuartoʼob bey xan teʼ techooʼ. Chéen baʼaleʼ tu kaʼatéen maʼ tu yiloʼob mix baʼaliʼ.
KU JUUL U SÁASILIL LE JAAJOʼ
Paul: Ich yaʼab meseseʼ maʼ anchaj yaʼab baʼal jaantbiliʼ, pero yanchajtoʼon janal espiritual. Teʼ tiempo jeʼeloʼ le adoración de jaʼatskab kʼiinoʼ «k-ukʼul kaʼachi». Jach tu yáantoʼon yéetel tu tsʼáajtoʼon muukʼ.
Wa ka xuʼupuk le janal yéetel le jaʼoʼ yaan u kʼaʼabéettaʼal kaʼach k-jóokʼol k-mane, wa k-beetik beyoʼ le sukuʼunoʼob k-taʼakmaj kaʼachoʼ jeʼel u kíimsaʼaloʼobeʼ. Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáajtoʼon tuláakal baʼax kʼaʼabéettoʼon, yaan kʼiineʼ hasta bey junpʼéel milagro tu beetileʼ. Letiʼeʼ tu yáantoʼon utiaʼal maʼ k-jach sajaktal.
Kex táan u bin kaʼach u maas kʼastal le baʼax ku beetaʼal teʼ luʼumiloʼ, Jéeobaeʼ tu tsʼáajtoʼon muukʼ. Le sukuʼunoʼoboʼ kex yanchaj u púutsʼloʼob utiaʼal maʼ u kíimsaʼaloʼobeʼ, láayliʼ nojoch u fejoʼobeʼ. Yaan tiʼ letiʼobeʼ tu yaʼaloʼobeʼ le baʼax úuchtiʼob teʼ guerraoʼ meyajnaj utiaʼal u ensayarkoʼob le baʼax kun úuchul le kéen káajak le nojoch muʼyajiloʼ. Le ancianoʼob yéetel le sukuʼunoʼob táankelmoʼoboʼ jach maʼ sajakchaj u yáantkoʼob le sukuʼunoʼoboʼ. Le ka bisaʼaboʼob yaanal tuʼuxeʼ le sukuʼunoʼoboʼ tu séebaʼanil káaj u kʼaʼaytajoʼob yéetel u beetkoʼob muchʼtáambaloʼob teʼ kʼáaxoʼoboʼ. Le muchʼtáambaloʼob yéetel le kʼaʼaytajoʼ jach tu yáantaj le sukuʼunoʼob utiaʼal ka líikʼik u yóoloʼob bey xan utiaʼal maʼ u sen chiʼichnaktaloʼoboʼ. Le kéen k-tʼox le áantaj ku túuxtaʼaloʼ le sukuʼunoʼoboʼ ku yaʼalikoʼob maʼ k-tsʼáaik nookʼ tiʼob, baʼaxeʼ ka k-tsʼáatiʼob bultoʼob utiaʼal u jóokʼloʼob kʼaʼaytaj. Le máaxoʼob jach luubul u yóoloʼob yoʼolal le guerraoʼ páajchaj u yuʼubikoʼob le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet le Reinooʼ. Letiʼobeʼ Mat. 5:14-16). Le jatsʼuts modos tu yeʼesoʼoboʼ tu beetaj u suut Testigoiloʼob jujuntúul tiʼ le máaxoʼob chʼaʼpachtikoʼoboʼ.
maʼ tu naʼatkoʼob kaʼach baʼaxten le Testigoʼoboʼ kiʼimak u yóoloʼob. Le sukuʼunoʼoboʼ bey táan u juul u sáasiloʼob tuʼux éeʼjochʼeʼeneʼ (JÉEOBA TSʼÁATOʼON MUUKʼ
Paul: Yaan kʼiineʼ kʼaʼabéetchaj k-bin yaanal luʼumil: óoxtéeneʼ maʼ xáanchajoʼoniʼ, pero le uláakʼ kaʼatéenoʼ xáanchaj junpʼéel año. Juntúul misioneraeʼ jach maʼalob tu tsolil bix k-uʼuyikba: «Tu escuelail Galaadeʼ kaʼansaʼabtoʼon k-yaabilt k-asignación, bey t-beetiloʼ. Le beetik ka anchaj k-pʼatik le sukuʼunoʼoboʼ t-uʼuyaj bey táan u xeʼexetʼpajal k-puksiʼikʼaleʼ». Chéen baʼaleʼ como pʼáatoʼon tiʼ luʼumiloʼob yaan naatsʼ Liberiaeʼ, páajchaj k-áantik le sukuʼunoʼoboʼ.
Anne: Mayo tiʼ 1996, toʼon yéetel uláakʼ kaʼatúul sukuʼunoʼobeʼ naʼakoʼon tiʼ junpʼéel u camionetail Betel utiaʼal k-bisik juʼunoʼob jach importanteʼob. Kʼaʼabéet kaʼach k-bin tiʼ uláakʼ juntséelil le kaajoʼ, pero kex 16 kilómetros u náachil. Pero teʼ súutukiloʼ le máakoʼoboʼ káaj u tsʼoonoʼob. Letiʼobeʼ tu jeʼelsoʼonoʼob, ka túun tu jóoʼsenoʼob teen yéetel uláakʼ kaʼatúul sukuʼunoʼob. Chéen baʼaleʼ Pauleʼ pʼáat ichil le cocheoʼ, jach jaʼakʼ k-óol yoʼolal le baʼax úuchoʼ. Chéen ka t-ileʼ táan u taal Paul ichil le yaʼabkach máakoʼoboʼ, chéen baʼaleʼ tu chooj u kʼiʼikʼel u táan u pool. Yoʼolal le baʼax táan u yúuchloʼ t-tuklaj tsʼoʼoneʼ, pero t-tsʼáaj cuenta maʼ beyiʼ tumen táan u xíimbal. Le ka léenchʼintaʼab Paul tumen juntúul tiʼ le máakoʼob utiaʼal u jóokʼol teʼ cocheoʼ kíinpaji, u maʼalobileʼ maʼ nojoch le herida yanchajtiʼoʼ.
T-ilaj junpʼéel u camión le soldadoʼoboʼ chuup yéetel máakoʼob jach saajkoʼob. Como jach chuupeʼ minaʼan tuʼux u machkuba máak, le oʼolal chʼuylajoʼon paachil. Le choferoʼ jach chich u bin le beetik óolak lúubkoʼoneʼ. T-aʼalajtiʼ ka jeʼelek, chéen baʼaleʼ como jach saajkeʼ maʼ tu yuʼuboʼoniʼ. Kex jach táaj saajkoʼon yéetel táan k-tíitaʼaleʼ páajchaj k-kʼuchul teʼ tuʼux k-binoʼ.
Paul: Ka kʼuchoʼoneʼ jaʼakʼ k-óol tumen láayliʼ kuxaʼanoʼoneʼ, chéen baʼaleʼ k-nookʼeʼ jach táaj sucio yéetel jaʼajaʼat. Weenoʼon yiknal junpʼéel helicóptero tsʼoʼontsʼonaʼan, chéen baʼaleʼ ka sáaschajeʼ letiʼe helicóptero bisoʼon Sierra Leonaoʼ. Jach kiʼimak k-óol kaʼachi tumen kuxaʼanoʼon, chéen baʼaleʼ jach preocupadoʼon xan tu yoʼolal le sukuʼunoʼoboʼ.
T-AKTÁANTAJ ULÁAKʼ BAʼALOʼOB
Anne: Le ka kʼuchoʼon Freetown, Sierra Leonaeʼ t-uʼuyaj jach kanáantaʼanoʼon, chéen baʼaleʼ teneʼ káaj in kʼaʼajsik le baʼaloʼob jach kʼaastak tin wilaj Liberiaoʼ. De díaeʼ jach saajken, hasta bey maʼ jaaj le baʼaxoʼob ku yúuchloʼ. De áakʼabeʼ kin téek ajal táan in síisis kʼíilkab, kin tíitaʼal yéetel kin tuklik bey yaan baʼax kʼaas kun úuchleʼ, hasta kin wuʼuyik ku kuʼupul in wiikʼ. Pauleʼ le kéen u yil leloʼ ku méekʼiken yéetel ku orar tin wéetel. Kéen tsʼoʼokkeʼ k-kʼayik u kʼaayiloʼob le Reinooʼ hasta u xuʼulul in tíitaʼal. Tin tuklaj nukaʼaj chokotal in pool, yoʼolal leloʼ yaan u xuʼulul in beetik in misionerail.
Junpuliʼ maʼ ken in tuʼubs le baʼax úuchoʼ. Teʼ semana jeʼeloʼ kʼuch kaʼapʼéel revistaʼob, junpʼéeleʼ letiʼe ¡Despertad! 8 tiʼ junio tiʼ 1996. Tu taasaj le xook «Qué hacer ante los ataques de pánico». Bey úuchik in wojéeltik baʼax táan u yúuchultenoʼ. Le uláakʼ revistaoʼ letiʼe La Atalaya 15 tiʼ mayo tiʼ 1996, teʼeloʼ tu taasaj le xook «¿De dónde proviene su fuerza?». Teʼ revistaaʼ tu taasaj u foto juntúul péepen jaʼajaʼat u xiikʼ. Ichil le xookoʼ tu tsoleʼ juntúul péepeneʼ jeʼel u páajtal u seguer u janal yéetel u xikʼnal kex jaatal u xiikʼeʼ. Toʼon xaneʼ kex wa yaan baʼax táan k-muʼyajtikeʼ yéetel u yáantaj u espíritu santo Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal k-áantik u maasileʼ. Tin wuʼuyaj jach tu yáanten Jéeoba teʼ súutukil kʼaʼabéetoʼ (Mat. 24:45). Investigarnajen yéetel tin tsʼáaj tiʼ junpʼéel carpeta le xookoʼob kin tuklik jeʼel u yáantkenoʼoboʼ. Ka máan kʼiineʼ xuʼul in sen chiʼichnaktal.
TSʼAʼABTOʼON JUNPʼÉEL TÚUMBEN ASIGNACIÓN
Paul: Jach ku kiʼimaktal k-óol cada ken suunakoʼon Liberia. Tu añoil 2004, taʼaytak kaʼach 20 años joʼopʼok k-áantajiʼ yéetel tsʼoʼok xan kaʼach le guerraoʼ. Táan kaʼach u tuklaʼal u beetaʼal u najil Beteliʼ, chéen baʼaleʼ téek aʼalaʼabtoʼoneʼ yaan u tsʼaʼabaltoʼon junpʼéel túumben asignación.
Jach maʼ chéen chʼaʼabil t-ilil le baʼax aʼalaʼab ka k-beetoʼ tumen jach k-yaabiltmaj le sukuʼunoʼob yanoʼob Liberiaoʼ, le beetik maʼ taak k-pʼatkoʼobiʼ. Pero k-ojel xaneʼ Jéeobaeʼ jach tsʼoʼok u bendecirkoʼon jeʼex le ka binoʼon tu Escuelail Gaalad, le ka t-pʼataj
k-familiaoʼ. Ka túun t-tukleʼ yaan k-kʼamik le asignación utiaʼal ka xiʼikoʼon Ghanaoʼ.Anne: Jach okʼolnajoʼon le ka lukʼoʼon Liberiaoʼ. Chéen baʼaleʼ Frank, juntúul sukuʼun jach yaan u naʼat yéetel yaan u jaʼabileʼ, tu yaʼalaj: «Kʼaʼabéet a tuʼubskoʼoneʼex». Tu yaʼalaj xan: «Toʼoneʼ k-ojel maʼ kéen a tuʼubsoʼoneʼex, pero k-ojel kʼaʼabéet a yaabiltikeʼex le asignación tsʼoʼok u tsʼáaikteʼex Jéeobaoʼ yéetel yaabilteʼex le sukuʼunoʼob yanoʼob Ghanaoʼ». Le baʼax tu yaʼaloʼ jach tu muʼukʼaʼankúuntaj k-óol tumen kex maʼ jach yaʼab máaxoʼob k-kʼaj óol Ghana yéetel maʼ yaʼab baʼax k-ojel tu yoʼolaleʼ, taakchaj k-biniʼ.
Paul: Jach maʼ xáanchaj ka káaj k-yaabiltik le sukuʼunoʼob yanoʼob Ghanaoʼ. ¡Jach yaʼab Testigoʼob yanoʼob kaʼachiʼ! Kaanbalnajoʼon tiʼ letiʼob tumen nojoch u fejoʼob yéetel chúukaʼan u yóoloʼob. Le ka máan 13 años táan k-áantaj Ghanaeʼ tsʼaʼabtoʼon junpʼéel noticia. Aʼalaʼabtoʼon ka xiʼikoʼon áantaj tu Betelil Kenia, África Oriental. Kex jach suukchajoʼon yéetel le sukuʼunoʼob tuʼux binoʼon áantajoʼ tu séebaʼanil xan suukchajoʼon yéetel le sukuʼunoʼob yanoʼob Keniaoʼ. Tak bejlaʼa tiaʼanoʼon Keniaeʼ, jach yaʼab meyaj yaan beetbiliʼ.
LE BAʼAXOʼOB T-KANAJ T-ASIGNACIÓNOʼOBOʼ
Anne: Tiʼ tuláakal le años tsʼoʼok u máanoʼ tsʼoʼok in wilik baʼaloʼob jach difíciltakoʼob yéetel tsʼoʼok xan in sen sajaktal. Le máaxoʼob ku aktáantkoʼob baʼaloʼob beyaʼ ku jach chiʼichnaktaloʼob. Toʼoneʼ k-ojel Jéeobaeʼ maʼ ken u salvartoʼon yéetel junpʼéel milagro. Wa kin wuʼuyik táan u yúuchul tsʼoon yéetel táan u kíimsaʼal máakoʼobeʼ ku taaktal in xej yéetel ku siʼistal in kʼaboʼob. Pero tsʼoʼok in kanik confiar de ke Jéeobaeʼ yaan u yáantken yéetel yaan xan u yáantik le sukuʼunoʼoboʼ. Tsʼoʼok in wilkeʼ wa k-confiar tiʼ Jéeobaeʼ letiʼeʼ yaan u yáantkoʼon k-pʼáatal t-asignación.
Paul: Yaan máaxeʼ jeʼel u kʼáatkeʼ: «¿Uts ta wicheʼex le meyaj ka beetkeʼexoʼ?». Le luʼumiloʼob tuʼux tsʼoʼok k-máanoʼ jach jatsʼutstakoʼob, pero yaan lugaroʼob xaneʼ jach peligrosoʼob. Chéen baʼaleʼ le baʼax maas jatsʼuts k-ilik yéetel k-yaabiltmaj tiʼ le luʼumiloʼoboʼ letiʼe sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ. Toʼoneʼ k-ilkoʼob bey k-familiaeʼ. Kex maʼ igual tuʼux k-taal yéetel maʼ igual bix líiʼsaʼabikoʼoneʼ, le baʼax igualoʼ letiʼe bix k-yaabiltmil Jéeobaoʼ. K-tuklik kaʼacheʼ túuxtaʼaboʼon utiaʼal k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ, pero u jaajileʼ letiʼob líiʼsik k-óol.
Junpʼéel milagro le bix u yaabiltmiluba le sukuʼunoʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ. K-uʼuyik bix k-kanáantaʼal teʼ múuchʼulil teʼ tuʼux yanoʼonoʼ, le oʼolal k-ilkoʼob bey k-familiaeʼ. K-ojleʼ wa ku seguer k-confiar tiʼ Jéeobaeʼ letiʼeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon u muukʼil k-aguantartik jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ (Fili. 4:13).
a Ilawil u tsikbalil u kuxtal John Charuk «Estoy agradecido a Dios y a Cristo», jóokʼ tiʼ La Atalaya 15 tiʼ agosto tiʼ 1973.