XOOK 36
Le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ u yaabiltmoʼob le justiciaoʼ
«Kiʼimak u yóol le máaxoʼob wiʼijoʼob yéetel ukʼajoʼob tiʼ justiciaoʼ» (MAT. 5:6).
KʼAAY 9 ¡Jéeobaeʼ k-Rey!
TIʼ BAʼAX KUN TʼAAN *
1. ¿Baʼax nojoch problemail tu aktáantaj José, yéetel baʼax tu beetaj?
JOSÉ, u hijo Jacobeʼ, tu aktáantaj junpʼéel nojoch problema. Ku sen aʼalaʼal kaʼach tiʼ tumen u yatan Potifar: «¡Chilen tin wéetel!». Chéen baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ tu beetaj le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ. Maʼ xaaneʼ yaan máax jeʼel u tuklikeʼ, ¿baʼaxten maʼ tu yóotaj José chital yéetel le koʼoleloʼ, si Potifareʼ maʼ kulaʼaniʼ? Tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ juntúul esclavo, le oʼolal unaj u beetik kaʼach tuláakal baʼax ku yaʼalaʼaltiʼ. Le koʼoleloʼ yaan kaʼach nojoch páajtalil tiʼ, jeʼel u beetik u sufrir José wa maʼ tu yóotik chital tu yéeteleʼ. Kex José u yojel leloʼ maʼ tu yóotaj u beet le baʼax ku yaʼalik le koʼoleloʼ. ¿Baʼaxten? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «¿Bix kin atrever in beet junpʼéel baʼal sen kʼaas, yéetel in kʼebantal tu contra Dios?» (Gén. 39:7-12).
2. ¿Bix úuchik u yojéeltik José junpʼéel nojoch kʼeban tu táan Dios u yantal baʼax u yil yéetel u yatan yaanal máak?
2 ¿Bix úuchik u yojéeltik José kʼeban tu táan Dios u yantal baʼax u yil yéetel u yatan yaanal máak? Kʼaʼajaktoʼoneʼ máan kex 200 años úuchuk tiʼ José leloʼ ka tsʼíibtaʼab tu Ley Moisés: «Maʼ unaj a tusik a núupiʼ» (Éxo. 20:14). Le baʼax u yojel yoʼolal Jéeobaoʼ le áant José u naʼat kʼaas u yilik Dios le núupkʼebanoʼ. Por ejemploeʼ, u yojel Dios tsʼoʼoks u beel le yáax xiib yéetel le yáax koʼoleloʼ. Maʼ xaaneʼ u yuʼubmaj xan u tsikbalil bix úuchik u kanáantaʼal Sara, u x-kaʼa abuela, tumen Jéeoba. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ kaʼatúul reyoʼobeʼ taakchaj u chʼaʼikoʼob Sara utiaʼal u yantal baʼax u yiloʼob tu yéetel. Maʼ xaaneʼ kʼaʼajtiʼ xan baʼax tu beetaj Dios utiaʼal u kanáantik Rebeca, u yatan Isaak (Gén. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11). U tuukul José tiʼ tuláakal le baʼaloʼobaʼ le áant utiaʼal ka u tsʼáa cuenta baʼax maʼalob yéetel baʼax kʼaas u yilik Dios. Tsʼoʼoleʼ tumen jach u yaabiltmaj Jéeobaeʼ u yaabiltmaj xan u justicia, le oʼolal tu chʼaʼtuklaj u bisik junpʼéel toj kuxtal.
3. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?
3 Seguro techeʼ a yaabiltmaj u justicia Dios. Chéen baʼaleʼ kʼaʼajaktoʼoneʼ tuláakloʼon kʼeban máakoʼon. Wa maʼ t-kanáantikbaeʼ séeb jeʼel u káajal k-tuukul jeʼex u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ (Isa. 5:20; Rom. 12:2). Le oʼolal teʼ xookaʼ yaan k-ilik baʼax le u justicia Diosoʼ yéetel baʼaxten unaj k-yaabiltik. Le kéen tsʼoʼokkeʼ yaan k-ilik óoxpʼéel baʼaloʼob jeʼel k-beetik utiaʼal k-maas yaabiltik u justicia wa u leyoʼob Jéeobaeʼ.
¿BAʼAX LE U JUSTICIA DIOSOʼ?
4. ¿Baʼax tuukulil ku bin tu contra u justicia Dios?
4 Le tiaʼan Jesús way Luʼumeʼ, le u nuuktakil le religiónoʼoboʼ ku taaskubaʼob jach justoʼob yéetel ku tuklikoʼob jach toj u kuxtaloʼob. Chéen baʼaleʼ kʼeʼeyoʼob tumen Jesús tumen táan kaʼach u aalkúuntkoʼob u kuuch u maasil. Tsʼoʼoleʼ maʼatech u kaʼanskoʼob le baʼax maʼalob wa kʼaas tu táan Diosoʼ baʼaxeʼ chéen le baʼax ku tuklikoʼob letiʼoboʼ (Ecl. 7:16; Luc. 16:15). Teʼ kʼiinoʼobaʼ yaʼab máakoʼob xan bey beetkoʼoboʼ, kex ku beetkoʼob baʼax kʼaaseʼ utiaʼal letiʼobeʼ maʼ kʼaasiʼ. U suukileʼ ku tuklikoʼob minaʼan uláakʼ máak jeʼex letiʼobeʼ yéetel ku taaskoʼob menosil u maasil. Le bix u tuukuloʼobaʼ maʼ tu lúubul utsil tiʼ Dios yéetel ku bin tu contra u justicia.
5. ¿Bix juntúul máak ku beetik baʼax justo? Aʼal jujunpʼéel ejemploʼob.
5 Le justiciaoʼ junpʼéel jatsʼuts modos. Juntúul máak yaantiʼ le jatsʼuts modosaʼ ku yilik u beetik baʼax maʼalob tu táan Dios. Teʼ Bibliaoʼ le tʼaanoʼob ku traducirtaʼal «justiciaoʼ» ku tsʼáaikoʼob naʼatbil u kuxtal máak jeʼex uts tu tʼaan Jéeobaeʼ. Jeʼex juntéenjeakeʼ letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Le baʼax kun meyajtech utiaʼal a pesartik wa baʼaxoʼ kʼaʼabéet exacto yéetel jeʼex unajoʼ» (Deu. 25:15). Le oʼolaleʼ juntúul máax u kʼáat lúubul utsil tiʼ Dioseʼ unaj u beetik baʼax toj le kéen koonolnak wa le kéen u man wa baʼax. Tsʼoʼoleʼ juntúul máax u yaabiltmaj u justicia Dioseʼ u pʼeek u beetaʼal injusticia tiʼ u maasil, yéetel utiaʼal maʼ u xuʼulul u lúubul utsil tiʼ Dioseʼ mantatsʼ ku chʼaʼik en cuentail antes u chʼaʼtuklik u beetik wa baʼax (Col. 1:10).
6. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-confiar tiʼ Jéeoba le kéen u yaʼaltoʼon baʼax maʼalob wa baʼax maʼ maʼalobeʼ? (Isaías 55:8, 9).
6 Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ tiʼ Jéeoba «u taal le justiciaoʼ» (Jer. 50:7). Letiʼ beetmiloʼon, le oʼolal chéen letiʼ yaan derechoil u yaʼalik baʼax maʼalob wa baʼax maʼ maʼalobiʼ. Letiʼeʼ perfecto, le bix u yilik wa baʼaxoʼ maʼ bey jeʼex k-ilik toʼonoʼ tumen toʼoneʼ j-kʼeban máakoʼon (Pro. 14:12; xok Isaías 55:8, 9). Chéen baʼaleʼ, ¿jeʼel wa u páajtal k-kuxtal jeʼel u yaʼalik letiʼoʼ? Jeʼeleʼ, tumen tu beetoʼon «jeʼel bix letiʼeʼ» (Gén. 1:27). U jaajileʼ toʼoneʼ uts t-tʼaan k-uʼuyik u tʼaan. Le yaabilaj k-uʼuyik yoʼolal k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ letiʼ péeksikoʼon k-seguert u ejemplo (Efe. 5:1).
7. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa cada máakeʼ ku beetik chéen baʼax u kʼáat? Tsʼáa junpʼéel ejemplo.
7 U jaajileʼ jach ku bintoʼon utsil wa chʼaʼik en cuenta baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Utiaʼal k-maas naʼatikeʼ koʼoneʼex ilik kaʼapʼéel ejemplo. Chéen tukult bukaʼaj problemas jeʼel u taasik wa le señalamientoʼob ku tsʼaʼabal utiaʼal u yilik le choferoʼoboʼ maʼ junpʼéeliliʼ tiʼ tuláakal le kaajoʼoboʼ. Bey túun xanoʼ wa le doctoroʼob yéetel le enfermeraʼob maʼ tu beetkoʼob le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼob teʼ hospitaloʼ yaan máakoʼob jeʼel u kíimloʼobeʼ. Leloʼ ku yeʼesikeʼ ku taasik utsil u beetik máak baʼax ku yaʼalaʼaltiʼ. Láayliʼ bey xan u yúuchul yéetel le baʼaxoʼob ku yaʼalik Dios ka beetaʼakoʼ.
8. ¿Baʼax bendicióniloʼob ken u kʼam le máaxoʼob u yaabiltmoʼob le justiciaoʼ?
8 Jéeobaeʼ ku bendecirtik le máaxoʼob beetik baʼax uts tu tʼaanoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le máaxoʼob ku beetkoʼob baʼax maʼaloboʼ yaan u pʼáatloʼob way luʼumeʼ, way kun kajtaloʼob utiaʼal mantatsʼeʼ» (Sal. 37:29). ¡Chéen tukult bukaʼaj jatsʼutsil le kuxtal teʼ túumben yóokʼol kaab tuʼux tuláakal máak kun beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeobaoʼ! Yaan u sen kiʼimaktal k-óol yéetel yaan u yantal jeetsʼelil. Jéeobaeʼ u kʼáat ka k-disfrutart le bendiciónoʼobaʼ. Jeʼex k-ilkoʼ jach yaan baʼax oʼolal k-yaabiltik le justicia ku taal tiʼ letiʼoʼ. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-maas yaabiltik le justiciaoʼ? Koʼoneʼex ilik óoxpʼéel baʼal jeʼel u yáantkoʼoneʼ.
BAʼAX JEʼEL U YÁANTKOʼON K-MAAS YAABILT U JUSTICIA JÉEOBAEʼ
9. ¿Baʼax kun áantkoʼon k-maas yaabilt le justiciaoʼ?
9 Yáaxeʼ kʼaʼabéet k-yaabiltik le máax tiʼ u taal le justiciaoʼ. Wa taak k-maas yaabiltik le justiciaoʼ kʼaʼabéet xan k-maas yaabiltik le máax aʼalik baʼax maʼalob wa baʼax maʼ maʼaloboʼ. Jeʼex kun bin k-maas yaabiltik Jéeobaoʼ bey xan kun bin k-maas tsʼíiboltik k-kuxtal jeʼel uts tu tʼaanoʼ. Adán yéetel Evaeʼ wa ka u yaabiltoʼob Jéeobaeʼ jeʼel kaʼach u beetkoʼob baʼax uts tu tʼaaneʼ (Gén. 3:1-6, 16-19).
10. ¿Baʼax tu beetaj Abrahán utiaʼal u maas kʼaj óoltik Jéeoba?
10 ¡Toʼoneʼ junpuliʼ maʼ taak k-beetik le baʼax tu beetaj Adán yéetel Evaoʼ! Le oʼolal unaj k-ilik k-maas kʼaj óoltik Jéeoba, u jatsʼuts modos yéetel k-ilik naʼatik bix u tuukul. Leloʼ yaan u yáantkoʼon k-maas yaabilt Jéeoba. Koʼoneʼex ilik u ejemplo Abrahán, juntúul máax jach tu yaabiltaj Dios. Kex yaan kʼiin chan difícilchajtiʼ u naʼatik le baʼaxoʼob ku chʼaʼtuklik u beetik Jéeobaoʼ maʼ náachchaj tiʼ letiʼiʼ. Baʼaxeʼ tu yilaj u maas kʼaj óoltik wa u maas natsʼkuba tu yiknal. Por ejemploeʼ, ¿baʼax tu beetaj le ka tu yojéeltaj tsʼoʼok u chʼaʼtuklaʼal u xuʼulsaʼal Sodoma yéetel Gomorra tumen Jéeoba, «u Juezil tuláakal yóokʼol kaab»? Tu káajbaleʼ Abraháneʼ sajakchaj u xuʼulsaʼal tiʼ le utsul máakoʼob paʼteʼ yéetel le kʼasaʼan máakoʼoboʼ. Letiʼeʼ maʼ tu páajtal u creertik kaʼach u beetik Dios junpʼéel baʼal beyoʼ, le oʼolal yéetel kabal óolaleʼ tu beetaj jujunpʼéel preguntaʼob tiʼ. Jéeobaeʼ le ka tsʼoʼok u jach chʼenxikintik Abraháneʼ tu núukajtiʼ le baʼax taak u yojéeltikoʼ. Abraháneʼ kʼuch u naʼateʼ Jéeobaeʼ ku yilik baʼax yaan tu puksiʼikʼal máak yéetel maʼatech u castigartik le utsul máakoʼob paʼteʼ yéetel le kʼasaʼan máakoʼoboʼ (Gén. 18:20-32).
11. ¿Bix úuchik u yeʼesik Abrahán u yaabiltmaj Jéeoba yéetel ku confiar tiʼ?
11 Abraháneʼ junpuliʼ maʼ tuʼubtiʼ le tsikbal tu beetaj yéetel Jéeoba yoʼolal Sodoma yéetel Gomorraoʼ. Yoʼolal leloʼ tu maas yaabiltaj yéetel tu maas respetartaj u Taata yaan teʼ kaʼanoʼ. Le ka máan kʼiineʼ yaan baʼax tsʼáa a pruebail u confianza tiʼ Dios. Jéeobaeʼ tu yaʼalajtiʼ ka u sacrificart Isaak, u hijo. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ u kʼaj óol maʼalob Dios, le oʼolal mix baʼal tu yaʼalajtiʼ. Baʼaxeʼ tu preparartuba utiaʼal u beetik le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ. Maʼ xaaneʼ maʼ chéen chʼaʼabil tu yilil u beetkiʼ, chéen baʼaleʼ seguramente tuukulnaj tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok u kanik tiʼ Jéeobaoʼ. Letiʼeʼ u yojel maʼ kʼasaʼan Jéeobaiʼ. Apóstol Pabloeʼ tu tsoleʼ Abraháneʼ kʼuch u naʼat jeʼel u kaʼa kuxkíintaʼal u hijo tumen Jéeobaeʼ (Heb. 11:17-19). Leloʼ beyoʼ tumen Jéeobaeʼ u yaʼalmeʼ Isaakeʼ yaan u kʼuchul u beetuba junpʼéel nojoch nación, chéen baʼaleʼ teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ todavía minaʼan kaʼach u paalal. Abraháneʼ tumen u yaabiltmaj Jéeobaeʼ u yojel junpuliʼ maʼ ken u beet junpʼéel baʼax maʼ maʼalobiʼ. Tumen jach ku confiar tiʼ Dioseʼ tu beetaj baʼax aʼalaʼabtiʼ kex maʼ chéen chʼaʼabiliʼ (Gén. 22:1-12).
12. ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex Abraháneʼ? (Salmo 73:28).
12 ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex Abraháneʼ? Cada kʼiineʼ kʼaʼabéet k-ilik k-maas kʼaj óoltik Jéeoba. Wa k-beetkeʼ yaan k-maas natsʼikba tiʼ letiʼ yéetel yaan k-maas yaabiltik (xok Salmo 73:28). Tsʼoʼoleʼ yaan k-kaʼansik k-conciencia utiaʼal ka tuukulnak jeʼex u tuukul Dioseʼ (Heb. 5:14). Beyoʼ le kéen k-aktáant junpʼéel pruebaeʼ junpuliʼ maʼ ken k-lúubul. Maʼ kun máan t-tuukul k-beetik junpʼéel baʼal jeʼel u beetik u yaatal u yóol k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ mix ka u náachkuntoʼon tiʼ letiʼ. ¿Baʼax uláakʼ jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal k-eʼesik k-yaabiltmaj u justicia Dioseʼ?
13. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-bin tu paach le justiciaoʼ? (Proverbios 15:9).
13 U kaʼapʼéeleʼ sáamsamal unaj k-ilik k-maas yaabiltik le justiciaoʼ. Utiaʼal k-maas yaabiltik u justicia Jéeobaeʼ yaan baʼax kʼaʼabéet k-beetik mantatsʼ. Letiʼeʼ u kʼaj óoloʼon, le oʼolal maʼ tu kʼáatiktoʼon junpʼéel baʼax maʼ tu páajtal k-beetik (Sal. 103:14). Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ «u yaabiltmaj le máax ku bin tu paach le justiciaoʼ» (xok Proverbios 15:9). ¿Máasaʼ wa yaan junpʼéel meyaj taak k-beetik ichil u kaajal Jéeobaeʼ k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u béeytal? Leloʼ bey xan unaj k-beetik utiaʼal k-bin tu paach le justiciaoʼ. Cada kʼiin ku máaneʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-beetik le baʼax k-tsʼíiboltikoʼ (Sal. 84:5, 7).
14. ¿Baʼax kanáantik k-puksiʼikʼal, yéetel bix u beetik?
14 Jéeobaeʼ yéetel yaabilaj ku kʼaʼajsiktoʼoneʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik ka k-beetoʼ maʼ talam u beetaʼaloʼobiʼ (1 Juan 5:3). Le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ ku kanáantkoʼon yéetel kʼaʼabéettoʼon sáamsamal. Tuukulnakoʼon tiʼ le u nuʼukulil baʼateʼel wa armadura tu chʼaʼchiʼitaj apóstol Pablooʼ (Efe. 6:14-18). Tu yaʼaleʼ le justicia wa u leyoʼob Jéeobaoʼ ku kanáantik k-puksiʼikʼal, tumen bey ku pixik k-tseem jeʼex u beetik le corazaoʼ. Jeʼex le coraza ku kanáantik u puksiʼikʼal máakoʼ u leyoʼob Jéeobaeʼ ku kanáantik k-tuukul bey xan le maʼalob puksiʼikʼal yaantoʼonoʼ, le oʼolal mantatsʼ unaj k-pixik k-tseem yéetel le justiciaoʼ (Pro. 4:23).
15. ¿Bix k-pixik k-tseem yéetel le justiciaoʼ?
15 ¿Bix k-pixik k-tseem yéetel le justiciaoʼ? Táanil tiʼ k-yéeyik tiʼ baʼax ken k-tsikbal, baʼax paaxil ken k-uʼuye, baʼax ken k-chaʼante wa baʼax libroil ken k-xokeʼ maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ lelaʼ: «¿Jeʼel wa u yutstal tu tʼaan Jéeoba le baʼax ken in woks tin puksiʼikʼalaʼ? ¿Maʼ wa ken u yoks tin pool in núupkʼebantal, in beetik loob, in kaxtik chéen in wutsil wa in beetik uláakʼ wa baʼax maʼ uts tu tʼaan Jéeobaiʼ?» (Fili. 4:8). Wa le baʼaxoʼob ken k-chʼaʼtukult k-beet maʼ tu bin tu contra u voluntad Jéeobaoʼ u leyoʼobeʼ yaan u kanáantik k-puksiʼikʼal tiʼ baʼax maʼ maʼalobiʼ.
16, 17. ¿Bix u yeʼesiktoʼon Isaías 48:18 jeʼel u páajtal k-beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeoba utiaʼal mantatsʼeʼ?
16 ¿Kux túun wa saajkoʼon ka kʼuchuk u kʼiinil k-fallar tiʼ Jéeoba? Junpʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼoneʼ letiʼe ka tuukulnakoʼon tiʼ le ejemplo tu yaʼalaj Jéeoba teʼ Isaías 48:18 (xoke). Jéeobaeʼ ku yaʼalikeʼ k-justiciaeʼ jeʼel u pʼáatal «jeʼex u olasil le kʼáaʼnáaboʼ». Máans ta tuukul tiaʼanech tu jáal le kʼáaʼnáab táan a jach ilik bix u taal le olasoʼ. ¿Máasaʼ mix juntéen ku máan t-tuukul wa yaan u xuʼululoʼob? K-ojel desde úuch yanakoʼob yéetel mantatsʼ kun antaloʼob.
17 ¿Baʼax túun unaj k-beetik utiaʼal u pʼáatal k-justicia jeʼex u olasil le kʼáaʼnáaboʼ? Táanil tiʼ k-chʼaʼtuklik junpʼéel baʼaleʼ unaj k-ilik baʼax uts tu tʼaan Jéeoba ka k-beete. Kex talam le baʼax kʼaʼabéet k-chʼaʼtuklikoʼ k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-beetik baʼax uts tu tʼaan (Isa. 40:29-31).
18. ¿Baʼaxten maʼ unaj k-juzgartik u maasiliʼ?
18 U yóoxpʼéeleʼ maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jéeoba unaj u juzgar. Kex toʼon táan k-ilik k-kuxtal jeʼex uts tu tʼaan Jéeobaeʼ maʼ unaj k-juzgartik u maasiliʼ mix unaj k-tuklik wa maas maʼaloboʼon tiʼ letiʼobiʼ. Mix juntéen unaj k-tuklik wa yaantoʼon u derechoil k-juzgarkoʼob. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jéeoba «u Juezil tuláakal yóokʼol kaab» (Gén. 18:25). Letiʼeʼ maʼ u tsʼaamoʼon utiaʼal k-beetik k-jueziliʼ. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Xuʼuluk a juzgareʼex utiaʼal maʼ a juzgartaʼaleʼex» (Mat. 7:1). *
19. ¿Bix tu yeʼesil José ku confiar tiʼ u justicia Jéeoba?
19 Koʼoneʼex kaʼa tʼaan tiʼ José, juntúul máak toj u kuxtal kaʼachi. Letiʼeʼ kex yaan kʼiin maʼ tratartaʼab maʼalobeʼ maʼ tu juzgartaj u maasiliʼ. Joséeʼ maltratartaʼab tumen u sukuʼunoʼob, koʼon bey esclavoeʼ yéetel beetaʼab u creertik u taata tsʼoʼok u kíimil. Le ka máan kʼiineʼ tu kaʼa ilaj u sukuʼunoʼob. Teʼ kʼiinoʼoboʼ letiʼeʼ jach yaan autoridad tiʼ, le oʼolal jeʼel u páajtal kaʼach u juzgarkoʼob yéetel u beetik u kʼasaʼanil tiʼobeʼ. U sukuʼunoʼobeʼ arrepentidoʼob kaʼachi yéetel jach saajkoʼob. Le oʼolal Joséeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Maʼ a sajaktaleʼex, ¿tiaʼanen wa tu lugar Dios utiaʼal ka in juzgarteʼexeʼ?» (Gén. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21). Joséeʼ kabal u yóol, le oʼolal tu tuklaj chéen tiʼ Jéeoba yaan u derechoil u juzgartik u sukuʼunoʼob.
20, 21. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-creertik wa maas justoʼon ke u maasileʼ?
20 Jeʼex Joséeʼ toʼon xaneʼ k-pʼatik tuláakal baʼal tu kʼab Jéeoba. Por ejemploeʼ toʼoneʼ maʼatech k-aʼalik wa k-ojel baʼax péeksik le sukuʼunoʼob u yaʼaloʼob wa u beetoʼob junpʼéel baʼaloʼ. Toʼoneʼ maʼ tu páajtal k-ojéeltik baʼax yaan tu puksiʼikʼal máak, chéen Jéeoba «jach ilik baʼax péeksik máak u beet junpʼéel baʼal» (Pro. 16:2). Letiʼeʼ u yaabiltmaj tuláakal máak, le oʼolal ku yaʼaliktoʼon: «Píiʼ jeʼekʼabt a puksiʼikʼaleʼex» tiʼ u maasil (2 Cor. 6:13). Jéeobaeʼ u kʼáat ka k-yaabilt le sukuʼunoʼoboʼ, maʼ ka k-juzgartoʼobiʼ.
21 Toʼoneʼ maʼatech xan k-juzgartik le máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Jéeobaoʼ (1 Tim. 2:3, 4). Maʼ k-tuklik wa k-láakʼtsiloʼobeʼ mix bikʼin ken u beetubaʼob u testigoʼob Jéeoba. Wa ka tuukulnakoʼon beyoʼ u jaajileʼ táan k-creertikba yéetel táan k-tuklik maas maʼaloboʼon tiʼ u maasil. Kʼaʼajaktoʼoneʼ Jéeobaeʼ láayliʼ táan u tsʼáaik u oportunidadil «tiʼ tuláakal máak» ka u kʼex u tuukuleʼ (Hech. 17:30). Tsʼoʼoleʼ maʼ u tuʼubultoʼoneʼ juntúul máax ku taaskuba maas justo tiʼ u maasileʼ maʼ maʼalob yanik tu táan Jéeobaiʼ.
22. ¿Baʼax péeksikech a yaabilt le justiciaoʼ?
22 Wa k-yaabiltik u justicia Jéeobaeʼ jach yaan u kiʼimaktal k-óol yéetel yaan k-tsʼáaik junpʼéel maʼalob ejemplo tiʼ u maasil. Leloʼ yaan u péeksikoʼob utiaʼal ka u yaabiltoʼonoʼob bey xan ka u yaabiltoʼob Jéeoba. Mantatsʼ unaj k-antal ichil «le máaxoʼob wiʼijoʼob yéetel ukʼajoʼob tiʼ justiciaoʼ» (Mat. 5:6). K-ojleʼ Jéeobaeʼ ku kiʼimaktal u yóol kéen k-tsʼáa k-óol k-beet baʼax uts tu tʼaan sáamsamal. Kex le yóokʼol kaab táan u bin u maas kʼastalaʼ maʼ unaj u lúubul k-óoliʼ, kʼaʼajaktoʼoneʼ «Jéeobaeʼ u yaabiltmaj le utsul máakoʼoboʼ» (Sal. 146:8).
KʼAAY 139 ¿Ka wilkaba wa teʼ túumben luʼumoʼ?
^ Teʼ kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ u maas yaʼabil le máakoʼoboʼ ku beetkoʼob baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ. Kex beyoʼ yaan u millonesil máakoʼob uts tu tʼaan u beetkoʼob baʼax u kʼáat Jéeoba, maʼ xaaneʼ techeʼ táakaʼanech ichiloʼob yéetel ka bisik junpʼéel toj kuxtal tumen a yaabiltmaj Jéeoba, le Dios u yaabiltmaj le justiciaoʼ. ¿Baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal k-maas yaabiltik le justiciaoʼ? U núukil le kʼáatchiʼaʼ yaan k-ilik teʼ xookaʼ. Chéen baʼaleʼ yáaxeʼ yaan k-kanik baʼax le u justicia Diosoʼ yéetel baʼaxten unaj k-yaabiltik.
^ Yaan kʼiineʼ le ancianoʼoboʼ ku kʼaʼabéettal u juzgarkoʼob juntúul máak ku lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban, teʼ súutukoʼ ku yilkoʼob wa jach tu jaajil tsʼoʼok u arrepentir (1 Cor. 5:11; 6:5; Sant. 5:14, 15). Chéen baʼaleʼ u yojloʼob maʼ tu páajtal u yilkoʼob baʼax yaan ichil u puksiʼikʼal máak yéetel táan u juzgaroʼob tu kʼaabaʼ Jéeoba (ket yéetel 2 Crónicas 19:6). Jeʼex Jéeobaeʼ le ancianoʼoboʼ ku yilik u chʼaʼikoʼob óotsilil, u beetkoʼob baʼax maʼalob yéetel ku yilik maʼ u píitmáanoʼob yéetel baʼax ku kʼáatkoʼob.