1. ¿Baʼaxten k-aʼalik Jéeobaeʼ letiʼe maas maʼalob j-Pat kʼat yanoʼ?

TU MESIL noviembre tiʼ 2010, tu luʼumil Inglaterraeʼ, koʼon ich óoliʼ setenta millones dólares junpʼéel nuʼukul beetaʼan China, le nuʼukulaʼ beetaʼan yéetel kʼat. U jaajileʼ ku jaʼakʼal u yóol máak ken u yuʼub bukaʼaj koʼojil junpʼéel nuʼukul beetaʼan yéetel junpʼéel material jach barato yéetel tuláakal tuʼux yaan jeʼex le kʼáatoʼ. Jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ Jéeobaeʼ bey juntúul máax ku patik kʼateʼ, chéen baʼaleʼ letiʼeʼ maas yaʼab baʼal u yojel ke tiʼ jeʼel máaxak ku patik kʼateʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ letiʼeʼ tu beetaj juntúul máak perfecto «yéetel luʼum» (Gén. 2:7). U kʼaabaʼ le yáax wíinikaʼ Adán, letiʼeʼ «u paal Dios» kaʼachi tsʼoʼoleʼ beetaʼab yéetel u páajtalil u yeʼesik u jatsʼuts modos Dios (Luc. 3:38).

2, 3. ¿Bix jeʼel u páajtal k-tuukul jeʼex le israelitaʼob arrepentirnajoʼoboʼ?

² Le ka tu tsʼáajuba tu contra le Máax beetoʼ, Adaneʼ xuʼul u yilaʼal bey u paal Dioseʼ. Chéen baʼaleʼ yaʼab tiʼ u paalaloʼob Adaneʼ tu tsʼáajubaʼob tu tséel u gobernación Jéeoba (Heb. 12:1). Letiʼobeʼ yéetel kabal óolal tu beetoʼob le baʼax ku yaʼalik le Máax beetoʼoboʼ, beyoʼ tu yeʼesoʼob maʼ táan u tsʼáaikubaʼob tu tséel Satanasiʼ. Tu yeʼesoʼob xan u kʼáatoʼob ka paʼatak wa ka nuʼuktaʼak u kuxtaloʼob tumen Jéeoba, jeʼex u beetik juntúul máax ku patik kʼateʼ (Juan 8:44). Le chúukaʼan óolal tu yeʼesoʼoboʼ, ku kʼaʼajsiktoʼon le baʼax tu yaʼalaj le israelitaʼob  ka arrepentirnajoʼoboʼ, letiʼobeʼ tu yaʼaloʼob: «Yuumtsil techeʼ k-yuumech; toʼoneʼ kʼatoʼon, teech k-j-pat kʼat; ¡teech ta láaj beetajoʼon!» (Isa. 64:8).

³ Le máaxoʼob meyajtik Jéeoba bejlaʼoʼ ku tsʼáaik u yóol u yuʼuboʼob u tʼaan Jéeoba yéetel u yeʼesoʼob kabal óolal. Letiʼobeʼ junpʼéel nojoch privilegio u yilkoʼob Jéeoba bey juntúul Taatatsileʼ, tsʼoʼoleʼ u kʼáatoʼob xan ka paʼatkoʼob wa ka nuʼuktaʼakoʼob tumen Jéeoba jeʼex u beetik juntúul j-pat kʼateʼ. Le oʼolaleʼ tuláakloʼon unaj k-tuklik lelaʼ: «¿In kʼáat wa in beetinba jeʼex kʼat suave utiaʼal u béeytal u patik Jéeoba junpʼéel nuʼukul jatsʼutseʼ? ¿Kin wilik wa le sukuʼunoʼob jeʼex kʼat láayliʼ táan u paʼatal tumen Jéeobaeʼ?». Utiaʼal u béeytal k-tuukul jeʼex u kʼáat Jéeobaeʼ, le xookaʼ yaan u yáantkoʼon k-il bix u yéeyik máaxoʼob ken u pate wa ken u nuʼukt u kuxtaloʼob. Yaan xan u yáantkoʼon k-il baʼaxten ku beetik yéetel bix u beetik.

4. ¿Bix u yéeyik Jéeoba le máaxoʼob ken u nuʼukt u kuxtaloʼoboʼ? Tsʼáa jujunpʼéel ejemploʼob.

⁴ Jéeobaeʼ maʼatech u yilik u maasil máak jeʼex k-ilik toʼoneʼ. Baʼaxeʼ letiʼeʼ ku yilik baʼax yaan tu puksiʼikʼal máak, le oʼolal u kʼaj óol jach máaxoʼoniʼ (xok 1 Samuel 16:7, u tsʼook jaats). Lelaʼ bey tu yeʼesil Jéeoba ka tu beetaj le yáax múuchʼuliloʼ. Letiʼeʼ tu natsʼaj tu yiknal bey xan tu yiknal u Hijo yaʼab máaxoʼob ku tuklaʼal tumen u maasil mix baʼal u biilaloʼob (Juan 6:44). Juntúul tiʼ le máakoʼobaʼ Saulo, letiʼeʼ juntúul tiʼ u nuuktakil le judíoʼoboʼ, letiʼ kaʼacheʼ ku ‹tʼaan tu contra Dios, ku chʼaʼpachtik máaxoʼob meyajtik yéetel minaʼan u suʼtal› (1 Tim. 1:13). Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu yilaj baʼax yaan tu puksiʼikʼal Saulo yéetel maʼ tu tuklaj wa bey kʼat chich yéetel yaan u túunchileʼ (Pro. 17:3). Jéeobaeʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ Sauloeʼ ‹bey junpʼéel nuʼukul yéeyaʼan› utiaʼal ka kʼaʼaytajnak «teʼ táanxel luʼumiloʼoboʼ, tu táan reyoʼob bey xan tu táan u paalaloʼob Israel» (Bax. 9:15). Jéeobaeʼ tu yéeyaj xan uláakʼ máakoʼob utiaʼal u nuʼuktikoʼob wa utiaʼal u patikoʼob bey «junpʼéel nuʼukul utiaʼal baʼax maʼalob[eʼ]»; ichiloʼobeʼ yaan kaʼach káaltal máakoʼobiʼ, máaxoʼob ku núupkʼebanoʼob yéetel j-ookoloʼob (Rom. 9:21; 1 Cor. 6:9-11). Jeʼex úuchik u kaanbaloʼob teʼ Bibliaoʼ, bey binik u maas muʼukʼaʼantal u fejoʼob tiʼ Jéeobaoʼ yéetel tu chaʼajoʼob u nuʼuktaʼal u kuxtaloʼob.

5, 6. 1) Wa k-naʼatik Jéeoba patikoʼon wa nuʼuktikoʼoneʼ, ¿bix ken k-ilil le máakoʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ? 2) Wa k-naʼatik Jéeoba patikoʼon wa nuʼuktikoʼoneʼ, ¿bix ken k-ilil le sukuʼunoʼoboʼ?

⁵ Toʼoneʼ k-ojel Jéeobaeʼ jeʼel u beetik u náatsʼal tu yiknal le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼoboʼ. Le oʼolaleʼ maʼatech k-juzgartik mix máak teʼ kʼaʼaytajoʼ mix teʼ múuchʼuliloʼ. Koʼox tʼaan tiʼ baʼax ku beetik kaʼach juntúul máak ku kʼaabaʼtik Michael ken xíimbaltaʼak tumen u j-jaajkunajoʼob Jéeoba. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Ken in wil letiʼobeʼ kin kʼalik le joonajoʼ yéetel kin beetik bey mix máak kin wuʼuyik u tʼaaneʼ. ¡Jach kʼasaʼanen kaʼach tu yéeteloʼob! Ka máan kʼiineʼ tin kʼaj óoltaj junpʼéel familia jach jatsʼuts tin wilaj u modosoʼob. Junpʼéel kʼiineʼ jaʼakʼ in wóol ka tin wojéeltaj letiʼobeʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeoba. Le modos yaantiʼoboʼ tu beetaj in tuukul tiʼ baʼaxten in pʼekmoʼob. Tin tsʼáaj cuentaeʼ chéen in pʼekmoʼob yoʼolal baʼax in wuʼuymaj u yaʼalaʼal tu yoʼolaloʼob pero u jaajileʼ maʼ in kʼaj óoloʼobiʼ». Michaeleʼ tu yóotaj u kan u maasil tu yoʼolaloʼob le oʼolal tu kʼamaj junpʼéel xook yéetel le Bibliaoʼ. Ka máan kʼiineʼ okjaʼanaji yéetel ka tsʼoʼokeʼ jach tu tsʼáaj u yóol u meyajt Dios.

⁶ Wa k-ilik Jéeoba bey juntúul máax patik wa nuʼuktik k-kuxtal jeʼex u beetik juntúul j-pat kʼateʼ, yaan u kʼexpajal bix ken k-il le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ. Yaan k-ilkoʼob bey jeʼex le kʼat láayliʼ táan u paʼataloʼ, tumen Jéeobaeʼ bey u yilkoʼoboʼ. Letiʼeʼ ku yilik baʼax yaan tu puksiʼikʼaloʼob yéetel u yojleʼ yaan u kʼuchul u kʼiinil u pʼáatal maʼ kʼebanoʼobiʼ. U yojel xan baʼax clase máakoʼob jeʼel u páajtal u kʼuchul u beetubaʼobeʼ (Sal. 130:3). Toʼoneʼ jeʼel k-beetik  jeʼex Jéeoba wa k-ilik le sukuʼunoʼob jeʼex u yilik letiʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ wa k-áantik le sukuʼunoʼob u kʼex u modosoʼoboʼ bey men cuenta táan k-áantik Jéeoba, le máax nuʼuktik u kuxtal máakoʼ (1 Tes. 5:14, 15). Le ancianoʼob teʼ múuchʼuliloʼ unaj u tsʼáaikoʼob junpʼéel ejemplo ken u beetoʼob lelaʼ (Efe. 4:8, 11-13).

7. Tsol baʼaxten unaj k-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba yoʼolal le tsolnuʼuk ku tsʼáaiktoʼonoʼ.

⁷ Maʼ xaaneʼ yaan máaxeʼ ku yaʼalik: «Teneʼ hasta ka anchaj in paalal ka tin naʼataj baʼaxten kin tsolnuʼuktaʼal kaʼach tumen in taataʼob». Ken yanak u edab máakeʼ ku yilik u kʼaʼanaʼanil le tsolnuʼukoʼob tsʼaʼabtiʼ tumen u taataʼoboʼ yéetel ku kʼuchul u naʼat tsolnuʼuktaʼab tumen yaabiltaʼan (xok Hebreoʼob 12:5, 6, 11). Jéeobaeʼ ku yilkoʼon bey u paalaloʼoneʼ yéetel u yaabiltmoʼon, le oʼolal ku patikoʼon wa ku tsolnuʼuktikoʼon yéetel paciencia. Letiʼeʼ u kʼáat ka yanak k-naʼat, ka kiʼimakchajak k-óol yéetel ka k-yaabilt jeʼex juntúul taatatsileʼ (Pro. 23:15). Letiʼeʼ maʼ u kʼáat u yil k-muʼyajiʼ yéetel maʼ u kʼáat ka kíimkoʼon tumen maʼ arrepentirnajoʼon yoʼolal le baʼaxoʼob kʼaastak k-beetkoʼ (Efe. 2:2, 3).

8, 9. 1) Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿bix u yáantkoʼon k-antal ichil le paraíso espiritualoʼ? 2) Teʼ túumben luʼumoʼ, ¿bix kun seguer u kaʼanskoʼon Jéeoba?

⁸ Antes k-kʼaj óoltik Jéeobaeʼ yaantoʼon kaʼach modos maʼ jach maʼalobtakiʼ. Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu yáantoʼon le oʼolaleʼ béeychaj u yantaltoʼon jatsʼuts modosoʼob (Isa. 11:6-8; Col. 3:9, 10). Bejlaʼeʼ tiaʼanoʼon ichil junpʼéel paraíso espiritualeʼ, teʼelaʼ tiʼ ku patikoʼon wa ku nuʼuktik k-kuxtal Jéeobaiʼ. Teʼ paraíso espiritualaʼ k-uʼuyik maʼalob yaniloʼon yéetel kanáantaʼanoʼon kex yaʼab baʼaloʼob kʼaastak ku beetaʼal teʼ yóokʼol kaabaʼ. Yaan máaxoʼobeʼ maʼ eʼesaʼabtiʼob yaabilaj tumen u láakʼtsiloʼob tu chichniloʼobiʼ, chéen baʼaleʼ bejlaʼeʼ ku yuʼubikoʼob yaabiltaʼanoʼob tumen le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼ paraíso espiritualoʼ (Juan 13:35). Bejlaʼeʼ tuláakloʼon tsʼoʼok k-kanik k-eʼes yaabilaj tiʼ u maasil, chéen baʼaleʼ le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ letiʼe k-ojéeltik k-kʼaj óol Jéeobaoʼ yéetel jach u yaabiltmoʼon (Sant. 4:8).

⁹ Teʼ túumben luʼumoʼ yaan k-jach jóoʼsik u yutsil le paraíso espiritualoʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan k-kajtal tiʼ junpʼéel jatsʼuts luʼum nuʼuktaʼan tumen u Reino Dios. Teʼ kʼiinoʼobaʼ Jéeobaeʼ láayliʼ yaan u seguer u patikoʼon wa u nuʼuktikoʼoneʼ, bejlaʼeʼ hasta maʼ tu páajtal k-máansik t-tuukul bix jatsʼutsil ken u kaʼansiloʼon Jéeoba teʼ Paraísooʼ (Isa. 11:9). Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon junpʼéel wíinklil yéetel junpʼéel tuukul perfecto, beyoʼ maas chéen chʼaʼabil ken k-naʼat yéetel ken k-beet baʼax ku yaʼalik. Le oʼolaleʼ unaj k-chaʼik u patikoʼon wa u nuʼuktikoʼon, unaj xan k-tsʼáaik u graciasil tiʼ tumen le bix u nuʼuktikoʼonoʼ ku yeʼesik u yaabiltmoʼon (Pro. 3:11, 12).

10. ¿Bix tu yeʼesil Jesús paciencia yéetel jach u yojel nuʼuktaj jeʼex u beetik Jéeobaeʼ?

¹⁰ Juntúul máax jach u yojel pat kʼateʼ u kʼaj óol tubeel baʼax claseil kʼat táan u patik, Jéeoba le Máax patikoʼonoʼ, jach u kʼaj óoloʼon tubeel. Letiʼeʼ u yojel baʼaxoʼob maʼ jach maʼalobtak k-beetkiʼ, baʼaxoʼob jeʼel u páajtal k-beetkeʼ yéetel u yojel tiʼ baʼaxoʼob tsʼoʼok k-maas maʼalobkíintik k-modos. Le baʼaloʼobaʼ ku chʼaʼik en cuenta le táan u patikoʼonoʼ (xok Salmo 103:10-14). Utiaʼal k-ojéeltik bix u yilkoʼon Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal k-ilik bix tu tratartil Jesús u apostoloʼob le ka tu beetoʼob baʼaxoʼob maʼ jach maʼalobtakiʼ. Yaan horaeʼ letiʼobeʼ baʼatelnajoʼob yoʼolal máax u maas nojchil ichiloʼob. Wa ka yanakech tu yiknaloʼobeʼ, ¿bix jeʼel a wilik kaʼach le baʼax tu beetaj le apostoloʼoboʼ? Maʼ xaaneʼ tsʼoʼok a tuklik kaʼacheʼ beyoʼob kʼat jach chicheʼ, chéen baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ bey tu yililoʼobiʼ, letiʼeʼ u yojleʼ wa ku yeʼeskoʼob kabal óolal, wa ku yuʼubikoʼob le tsolnuʼuk ku tsʼaʼabaltiʼob yéetel yaabilaj bey xan yéetel pacienciaoʼ, jeʼel kaʼach u kʼexik bix u tuukuloʼobeʼ (Mar. 9:33-37; 10:37,  41-45; Luc. 22:24-27). Ka tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼal Jesuseʼ, le apostoloʼoboʼ tu kʼamoʼob kiliʼich muukʼ yéetel maʼ kaʼa suunajoʼob baʼateʼel tu yoʼolal máax u nojchil ichiloʼobiʼ, baʼaxeʼ tu tsʼáaj u yóol u beetoʼob le meyaj tsʼaʼabtiʼob tumen Jesusoʼ (Bax. 5:42).

11. ¿Bix tu yeʼesil David bey kʼat séeb u paʼataleʼ, yéetel bix jeʼel k-beetik jeʼex letiʼeʼ?

¹¹ Teʼ kʼiinoʼobaʼ tiʼ Jéeobaeʼ ku meyaj le Biblia, u kiliʼich muukʼ yéetel le múuchʼulil utiaʼal u patikoʼonoʼ. Wa k-kʼáat ka u nuʼuktoʼon le Bibliaoʼ, unaj k-xokik, k-tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik yéetel k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon k-uʼuy u tʼaan. Le rey Davidoʼ tu yaʼalaj: «Tiʼ le áakʼaboʼob [mientras] chilikbalenoʼ, kin kʼaʼajsikech yéetel kin tukultikech» (Sal. 63:6). Tu yaʼalaj xan: «Yaan in kiʼikiʼtʼantik Yuumtsil, tumen letiʼ máax bisiken; jach ichil xan u taamil in puksiʼikʼaleʼ ku yaʼalik tiʼ teen [ich] áakʼaboʼob baʼax unaj in beetik» (Sal. 16:7). Jeʼex k-ilkoʼ Davideʼ tuukulnaj tiʼ baʼax ku yaʼalaʼal tiʼ tumen Jéeoba, letiʼeʼ tu chaʼaj u nuʼuktaʼal u tuukul yéetel u puksiʼikʼal kex yaan hora maʼ chéen chʼaʼabil tu yilil u beetkiʼ (2 Sam. 12:1-13). Davideʼ jach junpʼéel maʼalob ejemplo tiʼ bix unaj k-eʼesik kabal óolal yéetel tiʼ bix unaj k-uʼuyik tʼaan. Le oʼolaleʼ maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ lelaʼ: «Ken in xok le Bibliaoʼ, ¿kin tuukul wa tiʼ baʼax kin xokik? ¿Kin chaʼik wa u nuʼuktik le Biblia le baʼax kin tuklik bey xan le baʼax yaan tin puksiʼikʼaloʼ? ¿Bix jeʼel in maas tsʼáaik in wóol in beet lelaʼ?» (Sal. 1:2, 3).

12, 13. ¿Bix u meyaj tiʼ Jéeoba le kiliʼich muukʼ yéetel le múuchʼulil utiaʼal u nuʼuktikoʼonoʼ?

¹² Le kiliʼich muukʼoʼ jejeláas bix u patikoʼon, por ejemploeʼ jeʼel u yáantkoʼon k-eʼes le jatsʼuts modos tu yeʼesaj Jesusoʼ yéetel k-eʼesik u yich le kiliʼich muukʼoʼ (Gal. 5:22, 23). Junpʼéel tiʼ u yich le kiliʼich muukʼoʼ letiʼe yaabilajoʼ. Toʼoneʼ k-yaabiltmaj Dios, k-kʼáat k-beet baʼax ku yaʼalik yéetel k-kʼáat ka u nuʼuktoʼon tumen k-ojleʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ utiaʼal k-utsil. Tsʼoʼoleʼ k-ojleʼ u kiliʼich muukʼeʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon le muukʼ kʼaʼabéettoʼon utiaʼal maʼ k-chaʼik u nuʼuktikoʼon le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ (Efe. 2:2). Tu táankelmileʼ le apóstol Pablooʼ tu chaʼaj u nuʼuktaʼal u tuukul tumen u nuuktakil le judíoʼob jach nojbaʼal u yuʼubikubaʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ u kiliʼich muukʼ Dios áant u kʼex u tuukul, le oʼolal ka máan kʼiineʼ tu yaʼalaj: «Yaanten u muukʼil utiaʼal in beetik tuláakal baʼal, tu yoʼolal le Máax tsʼáaikten u páajtalil  in beetkoʼ» (Fili. 4:13). Toʼoneʼ k-ojleʼ Jéeobaeʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon u kiliʼich muukʼ wa k-kʼáatiktiʼeʼ (Sal. 10:17).

¹³ Tiʼ Jéeobaeʼ ku meyaj xan le múuchʼulil bey xan le ancianoʼob utiaʼal u patik wa u nuʼuktik k-kuxtaloʼ. Wa le ancianoʼob ku yilkoʼob yaan baʼax maʼ jach maʼalob k-beetkeʼ, letiʼobeʼ ku tsʼáaikoʼobtoʼon le áantaj kʼaʼabéetoʼ. Ken u beetoʼob lelaʼ maʼatech u yaʼalikoʼob chéen baʼax ku tuklikoʼob (Gal. 6:1). Baʼaxeʼ yéetel kabal óolaleʼ ku kʼáatkoʼob u yáantaj Jéeoba utiaʼal u béeytal u yeʼeskoʼob naʼatil. Letiʼobeʼ ku kaxtikoʼob xan tekstoʼob teʼ Biblia yéetel teʼ publicacionoʼob utiaʼal u tsʼáaikoʼob maʼalob tsolnuʼukoʼ. Le oʼolaleʼ wa juntúul anciano ku tsolnuʼuktikoʼon yéetel yaabilaj yoʼolal baʼaloʼob jeʼex baʼax nookʼil k-tsʼáaikeʼ, unaj k-kʼaʼajsikeʼ lelaʼ junpʼéel bix u yeʼesiktoʼon u yaabilaj Jéeoba. Ken k-beet le baʼax ku yaʼalaʼaltoʼonoʼ k-eʼesik beyoʼon kʼat séeb jeʼel u patik Jéeobaeʼ. Lelaʼ yaʼab utsiloʼob ken u taastoʼon.

14. Kex tiʼ Jéeoba yaan u páajtalil u patik wa u nuʼuktikoʼoneʼ, ¿bix u yeʼesik ku chaʼik k-yéeyik baʼax ken k-beete?

¹⁴ Wa k-naʼatik bix u nuʼuktikoʼon Jéeobaeʼ yaan k-bisikba maʼalob tu yéetel bey xan yéetel le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Yaan xan k-ilik le máaxoʼob teʼ kʼaʼaytaj jeʼex u yilaʼaloʼob tumen Jéeobaoʼ, maases le máaxoʼob ku xookoʼob t-éeteloʼ. Úuchjeakileʼ le máaxoʼob ku patikoʼob le kʼatoʼ antes u káajal u meyajtikoʼobeʼ ku láaj luʼskoʼob u sojlil yéetel u tuunichil le kʼatoʼ. Jéeoba, le Máax patikoʼonoʼ, ku yáantik le máaxoʼob u kʼáatoʼob ka nuʼuktaʼakoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ letiʼeʼ maʼatech u obligartik mix máak utiaʼal ka u kʼex u kuxtal, baʼaxeʼ ku yilik u kaʼansiktiʼob le baʼax toj tu táanoʼ yéetel ku chaʼik u chʼaʼtuklikoʼob wa yaan u kʼexik u kuxtaloʼob.

15, 16. ¿Bix u yeʼesik juntúul j-xoknáal u kʼáat ka nuʼuktaʼak tumen Jéeoba? Tsikbalt junpʼéel baʼax uchaʼan.

¹⁵ Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ Tessie, juntúul kiik kajaʼan Australia. Letiʼeʼ chéen chʼaʼabil tu yilil u naʼatik le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ. Chéen baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ táan u tsʼáaik kaʼach ichil u kuxtal le baʼax ku kanikoʼ yéetel maʼatech u bin kaʼach teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Le kiik tsʼáaik kaʼach xook tiʼoʼ ka tsʼoʼok u orar tiʼ Jéeobaeʼ tu chʼaʼtuklaj u xuʼulul u tsʼáaik xook tiʼ. Chéen baʼaleʼ úuch junpʼéel baʼal beet u jaʼakʼal u yóol. Mientras táan u xookoʼobeʼ Tessieeʼ tu yaʼalaj tiʼ le kiik baʼaxten maʼ u tsʼáa ichil u kuxtal le baʼax ku kanikoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ le kiikoʼ ku yuʼubikuba bey kaʼapʼéel icheʼ tumen jach jatsʼuts u yilik u apostar. Chéen baʼaleʼ beoraaʼ tsʼoʼok u chʼaʼtuklik u xuʼulul u beetik.

¹⁶ Maʼ xáanchaj tiʼ leloʼ Tessieeʼ káaj u bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel tu yeʼesaj jatsʼuts modos kex yaan hora ku pʼaʼastaʼal tumen le máaxoʼob yéetel ku biskubaoʼ. Ka máan kʼiineʼ okjaʼanaji, tsʼoʼoleʼ kex mejentak u paalaleʼ tu beetaj u precursorail. Dioseʼ ku kiʼimaktal u yóol ken u yil tsʼoʼok u káajal u tsʼáaik ichil u kuxtal juntúul j-xoknáal le baʼax ku kanik teʼ Bibliaoʼ, letiʼeʼ ku maas náatsʼal tiʼ letiʼ yéetel ku patik wa ku nuʼuktik u kuxtal utiaʼal u beetkuba bey junpʼéel nuʼukul utiaʼal baʼax utseʼ.

17. 1) ¿Bix a wuʼuyikaba ken a wojéelt Jéeoba patik wa nuʼuktik a kuxtal? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁷ Tak teʼ kʼiinoʼobaʼ yaan máaxoʼob patik yéetel u kʼaboʼob nuʼukuloʼob jatsʼutstak de kʼat, lelaʼ ku beetkoʼob yéetel paciencia. Jéeoba xaneʼ yéetel paciencia ku tsʼáaiktoʼon tsolnuʼukoʼob utiaʼal u patikoʼon wa u nuʼuktik k-kuxtal. Tsʼoʼoleʼ ku jach ilik bix ken k-kʼamil le baʼax ku yaʼalikoʼ (xok Salmo 32:8). ¿K-ilik wa Jéeoba bey juntúul máax jach taak u yáantkoʼoneʼ? ¿K-tsʼáaik wa cuenta bix u patikoʼon wa bix u nuʼuktik k-kuxtal? ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ k-pʼáatal bey jeʼex chichich kʼat ka tak pʼáatak maʼ k-beetik baʼax u kʼáat Jéeobaeʼ? ¿Baʼax modosil unaj u yantaltoʼon utiaʼal u béeytal u patikoʼon Jéeoba? Le taatatsiloʼoboʼ, ¿bix jeʼel u múul meyajoʼob yéetel Jéeoba utiaʼal u nuʼuktik u kuxtal u paalaloʼobeʼ? Lelaʼ yaan k-ilik tuláakʼ xookoʼ.