1. ¿Bix tu yuʼubiluba Pedro le ka tu chukoʼob yaʼab kayoʼoboʼ?

 PEDROEʼ jóokʼ chuk kay, pero búul áakʼab maʼ tu chukaj mix baʼaliʼ. Jesús túuneʼ tu yaʼalajtiʼ: «Bis le barco tak teʼ tuʼux taamoʼ ka a puleʼex le redoʼob utiaʼal ka chuuknakeʼexoʼ» (Luc. 5:4). Pedroeʼ maʼ tu jach creertaj le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ, pero como Jesús aʼaleʼ tu beetaj. Chéen ka káaj u chukikoʼob jach yaʼab kayoʼob, káaj tak u jáatal le redoʼoboʼ. Letiʼ yéetel u yéet meyajoʼobeʼ jach jaʼakʼ u yóoloʼob tumen tu tsʼáajoʼob cuentaeʼ táan u yúuchul junpʼéel milagro. Le oʼolal Pedroeʼ tu yaʼalaj: «Yuumtsil, náachkuntaba tiʼ teen, tumen kʼeban wíiniken» (Luc. 5:​6-9). Letiʼeʼ ku tuklik kaʼacheʼ maʼ u náajaltmaj u yantal yiknal Jesúsiʼ.

2. ¿Bix u yáantkoʼon u ejemplo apóstol Pedro?

² Jaaj u tʼaan Pedro, letiʼeʼ juntúul «kʼeban wíinik». Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan kʼiineʼ tu yaʼalaj wa tu beetaj baʼaloʼob maʼ unajiʼ. ¿Yaan wa hora ku yúuchultech beyoʼ? Maʼ xaaneʼ tsʼoʼok u máan kʼiin taak a wutskíintik jujunpʼéel modos, pero maʼ béeychajak tak beoraaʼ. Wa bey u yúuchultechoʼ maʼ u lúubul a wóol, jach jeʼel u yáantkech u ejemplo Pedroeʼ. Tuukulnen tiʼ lelaʼ: ¿Baʼaxten tu beetaj Dios u tsʼíibtaʼal teʼ Biblia le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak tu beetaj Pedrooʼ? Tu beetaj utiaʼal ka kaanbalnakoʼon tiʼ le baʼaxoʼob tu beetoʼ (2 Tim. 3:​16, 17). Le kéen k-xakʼalt u tsikbalil u kuxtal Pedroeʼ k-tsʼáaik cuentaeʼ letiʼeʼ juntúul máak jeʼex toʼoneʼ tumen tu beetaj baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ, leloʼ ku yáantkoʼon k-ileʼ Jéeobaeʼ maʼ tu páaʼtik ka k-beet tuláakal  baʼal maʼalob. Letiʼeʼ maʼ u kʼáat ka lúubuk k-óoliʼ, baʼaxeʼ u kʼáat ka seguernak k-tsʼáaik k-óol k-meyajt kex kʼebanoʼon.

3. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet u seguer k-tsʼáaik k-óol?

³ ¿Baʼaxten kʼaʼabéet u seguer k-tsʼáaik k-óol? Tumen mientras táan k-tsʼáaik k-óol k-beet junpʼéel baʼaleʼ ku maas maʼalobtal bix k-beetik. Koʼox aʼalikeʼ juntúul máakeʼ táan u kanik u pax guitarra. Maʼ xaaneʼ yaʼab tiempo ken u bistiʼ u kanik u pax tubeel. Kex yaʼab u téenel kun kʼastal tiʼ le baʼax ku paxikoʼ wa ku seguer u tsʼáaik u yóoleʼ yaan u kanik tubeel. Tsʼoʼoleʼ kex wa tsʼoʼok u sen kaanbaleʼ maʼ tu lúubul u yóol wa ku kʼastal tiʼ le baʼax ku paxikoʼ. Bey xan u yúuchul yéetel toʼonoʼ, yaan horaeʼ kex k-tuklik tsʼoʼok u xuʼulul k-beetik junpʼéel baʼal maʼ maʼalobeʼ jeʼel u tocar k-lúubuleʼ. Pero maʼ unaj u lúubul k-óoliʼ, kʼaʼajaktoʼoeʼ tumen kʼebanoʼoneʼ k-beetik baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ. Pero wa ku seguer k-tsʼáaik k-óoleʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon (1 Ped. 5:10). Jesúseʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ Pedro kex yaʼab baʼaloʼob maʼ maʼalobtak tu beetiʼ, u ejemplo le apóstolaʼ jach jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-meyajtik Jéeoba yéetel chúukaʼan óolaleʼ.

4. Jeʼex u yaʼalik Lucas 5:​5-10, ¿baʼax ku tuklik Pedro tu yoʼolal yéetel baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Jesús?

⁴ Le Bibliaoʼ maʼ tu yaʼalik baʼax táan u tuklik Pedro le ka tu yaʼalaj juntúul kʼeban wíinik (xok Lucas 5:​5-10). Maʼ xaaneʼ tu yaʼalaj tumen tu beetaj baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ. Jesúseʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ Pedroeʼ sajak maʼ xaaneʼ tumen ku tuklik kaʼacheʼ maʼ tun tsaʼayal u meyajt Jéeoba. Pero Jesúseʼ u yojel jeʼel u páajtal u chúukpajal u yóoleʼ. Le oʼolal tu yaʼalajtiʼ: «Maʼ chʼaʼik saajkil». Le ka tu yuʼubaj Pedro leloʼ jach líikʼ u yóol tumen tu tsʼáaj cuentaeʼ Jesúseʼ láayliʼ ku confiar tiʼeʼ. Ka tsʼoʼokeʼ Pedro yéetel Andréseʼ tu pʼataj u chuk kayoʼobeʼ ka binoʼob tu paach Jesús. Jach tu kʼamoʼob yaʼab bendiciónoʼob yoʼolal le baʼax tu beetoʼoboʼ (Mar. 1:​16-18).

5. ¿Baʼax bendicióniloʼob tu kʼamaj Pedro úuchik u beetkuba u discípulo Jesús?

⁵ Jach yaʼab baʼaloʼob jatsʼutstak tu yilaj Pedro úuchik u beetkuba u discípulo Jesús. Tu yilaj u tsʼaʼakal yaʼab máakoʼob, u jóoʼsaʼal demonioʼob yéetel u kaʼa kuxkíintaʼal kimenoʼob (Mat. 8:​14-17; Mar. 5:​37, 41, 42). b Uláakʼ baʼax jach tu kʼexaj u kuxtal Pedroeʼ, letiʼe úuchik u tsʼaʼabal u yil bukaʼaj páajtalil kun tsʼaabil tiʼ Jesús kéen káajak u reinaroʼ (Mar. 9:​1-8; 2 Ped. 1:​16-18). Junpuliʼ maʼ máan wal tu tuukul wa yaan u yilik tuláakal le baʼaloʼobaʼ. Wa maʼ u  beetkuba u discípulo Jesús kaʼacheʼ bejlaʼa maʼ ken u kʼam tuláakal le bendiciónoʼobaʼ.

6. ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ Pedroeʼ kʼaʼabéetchaj u kʼexik jujunpʼéel baʼaloʼob ku beetkeʼ?

⁶ Kex yaʼab baʼaloʼob jatsʼutstak tu yilaj apóstol Pedroeʼ, láayliʼ kʼaʼabéetchaj u kʼexik jujunpʼéel baʼaloʼob ku beetkeʼ. Por ejemploeʼ tu kʼeyaj Jesús le ka tu yaʼalaj kʼaʼabéet u sufrir yéetel u kíimil utiaʼal u béeytal le profecíaʼoboʼ (Mar. 8:​31-33). Tsʼoʼoleʼ Pedro yéetel le u maasil apóstoloʼoboʼ suuk kaʼach u baʼateltʼantikoʼob máax u maas nojchil ichiloʼob (Mar. 9:​33, 34). Le áakʼab antes tiʼ u kíimil Jesúsoʼ, Pedroeʼ tu kúulchʼaktaj u xikin juntúul máak (Juan 18:10). Teʼ mismo áakʼaboʼ letiʼeʼ sen sajakchaji, le oʼolal óoxtéen tu yaʼalaj maʼ u kʼaj óol Jesúsiʼ (Mar. 14:​66-72). Ka tsʼoʼokeʼ joʼopʼ u sen okʼol tumen jach yaachaj u yóol (Mat. 26:75).

7. Le ka tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼal Jesúseʼ, ¿baʼax tu yaʼalaj tiʼ apóstol Pedro?

⁷ Jesúseʼ mix juntéen tu tuklaj wa tsʼoʼok tiʼ Pedro beyoʼ. Le ka kaʼa kuxkíintaʼabeʼ Jesúseʼ tu yilaj jach lubaʼan u yóol Pedro, le oʼolal tu yaʼalajtiʼ jach u yaabiltmaj. Hasta tu yaʼalajtiʼ ka u kanáant u mejen tamanoʼob (Juan 21:​15-17). Pedroeʼ jach kiʼimakchaj u yóol. Yoʼolal leloʼ bin Jerusalén tu kʼiinil le Pentecostésoʼ, letiʼeʼ juntúul tiʼ le yáax máaxoʼob kʼam le espíritu santooʼ.

8. Aʼal junpʼéel baʼal maʼ maʼalob tu beetaj Pedro tu kaajil Antioquíaiʼ.

⁸ Kex tsʼoʼok u yéeyaʼal Pedro utiaʼal u bin kaʼaneʼ láayliʼ kʼaʼabéetchaj u kʼexik jujunpʼéel baʼaloʼobeʼ. Teʼ año 36, Pedroeʼ tu yilaj u weʼekel espíritu santo tu yóokʼol juntúul máak maʼ judío ku kʼaabaʼtik Cornelio. Le baʼax úuchoʼ tu yeʼeseʼ «Dioseʼ mix máak jelaʼan u paktik», letiʼeʼ ku chaʼik u yokol ichil u kaajal máaxoʼob jejeláas tuʼux u taaloʼob (Hech. 10:​34, 44, 45). Desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ Pedroeʼ tu kʼexaj bix u tuukul tumen pʼáat maʼ jelaʼan u yilik u janal yéetel máakoʼob maʼ judíoʼobiʼ (Gál. 2:12). Kex beyoʼ yaan kaʼach jujuntúul judíoʼobeʼ maʼ maʼalob u yilkoʼob ka múul jaankoʼob yéetel le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ. Le oʼolaleʼ ka kʼuch jujuntúul tiʼ letiʼob Antioquíaeʼ Pedroeʼ xuʼul u janal yéetel le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ, maʼ xaaneʼ tumen sajak ka kʼuuxilnak le máakoʼobaʼ. Le ka tu yilaj apóstol Pablo baʼax ku beetik Pedrooʼ tu kʼeyaj tu táan u maasil (Gál. 2:​13, 14). Kex maʼ maʼalob le baʼax tu beetoʼ Pedroeʼ seguernaj u tsʼáaik u yóol u meyajt Jéeoba. ¿Baʼax ta tʼaan áante?

9. Jeʼex u yeʼesik Juan 6:​68, 69, ¿bix tu yeʼesil Pedro jach chúukaʼan u yóol?

⁹ Pedroeʼ jach chúukpaj u yóol, maʼ tu chaʼaj u lúuʼsaʼal u yóol tumen mix baʼaliʼ. Por ejemploeʼ juntéen ka tu yaʼalaj Jesús junpʼéel baʼal maʼ naʼataʼab tumen u discípuloʼoboʼ Pedroeʼ tu apoyartaj Jesús (xok Juan 6:​68, 69). Teʼ kʼiin jeʼeloʼ u maas yaʼabil le máakoʼoboʼ tu xúumpʼattoʼob Jesús, maʼ tu páaʼtoʼob u tsolik le baʼax tu yaʼaloʼ. Pero Pedroeʼ maʼ bey tu beetiliʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj tu táan u maasil: «Techeʼ ka kaʼansik baʼaloʼob ku bisik máak tiʼ kuxtal minaʼan u xuul».

10. ¿Bix tu yeʼesil Jesús confiarnaj tiʼ Pedro? (Ilawil xan le dibujooʼ).

¹⁰ Jesúseʼ mix juntéen tu pʼataj Pedro. Le u tsʼook áakʼab tu beetaj way Luʼumeʼ, Jesúseʼ u yojliliʼ yaan u pʼaʼatal tumen Pedro bey xan tumen le u maasil apóstoloʼoboʼ. Kex beyoʼ, letiʼeʼ confiarnaj tiʼ Pedro tumen u yojel yaan u chúukpajal u yóol (Luc. 22:​31, 32). Jesúseʼ u yojel de ke «máakeʼ u kʼáat u beet baʼax maʼalob, chéen baʼaleʼ u kʼeban wíinklileʼ maʼ u kʼáat u beetiʼ» (Mar. 14:38). Le oʼolal letiʼeʼ maʼ kʼuuxilnaj yéetel Pedro le ka tu yaʼalaj maʼ u kʼaj óoliʼ.  Le ka kaʼa kuxkíintaʼaboʼ tu chíikbesuba tiʼ Pedro (Mar. 16:7; Luc. 24:34; 1 Cor. 15:5). Jach wal líikʼ u yóol Pedro yoʼolal le baʼax tu beetaj Jesúsoʼ.

11. ¿Baʼax tu beetaj Jesús utiaʼal u yeʼesik tiʼ Pedro mantatsʼ kun kanáantbil tumen Jéeoba?

¹¹ Jesúseʼ tu yaʼalaj tiʼ Pedro jach yaan u kanáantaʼal tumen Jéeoba. Le kaʼa tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼaloʼ tu beetaj u kaʼa chukik yaʼab kay Pedro yéetel u maasil apóstoloʼoboʼ (Juan 21:​4-6). Le milagroaʼ tu yáantaj Pedro u yileʼ Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaik tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼ. Maʼ xaaneʼ teʼ súutukiloʼ Pedroeʼ tu kʼaʼajsaj le promesa u beetmaj Jesúsoʼ: «Maʼ u xuʼulul a kaxtikeʼex táanil u Reino Dios yéetel u justicia, beyoʼ tuláakal le uláakʼ baʼaloʼobaʼ yaan xan u tsʼaʼabalteʼex» (Mat. 6:33). Yoʼolal leloʼ Pedroeʼ tu maas tsʼáaj u yóol kʼaʼaytaj ke u chuk kay. Tsʼoʼoleʼ teʼ Pentecostés beetaʼab teʼ año 33, maʼ tu chʼaʼaj saajkil u máans junpʼéel discurso tu táan u milesil máakoʼobiʼ (Hech. 2:​14, 37-41). Ka máan kʼiineʼ tu yáantaj xan yaʼab samaritanoʼob yéetel máaxoʼob táanxel tuʼux u taaloʼob utiaʼal u beetkubaʼob u discípuloʼob Cristo (Hech. 8:​14-17; 10:​44-48). Jeʼex k-ilkoʼ yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ Pedroeʼ tu yáantaj yaʼab máakoʼob utiaʼal u yookloʼob ichil le múuchʼuliloʼ.

12. ¿Bix u yáantkoʼon u ejemplo Pedro wa táan k-ilik pʼatik junpʼéel baʼal maʼ maʼalob k-beetkiʼ?

¹² Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka k-maas tsʼáa k-óol meyajteʼ. Chéen baʼaleʼ yaan horaeʼ jeʼel u difíciltaltoʼoneʼ, maases wa tsʼoʼok u xáantal táan k-ilik k-pʼatik junpʼéel baʼax kʼaas k-beetik. Hasta yaan horaeʼ jeʼel k-tuklikeʼ le baʼaxoʼob k-beetkoʼ maas kʼaas tiʼ le tu beetaj Pedrooʼ. Pero Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka seguernak k-tsʼáaik k-óol meyajteʼ (Sal. 94:​17-19). Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ juntúul sukuʼun. Antes u káajal u meyajtik Jéeobaeʼ letiʼeʼ homosexual kaʼachi. Kex tu pʼataj le kʼaakʼas kuxtal ku biskoʼ yaan kʼiineʼ ku yantal kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob tiʼ. ¿Baʼax áantik utiaʼal maʼ u xuʼulul u tsʼáaik u yóol? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jéeobaeʼ ku yáantkoʼon». Tu yaʼalaj xan: «Yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ [ . . . ] jeʼel u páajtal u seguer in bin [ . . . ] tu bejil le jaajoʼ». Tu tsʼookeʼ ku yaʼalik: «Kex yaʼab baʼaloʼob kʼaastak tsʼoʼok in beetkeʼ Jéeobaeʼ ku chaʼik in meyajtik [ . . . ], tsʼoʼoleʼ mantatsʼ táan u líiʼsik in wóol».

13. ¿Bix jeʼel k-seguertik u ejemplo Pedroeʼ? (Hechos 4:​13, 29, 31; ilawil xan le fotooʼ).

 ¹³ Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ Pedroeʼ sajakchaj tiʼ wíinik, pero tu kʼáataj u yáantaj Jéeoba yéetel xuʼul u chʼaʼik saajkil (xok Hechos 4:​13, 29, 31). Toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal u xuʼulul k-chʼaʼik saajkil tiʼ wíinikeʼ. Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ Horst, juntúul xiʼipal kajlaj Alemania tu kʼiinil le nazioʼoboʼ. Letiʼeʼ yaʼab u téenel tu yaʼalaj junpʼéel saludo u kʼáat u yaʼal «Hitler kun salvarkoʼon» tumen sajak kaʼach tiʼ u maestro bey xan tiʼ u yéet xookoʼob. Ka tu yojéeltaj u papáʼobeʼ maʼ tu kʼeyoʼobiʼ, baʼaxeʼ orarnajoʼob tu yéetel ka tu kʼáatoʼob tiʼ Jéeoba ka áantaʼak utiaʼal u xuʼulul u chʼaʼik saajkil. Leloʼ jach tu yáantaj Horst utiaʼal u xuʼulul u chʼaʼik saajkil. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Jéeobaeʼ mantatsʼ anchaj tin wéetel». c

14. Le ancianoʼoboʼ, ¿bix jeʼel u líiʼskoʼob u yóol le máaxoʼob lubaʼan u yóoloʼoboʼ?

¹⁴ Jéeoba yéetel Jesúseʼ maʼ tu tuklikoʼob wa tsʼoʼoktoʼon beyoʼ. Kʼaʼajaktoʼoneʼ Pedroeʼ tu yaʼalaj maʼ u kʼaj óol Jesúsiʼ. ¿U kʼáat wa túun u yaʼal tsʼoʼoktiʼ beyoʼ wa yaan u seguer u beetik u discípuloil? Jesúseʼ tu kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u muʼukʼaʼankúunt u fe Pedro. Ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalaj xan tiʼ Pedro tsʼoʼok u orar tu yoʼolal yéetel u yojel yaan xan u líiʼsik u yóol le u maasil sukuʼunoʼoboʼ (Luc. 22:​31, 32). Maʼ xaaneʼ jach líikʼ u yóol Pedro yoʼolal le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Jesúsoʼ. Toʼon xaneʼ yaan kʼiineʼ ku kʼaʼabéettal k-chʼaʼtuklik baʼax ken k-beete. Teʼ súutukiloʼoboʼ Jéeobaeʼ jeʼel u péeksik le ancianoʼob utiaʼal u yáantkoʼon ka chúukpajak k-óoloʼ (Efe. 4:​8, 11). Juntúul anciano ku kʼaabaʼtik Pauleʼ ku yilik u líiʼsik u yóol u maasil. Kéen u yil lubaʼan u yóol wa máaxeʼ ku kʼaʼajsiktiʼ baʼaxten Jéeobaeʼ tu natsʼaj ichil u  kaajal. Tsʼoʼoleʼ ku yaʼaliktiʼ xaneʼ jach yaabiltaʼan tumen chúukaʼan u yóol, le oʼolal Jéeobaeʼ mix bikʼin ken u pʼate. Le sukuʼunaʼ tsʼoʼok u yilkeʼ yaʼab sukuʼunoʼob lubaʼan u yóoloʼobeʼ tsʼoʼok u kaʼa káajal u meyajtikoʼob Jéeoba.

15. U ejemplo Pedro yéetel sukuʼun Horsteʼ, ¿bix u yeʼesik mantatsʼ ku béeytal baʼax ku yaʼalik Mateo 6:33?

¹⁵ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj baʼax kʼaʼabéet tiʼ Pedro yéetel tiʼ u maasil apóstoloʼob, bey xan ken u beetil t-éetel wa k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal le k-meyajtikoʼ (Mat. 6:33). Ka tsʼoʼok le Segunda Guerra Mundialoʼ Horsteʼ taak kaʼach u beetik u precursoril, chéen baʼaleʼ como jach óotsileʼ tu tuklaj maʼ tun páajtal u beetkeʼ. ¿Baʼax túun tu beetaj? Ka xíimbaltaʼab le múuchʼulil tumen le superintendente tiʼ circuitooʼ letiʼeʼ tu chʼaʼtuklaj u jóokʼol kʼaʼaytaj bul semana. Ka tsʼoʼok le visitaoʼ le superintendenteoʼ tu tsʼáaj tiʼ Horst junpʼéel sobre yaan taakʼin ichil, chéen baʼaleʼ maʼ tu yaʼalajtiʼ máax túuxt tiʼiʼ. Yéetel le taakʼin tsʼaʼabtiʼoʼ Horsteʼ tu yileʼ jeʼel u páajtal u beetik u precursoril wa jaypʼéel meseseʼ. Letiʼeʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ Jéeobaeʼ yaan u kanáantik. Desde leloʼ tu yilaj u tsʼáaik táanil u Reino Dios ichil u kuxtal (Mal. 3:10).

16. ¿Baʼaxten maʼalob ka k-xakʼalt le cartaʼob tu tsʼíibtaj Pedrooʼ?

¹⁶ Bukaʼaj wal kiʼimakchaj u yóol Pedro tumen maʼ náachchaj Jesús tiʼ letiʼiʼ. Jesúseʼ seguernaj u kaʼansik Pedro utiaʼal ka chúukpajak u yóol bey xan utiaʼal ka u yáant le sukuʼunoʼoboʼ. Jach yaʼab baʼax jeʼel k-kanik tiʼ bix kaʼansaʼabik Pedro tumen Jesúseʼ. Teʼ kaʼapʼéel cartaʼob tu túuxtaj tiʼ le múuchʼuliloʼob teʼ yáax siglooʼ Pedroeʼ tu tsʼíibtaj jujunpʼéel tiʼ le baʼaloʼob kaʼansaʼabtiʼ tumen Jesúsoʼ. Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-xakʼaltik le baʼaloʼob maas kʼaʼanaʼantak ku yaʼalik le cartaʼoboʼ yéetel bix jeʼel k-tsʼáaik ichil k-kuxtaleʼ.