1. ¿Bix unaj k-uʼuyikba yoʼolal le fe yaantoʼonoʼ?

LE FEJOʼ maʼ junpʼéel baʼal yaan tiʼ tuláakal máakiʼ (2 Tes. 3:2). Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ ku tsʼáaik fe tiʼ tuláakal máaxoʼob meyajtik (Rom. 12:3; Gál. 5:22). ¿Máasaʼ jach k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba ikil u tsʼáaiktoʼon fe?

2, 3. 1) ¿Baʼax utsiloʼob ku kʼamik le máaxoʼob yaan u fejoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

² Jéeobaeʼ tu tsʼáaj u juntúuliliʼ Paal utiaʼal u páajtal u perdonartaʼal u kʼeban le máaxoʼob ku tsʼáaikoʼob u fejoʼob tiʼ u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. Lelaʼ tu tsʼáaj xan u páajtalil u biskuba máak yéetel Jéeoba bey xan u kuxtal minaʼan u xuul (Juan 6:44, 65; Rom. 6:23). ¿Máasaʼ Jéeobaeʼ jach uts t-éetel? Kex kʼebanoʼon yéetel k-náajmatik k-kíimileʼ tu yilaj jeʼel u páajtal k-beetik baʼaloʼob maʼalobtakeʼ (Sal. 103:10). Le oʼolaleʼ tu yáantoʼon k-ojéelt le utsiloʼob tu taasaj u kʼubik u kuxtal Jesusoʼ. Le ka káaj xan u yantaltoʼon fe tiʼ u kuxtal Jesús yéetel ka joʼopʼ k-beetik le baʼax tu kaʼansajoʼ,  anchajtoʼon u páajtalil k-kuxtal minaʼan u xuul (xok 1 Juan 4:9, 10).

³ ¿Baʼax uláakʼ jeʼel u páajtal k-kanik tu yoʼolal le fejoʼ? Utiaʼal u yantaltoʼon fejeʼ, ¿chéen wa yaan yéetel k-ojéeltik baʼax tsʼoʼok u beetik Dios t-oʼolal yéetel baʼax ken u beet maʼ kun xáantal? Maʼatech, koʼox ilik uláakʼ baʼax unaj k-beetik.

4. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u yantal fe tiʼ máak?

⁴ U yantaltoʼon fe tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesuseʼ maʼ chéen u kʼáat u yaʼal k-naʼatik le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetkoʼob t-oʼolaloʼ mix le baʼaxoʼob ken u beetoʼob maʼ kun xáantaloʼ. Baʼaxeʼ u kʼáat u yaʼaleʼ unaj k-tsʼíiboltik k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le baʼax ku kaʼanskoʼoboʼ. Táakaʼan xan k-áantik u maasil u kʼaj óoltoʼob Jéeoba yéetel Jesús. Le apóstol Pablooʼ, tu yaʼalaj: «Wa tu táan le máakoʼob ku jóokʼol ta chiʼ a waʼalik Jesúseʼ Yuumtsil, yéetel wa tu jaajil u yóol a puksiʼikʼal ka creertik líiʼsaʼab tumen Dios ichil le kimenoʼoboʼ, yaan a salvarkaba. Tumen yéetel u puksiʼikʼal máakeʼ ku yeʼesik yaan u fe utiaʼal ka aʼalaʼak toj u kuxtal tu táan Dios, chéen baʼaleʼ yéetel u chiʼ máakeʼ ku tʼaan tu táan uláakʼ máakoʼob utiaʼal salvación» (Rom. 10:9, 10; 2 Cor. 4:13).

5. 1) ¿Baʼaxten kʼaʼabéettoʼon fe, yéetel baʼaxten unaj k-ilik k-muʼukʼaʼankúuntik? Tsʼáa junpʼéel ejemplo.

⁵ Utiaʼal k-kuxtal minaʼan u xuul teʼ túumben Luʼumoʼ unaj u yantaltoʼon fe yéetel k-ilik u muʼukʼaʼantal. Le fejoʼ bey jeʼex junkúul chan paakʼaleʼ, utiaʼal u jatsʼutstal yéetel u nojochtaleʼ maʼ unaj u xuʼulul u jóoyabtaʼaliʼ. Wa ka xuʼuluk u láalaʼal jaʼ tiʼeʼ jeʼel u tijleʼ yéetel jeʼel u kíimileʼ. Lelaʼ bey xan u yúuchul yéetel k-fejoʼ, le oʼolaleʼ unaj k-ilik u ‹muʼukʼaʼantal yéetel u maas nojochtal› (Tito 2:2; 2 Tes. 1:3; Luc. 22:32; Heb. 3:12).

6. Hebreos 11:1, ¿baʼax ku yaʼalik yoʼolal le fejoʼ?

⁶ U libroil Hebreos 11:1 (xoke), ku tsolik baʼax le fejoʼ. Yáaxeʼ ku yaʼalikeʼ le fejoʼ «letiʼe u jach creertik máak yaan u yúuchul le baʼax táan u páaʼtikoʼ». Ichil le baʼaxoʼob «ku creerkoʼ» tiaʼan le baʼaxoʼob u yaʼalmaj Jéeoba u beetik maʼ kun xáantaloʼ, jeʼex u xuʼulsik le kʼasaʼaniloʼ yéetel u tsʼáaik junpʼéel túumben Luʼum. U kaʼapʼéeleʼ, ku yaʼalikeʼ «juntúul máak yaan u fejeʼ convencido de ke jach jaaj le baʼax ku creerkoʼ kex maʼ tu páajtal u yilaʼal». Ichil le baʼaloʼob maʼ tu páajtal u yilaʼaloʼ tiaʼan Jéeobaiʼ, Jesucristo, le angeloʼoboʼ yéetel le Reino yaan teʼ kaʼanoʼ (Heb. 11:3). ¿Bix k-eʼesik yaantoʼon fe tiʼ u promesaʼob Dios yéetel tiʼ le baʼaxoʼob maʼ tu páajtal k-ilkoʼ? Lelaʼ k-eʼesik tiʼ baʼax k-aʼalik yéetel baʼax k-beetik.

7. U kuxtal Noeeʼ, ¿bix u yáantkoʼon k-naʼat baʼax u kʼáat u yaʼal u yantal u fe máak? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ.)

⁷ ¿Baʼax k-kanik tiʼ le fe tu yeʼesaj Noeoʼ? Le apóstol Pablooʼ, tu yaʼalaj: «Tu yoʼolal fejeʼ Noéeʼ tu yuʼubaj u tʼaan Dioseʼ ka tu beetaj junpʼéel arca utiaʼal u salvarkuba letiʼ yéetel u láakʼtsiloʼob. Lelaʼ tu beetaj le ka aʼalaʼabtiʼ tumen Dios yaan u yúuchul baʼaloʼob mix juntéen ilaʼakoʼob» (Heb. 11:7). Noeeʼ jach tu creertaj le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Jéeobaoʼ, le oʼolal tu beetaj junpʼéel nuxiʼ arca. Maʼ xaaneʼ tuláakal máak kʼáatiktiʼ baʼaxten ku beetik le arcaoʼ. Jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ Noeeʼ kʼaʼaytajnaj tiʼob tumen tu yaʼalajtiʼob baʼax ken u beet Dios. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Noeeʼ «tu tsʼáaj ojéeltbil unaj u bisik máak junpʼéel toj kuxtal» (2 Ped. 2:5). Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ tuláakal máak yaan u taasaʼal le Diluvio utiaʼal u xuʼulsaʼal tiʼ le máakoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ tu yaʼalajtiʼob jach jeʼex aʼalaʼabiktiʼ tumen Jéeobaoʼ: «Tsʼoʼok in chʼaʼtuklik in xuʼulsik tiʼ tuláakal máak, tumen tu culpaʼobeʼ le luʼumoʼ chuup yéetel baʼaloʼob  kʼaastak», tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan: «Teneʼ yaan in beetik u búulul le luʼum utiaʼal ka in xuʼuls tiʼ tuláakal baʼal ku chʼaʼik u yiikʼoʼ. Tuláakal baʼal yaan teʼ luʼumoʼ yaan u kíimil». Noé túuneʼ tu yaʼalaj tiʼ le máakoʼob baʼax unaj u beetkoʼob utiaʼal ka u salvartubaʼoboʼ. Jéeobaeʼ u yaʼalmajtiʼ kʼaʼabéet «u yookloʼob» ichil le arcaoʼ (Gén. 6:13, 17, 18).

8. ¿Baʼax tu yaʼalaj Santiago tu yoʼolal le fejoʼ?

⁸ Santiago xaneʼ tʼaanaj tu yoʼolal le fejoʼ. Le baʼax tu yaʼaloʼ maʼ xaaneʼ tu beetaj junpʼíit tiempo tsʼoʼokok u tsʼíibtik u carta le apóstol Pablo tiʼ le hebreoʼoboʼ. Santiagoeʼ tu yaʼalaj: «Techeʼ maʼ tu páajtal a weʼesik wa yaan a fe tumen maʼatech a beetik baʼaloʼob maʼalobtak, pero teneʼ jeʼel u páajtal in weʼesik yaan in fe yéetel le baʼaxoʼob kin beetkoʼ» (Sant. 2:​18). Letiʼeʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ utiaʼal u yantal u fe máakeʼ maʼ chéen yaan yéetel u creertik wa baʼaxiʼ. Tak le demonioʼoboʼ ku creertikoʼob yaan Dios chéen baʼaleʼ maʼ u tsʼaamaj u fejoʼob tiʼiʼ, baʼaxeʼ jach ku tsʼáaikubaʼob tu contra (Sant. 2:​19, 20). Jeʼex k-ilkoʼ juntúul máax yaan u fejeʼ yaan u yilik u beetik utsil meyajoʼob wa baʼaloʼob maʼalobtak utiaʼal u lúubul utsil tiʼ Jéeoba. Lelaʼ letiʼe baʼax tu beetaj Abrahanoʼ. Santiagoeʼ tu yaʼalaj: «¿Maʼ wa aʼalaʼab toj u kuxtal k-taata Abrahán tu yoʼolal le baʼax tu beetoʼ? Letiʼeʼ tu tsʼáaj Isaak, u hijo, yóokʼol le altar utiaʼal u kʼuboʼ.  Jeʼex a wilkeʼexoʼ yéetel le baʼax tu beetoʼ tu yeʼesaj yaan u fe. Bey túunoʼ u fejeʼ jach chúukaʼanchaj tu yoʼolal baʼaxoʼob tu beetaj». Ka tsʼoʼokeʼ Santiagoeʼ tu yaʼaleʼ le fejoʼ mix baʼal u biilal wa maʼ tu yeʼesik máak ichil u kuxtal, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Junpʼéel wíinklil minaʼan u muukʼil u kuxtaleʼ kimen yanil, le fe xanoʼ wa maʼ tu yeʼesik máak yéetel baʼaxoʼob ku beetkeʼ kimen yanil» (Sant. 2:21-23, 26).

9, 10. Utiaʼal k-tsʼáaik k-fe tiʼ Jesuseʼ, ¿baʼax unaj k-beetik?

⁹ Maas tiʼ treinta años tsʼíibnak Santiago yoʼolal le fejoʼ, Juaneʼ tu tsʼíibtaj u Evangelio yéetel óoxpʼéel cartaʼob. Jeʼex uláakʼ máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ, Juaneʼ ku naʼatik xan kaʼach baʼax u kʼáat u yaʼal le fejoʼ. Ichil le baʼaxoʼob tu tsʼíibtoʼ yaʼab u téenel meyajnajtiʼ le tʼaan ich griego ku suʼutul ich maya «tsʼáa a fejeʼexoʼ».

¹⁰ Juaneʼ tu yaʼalaj: «Le máax ku tsʼáaik u fe tiʼ le Paaloʼ yaan u yantal kuxtal minaʼan u xuul tiʼ, le máax maʼ tu yuʼubik u tʼaan le Paaloʼ maʼ ken u yil le kuxtaloʼ, baʼaxeʼ u pʼujaʼanil Dios kun antal tu yóokʼol mantatsʼ» (Juan 3:36). Utiaʼal k-tsʼáaik k-fe tiʼ Jesuseʼ kʼaʼabéet k-beetik le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ. Ken k-xok le baʼaxoʼob tu tsʼíibtaj Juanoʼ jeʼel u páajtal k-ilkeʼ Jesuseʼ yaʼab u téenel tu yaʼaleʼ utiaʼal u yantaltoʼon kuxtal minaʼan u xuuleʼ kʼaʼabéet k-tsʼáaik k-fe tiʼ letiʼ bey xan tiʼ u Taata (Juan 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12).

11. ¿Bix jeʼel k-eʼesik tiʼ Jéeoba jach nojoch baʼal k-ilik úuchik u chaʼik k-naʼatik u jaajil?

¹¹ Tiʼ Jéeobaeʼ meyajnaj u kiliʼich muukʼ utiaʼal u yáantkoʼon k-naʼat u jaajil tu yoʼolal letiʼ, u jaajil tu yoʼolal u Hijo yéetel utiaʼal k-tsʼáaik k-fe tiʼ letiʼob (xok Lucas 10:21). ¿Bix jeʼel k-eʼesik tiʼ Jéeoba jach nojoch baʼal k-ilik le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik t-oʼolaloʼ? K-eʼesik ken k-tsʼáa u graciasil tiʼ mantatsʼ ikil u chaʼik k-bisikba tu yéetel yoʼolal u kuxtal Jesús, «le Máax nuʼuktik k-fe yéetel beetik u chúukaʼantal le fe yaantoʼonoʼ» (Heb. 12:2). K-eʼesik xan ken seguernak k-muʼukʼaʼankúuntik k-fe, lelaʼ k-beetik ken orarnakoʼon mantatsʼ tiʼ Jéeoba yéetel ken k-xok u Tʼaan (Efe. 6:18; 1 Ped. 2:2).

12. ¿Bix k-eʼesik yaantoʼon fe?

¹² Toʼoneʼ unaj u seguer k-eʼesik yéetel baʼaxoʼob k-beetik jach muʼukʼaʼan k-fe tiʼ u promesaʼob Jéeoba. ¿Bix k-beetik? Ken seguernak k-kʼaʼaytik tiʼ le máakoʼob u Reino Diosoʼ yéetel ken k-áantoʼob u beetubaʼob disipuloil tiʼ Jesús. K-eʼesik xan ken seguernak k-beetik «baʼax maʼalob utiaʼal k-áantik tuláakal máak, chéen baʼaleʼ maases tiʼ le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ» (Gál. 6:10). Tsʼoʼoleʼ mantatsʼ xan k-ilik ‹k-pitik k-úuchben modos paʼteʼ yéetel le baʼaxoʼob suuk k-beetik kaʼachoʼ› tumen jach junpuliʼ maʼ k-kʼáat náachtal tiʼ Jéeobaiʼ (Col. 3:5, 8-10).

13. 1) ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-eʼesik fe tiʼ Dios? 2) ¿Baʼax yéetel ku keʼetel le fe teʼ Bibliaoʼ, yéetel baʼaxten?

¹³ Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Wa minaʼan u fe máakeʼ maʼ tu páajtal u lúubul utsil tiʼ Dios, tumen le máax ku natsʼkuba tu yiknal Dioseʼ kʼaʼabéet u creertik jach tu jaajil yaan Dios. Kʼaʼabéet xan u creertik jach tu jaajil ku tsʼáaik baʼaloʼob maʼalobtak tiʼ le máaxoʼob ku tsʼáaik u yóol u kaxtoʼob utiaʼal u adorartoʼoboʼ» (Heb. 11:6). Jeʼex junpʼéel chuunpakʼ jach kʼaʼabéet utiaʼal u beetaʼal junpʼéel najeʼ, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le fejoʼ junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob kʼaʼabéet utiaʼal u kʼuchul máak u meyajt Diosoʼ (Heb. 6:1). Chéen baʼaleʼ maʼ chéen fe kʼaʼabéet u yantaltoʼoniʼ, yaan uláakʼ jatsʼuts modos unaj k-eʼesik utiaʼal maʼ u xuʼulul k-bisikba yéetel Jéeobaiʼ (xok 2 Pedro 1:5-7; Jud. 20, 21).

14, 15. ¿Baʼaxten le yaabilajoʼ maas kʼaʼanaʼan tiʼ le fejoʼ?

¹⁴ Le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ maas  yaʼab u téenel tu chʼaʼchiʼitoʼob le fe tiʼ uláakʼ jatsʼuts modosoʼoboʼ. Lelaʼ ¿u kʼáat wa túun u yaʼaleʼ le fejoʼ letiʼe baʼax maas kʼaʼanaʼan k-eʼesik ichil k-kuxtaloʼ? Koʼox ilik.

¹⁵ Pabloeʼ tu ketaj le fe yéetel le yaabilajoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Wa [...] yaanten le bukaʼaj fe kʼaʼabéet utiaʼal in péeksik montañaʼoboʼ, chéen baʼaleʼ wa minaʼan in yaabilajeʼ mix baʼalen» (1 Cor. 13:2). Jesús xaneʼ tu yaʼaleʼ u yaabiltik máak Dioseʼ letiʼe baʼax maas nojoch «ichil le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Leyoʼ» (Mat. 22:35-40). Le yaabilajoʼ ku beetik u yantaltoʼon uláakʼ jatsʼuts modos maʼalobtak tu táan Dios. Por ejemploeʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le yaabilajoʼ «tuláakal baʼal ku creertik». Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ le yaabilajoʼ ku yáantkoʼon k-creert wa u yantal k-fe tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob ku yaʼalik Dios teʼ Bibliaoʼ (1 Cor. 13:4, 7).

16, 17. 1) ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le fe yéetel le yaabilajoʼ? 2) Ichil le fe yéetel le yaabilajoʼ, ¿máakalmáak u maas kʼaʼanaʼanil, yéetel baʼaxten?

¹⁶ Le fe yéetel le yaabilajoʼ kaʼapʼéel baʼaloʼob jach kʼaʼabéet u yantaltoʼon. Le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ yaʼab u téenel tu chʼaʼchiʼitoʼob junmúuchʼ le kaʼapʼéel tʼaanoʼobaʼ. Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob ka u búukintoʼob «le fe yéetel le yaabilaj jeʼex u tsʼaʼabal junpʼéel corazaoʼ» (1 Tes. 5:8). Ka tʼaanaj xan tiʼ Jesuseʼ, Pedroeʼ tu yaʼalaj: «Kex mix juntéen ta wileʼex Jesucristoeʼ a yaabiltmeʼex. Kex beora maʼ táan a wilkeʼexaʼ a tsʼaamaj a fejeʼex tiʼ letiʼ» (1 Ped. 1:8). Santiagoeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ: «Dioseʼ tu yéeyaj le máaxoʼob óotsiloʼob tu táan u máakiloʼob yóokʼol kaab utiaʼal ka ayikʼalchajkoʼob yéetel fe, utiaʼal beyoʼ ka u kʼamoʼob le Reino u yaʼalmaj Dios u tsʼáaik tiʼ le máaxoʼob yaabiltmiloʼ» (Sant. 2:5). Juan xaneʼ tu ­yaʼaleʼ Dioseʼ u kʼáat «ka k-tsʼáa k-fe tiʼ u kʼaabaʼ Jesucristo le u Paaloʼ yéetel ka k-paklan yaabiltbaʼex» (1 Juan 3:23).

¹⁷ Le apóstol Pablooʼ, tu tsʼíibtaj xan: «Beora túunaʼ, ku pʼáatal le óoxpʼéel baʼaloʼobaʼ: fe, esperanza yéetel yaabilaj; chéen baʼaleʼ u maas nojchil tiʼ leloʼobaʼ letiʼe yaabilajoʼ» (1 Cor. 13:13). Teʼ túumben luʼumoʼ maʼ kun kʼaʼabéettal k-eʼesik fe tiʼ u promesaʼob Dios yaan yil yéetel le Paraísooʼ tumen tsʼokaʼaniliʼ u láaj béeytaloʼobeʼ. Chéen baʼaleʼ kex yaan k-kajtal teʼ jatsʼuts luʼum ku yaʼalik le Bibliaoʼ láayliʼ yaan u kʼaʼabéettal k-eʼesik yaabilaj tiʼ Dios yéetel tiʼ le máakoʼoboʼ. Le oʼolaleʼ yaan u kʼaʼabéettal u seguer k-nojochkíintik le yaabilaj k-uʼuyik tu yoʼolal Jéeoba yéetel tu yoʼolal uláakʼ máakoʼoboʼ.

18, 19. ¿Baʼax utsil tsʼoʼok u taasik u yantal tiʼ toʼon fe, yéetel máax náajmatik ka nojbeʼenkúuntaʼak?

¹⁸ Teʼ kʼiinoʼobaʼ k-chaʼik u nuʼuktikoʼon u kiliʼich muukʼ Dios, le oʼolaleʼ yaantoʼon fe tiʼ u Reino yéetel k-apoyartik; tsʼoʼoleʼ jach yaan yaabilaj ichiloʼon (Gál. 5:22, 23). ¿Baʼax utsil tsʼoʼok u taasik lelaʼ? Maas tiʼ ocho millones sukuʼunoʼob tiʼ tuláakal le múuchʼuliloʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ ku múul meyajoʼob yéetel jach jatsʼuts bix u biskubaʼob. Jeʼex k-ilkoʼ le fe yéetel le yaabilajoʼ kaʼapʼéel baʼaxoʼob jach táaj kʼaʼabéetoʼob.

¹⁹ Le yaabilaj yaan ichiloʼonaʼ chéen ku béeytal yéetel u yáantaj Dios, le oʼolaleʼ chéen letiʼ ku náajmatik u nojbeʼenkúuntaʼal (Isa. 55:13). Toʼoneʼ k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba tumen letiʼeʼ ‹tsʼoʼok u beetik k-salvartaʼal tu yoʼolal k-fe› (Efe. 2:8). Jéeobaeʼ yaan u seguer u yáantik yaʼab máakoʼob utiaʼal ka yanak u fejoʼob tiʼ letiʼ. Maʼ kun xáantal túuneʼ tiʼ tuláakal le Luʼumaʼ yaan u yantal máaxoʼob minaʼan u kʼebanoʼob, toj u kuxtaloʼob yéetel kiʼimak u yóoloʼob, letiʼob túuneʼ junmúuchʼ ken u nojbeʼenkúuntoʼob Jéeoba utiaʼal minaʼan u xuul.