1. ¿Bix u yilik kaʼach apóstol Pablo le siervo ministerialoʼoboʼ?

 LE SIERVO ministerialoʼoboʼ nojoch meyaj ku beetkoʼob teʼ múuchʼuliloʼoboʼ. Apóstol Pabloeʼ jach ku apreciartik kaʼach le sukuʼunoʼob jach chúukaʼan u yóoloʼobaʼ. Le ka tsʼíibnaj tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Filiposoʼ tu chʼaʼchiʼitaj le siervo ministerialoʼob junmúuchʼ yéetel le ancianoʼoboʼ (Fili. 1:1).

2. ¿Bix u yuʼubikuba Luis úuchik u tsʼaʼabal u beet u siervo ministerialil?

² Yaʼab tiʼ le sukuʼunoʼob okjaʼanajaʼanoʼoboʼ kex táankelmoʼob wa yaan u jaʼabiloʼobeʼ yéetel kiʼimak óolal ku beetik u siervo ministerialiloʼob. Por ejemplo Devaneʼ 18 años yaantiʼ ka tsʼaʼab u beet u siervo ministerialil. Chéen baʼaleʼ Luiseʼ junpʼíit maas tiʼ 50 años yaantiʼ ka tsʼaʼab u beet le meyajaʼ. Le sukuʼunaʼ ku yaʼalik bix u yuʼubikuba: «Jach kiʼimak in wóol úuchik u tsʼaʼabalten u jatsʼuts privilegio in beetik in siervo ministerialil, le sukuʼunoʼoboʼ jach ku yeʼeskoʼobten yaabilaj».

3. ¿Baʼax preguntailoʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

³ Wa tsʼoʼok a wokjaʼ yéetel maʼ siervo ministerialecheʼ, ¿jeʼel wa u páajtal a tsʼáaik u metail a beetkeʼ? ¿Baʼax unaj u péeksikech a beete? ¿Baʼax requisitosil ku kʼáataʼal utiaʼal ka u beet u siervo ministerialil máak? Teʼ xookaʼ yaan u núukaʼal le preguntaʼobaʼ. Chéen baʼaleʼ yáaxeʼ yaan k-ilik baʼax meyajil ku beetik juntúul siervo ministerial.

¿BAʼAX MEYAJIL KU BEETIK JUNTÚUL SIERVO MINISTERIAL?

4. ¿Baʼax meyajil ku beetik juntúul siervo ministerial? (Ilawil xan le fotooʼ).

⁴ Le siervo ministerialoʼoboʼ sukuʼunoʼob okjaʼanajaʼanoʼob ku yéeyaʼaloʼob tumen u espíritu santo Dios. Letiʼobeʼ ku  yáantkoʼob le ancianoʼob teʼ meyaj ku beetkoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Yaan tiʼ le siervo ministerialoʼoboʼ ku yilkoʼob tuʼux kun kʼaʼaytaj le múuchʼuliloʼ bey xan ka yanaktiʼob publicaciónoʼob. Yaan xaneʼ ku yáantaj utiaʼal u limpiartaʼal yéetel u tsʼaʼabal mantenimiento tiʼ le lugaroʼob tuʼux k-muchʼikbaoʼ. Uláakʼoʼobeʼ ku yilkoʼob le sonido ku meyaj utiaʼal le muchʼtáambaloʼoboʼ. Jach yaʼab meyaj ku beetik le siervo ministerialoʼoboʼ. Letiʼob xaneʼ jach u yaabiltmoʼob Jéeoba yéetel ku nuʼuktik u kuxtaloʼob yéetel le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Tsʼoʼoleʼ jach u yaabiltmoʼob xan le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ (Mat. 22:​37-39). ¿Baʼax jeʼel u páajtal u beetik juntúul sukuʼun utiaʼal u beetik u siervo ministerialileʼ?

5. ¿Baʼaxoʼob unaj u beetik juntúul sukuʼun utiaʼal ka tsʼaʼabak u beet u siervo ministerialil?

⁵ Le Bibliaoʼ ku yaʼalik baʼax unaj a beetik utiaʼal ka tsʼaʼabak a beet a siervo ministerialil (1 Tim. 3:​8-10, 12, 13). Wa a kʼáat ka tsʼaʼabaktech le jatsʼuts privilegioaʼ maʼalob ka a wil baʼax ku yaʼalik le Biblia unaj a beetkoʼ yéetel ilawil a tsʼáaik ichil a kuxtal. Chéen baʼaleʼ yáaxeʼ maʼalob ka tuukulnakech tiʼ baʼaxten taak a beetik a siervo ministerialil.

¿BAʼAX PÉEKSIKECH A BEET A SIERVO MINISTERIALIL?

6. ¿Baʼax péeksikech a beet uláakʼ meyajoʼob tu yoʼolal u maasil? (Mateo 20:28; ilawil xan le dibujooʼ).

⁶ Jesucristoeʼ tu tsʼáajtoʼon junpʼéel maʼalob ejemplo. Letiʼeʼ jach u yaabiltmaj u Papá bey xan le máakoʼoboʼ. Leloʼ letiʼe baʼax péeks u yáant u maasiloʼ, hasta tu beetaj baʼaloʼob maʼ tuláakal máak jeʼel u yóotik u beeteʼ (xok Mateo 20:28; Juan 13:​5, 14, 15). Wa letiʼe yaabilaj péeksikechoʼ Jéeobaeʼ yaan u bendecirkech yéetel yaan u yáantkech a beet a siervo ministerialil (1 Cor. 16:14; 1 Ped. 5:5).

7. ¿Baʼaxten juntúul sukuʼuneʼ maʼ maʼalob ka u taasuba maas importante tiʼ u maasiliʼ?

⁷ Teʼ yóokʼol kaabaʼ jach ku alabartaʼal le máakoʼob ku taaskubaʼob jach importanteʼoboʼ, chéen baʼaleʼ ichil u kaajal Jéeobaeʼ maʼ beyiʼ. Jeʼex Jesúseʼ juntúul sukuʼuneʼ kʼaʼabéet u péeksaʼal tumen le yaabilaj utiaʼal u yáantik u maasiloʼ. Maʼ tumen wa u kʼáat ka yanak autoridad tiʼiʼ mix junpʼéel nojoch puestoiʼ. Wa ku yéeyaʼal juntúul máax jach ku creerkuba utiaʼal u beetik u siervo ministerialileʼ maʼ xaaneʼ yaan jujunpʼéel meyajoʼob kʼaʼabéet u beetkeʼ  maʼ ken u yóot u beete. Tumen ku tuklikeʼ bey táan u mixbaʼalkúuntkuba yéetel le meyajoʼob beyaʼ (Juan 10:12). Jéeobaeʼ junpuliʼ maʼ ken u bendecirt juntúul máax jach ku creerkuba wa ku yuʼubikuba maas importante tiʼ u maasil (1 Cor. 10:​24, 33; 13:​4, 5).

8. ¿Baʼax tu tsolaj Jesús tiʼ u apóstoloʼob?

⁸ Yaan kʼiineʼ tak le máaxoʼob ku máanoʼob kaʼach yéetel Jesúsoʼ u kʼáat ka tsʼaʼabaktiʼob junpʼéel nojoch puesto. Lelaʼ bey úuchik tiʼ Santiago yéetel Juanoʼ. Letiʼobeʼ tu kʼáatoʼob tiʼ Jesús wa jeʼel u tsʼaʼabaltiʼob junpʼéel nojoch puesto teʼ tu Reinooʼ. Jesúseʼ maʼ maʼalob tu yilil le baʼax tu kʼáatoʼobaʼ, le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ le 12 apóstoloʼoboʼ: «Le máax u kʼáat u beetuba u maas nojchil ichileʼexeʼ unaj u meyajtikeʼex. Le máax xan u kʼáat le primer lugar ichileʼexoʼ unaj u beetkuba a esclavoʼex» (Mar. 10:​35-37, 43, 44). Le sukuʼunoʼob jach tu jaajil taak u yáantkoʼob u maasiloʼ yaan u beetkoʼob u bin utsil tiʼ le múuchʼuliloʼ (1 Tes. 2:8).

¿BAʼAX JEʼEL U YÁANTKECH UTIAʼAL U TAAKTAL A WÁANTIK U MAASILEʼ?

9. ¿Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal u taaktal a wáantik u maasileʼ?

⁹ K-ojel jach a yaabiltmaj Jéeoba yéetel maʼ xaaneʼ taak a wáantik u maasil. Chéen baʼaleʼ maʼ xaaneʼ yaan kʼiineʼ maʼ ta tsʼíiboltik a kʼamik junpʼéel nojoch meyaj jeʼex le ku beetik le siervo ministerialoʼoboʼ. ¿Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal u taaktal a wáantik u maasileʼ? Jeʼel u páajtal a tuukul tiʼ le utsiloʼob ku taasik u yáantaʼal le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Maas ku taasik kiʼimak óolal u tsʼaʼabal wa baʼax ke u kʼaʼamal wa baʼax» (Hech. 20:35). Jesúseʼ jach bey tu beetiloʼ. Letiʼeʼ jach kiʼimakchaj u yóol ikil u yáantik u maasil, teech xaneʼ jeʼel u páajtal a beetik beyoʼ.

10. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús jach kiʼimak u yóol ikil u yáantik u maasil? (Marcos 6:​31-34).

¹⁰ Koʼoneʼex ilik junpʼéel ejemplo ku yeʼesik Jesúseʼ jach kiʼimakchaj u yóol úuchik u yáantik u maasil (xok Marcos 6:​31-34). Juntéenjeakeʼ Jesús yéetel u apóstoloʼobeʼ tsʼoʼok u jach kaʼanaloʼob. Utiaʼal túun u jeʼeleloʼobeʼ binoʼob tiʼ junpʼéel lugar tuʼux mix máak yaniʼ. Chéen baʼaleʼ antes tiʼ u kʼuchloʼobeʼ bin yaʼabkach máakoʼobiʼ. Le máakoʼobaʼ u kʼáatoʼob ka kaʼansaʼakoʼob tumen Jesús. Letiʼeʼ jeʼel u páajtal u yaʼaliktiʼob maʼ ken u kaʼansoʼobeʼ tumen «minaʼan kaʼach mix u súutukil utiaʼal u janaloʼob». Maʼ xaaneʼ Jesúseʼ jeʼel u páajtal kaʼach u kaʼansiktiʼob jujunpʼéel baʼaloʼobeʼ tsʼoʼoleʼ ku yaʼaliktiʼob ka xiʼikoʼob. Pero como jach u yaabiltmoʼobeʼ «joʼopʼ u kaʼansiktiʼob yaʼab baʼaloʼob». Tsʼoʼoleʼ seguernaj u kaʼanskoʼob tak ka áakʼabchaji (Mar. 6:35). Lelaʼ tu beetaj maʼ chéen tumen kʼaʼabéet u beetkiʼ, baʼaxeʼ tumen «tu chʼaʼaj óotsilil tiʼob». Letiʼeʼ jach u yaabiltmoʼob, le oʼolal u kʼáat u kaʼansoʼob. Jeʼex k-ilkoʼ tiʼ Jesúseʼ jach tu taasaj kiʼimak óolal u yáantik u maasil.

11. ¿Baʼaxoʼob tu beetaj Jesús utiaʼal u yáantik le máaxoʼob chʼenxikintoʼ? (Ilawil xan le dibujooʼ).

¹¹ Jesúseʼ maʼ chéen tu kaʼansaj le máakoʼoboʼ, baʼaxeʼ tu tsʼáaj xan baʼax kʼaʼabéettiʼob. Juntéenjeakeʼ tu beetaj junpʼéel milagro utiaʼal u yaʼabkuntik le janaloʼ, tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼob ka u tʼoxoʼob tiʼ le máakoʼoboʼ (Mar. 6:41). Yéetel lelaʼ tu kaʼansaj tiʼ u discípuloʼob bix unaj u yáantkoʼob u maasil. Tu yeʼesaj xan tiʼobeʼ le meyajoʼob ku beetaʼal yoʼolal u maasil, jeʼex le ku beetik le siervo ministerialoʼoboʼ, jach importante. Le apóstoloʼoboʼ jach kiʼimakchaj wal u yóoloʼob úuchik u yáantkoʼob Jesús u tséentoʼob le máakoʼoboʼ (Mar. 6:42). Le tiaʼan way Luʼumeʼ Jesúseʼ yaʼab u téenel tu tsʼáaj táanil u yutsil u  maasil (Mat. 4:23; 8:16). Letiʼeʼ jach kiʼimakchaj u yóol ikil u kaʼansik yéetel u tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ le máakoʼoboʼ. Teech xaneʼ wa ka tsʼáaik a wóol a beet a siervo ministerialil yéetel ka beetik yoʼolal yaabilajeʼ jach yaan xan u kiʼimaktal a wóol.

12. ¿Baʼaxten maʼ unaj k-tuklik wa maʼ tu páajtal k-áantik le múuchʼuliloʼ?

¹² Wa ka wuʼuyik maʼ tu páajtal a wáantaj tumen mix baʼal a wojleʼ, maʼ u lúubul a wóol. U jaajileʼ yaantech jatsʼuts modos jeʼel u meyajtech utiaʼal a wáantik le múuchʼuliloʼ. Ilawil baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo tiʼ 1 Corintios 12:​12-30, tsʼoʼoleʼ kʼáat tiʼ Jéeoba ka u yáantech tuukul tiʼ leloʼ. Le baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablooʼ ku yeʼesikeʼ teech bey xan u maasil máakoʼob meyajtik Jéeobaoʼ jach kʼaʼanaʼanoʼob ichil le múuchʼuliloʼ. Wa ka tsʼáaik cuenta maʼ táan a beetik le baʼaxoʼob kʼaʼabéet utiaʼal u tsʼaʼabal a beet a siervo ministerialiloʼ, maʼ u lúubul a wóol. Baʼaxeʼ ilawil baʼax jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal a maas meyajtik Jéeobaeʼ bey xan utiaʼal a wáantik le sukuʼunoʼoboʼ. Le ancianoʼoboʼ ku chʼaʼikoʼob en cuenta baʼaxoʼob ku páajtal a beetik antes tiʼ u kʼubéentkoʼobtech junpʼéel meyaj (Rom. 12:​4-8).

13. ¿Tiʼ máaxoʼob xan unaj u yantal le jatsʼuts modos ku kʼáataʼal tiʼ le siervo ministerialoʼoboʼ?

¹³ Tuukulnen xan tiʼ lelaʼ: u maas yaʼabil tiʼ le jatsʼuts modos ku yaʼalik le Biblia unaj u yantal tiʼ le siervo ministerialoʼoboʼ kʼaʼabéet xan u yantal tiʼ tuláakal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Tuláakloʼon kʼaʼabéet k-maas tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeoba, u kiʼimaktal k-óol ikil k-áantik u maasil bey xan k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ. Le sukuʼun taak u beetik u siervo ministerialiloʼ, ¿baʼax uláakʼ requisitosil unaj u chupik?

BAʼAX REQUISITOSIL UNAJ A CHUPIK

14. ¿Bix juntúul máax «yiijchajaʼan u tuukul»? (1 Timoteo 3:​8-10, 12).

¹⁴ Koʼoneʼex ilik jujunpʼéel tiʼ le requisitoʼob ku kʼáataʼal utiaʼal le máaxoʼob taak u beetik u siervo ministerialoʼoboʼ, lelaʼ tiaʼan tiʼ 1 Timoteo 3:​8-10, 12 (xoke). Juntúul siervo ministerialeʼ kʼaʼabéet «yiijchajaʼan u tuukul». Le tʼaanaʼ yaan horaeʼ ku traducirtaʼal xan beyaʼ «ku náajaltik ka respetartaʼak» yéetel «ka confiarnak máak tiʼ». Lelaʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa junpuliʼ maʼatech u cheʼej yéetel wa maʼatech u kiʼimakkúuntik u yóoliʼ (Ecl. 3:​1, 4). Le máax yiijchajaʼan u tuukuloʼ maʼatech u yilik  chéen báaxalil le meyaj ku kʼubéentaʼaltiʼoʼ. Le oʼolaleʼ wa ka beetik maʼalob le meyaj ku kʼubéentaʼaltechoʼ, le sukuʼunoʼoboʼ yaan u yilkoʼob jeʼel u páajtal u confiaroʼob tiʼ techeʼ yéetel yaan u respetarkechoʼob.

15. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan ‹maʼ j-kaʼapʼéel ichiʼ› yéetel ‹maʼ unaj u tsʼíiboltik taakʼin maʼ uts bix náajaltaʼaniliʼ›?

¹⁵ ‹Maʼ j-kaʼapʼéel ichiʼ›. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ juntúul siervo ministerialeʼ maʼatech u tuus, ku páajtal u confiar máak tiʼ yéetel ku béeykuntik baʼax ku yaʼalik (Pro. 3:32). ‹Maʼ unaj xan u tsʼíiboltik taakʼin maʼ uts bix náajaltaʼaniliʼ›. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ wa yaan junpʼéel negocio tiʼ yéetel ku manejartik taakʼineʼ maʼ unaj u yookoliʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ unaj xan u aprovecharkuba tiʼ le sukuʼunoʼob chéen utiaʼal u náajaltik u maasil taakʼinoʼ.

16. 1) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan ‹maʼ unaj u sen ukʼik vinoiʼ›? 2) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal ‹kʼaʼabéet u yantaltiʼ junpʼéel maʼalob conciencia›?

¹⁶ «Maʼ unaj u sen ukʼik vinoiʼ». Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ juntúul siervo ministerialeʼ maʼatech u píitmáan u yukʼik baʼaloʼob ku káalkunaj yéetel maʼ kʼaj óolaʼan bey juntúul káaltal máakeʼ. Kʼaʼabéet xan ‹u yantaltiʼ junpʼéel maʼalob conciencia›. Leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ ku nuʼuktik u kuxtal yéetel baʼaxoʼob ku yaʼalik Jéeoba, kex láayliʼ kʼeban máakeʼ ku páajtal u biskuba maʼalob yéetel Dios.

17. ¿Bix jeʼel u yeʼesik juntúul sukuʼun ‹noʼojaʼan utiaʼal le meyajoʼ›? (1 Timoteo 3:10; ilawil xan le fotooʼ).

¹⁷ Ku yilaʼal wa ‹noʼojaʼan utiaʼal le meyajoʼ›. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ juntúul siervo ministerialeʼ tsʼoʼok u yeʼesik jeʼel u páajtal u kʼubéentaʼaltiʼ junpʼéel meyajeʼ. Le oʼolaleʼ le kéen kʼubéentaʼaktech junpʼéel meyaj tumen le ancianoʼoboʼ ilawil a beetik jach jeʼex u yaʼalik u kaajal Jéeobaeʼ. Ilawil xan a naʼatik tubeel baʼax táakaʼan ichil le meyaj kʼubéentaʼabtechoʼ yéetel ilawil xan baʼax kʼiin unaj a kʼubik. Wa ka tsʼáaik a wóol a beet le meyaj ku kʼubéentaʼaltechoʼ u maasil sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ yaan u yilkoʼob yéetel yaan u apreciarkoʼob le baʼax ka beetkoʼ. Le ancianoʼoboʼ unaj u prepararkoʼob le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u yokjaʼob utiaʼal ka u beet u siervo ministerialoʼoboʼ (xok 1 Timoteo 3:10). ¿Yaan wa táankelem xiʼipalaloʼob tsʼoʼok u yokjaʼob ta múuchʼulileʼex? ¿Ku tsʼáaik wa u yóoloʼob xakʼalxook? ¿Ku comentaroʼob teʼ muchʼtáambaloʼob yéetel ku táakpajloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ? Wa beyoʼ jeʼel u páajtal u tsʼaʼabaltiʼob junpʼéel meyaj jeʼel u páajtal u beetkoʼobeʼ. Beyoʼ tak le maas táankelmoʼoboʼ yaan u yilaʼal wa «noʼojaʼanoʼob utiaʼal le meyajoʼ». Le  kéen u chuk u edadil tiʼobeʼ maʼ xaaneʼ preparadoʼob utiaʼal u beetik u siervo ministerialiloʼob.

18. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan «minaʼan baʼax o’olal u taʼakal u pool»?

¹⁸ «Minaʼan baʼax o’olal u taʼakal u pool». Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ juntúul siervo ministerialeʼ maʼ tu tsʼáaik tuʼux u taʼakal u pool yoʼolal junpʼéel baʼax kʼaas. Pero yaan horaeʼ utiaʼal u pʼaʼatloʼob kʼaasileʼ ku yaʼalaʼal baʼaloʼob maʼ jaajtak tu contraʼobiʼ. Por ejemploeʼ Jesúseʼ aʼalaʼab baʼaloʼob maʼ jaajtak tu yoʼolaliʼ, ka tsʼoʼokeʼ letiʼeʼ tu yaʼaleʼ tuláakal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ bey xan kun úuchultiʼoboʼ (Juan 15:20). Chéen baʼaleʼ wa ka wilik a beetik baʼaloʼob maʼalobtak jeʼex tu beetaj Jesúsoʼ yaan a respetartaʼal teʼ múuchʼuliloʼ (Mat. 11:19).

19. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal «chéen juntúul u yatan»?

¹⁹ «Chéen juntúul u yatan». Jéeobaeʼ le ka tu beetaj le tsʼoʼokol beeloʼ, tu tsʼoʼoksaj u beel juntúul xiib yéetel juntúul koʼolel, leloʼ bey unaj u seguer u beetaʼal tumen le máaxoʼob meyajtikoʼ (Mat. 19:​3-9). Le oʼolaleʼ juntúul siervo ministerialeʼ maʼ unaj u lúubul tiʼ núupkʼebaniʼ (Heb. 13:4). Maʼ unaj xan u tusik u núupiʼ mix u paktik yaanal koʼolel utiaʼal u tsʼíiboltikiʼ (Job 31:1).

20. ¿Baʼax ku beetik juntúul máak ku nuʼuktik tubeel u familia?

²⁰ ‹Ku nuʼuktik tubeel u paalaloʼob bey xan le uláakʼ máaxoʼob yanoʼob tu yotochoʼ›. Wa teech u poolil le najoʼ ilawil a beetik tubeel le meyaj u kʼubéentmajtech Jéeobaoʼ. Ilawil a xook yéetel a familia, táakpajkech teʼ kʼaʼaytaj yéetel cada juntúul tiʼ letiʼoboʼ, áant a paalal utiaʼal ka u bisubaʼob yéetel Jéeoba (Efe. 6:4). Juntúul máax ku nuʼuktik tubeel u familiaeʼ ku yeʼesik jeʼel u páajtal u kanáantik tubeel le múuchʼuliloʼ (ket yéetel 1 Timoteo 3:5).

21. Wa todavía maʼ siervo ministerialecheʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal a beetkeʼ?

²¹ Sukuʼuneʼex, wa yaan tiʼ teʼex maʼ táan u beetik u siervo ministerialileʼ táakbes ichil a oracióneʼex le baʼax ku yaʼalik le xookaʼ. Xakʼalxokteʼex le baʼaxoʼob ku páaʼtaʼal tiʼ le siervo ministerialoʼoboʼ yéetel il a wil a beetkeʼex. Tuukulneneʼex tiʼ bukaʼaj a yaabiltmeʼex Jéeoba bey xan le sukuʼunoʼoboʼ. Ilawileʼex ka máas taakchajak a wáantkeʼex u maasil (1 Ped. 4:​8, 10). Ilawileʼex xan ka yanakteʼex le kiʼimak óolal ku taasik u yáantaʼal le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Wa ka beetkeʼexeʼ Jéeobaeʼ yaan u bendecirtik tuláakal le baʼax ka beetkeʼex utiaʼal ka tsʼaʼabak a beet a siervo ministerialileʼexoʼ (Fili. 2:13).