1, 2. ¿Baʼaxten maʼalob ka k-xakʼalt u ejemplo Sansón?

 ¿BAʼAX ku yáax taal ta tuukul le kéen a wuʼuy u yúuchul tʼaan tiʼ Sansón? Maʼ xaaneʼ ka kʼaʼajsikeʼ juntúul máak jach anchaj u muukʼ. Chéen baʼaleʼ ka tu beetaj junpʼéel baʼal maʼ maʼalobeʼ bin kʼaasil tiʼ, kex beyoʼ Jéeobaeʼ tu yilaj le nojoch fe tu yeʼesoʼ. Le oʼolal tu beetaj u tsʼíibtaʼal teʼ Biblia le baʼax tu beetoʼ utiaʼal ka kaanbalnakoʼon tiʼ.

² Jéeobaeʼ tu tsʼáaj u páajtalil tiʼ Sansón utiaʼal u beetik nukuch baʼaloʼob yoʼolal u kaajil Israel. Ka máan yaʼab tiempoeʼ Jéeobaeʼ tu péeksaj apóstol Pablo utiaʼal u chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Sansón ichil le máaxoʼob tu yeʼesoʼob nojoch fejoʼ (Heb. 11:​32-34). Kex jach difícil le baʼaxoʼob tu aktáantoʼ Sansóneʼ mantatsʼ confiarnaj tiʼ Jéeoba. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik baʼaxoʼob jeʼel k-kanik tiʼ letiʼeʼ yéetel bix u líiʼsik k-óol le baʼaxoʼob tu beetoʼ.

3. ¿Baʼax meyajil tsʼaʼab tiʼ Sansón tumen Jéeoba?

³ Ka síij Sansóneʼ le israelitaʼoboʼ tiaʼanoʼob yáanal u páajtalil le filisteoʼoboʼ (Jue. 13:1). Como jach kʼasaʼan kaʼach le filisteoʼoboʼ le israelitaʼoboʼ jach ku muʼyajoʼob. Le oʼolal Jéeobaeʼ  tu yéeyaj Sansón utiaʼal u «salvartik Israel tu kʼab le filisteoʼoboʼ» (Jue. 13:5). Como maʼ chéen chʼaʼabil le baʼax ken u beetoʼ Sansóneʼ kʼaʼabéetchaj u confiar tiʼ Jéeoba.

4. ¿Bix áantaʼabik Sansón tumen Jéeoba? (Jueces 15:​14-16).

⁴ Koʼox ilik bix tu yeʼesil Sansón confiarnaj tiʼ Jéeoba. Juntéenjeakeʼ junmúuchʼ filisteoʼobeʼ bin u machoʼob tu kaajil Lejí, maʼ xaaneʼ lelaʼ tiaʼan kaʼach tu luʼumil Judáeʼ. U kajnáaliloʼob Judáeʼ jach sajakchajoʼob, le oʼolal tu kʼuboʼob Sansón tiʼ u enemigoʼob. Letiʼobeʼ tu kʼaxoʼob yéetel kaʼapʼéel túumben suumeʼ ka tu bisoʼob tiʼ le filisteoʼoboʼ (Jue. 15:​9-13). Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj poder tiʼ Sansón utiaʼal u tʼokik le suum tuʼux kʼaxaʼanoʼ. Ka tsʼoʼokeʼ yéetel «u kamaʼach juntúul burroeʼ» tu kíimsaj 1,000 filisteoʼob (xok Jueces 15:​14-16).

5. ¿Baʼaxten meyajnaj tiʼ Sansón u kamaʼach juntúul burro?

⁵ ¿Baʼaxten meyajnaj tiʼ Sansón u kamaʼach juntúul burro? Tumen u yojleʼ kex jeʼel baʼalak ka meyajnaktiʼ utiaʼal u kíimsik u enemigoʼobeʼ yaan u yáantaʼal tumen Jéeoba. Como tu beetaj baʼax uts tu tʼaan yéetel confiarnaj tiʼeʼ jach bin utsil tiʼ.

6. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u ejemplo Sansón?

⁶ Jéeobaeʼ jeʼel xan u yáantkoʼon utiaʼal k-tsʼoʼokbesik jeʼel baʼaxak meyajil ka tsʼaʼabaktoʼon ichil u kaajaleʼ. Kex maʼ chéen chʼaʼabil le meyaj ku kʼubéentaʼaltoʼonoʼ letiʼeʼ yaan u kaxtik u formail u yáantkoʼon. Wa k-confiar tiʼ Jéeobaeʼ maʼ ten u pʼatoʼon, yaan u yáantkoʼon jeʼex tu beetil yéetel Sansóneʼ (Pro. 16:3).

7. Aʼal junpʼéel ejemplo eʼesik kʼaʼabéet k-kaxtik u nuʼuktaj Jéeoba.

⁷ Yaʼab sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob ku meyajoʼob construccióneʼ tsʼoʼok u yeʼeskoʼob jach ku confiaroʼob tiʼ Jéeoba. Kaʼacheʼ u kaajal Jéeoba ilik bix kun beetbil le salónoʼoboʼ bey xan uláakʼ lugaroʼob utiaʼal u adorartaʼal Diosoʼ. Pero como u kaajal Jéeoba táan u bin u maas nojochtaleʼ le sukuʼunoʼoboʼ tu kaxtoʼob u nuʼuktaj Jéeoba yéetel anchaj u kʼeʼexel jujunpʼéel baʼaloʼob . Por ejemploeʼ káaj u manikoʼob najoʼobeʼ ka joʼopʼ u yutskíintikoʼob.  Robert, juntúul sukuʼun ku meyaj construccióneʼ, ku yaʼalik: «Tu káajbaleʼ maʼ chéen chʼaʼabil t-beetil le baʼax aʼalaʼaboʼ tumen tsʼoʼok u suuktal k-beetik yaanal bixi. Pero le sukuʼunoʼoboʼ yéetel kiʼimak óolal tu beetoʼob le baʼax tu yaʼalaj u kaajal Jéeobaoʼ, tsʼoʼoleʼ chíikaʼan u yilaʼal Jéeobaeʼ táan u bendecirtik le kʼeex beetaʼaboʼ». Lelaʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ táan u nuʼuktik u kaajal utiaʼal ka béeyak le baʼax u tukultmoʼ. Le oʼolal maʼalob ka k-tukle: «¿Kin kaxtik wa u nuʼuktaj Jéeoba wa ku kʼaʼabéettal in kʼexik wa baʼax utiaʼal in maas meyajtik?».

8. ¿Baʼax tu beetaj Sansón ka ukʼajchaji?

⁸ Maʼ xaaneʼ kʼajaʼantech uláakʼ baʼaloʼob tu beetaj Sansón. Por ejemploeʼ tu kíimsaj juntúul león yéetel tu kíimsaj 30 máakoʼob tu kaajil Askelón (Jue. 14:​5, 6, 19). Sansóneʼ u yojel chéen yéetel u yáantaj Jéeoba páajchaj u beetik tuláakal le baʼaloʼobaʼ. Uláakʼ baʼax eʼesik jach confiarnaj tiʼ Jéeobaeʼ letiʼe ka ukʼajchaj le ka tsʼoʼok u kíimsik le 1,000 filisteoʼoboʼ. Tu lugar u máan u kaxt jaʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba jach ukʼaj (Jue. 15:18).

9. ¿Baʼax tu beetaj Jéeoba utiaʼal u yáantik Sansón? (Jueces 15:19).

⁹ ¿Baʼax túun tu beetaj Jéeoba? Letiʼeʼ tu jeʼekʼabtaj junpʼéel jooleʼ ka tuulnaj jaʼiʼ. Ka tu yukʼaj le jaʼ Sansónoʼ «yanchaj u muukʼ yéetel tu yuʼubaj kaʼa kuxlaji» (xok Jueces 15:19). Maʼ xaaneʼ le jaʼoʼ seguernaj u tuul tak ka tu tsʼíibtaj profeta Samuel u libroil Juecesoʼ. Maʼ xaaneʼ le jaʼaʼ tu kʼaʼajsaj tiʼ le israelitaʼoboʼ wa ku confiaroʼob tiʼ Jéeobaeʼ, letiʼeʼ yaan u yáantkoʼob kéen kʼaʼabéetchajak.

10. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal ka áantaʼakoʼon tumen Jéeoba? (Ilawil xan le fotoʼoboʼ).

¹⁰ Jeʼex Sansóneʼ toʼon xaneʼ kʼaʼabéet k-kʼáatik u yáantaj Jéeoba kex yaʼab baʼaloʼob k-ojel k-beete wa kex úuch joʼopʼok k-meyajtik. Kʼaʼabéettoʼon kabal óolal utiaʼal k-tsʼáaik cuenta chéen jeʼel u bintoʼon maʼalob wa k-confiar tiʼeʼ. Sansóneʼ kaʼa anchaj u muukʼ le ka tu yukʼaj le jaʼ tsʼaʼabtiʼ tumen Jéeobaoʼ. Toʼon xaneʼ yaan u maas muʼukʼaʼantal k-fe wa k-aprovechartik tuláakal le áantaj ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ (Mat. 11:28).

11. ¿Baʼax tu beetaj sukuʼun Alexéi, yéetel baʼax ku kaʼansiktoʼon?

¹¹ Koʼox ilik u ejemplo Alexéi, juntúul sukuʼun kajaʼan Rusia táan u muʼyaj yoʼolal le chʼaʼpachtajil yaan teʼ luʼumiloʼ. ¿Baʼax áantik utiaʼal u chúukpajal u yóol? Letiʼ yéetel u yataneʼ ku yilik u maas natsʼkubaʼob yiknal Jéeoba. Alexéieʼ ku yaʼalik: «Kin wilik in xakʼalxoktik le Biblia sáamsamaloʼ. Tsʼoʼoleʼ sáamsamal de tempranoeʼ teen yéetel in wataneʼ k-xakʼaltik u tekstoil le kʼiinoʼ yéetel k-múul orar». ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon lelaʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ kʼaʼabéet k-kʼáatik u yáantaj Jéeoba, maʼ unaj k-tuklik wa jeʼel u páajtal k-aktáantik wa baʼax chéen t-juunaleʼ. Utiaʼal leloʼ kʼaʼabéet k-xakʼalxoktik le Bibliaoʼ, k-orar, k-bin reunión yéetel k-kʼaʼaytaj. Wa k-beetik beyoʼ Jéeobaeʼ yaan u bendecirkoʼon yéetel yaan u yáantkoʼon utiaʼal ka seguernak k-meyajtik. Yaan u tsʼáaiktoʼon u muukʼil utiaʼal k-aktáantik jeʼel baʼaxak jeʼex tu beetil yéetel Sansóneʼ.

12. ¿Baʼaxten maʼ maʼalob úuchik u káajal u biskuba Sansón yéetel Dalilaiʼ?

¹² Sansóneʼ como kʼeban máakeʼ tu chʼaʼaj decisiónoʼob maʼ maʼalobtakiʼ. Juntéenjeakeʼ bin kʼaasil tiʼ yoʼolal le decisión tu chʼaʼajoʼ tumen maʼ tu chʼaʼaj en cuenta le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Jéeobaoʼ. Ka máan kʼiin táan u beetik u juezileʼ «utschaj tu yich Dalila, juntúul koʼolel kajaʼan tu Táax Luʼumil Sorek» (Jue. 16:4). Antes u kʼaj óoltik Dalilaeʼ Sansóneʼ  taak kaʼach u tsʼoʼokol u beel yéetel juntúul filistea. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jéeoba beet u yúuchul beyoʼ tumen «táan kaʼach u kaxtik u yantal baʼax oʼolal u baʼateʼel tu contra le filisteoʼoboʼ». Uláakʼ juntéeneʼ Sansóneʼ bin tu kaajil Gazaeʼ ka pʼáat tu yotoch juntúul x-prostituta. Teʼ áakʼaboʼ Jéeobaeʼ tu yáantaj utiaʼal u jóotsʼpaytik «u joonajil le kaaj paʼteʼ yéetel u marcoiloʼob bey xan yéetel u trancailoʼ» (Jue. 14:​1-4; 16:​1-3). Chéen baʼaleʼ maʼ xaaneʼ Dalilaeʼ israelita maʼ filisteaiʼ. Le oʼolal wa ku seguer u biskuba Sansón tu yéeteleʼ Jéeobaeʼ maʼ kun páajtal u seguer u baʼateʼel tu contra le filisteoʼoboʼ.

13. ¿Baʼax tu beetaj Dalila utiaʼal u kʼubik Sansón tu kʼab le filisteoʼoboʼ?

¹³ Le filisteoʼoboʼ tu yaʼaloʼob tiʼ Dalila jeʼel u tsʼáaikoʼob taakʼin tiʼ wa ku kʼubik Sansón tiʼobeʼ. Dalilaeʼ tu yaʼalaj jeʼel u beetkeʼ. Pero ¿jach wa tu jaajil sataʼan u yóol Sansón, le oʼolal maʼ tu tsʼáaj cuenta baʼax taak u beetik Dalilaiʼ? U jaajileʼ maʼ k-ojliʼ, pero Dalilaeʼ sáamsamal ku sen kʼáatiktiʼ kaʼach baʼax beetik u yantal u muukʼ. Le oʼolal tu tsʼookeʼ Sansóneʼ tu yaʼalajtiʼ. Yoʼolal leloʼ Sansóneʼ junpʼéel tiempoeʼ pʼáat minaʼan u muukʼ yéetel pʼaʼat tumen Jéeoba (Jue. 16:​16-20).

14. ¿Bix binik tiʼ Sansón úuchik u confiar tiʼ Dalila?

¹⁴ Jach kʼaas binik tiʼ Sansón úuchik u maas confiar tiʼ Dalila ke tiʼ Jéeoba. Le filisteoʼoboʼ tu machoʼobeʼ ka tu jóoʼsoʼob u yichoʼob, ka tsʼoʼokeʼ bisaʼab Gaza, le kaaj tu jotsʼaj u joonajiloʼoboʼ. Teʼeloʼ beetaʼab u meyaj bey esclavoeʼ yéetel tsʼaʼab u juchʼ jejeláas neekʼoʼob. Ka tsʼoʼokeʼ le filisteoʼoboʼ tu beetoʼob junpʼéel fiestaeʼ ka tu kʼuboʼob sacrificioʼob tiʼ Dagón, u diosoʼob, tumen tu tukloʼobeʼ letiʼ kʼub Sansón tu kʼaboʼob. Como jach kiʼimak u yóoloʼobeʼ bin u chʼaʼob Sansón teʼ tuʼux kʼalaʼan utiaʼal u burlarkoʼoboʼ (Jue. 16:​21-25).

15. ¿Bix tu yeʼesil Sansón seguernaj u tsʼáaik u yóol u beet baʼax uts tu tʼaan Jéeoba? (Jueces 16:​28-30; ilawil le dibujo yaan tu yáax páginail le revistaaʼ).

 ¹⁵ Kex Sansón tu beetaj baʼax maʼ maʼalobeʼ seguernaj u tsʼáaik u yóol u beet baʼax uts tu tʼaan Jéeoba. Letiʼeʼ jach u kʼáat kaʼach u seguer u baʼateʼel tu contra le filisteoʼoboʼ tumen letiʼe baʼax kʼubéentaʼabtiʼ tumen Jéeobaoʼ (xok Jueces 16:​28-30). Le oʼolal Sansóneʼ tu kʼáataj tiʼ Jéeoba: «Chaʼa in vengarkinba tiʼ le filisteoʼoboʼ». Jéeoba túuneʼ tu beetaj u kaʼa antal u muukʼ. Teʼ kʼiinoʼ maas yaʼab filisteoʼob tu kíimsaj ke le bukaʼaj tu kíimsaj ichil tuláakal u kuxtaloʼ.

16. ¿Baʼax k-kanik tiʼ Sansón?

¹⁶ Kex muʼyajnaj yoʼolal le baʼax tu beetoʼ Sansóneʼ tu yilaj u beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeoba. Toʼon xaneʼ wa ku kʼaʼabéettal k-tsolnuʼuktaʼal bey xan wa k-perdertik junpʼéel privilegioeʼ kʼaʼabéet u seguer k-tsʼáaik k-óol k-beet baʼax uts tu tʼaan Jéeoba. Unaj k-kʼaʼajsikeʼ Jéeobaeʼ maʼ tu tuklik wa tsʼoʼoktoʼon beyoʼ (Sal. 103:​8-10). Kex yaan hora k-beetik baʼax maʼ maʼalobeʼ Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka k-beet baʼax uts tu tʼaan jeʼex tu beetil yéetel Sansóneʼ.

17, 18. ¿Bix u líiʼsik a wóol u ejemplo Michael? (Ilawil xan le fotoʼoboʼ).

¹⁷ Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ juntúul xiʼipal ku kʼaabaʼtik Michael. Letiʼ kaʼacheʼ siervo ministerial yéetel precursor regular, jach u tsʼaamaj u yóol u meyajt Jéeoba. Chéen baʼaleʼ Michaeleʼ tu beetaj junpʼéel baʼal maʼ maʼalobiʼ, le oʼolal tu perdertaj u privilegio. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kaʼacheʼ jach in tsʼaamaj in wóol in meyajt Jéeoba, pero yoʼolal le baʼax úuchtenoʼ tin wuʼuyaj mix baʼal in biilal tumen mix baʼal ku páajtal in beetik. In wojel Jéeobaeʼ mix juntéen ken u pʼaten, pero kin wuʼuyik maʼ tu páajtal in biskinba tu yéetel jeʼex kaʼacheʼ yéetel maʼ tun kaʼa tsʼaabilten uláakʼ meyajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ».

¹⁸ Kex bey u yuʼubikuba Michaeloʼ seguernaj u tsʼáaik u yóol u meyajt Jéeoba, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin wilaj in maas natsʼkinba yiknal Jéeoba. Le baʼax áantenoʼ letiʼe u suuktal in orar yéetel u jaajil in wóoloʼ bey xan in xakʼalxook yéetel in tuukul tiʼ le baʼax kin xokikoʼ». Ka máan kʼiineʼ tsʼaʼab uláakʼ privilegioʼob tiʼ teʼ múuchʼuliloʼ, bejlaʼeʼ anciano yéetel precursor regular. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le sukuʼunoʼob yéetel le ancianoʼoboʼ jach tu líiʼsoʼob in wóol, leloʼ  tu yáanten in wil láayliʼ yaabiltaʼanen tumen Jéeobaeʼ. Bejlaʼeʼ ku páajtal in meyajtik Jéeoba yéetel junpʼéel maʼalob conciencia. Le baʼax úuchtenoʼ tu kaʼansajteneʼ Jéeobaeʼ ku perdonartik máak wa jach tu jaajil ku arrepentir». Lelaʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ kex ka k-beet baʼax maʼ maʼalobeʼ wa k-utskíintik le baʼax t-beetaj yéetel k-confiar tiʼ Jéeobaeʼ, letiʼeʼ yaan u bendecirkoʼon yéetel mix bikʼin ken u pʼatoʼon (Sal. 86:5; Pro. 28:13).

19. ¿Bix tsʼoʼok u líiʼsik a wóol u ejemplo Sansón?

¹⁹ Teʼ xookaʼ tsʼoʼok k-ilik jujunpʼéel baʼaloʼob tu aktáantaj Sansón. Kex bin kʼaasiltiʼ úuchik u biskuba yéetel Dalilaeʼ maʼ lúub u yóoliʼ, seguernaj u biskuba yéetel Jéeoba. Tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ maʼ tu tuklaj wa tsʼoʼoktiʼ beyoʼ, baʼaxeʼ tu kaʼa sutaj u muukʼ utiaʼal u béeykuntik le baʼax u tukultmoʼ. Letiʼeʼ tu yilaj Sansón bey juntúul máak jach nojoch u fejeʼ. Le oʼolal tu beetaj u tsʼíibtaʼal u kʼaabaʼ ichil le máaxoʼob chúukaʼan u yóoloʼob ku yaʼalik Hebreos capítulo 11. Jach ku líiʼsik k-óol ojéeltik Jéeobaeʼ u yaabiltmoʼon yéetel ku yáantkoʼon kéen k-aktáant problemas. Le beetkeʼ jeʼex Sansóneʼ kʼaʼabéet k-kʼáatik tiʼ Jéeoba: «Kiʼichkelem Yuum Jéeoba, maʼ a tuʼubsiken» (Jue. 16:28).