1. ¿Bix u yuʼubikuba le máaxoʼob yanoʼob ichil u kaajal Jéeobaoʼ?

JACH táaj jatsʼuts k-ilik k-antal ichil u kaajal Jéeoba. Tuláakal le máaxoʼob yanoʼoboʼ kiʼimak u yóoloʼob yéetel yaantiʼob jeetsʼelil. Chéen baʼaleʼ, ¿bix jeʼel u yáantaj cada juntúul tiʼ toʼon ichil le múuchʼuliloʼ?

2. ¿Baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo yoʼolal le múuchʼuliloʼ?

² Le baʼax tu tsʼíibtaj apóstol Pablooʼ jach jeʼel u yáantkoʼon k-il bix jeʼel k-áantaj ichil le múuchʼuliloʼ. Letiʼeʼ yaʼab u téenel tu yaʼaleʼ le múuchʼuliloʼ bey jeʼex u wíinklil máakeʼ yéetel le máaxoʼob yanoʼob ichiloʼ beyoʼob jeʼex le jejeláas partes yaan tiʼ u wíinklil máakoʼ (Rom. 12:4-8; 1 Cor. 12:12-27; Efe. 4:16).

3. ¿Baʼax ken k-kan teʼ xookaʼ?

³ Yaan óoxpʼéel baʼal jeʼel k-kanik tiʼ le baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo yoʼolal le múuchʼuliloʼ. Yáaxeʼ yaan k-kanikeʼ tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-áantaj teʼ múuchʼuliloʼ. * Yaan xan k-ilik baʼax jeʼel u páajtal k-beetik wa k-tuklik mix baʼal k-biilal teʼ múuchʼuliloʼ. Yéetel tu tsʼookeʼ yaan k-ilik baʼaxten unaj k-tsʼáaik k-óol k-beet le meyaj tsʼoʼok u tsʼáaiktoʼon Jéeoba teʼ múuchʼuliloʼ.

4. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax ku yaʼalik Romanos 12:4, 5?

⁴ Le baʼax tu yaʼalaj Pablo yoʼolal le múuchʼuliloʼ yáaxeʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-áantaj ichil u kaajal  Jéeobaeʼ. Pabloeʼ tu yaʼalaj yoʼolal le múuchʼuliloʼ: «Jeʼex junpʼéel wíinklil yaʼab u xéexetʼal, chéen baʼaleʼ maʼ junpʼéeliliʼ bix u meyaj tuláakal le u xéexetʼaloʼ, toʼon xaneʼ kex yaʼaboʼoneʼ láaj táakpajaʼanoʼon tiʼ junpʼéeliliʼ wíinklil junmúuchʼ yéetel Cristo, chéen baʼaleʼ cada juntúul tiʼ toʼoneʼ beyoʼon jeʼex u xéexetʼal junpʼéel wíinklil ku paklan áantkubaʼobeʼ» (Rom. 12:4, 5). Teʼelaʼ Pabloeʼ tu yaʼaleʼ jejeláas meyajoʼob jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal k-áantaj teʼ múuchʼuliloʼ. Kex beyoʼ le meyaj ku beetik cada juntúuloʼ jach koʼoj tu táan Jéeoba.

5. ¿Máaxoʼob yéeyaʼanoʼob tumen Jéeoba utiaʼal ka u kanáantoʼob le múuchʼuliloʼoboʼ?

⁵ Kéen tuukulnakoʼon tiʼ le máaxoʼob jach ku yáantajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ ku taal tu tuukul máak le máaxoʼob nuʼuktikoʼ (1 Tes. 5:12; Heb. 13:17). Jéeobaeʼ tsʼoʼok u tsʼáaik ichil le múuchʼulil «máakoʼob [beyoʼob] junpʼéel regaloeʼ» (Efe. 4:8). Ichil le máakoʼobaʼ tiaʼan le Cuerpo Gobernanteoʼ bey xan le sukuʼunoʼob áantkoʼ. Tiaʼan xan le sukuʼunoʼob yanoʼob ichil u Comitéil le Sucursaloʼoboʼ, le superintendenteʼob tiʼ circuitooʼ, le sukuʼunoʼob ku kaʼansajoʼob teʼ jejeláas escuelaʼoboʼ, le ancianoʼoboʼ yéetel le siervo ministerialoʼoboʼ. Tuláakal le sukuʼunoʼobaʼ Jéeoba yéeymiloʼob yéetel u espíritu santo utiaʼal ka u kanáantoʼob le tamanoʼoboʼ bey xan utiaʼal ka u yáantoʼob le múuchʼuliloʼoboʼ (1 Ped. 5:2, 3).

6. Jeʼex u yaʼalik 1 Tesalonicenses 2:6-8, ¿baʼax ku yilik u beetik le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u yéeyaʼaloʼob yéetel espíritu santooʼ?

⁶ U xéexetʼal u wíinklil máak jeʼex u kʼab yéetel u yookeʼ maʼ junpʼéeliliʼ meyaj ku beetkoʼobiʼ, kex beyoʼ le baʼax ku beetkoʼoboʼ utiaʼal u yutsil tuláakal le wíinkliloʼ. Bey túun xanoʼ le sukuʼunoʼob ku yéeyaʼaloʼob yéetel espíritu santooʼ kex jejeláas meyaj ku beetkoʼobeʼ tuláakal le múuchʼulil jóoʼsik u yutsiloʼ. Letiʼobeʼ maʼ chéen táan u kaxtik ka alabartaʼakoʼob yoʼolal le meyaj ku beetkoʼoboʼ, baʼax u kʼáatoʼobeʼ u yáantoʼob le sukuʼunoʼoboʼ yéetel u líiʼskoʼob u yóoloʼob (xok 1 Tesalonicenses 2:6-8). Jach k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba ikil u tsʼáaik sukuʼunoʼob maʼ tu kaxtikoʼob chéen u yutsiloʼobiʼ, baʼaxeʼ u yutsil le múuchʼuliloʼ.

7. ¿Baʼax bendiciónoʼob ku kʼamik le misioneroʼob yéetel le precursoroʼoboʼ?

⁷ Maʼ xaaneʼ teʼ múuchʼulil tuʼux yanoʼonoʼ yaan misioneroʼob, precursor especialoʼob wa precursor regularoʼobiʼ. U jaajileʼ tiʼ tuláakal yóokʼol kaab yaan sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob táan u xupkubaʼob u kaʼansoʼob u tʼaan Dios tiʼ uláakʼ máakoʼob. Letiʼobeʼ tsʼoʼok u yáantkoʼob yaʼab máakoʼob utiaʼal ka u beetubaʼob u discípuloʼob Jesús. Kex maʼ yaʼab baʼax yaan tiʼ le sukuʼunoʼobaʼ jach ku bendecirtaʼaloʼob tumen Jéeoba (Mar. 10:29, 30). Toʼoneʼ jach k-yaabiltmaj le sukuʼunoʼob beyaʼ yéetel jach kiʼimak k-óol ikil u yáantajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ.

8. ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet le meyaj ku beetik le j-kʼaʼaytajoʼoboʼ?

⁸ ¿Chéen wa túun le sukuʼunoʼob tsʼoʼok k-aʼalik ku páajtal u yáantajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ? Maʼatech, tuláakal le j-kʼaʼaytajoʼoboʼ jach yaabiltaʼanoʼob tumen Jéeoba yéetel nojoch áantaj ku tsʼáaikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ (Rom. 10:15; 1 Cor. 3:6-9). Le áantaj ku tsʼáaik cada juntúuloʼ jach kʼaʼabéet, tumen junpʼéel tiʼ le meyajoʼob jach kʼaʼabéet u beetik le múuchʼuliloʼ letiʼe u kaʼansik uláakʼ máakoʼob u tsaypachtoʼob Cristooʼ (Mat. 28:19, 20; 1 Tim. 2:4). Tuláakal le j-kʼaʼaytajoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ kex maʼ okjaʼanajaʼanoʼobeʼ ku tsʼáaik u yóol u beetoʼob le meyajaʼ (Mat. 24:14).

9. ¿Baʼaxten jach jatsʼuts le meyaj ku beetik le kiikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ?

⁹ Jéeobaeʼ u tsʼaamaj xan tiʼ le kiikoʼob junpʼéel meyaj teʼ múuchʼuliloʼ. Letiʼeʼ jach nojoch baʼal u yilik le meyaj ku beetik le atantsiloʼoboʼ,  le maamatsiloʼoboʼ, le viudaʼoboʼ yéetel le kiikoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. Teʼ Bibliaoʼ yaʼab u yúuchul tʼaan tiʼ koʼoleloʼob jach tu tsʼáaj u yóol u meyajtoʼob Dios, maʼ tu chʼaʼajoʼob saajkiliʼ, tu yeʼesoʼob yaan u naʼatoʼob, u fejoʼob yéetel tu yeʼesoʼob u yutsiloʼob (Luc. 8:2, 3; Hech. 16:14, 15; Rom. 16:3, 6; Fili. 4:3; Heb. 11:11, 31, 35). K-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba tumen teʼ múuchʼuliloʼoboʼ yaan xan kiikoʼob ku yeʼeskoʼob jatsʼuts modos jeʼex le jeʼeloʼoboʼ.

10. ¿Baʼaxten jach nojoch áantaj ku tsʼáaik le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼoboʼ?

¹⁰ Teʼ múuchʼuliloʼoboʼ le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼoboʼ jach nojoch áantaj xan ku tsʼáaikoʼob. Yaʼab tiʼ letiʼobeʼ desde tu paaliloʼob káajak u meyajtikoʼob Jéeoba, chéen baʼaleʼ uláakʼoʼobeʼ maʼ úuch káajak u meyajtikoʼobiʼ. Le sukuʼunoʼobaʼ yoʼolal u jaʼabiloʼob wa yoʼolal u kʼojaʼaniloʼobeʼ maʼ tu páajtal u meyajtikoʼob Jéeoba jeʼex u kʼáatoʼobeʼ. Kex beyoʼ jach ku tsʼáaik u yóoloʼob kʼaʼaytaj. Tsʼoʼoleʼ teʼ múuchʼuliloʼ ku kaʼanskoʼob yéetel ku líiʼskoʼob u yóol u maasil. ¿Máasaʼ jach yaʼab baʼax k-kanik tiʼ letiʼob? Jéeobaeʼ jach u yaabiltmaj le sukuʼunoʼobaʼ, toʼon xaneʼ k-yaabiltmoʼob (Pro. 16:31).

11, 12. ¿Bix u líiʼsik k-óol le paalaloʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ?

¹¹ Beoraaʼ koʼoneʼex tʼaan tiʼ le táankelem paalaloʼoboʼ. Letiʼobeʼ maʼ chéen chʼaʼabil u líikʼloʼob teʼ kʼasaʼan yóokʼol kaab controlartaʼan tumen le Kʼaasilbaʼaloʼ (1 Juan 5:19). Jach ku líikʼil k-óol kéen k-uʼuy u comentaroʼob, kéen k-il u jóokʼloʼob kʼaʼaytaj bey xan kéen k-il bix u defenderkoʼob le baʼax ku creerkoʼoboʼ. Paalaleʼex, maʼ u tuʼubulteʼexeʼ jach nojoch áantaj ka tsʼáaikeʼex teʼ múuchʼuliloʼ (Sal. 8:2).

¹² Chéen baʼaleʼ yaan sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ mix junpʼíit áantaj ku tsʼáaikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Le oʼolaleʼ koʼox ilik baʼax jeʼel u yáantik le sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob bey u tuukuloʼoboʼ.

13, 14. ¿Baʼaxten yaan sukuʼunoʼobeʼ jeʼel u tuklikoʼob mix baʼal u biilaloʼob teʼ múuchʼuliloʼ?

¹³ Koʼox ilik le u kaʼapʼéel baʼal jeʼel k-kanik tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Pablo yoʼolal le múuchʼuliloʼ. Le  baʼax tu yaʼaloʼ ku yeʼesik bix u yuʼubikuba yaʼab sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob. Yaan tiʼ letiʼobeʼ ku yuʼubikoʼob mix baʼal u biilaloʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Wa u yook máak ka u yaʼal: ‹Tumen maʼ kʼabeneʼ maʼ táakpajaʼanen tiʼ le wíinkliloʼ›, maʼ yoʼolal leloʼ ku xuʼulul u táakpajal tiʼ le wíinkliloʼ. Wa u xikin máak ka u yaʼal: ‹Tumen maʼ icheneʼ maʼ táakpajaʼanen tiʼ le wíinkliloʼ›, maʼ tu yoʼolal leloʼ ku xuʼulul u táakpajal tiʼ le wíinkliloʼ» (1 Cor. 12:15, 16). ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu yaʼalaj Pablooʼ?

¹⁴ Wa k-comparartik le baʼax k-beetik teʼ múuchʼulil yéetel le ku beetik u maasiloʼ jeʼel u káajal k-tuklik mix baʼal k-biilaleʼ. Yaan sukuʼunoʼobeʼ jach maʼalob u kaʼansajoʼob, jach u yojel u nuʼuktoʼob u maasil yéetel jach u yojel u kanáantoʼob le sukuʼunoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklik maʼ tu páajtal k-beetik junpʼéel maʼalob meyaj jeʼex le ku beetkoʼoboʼ. U jaajileʼ maʼ kʼaas ka tuukulnakoʼon beyoʼ tumen ku yeʼesik de ke humildeʼon (Fili. 2:3). Chéen baʼaleʼ wa maʼ tu xuʼulul u compararkuba máak yéetel le máaxoʼob ku beetkoʼob maʼalob meyaj teʼ múuchʼuliloʼ yaan u lúubul u yóol máak. Jeʼex tu yaʼalil Pabloeʼ jeʼel tak u kʼuchul u tukult máak mix baʼal u biilal teʼ múuchʼuliloʼ. ¿Baʼax jeʼel u yáantik le sukuʼunoʼob bey u yuʼubikubaʼoboʼ?

15. Jeʼex u yaʼalik 1 Corintios 12:4-11, ¿bix u yilik Jéeoba le meyaj k-beetik ichil u kaajaloʼ?

¹⁵ Maʼalob ka tuukulnak máak tiʼ le baʼax úuch teʼ yáax siglooʼ. Le cristianoʼob tu kʼamoʼob le espíritu santooʼ maʼ junpʼéeliliʼ baʼax páajchaj u beetkoʼobiʼ (xok 1 Corintios 12:4-11). Kex maʼ igual le meyaj tu beetoʼob yéetel u yáantaj le espíritu santooʼ Jéeobaeʼ jach nojoch baʼal tu yilil le áantaj tu tsʼáajoʼoboʼ. Bejlaʼa xaneʼ kex jejeláas meyaj ku beetik cada juntúul ichil u kaajaleʼ letiʼeʼ jach nojoch baʼal u yilik le meyaj k-beetkoʼ.

16. ¿Baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo maʼalob ka k-beete?

¹⁶ Tu lugar k-comparartik le meyaj k-beetik yéetel le meyaj ku beetik uláakʼ sukuʼunoʼoboʼ, maas maʼalob ka k-beet le baʼax tu yaʼalaj Pabloaʼ: «Cada juntúuleʼ u xíixt baʼax ku beetik yéetel maʼ unaj u ketik yéetel le baʼax ku beetik u yéet máakiloʼ. Beyoʼ yaan u kiʼimaktal u yóol yoʼolal le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik letiʼoʼ» (Gál. 6:4).

17. ¿Bix u yáantik máak le baʼax tu yaʼalaj Pablooʼ?

 ¹⁷ Wa k-beetik le baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablooʼ yaan k-tsʼáaik cuentaeʼ kex uláakʼoʼob maʼalob meyaj ku beetkoʼobeʼ toʼon xaneʼ yaan baʼaloʼob maʼalobtak k-beetik. Maʼ xaaneʼ juntúul ancianoeʼ maʼ jach jatsʼuts u kaʼansajiʼ, chéen baʼaleʼ jach u yojel u yáant le máakoʼob utiaʼal u meyajtikoʼob Diosoʼ. Yaan ancianoʼobeʼ maʼ tu jach kankoʼob u nuʼuktoʼob u meyaj u maasil, pero jach ku yeʼeskoʼob u yaabiltmoʼob le sukuʼunoʼoboʼ le oʼolal ku kaxtaʼaloʼob kéen kʼaʼabéetchajak. Uláakʼoʼobeʼ jach uts tu tʼaan u kʼamkoʼob le sukuʼunoʼob tu yotochoʼoboʼ (Heb. 13:2, 16). Le kéen k-il yaan baʼaloʼob maʼalobtak k-beetik tu yoʼolal u maasileʼ yaan u kiʼimaktal k-óol tumen táan k-áantaj teʼ múuchʼuliloʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ tun yaatal k-óol kéen k-il le bukaʼaj meyaj ku beetik u maasiloʼ.

18. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-kaʼansaj maʼalobeʼ?

¹⁸ Chéen baʼaleʼ kex yaan baʼaloʼob maʼalobtak k-beetik tu yoʼolal u maasil teʼ múuchʼuliloʼ tuláakloʼon unaj k-ilik k-maʼalobkíintik bix k-kaʼansaj. U kaajal Jéeobaeʼ ku kaʼansiktoʼon bix unaj k-beetik. Jeʼex tu muchʼtáambalil yaan semanaoʼ ku yeʼesaʼaltoʼon bix jeʼel k-kaʼansik tubeel le máakoʼoboʼ. ¿Táan wa k-tsʼáaik k-óol k-beet le baʼax ku kaʼansaʼaltoʼonoʼ?

19. ¿Baʼax jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal a bin teʼ Escuela utiaʼal Máaxoʼob Kʼaʼaytik le Reinooʼ?

¹⁹ Le Escuela utiaʼal Máaxoʼob Kʼaʼaytik le Reinooʼ jach ku yáantaj utiaʼal u maʼalobtal le bix u kaʼansaj máakoʼ. Teʼ escuelaaʼ jeʼel u páajtal u bin le máaxoʼob yaan 23 tak 65 años tiʼoboʼ yéetel táan u xupkubaʼob u meyajtoʼob Jéeobaoʼ. Maʼ xaaneʼ ka tuklikeʼ jach mix bikʼin kun béeytal a biniʼ. Tu lugar a tuklik baʼaxten maʼ tu páajtal a bineʼ maas maʼalob ka a tukult baʼax jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal a bineʼ. Tsʼoʼoleʼ ilawil baʼax jeʼel u páajtal a kʼexik ichil a kuxtal utiaʼal u béeytal a chupik le solicitudoʼ. Wa ka tsʼáaik a wóoleʼ yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal a bin teʼ escuelaoʼ.

20. ¿Baʼax k-kanik tiʼ Romanos 12:6-8?

²⁰ Le úuchik u comparartik Pablo le múuchʼulil yéetel junpʼéel wíinkliloʼ yaan uláakʼ baʼax ku kaʼansiktoʼon. Koʼox ilik tiʼ Romanos 12:6-8 (xoke). Teʼelaʼ Pabloeʼ ku yaʼalik tu kaʼatéeneʼ jejeláas meyajoʼob tsʼoʼok u tsʼaʼabaltoʼon yoʼolal u yutsil Dios. Chéen baʼaleʼ teʼelaʼ ku yaʼalikeʼ unaj u meyajtoʼon utiaʼal k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ yéetel utiaʼal u muʼukʼaʼantal u fejoʼob.

21, 22. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax úuch tiʼ sukuʼun Robert yéetel tiʼ sukuʼun Epíscopooʼ?

²¹ Koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ Robert. * Letiʼeʼ juntúul anciano bijaʼan kaʼach áantaj tiʼ yaanal luʼumil, chéen baʼaleʼ aʼalaʼabtiʼ ka suunak tu luʼumil utiaʼal u meyaj tu najil Betel. Kex aʼalaʼabtiʼ maʼ táan u kʼeʼexel yoʼolal baʼax kʼaas u beetmeʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Máan yaʼab meses maʼ kiʼimak in wóoliʼ tumen kin tuklik yaan baʼax maʼ maʼalob tin beetiʼ. Hasta tin tuklaj in jóokʼol Betel». ¿Baʼax áant utiaʼal u kaʼa kiʼimaktal u yóol? Juntúul ancianoeʼ tu yaʼalajtiʼeʼ le baʼax kaʼansaʼabtiʼ tumen Jéeoba teʼ meyajoʼob tsʼaʼab u beetoʼ yaan u meyajtiʼ utiaʼal u beetik maas maʼalob le baʼax tsʼaʼan u beet beoraoʼ. Yéetel le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ Roberteʼ tu naʼataj maʼ unaj u chʼíikil tuukul tiʼ le meyaj táan u beetik kaʼachoʼ, baʼaxeʼ unaj u yilik bix jeʼel u beetik maas maʼalob le meyaj tsʼaʼantiʼ beoraoʼ.

²² Beoraaʼ koʼox ilik baʼax úuch tiʼ le sukuʼun Felice Epíscopooʼ. Letiʼ yéetel u yataneʼ binoʼob tu escuelail Galaad tu añoil 1956, ka tsʼoʼokeʼ túuxtaʼab Bolivia utiaʼal u meyaj bey superintendente tiʼ circuitoeʼ. Chéen baʼaleʼ tu añoil 1964, yanchaj juntúul u chan hijoʼob. Sukuʼun  Epíscopoeʼ ku yaʼalik: «U jaajileʼ jach difícilchaj k-pʼatik le meyaj k-beetik kaʼachoʼ. Máan junpʼéel año jach lubaʼan in wóol. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu yáanten, ka joʼopʼ in maas tsʼáaik in wóol in líiʼs in hijo». ¿Yaan wa kʼiin tsʼoʼok k-uʼuyikba jeʼex le sukuʼun Robert yéetel le sukuʼun Epíscopooʼ? ¿Lubaʼan wa k-óol tumen kʼeʼex le meyaj k-beetik kaʼachoʼ? Wa bey k-uʼuyikbaoʼ baʼax jeʼel u yáantkoʼoneʼ letiʼe k-tuklik bix jeʼel k-maas meyajtik Jéeoba beoraaʼ yéetel bix jeʼel k-maas áantik le sukuʼunoʼoboʼ. Le oʼolaleʼ maʼ u xuʼulul u meyajtoʼon le baʼaxoʼob tsʼoʼok u kaʼansiktoʼon Jéeoba utiaʼal k-áantik u maasiloʼoboʼ. Beyoʼ yaan u kiʼimaktal k-óol kéen k-il táan k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ.

23. 1) ¿Utiaʼal baʼax unaj k-jóoʼsik tiempo? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?

²³ Jéeobaeʼ u yaabiltmaj cada juntúul tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ, yéetel u kʼáat ka k-uʼuy tiaʼanoʼon ichil u familiaeʼ. Le oʼolaleʼ wa k-jóoʼsik tiempo utiaʼal k-tuklik baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal k-áantik k-sukuʼunoʼob yéetel k-tsʼáaik k-óol k-beeteʼ yaan k-tsʼáaik cuentaeʼ yaʼab áantaj k-tsʼáaik teʼ múuchʼuliloʼ. Chéen baʼaleʼ, ¿baʼax k-tuklik yoʼolal u maasil? ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-yaabiltmoʼob yéetel nojoch baʼal k-ilik le meyaj ku beetkoʼoboʼ? Lelaʼ yaan k-ilik teʼ tuláakʼ xookoʼ.