Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Kʼáatchiʼob ku beetaʼal

Kʼáatchiʼob ku beetaʼal

Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ utiaʼal u yeʼesaʼal jaaj junpʼéel baʼax uchaʼaneʼ kʼaʼabéet kaʼatúul testigoʼob (Núm. 35:30; Deu. 17:6; 19:15; Mat. 18:16; 1 Tim. 5:19). Le Ley tsʼaʼab tiʼ Moisesoʼ ku yaʼalik baʼax unaj u beetaʼal wa ku violartaʼal «teʼ kʼáax» juntúul x-chʼúupal u yaʼalmaj u tsʼoʼokol u beeloʼ. Wa le x-chʼúupal ku yawat utiaʼal u kʼáatik áantajoʼ, le leyoʼ ku yaʼalikeʼ letiʼeʼ maʼ núupkʼebanchajiʼ, chéen le máakoʼ. Wa maʼ anchaj kaʼatúul testigoʼob jaajkúuntikeʼ, ¿baʼaxten ku yaʼalik le Ley maʼ kʼebanchaj le x-chʼúupaloʼ?

Le baʼax ku yaʼalik Deuteronomio 22:25 tak 27, maʼ tsʼíibtaʼab utiaʼal u yeʼesaʼal wa tiʼ le máak anchaj u culpailoʼ tumen le Leyoʼ jach claro u yeʼesik tiʼ letiʼ anchaj u culpail. Baʼaxeʼ tsʼíibtaʼab utiaʼal u yilaʼal wa maʼ tiʼ le x-chʼúupal anchaj mix junpʼíit u culpail le baʼax úuchoʼ. Koʼoneʼex maas xakʼaltik baʼax ku yaʼalik u tsʼíibil Deuteronomio.

Le versículo 23 yéetel 24, ku yaʼalik junpʼéel baʼax ku yúuchul «ich kaaj». Wa juntúul xiib ku chital yéetel juntúul x-chʼúupal u yaʼalmaj u tsʼoʼokol u beel yéetel yaanal máakeʼ, le xiiboʼ núupkʼebanchaji, tumen tu kaajil Israeleʼ desde ken u yaʼal juntúul x-chʼúupal u tsʼoʼokol u beel yéetel juntúul xiʼipaleʼ, tu táan le kaajoʼ bey tsʼokaʼan u beeloʼobeʼ. Kux túun le x-chʼúupaloʼ, ¿núupkʼebanchaj wa? Tak letiʼ núupkʼebanchaji, tumen «maʼ awatnajiʼ». Wa ka u beet kaʼacheʼ jeʼel kaʼach u yáantaʼaleʼ. Le oʼolal le Leyoʼ ku yaʼalik tu kaʼatúulal núupkʼebanchajoʼob (Deu. 22:23, 24).

Le Leyoʼ ku tʼaan tiʼ uláakʼ baʼax jeʼel u yúuchleʼ. Ku yaʼalik: «Chéen baʼaleʼ wa le xiib ku yilik teʼ kʼáax le x-chʼúupal u comprometermuba utiaʼal u tsʼoʼokol u beel, yéetel ku obligartik chital tu yéeteloʼ, le máak chilaj yéetel le x-chʼúupaloʼ unaj u kíimsaʼal chéen letiʼ, maʼ ken a beet mix baʼal tiʼ le x-chʼúupaloʼ. Tumen le x-chʼúupaloʼ maʼ tu beetaj mix baʼal utiaʼal ka u merecert u kíimsaʼaliʼ. Lelaʼ bey jeʼex juntúul máak ku atacartik uláakʼ máak yéetel ku kíimskeʼ. Tumen le x-chʼúupal u comprometermubaoʼ teʼ kʼáax ilaʼab tumen le máakoʼ, yéetel kex awatnajeʼ maʼ yanchaj mix máak áantikiʼ» (Deu. 22:25-27TNM).

Kéen úuchuk le baʼax ku yaʼalik le tekstooʼ le juezoʼoboʼ ku creertikoʼob baʼax ku yaʼalik le x-chʼúupaloʼ, tumen kex awatnajeʼ mix máak yaan utiaʼal áantik. Le oʼolal letiʼeʼ maʼ núupkʼebanchajiʼ. Baʼaleʼ le xiiboʼ jeʼel u páajtal u taʼakal u pooleʼ tumen núupkʼebanchaji yéetel tu obligartaj le x-chʼúupal chital tu yéeteloʼ.

Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, le Leyaʼ tsʼíibtaʼab utiaʼal u yilaʼal wa maʼ anchaj mix junpʼíit u culpa le x-chʼúupaloʼ, tsʼoʼoleʼ ku yeʼesikeʼ letiʼe xiib unaj u taʼakal u pool úuchik u violartik le x-chʼúupaloʼ yéetel tumen núupkʼebanchaji. K-ojleʼ le juezoʼoboʼ ‹ku jach investigarkoʼob tubeel le baʼax úuchoʼ›, tsʼoʼoleʼ ku chaʼik u nuʼuktaʼaloʼob tumen le tsolnuʼukoʼob u tsʼaamaj Dios tiʼoboʼ (Éxo. 20:14; Deu. 13:14; 17:4).