1, 2. Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, ¿tu contra baʼaxoʼob ku baʼateloʼob?

 TULÁAKAL le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, tsʼoʼok u yantal u mukʼulmuukʼoʼob wa u baʼateloʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob chúukaʼan u yóoloʼob tiʼ Dios. Lelaʼ bey tu beetil tak Abel, le yáax máax chúukpaj u yóol tiʼ Diosoʼ. Le apóstol Pablooʼ tu yaʼaleʼ le hebreoʼoboʼ ‹chúukpaj u yóol u muʼyajtoʼob yaayaj baʼaloʼob› utiaʼal u kʼaʼamloʼob yéetel u bendecirtaʼaloʼob tumen Jéeoba (Heb. 10:32-34). Tu kʼiinil le griegoʼoboʼ suuk kaʼach u beetaʼal ketlan áalkaboʼob, competenciaʼob de baʼateʼel yéetel de loox (box). Pabloeʼ tu ketaj le bix k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Dios yéetel le bix u tsʼáaik u yóol ganar le máaxoʼob ku competiroʼobaʼ (Heb. 12:1, 4). Teʼ kʼiinoʼobaʼ táan k-ilik u yantaltoʼon le kuxtal minaʼan u xuuloʼ, chéen baʼaleʼ yaan baʼaxoʼob jeʼel u beetik u náayal k-óoleʼ, u lúubul k-óol yéetel jeʼel u beetkoʼob maʼ u yantaltoʼon le baʼax ku yaʼalik Dios u tsʼáaiktoʼonoʼ.

² Tiʼ toʼoneʼ yaantoʼon junpʼéel nojoch baʼateʼel tu contra Satanás yéetel tu contra u kʼasaʼan yóokʼol kaab (Efe. 6:12). Le oʼolaleʼ unaj k-kanáantikba utiaʼal maʼ u náachkuntkoʼon tiʼ Dios le baʼaloʼob  ku kaʼansaʼaloʼob teʼ yóokʼol kaabaʼ, u tuukul chéen máakoʼob yéetel le baʼaloʼob kʼaastak jeʼex le núupkʼebanoʼ, le tsʼuʼutsʼ chamaloʼ, le káaltaliloʼ yéetel u drogarkuba máak. Mantatsʼ xan unaj k-ilik baʼateʼel tu contra le baʼaloʼob maʼ jach maʼalobtak k-beetkoʼ yéetel maʼ unaj xan k-chaʼik u sen lúubul k-óoliʼ (2 Cor. 10:3-6; Col. 3:5-9).

3. ¿Bix u yáantkoʼon Jéeoba utiaʼal k-baʼateʼel tu contra le baʼaxoʼob jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ letiʼoʼ?

³ ¿Jeʼel wa u páajtal k-ganartik le baʼateʼel yaantoʼon tu contra le baʼaxoʼob jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ Diosaʼ? Jeʼeleʼ, chéen baʼaleʼ maʼ unaj u xuʼulul k-baʼateliʼ. Pabloeʼ tu ketuba yéetel juntúul máax ku loox, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Le bix táan in wáalkaboʼ maʼ chéen minaʼan u cuentailiʼ; le bix táan in looxoʼ maʼ utiaʼal in loxik le iikʼoʼ» (1 Cor. 9:26). Jeʼex u beetik juntúul máax ku loox yéetel uláakʼ máakeʼ, toʼoneʼ kʼaʼabéet xan k-baʼateʼel tu contra le baʼaxoʼob jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ Diosoʼ. Jéeobaeʼ ku yáantkoʼon yéetel ku kaʼansiktoʼon bix jeʼel u páajtal k-beetkeʼ. Lelaʼ ku beetik yéetel u yáantaj le Bibliaoʼ, le publicacionoʼoboʼ, le muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel le asambleaʼoboʼ. ¿Táan wa k-jóoʼsik u yutsil tuláakal le áantajoʼob ku tsʼaʼabaltoʼonaʼ? Wa maʼ táan k-beetkeʼ maʼ xaaneʼ maʼ táan k-tsʼáaik k-óol baʼateliʼ baʼaxeʼ chéen táan k-loxik le iikʼoʼ.

4. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u ganarkoʼon le kʼaasoʼ?

⁴ Toʼoneʼ maʼ unaj k-chaʼik u náayal k-óol mix junsúutukiʼ. ¿Baʼaxten? Tumen le baʼaxoʼob jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ Diosoʼ jeʼel u beetkoʼob u lúubul k-óol teʼ súutukil maʼ táan k-páaʼtikoʼ wa teʼ súutukil maas lubaʼan k-óoloʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon bix jeʼel k-kanáantikbaeʼ tsʼoʼoleʼ ku líiʼsik k-óol yéetel le tʼaanoʼobaʼ: «Maʼ a chaʼik u tsʼáanchaʼatkech le kʼaasoʼ, baʼaxeʼ seguernak a tsʼáanchaʼatik le kʼaas yéetel le baʼax utsoʼ» (Rom. 12:21). Wa maʼ t-xulik k-baʼateʼel tu contra le kʼaasoʼ jeʼel u páajtal k-ganareʼ. Chéen baʼaleʼ wa k-kaʼanal yéetel k-xulik baʼateleʼ, le Kʼaasilbaʼal, u kʼasaʼan yóokʼol kaab bey xan le baʼaxoʼob maʼ jach maʼalobtak k-beetkoʼ, jeʼel u ganarkoʼoneʼ. Le oʼolaleʼ maʼ unaj k-chaʼik u lúubul k-óoliʼ mix unaj k-chaʼik u lúubul u muukʼ k-kʼabiʼ (1 Ped. 5:9).

5. 1) Utiaʼal ka u kʼamoʼon Dios yéetel ka u tsʼáatoʼon u bendicioneʼ, ¿baʼax unaj k-kʼaʼajsik mantatsʼ? 2) ¿Tiʼ máaxoʼob ken k-tʼaan?

⁵ Utiaʼal k-ganareʼ mantatsʼ kʼaʼabéet k-kʼaʼajsik baʼaxten táan k-baʼateʼel. Toʼoneʼ k-baʼateʼel tumen k-kʼáat ka u kʼamoʼon Dios yéetel ka u tsʼáatoʼon u bendición. Hebreoʼob 11:6, ku yaʼalik: «Máax ku natsʼkuba tu yiknal Dioseʼ kʼaʼabéet u creertik jach tu jaajil yaan Dios, yéetel ku síik baʼaloʼob maʼalobtak tiʼ le máaxoʼob jach ku tsʼáaik u yóol u kaxtoʼoboʼ». K-tsʼáaik k-óol k-kaxt Jéeobaeʼ u kʼáat u yaʼal k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-lúubul utsil tu táanoʼ (Bax. 15:17). Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ yaʼab máaxoʼob tu tsʼáaj u yóoloʼob u kaxtoʼob Jéeoba. Ichiloʼobeʼ tiaʼan Jacob, Raquel, José yéetel Pablo, letiʼobeʼ tu aktáantoʼob yaʼab baʼaloʼob tu beetaj u lúubul u yóoloʼob yéetel u kaʼanloʼob, kex beyoʼ maʼ xuʼul u meyajtikoʼob Diosiʼ. Le baʼax tu beetoʼoboʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ wa k-beetik xan tuláakal le ku páajtal utiaʼal u chúukpajal k-óoleʼ, Jéeobaeʼ yaan u bendecirkoʼon. Koʼox ilik bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex letiʼobeʼ.

6. ¿Baʼax áant Jacob utiaʼal u chúukpajal u yóol, yéetel baʼax utsiloʼob tu kʼamaj? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ.)

⁶ Jacobeʼ u yaabiltmaj kaʼach Jéeoba yéetel ku yilik junpʼéel privilegio u biskuba tu yéetel le oʼolal tu beetaj tuláakal le ku páajtal utiaʼal u chúukpaj u yóol tiʼ letiʼoʼ. Letiʼeʼ tu creertaj yaan u bendecirtaʼal u paalal jeʼex u yaʼalmil Jéeobaoʼ (Gén. 28:3, 4). Juntéenjeakil, le yaan óoliʼ 100 años tiʼoʼ, anchaj u mukʼulmuukʼ yéetel juntúul ángel utiaʼal  u bendecirtaʼal tumen Dios (xok Génesis 32:24-28). ¿Jach wa yaan kaʼach muukʼ tiʼ Jacob utiaʼal ka béeyak u baʼateʼel yéetel juntúul ángel maas yaan u muukʼ? Maʼatech. Baʼaxeʼ letiʼeʼ deporsi juntúul máak jach ku tsʼáaik u yóol tiʼ baʼax ku beetik yéetel tu yeʼesaj jach u kʼáat ka bendecirtaʼak. Jéeoba xaneʼ jach tu bendecirtaj úuchik u chúukpajal u yóol yéetel tu tsʼáaj u kʼaabaʼt Israel, lelaʼ u kʼáat u yaʼal «Máax ku mukʼulmuukʼ yéetel Dios» wa «Máax chúukaʼan u yóol tiʼ Dios». Jacobeʼ tu kʼamaj le baʼax táan k-kaxtik xan toʼonoʼ, u kʼaʼamal tumen Dios yéetel u bendecirtaʼal.

7. 1) ¿Baʼax beetik kaʼach u muʼyaj Raquel? 2) ¿Baʼax tu beetaj Raquel, yéetel bix bendecirtaʼabik?

⁷ Raquel, u yatan Jacobeʼ, u kʼáat kaʼach u yil bix ken u béeykuntil Jéeoba le baʼax u yaʼalmaj tiʼ Jacoboʼ. Chéen baʼaleʼ yaan junpʼéel baʼax talamkúuntik lelaʼ, Raqueleʼ minaʼan kaʼach mix juntúul u paal. Teʼ kʼiinoʼoboʼ, suʼtsil u pʼáatal maʼ u yantal u paalal juntúul koʼolel. ¿Baʼax áant Raquel utiaʼal maʼ u lúubul u yóol kex yaj baʼax táan kaʼach u muʼyajtik? Letiʼe u tuukul tiʼ le promesa u yaʼalmaj Jéeobaoʼ. Letiʼeʼ tu yilaj u maas orar tiʼ Jéeoba, Jéeoba xaneʼ tu yuʼubaj le oracionoʼob tu beetaj Raquel yéetel u jaajil u yóoloʼ. Raqueleʼ tu yuʼubaj bendecirtaʼabi tumen ka tsʼoʼokeʼ anchaj u paalal. Lelaʼ le beet u yaʼalik le tʼaanoʼobaʼ: ‹¡Tsʼoʼok in sen baʼateʼel yéetel tsʼoʼok xan in ganar!› (Gén. 30:8, 20-24).

8. ¿Baʼaxoʼob tu muʼyajtaj José, yéetel bix u yáantkoʼon le baʼax tu beetoʼ?

⁸ Maʼ xaaneʼ le bix úuchik u chúukpajal u yóol Jacob yéetel Raquel u meyajtoʼob Diosoʼ le áant José, u hijoʼob, le ka beetaʼab u muʼyajoʼ. Le yaan 17 años tiʼ Joseoʼ, jach kʼexpaj u kuxtal. Letiʼeʼ pʼektaʼan kaʼach tumen u sukuʼunoʼob le oʼolal koʼon bey palitsileʼ. Ka tsʼoʼokeʼ kex mix baʼal u beetmeʼ, máan yaʼab años kʼalaʼan cárcel tu luʼumil Egipto (Gén. 37:23-28; 39:7-9, 20, 21). Chéen baʼaleʼ Joseeʼ maʼ lúub u yóoliʼ yéetel maʼ kʼuuxilnajiʼ, mix tu tuklaj u sutik u jeel baʼax beetaʼabtiʼiʼ. ¿Baʼaxten? Tumen maʼ u kʼáat kaʼach u xuʼulul u biskuba yéetel Jéeobaiʼ (Lev. 19:18; Rom. 12:17-21). Le baʼax tu beetaj Joseoʼ jach jeʼel u yáantkoʼoneʼ. Kex wa yaʼab baʼaloʼob kʼaastak t-muʼyajtaj t-chichnil, wa kex láayliʼ táan k-muʼyajtik yaʼab baʼaloʼobeʼ, maʼ unaj u xuʼulul k-baʼateʼel tu contraʼobiʼ. Wa k-beetik lelaʼ yaan u bendecirkoʼon Jéeoba (xok Génesis 39:21-23).

9. ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex Jacob, Raquel yéetel Joseeʼ?

⁹ Maʼ xaaneʼ teʼ kʼiinoʼobaʼ táan k-aktáantik yaʼab baʼaloʼob. Maʼ xaaneʼ táan u beetaʼal k-muʼyaj kex mix baʼal kʼaas k-beetmaj, pʼektaʼanoʼon wa yaan kʼiineʼ tu yoʼolal lelaʼ ku yaʼalaʼaltoʼon baʼal. Tu lugar u lúubul k-óoleʼ unaj u kʼaʼajaltoʼon baʼax áant Jacob, Raquel yéetel José utiaʼal u seguer u meyajtikoʼob Jéeoba yéetel kiʼimak óolal. Jéeobaeʼ tu yáantoʼob yéetel tu bendecirtoʼob tumen letiʼobeʼ tu yiloʼob maas kʼaʼanaʼan u biskubaʼob tu yéetel. Letiʼobeʼ maʼ xuʼul u baʼateloʼob wa u mukʼulmuukʼoʼobiʼ, tsʼoʼoleʼ tu yilaj u beetkoʼob le baʼax tu yaʼaloʼob ichil u oracionoʼoboʼ. Bejlaʼeʼ kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼob le oʼolaleʼ maʼ unaj u tuʼubultoʼon le jatsʼuts esperanza yaantoʼonoʼ. Techeʼ ¿a kʼáat wa seguer a baʼateʼel wa a tsʼáaik a wóol utiaʼal ka u bendecirtech Jéeoba?

10, 11. 1) Wa k-kʼáat ka u bendecirtoʼon Jéeobaeʼ, ¿baʼaxten unaj u seguer k-baʼateʼel? 2) ¿Baʼax ken u yáantoʼon k-beet baʼax maʼalob?

¹⁰ Wa k-kʼáat ka u bendecirtoʼon Jéeobaeʼ, ¿baʼaxten unaj u seguer k-baʼateʼel? Tumen kʼebanoʼon. Maʼ xaaneʼ táan k-baʼateʼel wa táan k-ilik k-pʼatik junpʼéel baʼax kʼaas k-beetik. Maʼ xaan xaneʼ yaan sukuʼunoʼobeʼ táan u yilkoʼob maʼ u lúubul u yóoloʼob ken jóokʼkoʼob kʼaʼaytaj kex mix máak uʼuyikoʼob, uláakʼoʼobeʼ kʼojaʼanoʼob wa ku yuʼubikubaʼob chéen tu juunaloʼob.  Yaan xaneʼ táan u xachkubaʼob utiaʼal u perdonartikoʼob máax beet u muʼyajoʼoboʼ. Kex úuch joʼopʼok k-meyajtik Jéeoba wa kex maʼeʼ, tuláakloʼon ku yantal k-mukʼulmuukʼ wa k-baʼateʼel tu contra le baʼaxoʼob jeʼel u beetik u xuʼulul k-meyajtik Dios, le máax bendecirtik le máaxoʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ.

¹¹ U jaajileʼ yaan horaeʼ maʼ chéen chʼaʼabil k-beetik le baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ juntúul máax meyajtik Diosoʼ, maases wa táan k-baʼateʼel tu contra junpʼéel baʼal maʼ maʼalob k-beetkiʼ (Jer. 17:9). Wa bey k-uʼuyikbaoʼ unaj k-orar tiʼ Jéeoba yéetel k-kʼáatik u kiliʼich muukʼ, le kaʼapʼéel baʼaloʼobaʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon muukʼ utiaʼal k-beetik baʼax maʼalobeʼ, beyoʼ yaan k-bendecirtaʼal tumen Dios. Chéen baʼaleʼ unaj k-ilik k-beetik jeʼel bix k-kʼáatik ich k-oracionoʼobeʼ. Unaj xan k-jóoʼsik tiempo utiaʼal k-xokik sáamsamal le Bibliaoʼ yéetel utiaʼal le adoración ich familiaoʼ (xok Salmo 119:32).

12, 13. ¿Bix áantaʼabik kaʼatúul j-Jaajkunajoʼob baʼateʼel tu contra u kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob?

¹² Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ tsʼoʼok u yáantaʼaloʼob tumen le Bibliaoʼ, u kiliʼich muukʼ Dios yéetel tumen le publicacionoʼob utiaʼal ka u pʼatoʼob le baʼax kʼaas ku beetkoʼob kaʼachoʼ. Juntúul xiʼipal tu xokaj le jaats ku kʼaabaʼtik «¿Cómo puede usted resistirse a los malos deseos?» jóokʼ teʼ ¡Despertad! 8 tiʼ diciembre tiʼ 2003, tu yaʼalaj: «Táan in baʼateʼel tu contra in kʼaakʼas tuukuloʼob. Le oʼolaleʼ ka tin xokaj yaan uláakʼ máaxoʼob jach istikyaj u pʼatkoʼob le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob yaantiʼoboʼ tin tsʼáaj cuenta maʼ chéen teen aktáantik le baʼaloʼobaʼ». Le xiʼipalaʼ áantaʼab xan tumen le jaats ku kʼaabaʼtik «¿Aprueba Dios los estilos de vida alternativos?» jóokʼ teʼ ¡Despertad! 8 tiʼ octubre tiʼ  2003. Teʼ xookaʼ tu kaneʼ utiaʼal yaʼab sukuʼunoʼobeʼ bey men cuenta ‹chʼiikil junpʼéel kʼiʼix tu bakʼeloʼobeʼ› tumen mantatsʼ táan u baʼateloʼob tu contra le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼoboʼ (2 Cor. 12:7). Tu kanaj xaneʼ mientras maʼ u xuʼulul u tsʼáaik u yóoloʼob u beetoʼob baʼax u kʼáat Jéeobaeʼ jeʼel u bin utsil tiʼobeʼ. Le xiʼipalaʼ tu yaʼalaj: «Lelaʼ tu beetaj in tsʼáaik cuentaeʼ cada kʼiin ku máaneʼ jeʼel u páajtal in weʼesik chúukaʼan in wóol tiʼ Dioseʼ. Kin tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba ikil u tsʼáaik u kaajal utiaʼal u yáantkoʼon chúukpajal k-óol teʼ kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ».

¹³ Tuukulnakoʼon xan tiʼ le baʼax úuch tiʼ juntúul kiik kajaʼan Estados Unidosoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «In kʼáat in tsʼáateʼex u graciasil yoʼolal le kaʼansaj ka tsʼáaikeʼextoʼon jach tu kʼiinil kʼaʼabéetoʼ. Yaʼab u téeneleʼ kin wilik jach tiʼ teen tsʼíibtaʼan le xookoʼoboʼ. Tsʼoʼok u máan yaʼab años joʼopʼok in wilik in pʼatik junpʼéel kʼaakʼas tsʼíibolal. Yaan kʼiineʼ kin wuʼuyik maʼ tu páajtal u seguer in baʼateʼel tu contra le tsʼíibolalaʼ yéetel kin wuʼuyik bey kun tsʼoʼokoltenaʼ. Teneʼ in wojleʼ Jéeobaeʼ jach uts yéetel ku perdonartikoʼon, chéen baʼaleʼ jach taabal tin puksiʼikʼal yéetel u jaajileʼ maʼ in pʼekmaj le tsʼíibolalaʼ. Yoʼolal lelaʼ kin wuʼuyik maʼ tin merecertik ka u yáanten Dios. In baʼateʼel mantatsʼ tu contra le tsʼíibolalaʼ tsʼoʼok u afectartik in kuxtal. [...] Ka tsʼoʼok in xokik le xook ‹¿Ku tsʼíiboltik wa a puksiʼikʼal u kʼaj óoltik Jéeoba?›, jóokʼ tiʼ U Pʼíich Tulumil Kanan 15 tiʼ marzo tiʼ 2013, tin tsʼáaj cuenta jach u kʼáat u yáanten Jéeoba».

14. 1) ¿Bix tu yuʼubiluba Pablo yoʼolal le baʼateʼel anchaj tu wíinkliloʼ? 2) ¿Bix jeʼel u páajtal k-ganartik le baʼateʼel yaantoʼonoʼ?

¹⁴ (Xok Romailoʼob 7:21-25.) Pabloeʼ u yojel maʼ chéen chʼaʼabil u baʼateʼel máak tu contra le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob yéetel le baʼaxoʼob ku beetik máak maʼ jach maʼaloboʼ. Chéen baʼaleʼ u yojleʼ wa ku orar tiʼ Jéeoba, ku confiar tiʼ letiʼ yéetel wa ku tsʼáaik u fe tiʼ u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ jeʼel u béeytal u ganar tu contra le baʼateʼel ku beetkoʼ. ¿Kux túun toʼon? ¿Jeʼel wa u páajtal k-ganartik le baʼateʼel yaantoʼonoʼ? Jeʼeleʼ, chéen baʼaleʼ utiaʼal lelaʼ unaj k-beetik jeʼex Pabloeʼ, unaj k-tsʼáaik k-fe tiʼ u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ yéetel k-confiar tiʼ Jéeoba maʼ tiʼ le baʼaxoʼob k-tuklikoʼ.

15. ¿Bix u yáantkoʼon Jéeoba utiaʼal ka chúukpajak k-óol?

¹⁵ Yaan kʼiineʼ Jéeobaeʼ jeʼel u chaʼik k-eʼesik wa jach tu jaajil jeʼel u chúukpajal k-óol ken k-aktáant wa baʼaxeʼ. Por ejemploeʼ wa tiʼ toʼon bey xan wa tiʼ juntúul k-láakʼtsil ku tsaʼayal junpʼéel kʼojaʼanil bey xan wa ku beetaʼal u muʼyaj yoʼolal junpʼéel baʼal maʼ u culpaeʼ, ¿baʼax ken k-beete? Wa k-confiar tiʼ Jéeobaeʼ yaan k-kʼáatiktiʼ ka u tsʼáatoʼon u muukʼil utiaʼal u chúukpajal k-óol, utiaʼal u yantaltoʼon kiʼimak óolal yéetel maʼ k-náachtal tiʼ letiʼ (Fili. 4:13). Le baʼax tsʼoʼok u aktáantik le máaxoʼob meyajtik Dios desde úuchjeakil tak bejlaʼoʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ le oracionoʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon le muukʼ kʼaʼabéettoʼon utiaʼal u chúukpajal k-óol ken k-aktáant jeʼel baʼaxakeʼ.

16, 17. Techeʼ, ¿baʼax tsʼoʼok a chʼaʼtuklik a beetik?

¹⁶ Satanaseʼ u kʼáat ka lúubuk k-óol yéetel ka xuʼuluk k-baʼateʼel. Le oʼolaleʼ unaj k-chʼaʼtuklik ‹k-chʼíikil k-beet baʼax maʼalob› (1 Tes. 5:21). ¿Jeʼel wa túun u páajtal k-ganartik le baʼateʼel k-beetik tu contra Satanás, u kʼasaʼan yóokʼol kaab yéetel tu contra le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob yaantoʼonoʼ? Jeʼeleʼ, chéen baʼaleʼ unaj k-confiar tiʼ Dios, k-creertik jeʼel u yáantkoʼoneʼ yéetel jeʼel u tsʼáaiktoʼon le muukʼ kʼaʼabéettoʼonoʼ (2 Cor. 4:7-9; Gal. 6:9).

¹⁷ Bey túunoʼ maʼ u xuʼulul k-mukʼulmuukʼ, maʼ u xuʼulul k-baʼateʼel yéetel maʼ u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol. Wa k-beetik lelaʼ Jéeobaeʼ yaan u bendecirkoʼon tuláakal u kʼiiniloʼob k-kuxtal (Mal. 3:10).